Чорвачиликка ихтисослашган фермер хўжаликларини такомиллаштириш йўллари.Республикамизда чорвачиликни ривожлантириш масалалари бўйича махсус Давлат дастури, Вазирлар маҳкамасининг бир нечта баённлари қабул қилинган. Биргина 2010 йилда “Насл хизмат” корхоналари томонидан 471 та суъний уруғлантириш пунктлари ташкил этилганлигининг ўзи, хукуматимиз томонидан наслли чорва яратиш ва шу асосида аҳолининг сут ва гўшт маҳсулотларига бўлган талабини тўлиқ қондириш, ички истеъмол бозорини сифатли чорвачилик маҳсулотлари билан тўлдириш, маҳсулотлар таннархини арзонлаштириш борасида нархларни барқарорлаштиришга қаратилган ишлар жадал олиб борилаётганлигидан дарак беради . Шуни қайд этиш лозимки, чорвачилик маҳсулотларининг ишлаб чиқарилаётган салмоғи, аҳоли эҳтиёжи даражасидан анча паст, бунинг асосий сабаби ҳайвонларни маҳсулдорлиги бўйича генетик потенциалидан самарали фойдаланилмаётганлигидадир.Бу борада Республика Президенти И.А.Каримов Республика Вазирлар Маҳкамасининг 2012 йил 19 январдаги, 2011 йилда Мамлакатимизни ижтимоий – иқтисодий ривожлантириш якунлари ва 2012 йилда мўлжалланган, энг муҳим устивор йўналишларига бағишланган мажлисида қилган маърузасида ўз фикирларини билдирди [7]. Бундан, шундай хулоса қилиш, лозимки, чорвачиликни шу жумладан уни бош тармоғи қорамолчиликни барқарор ривожлантириш учун барча зооветеринария, ташкилий, иқтисодий ва ижтимоий тадбирлар талаб даражасида ташкил қилиниши зарур.

Tadqiqotni maqsadi sifatida Janubiy Amerika materigining tabiiy geografik xusususiyatlari o’rganish, taxlil qilish va taqqoslashdan iborat. Janubiy Amerika materigi qadimgi Gondvana materigini bir qismini tashkil etib, million yillar davomida to’liq yaxlit materik sifatida shakllangan. Janubiy Amerika materigi rel’efi SHimoliy Amerika rel’efiga o’xshash xolda bo’lib, g’arbiy qismi yirik And tog’lari bilan o’ralgan. Materik zaminidagi rel’efning o’zgarishida plitalarning o’zaro harakati hamda inson faoliyatini ta’siri bilan baxolash mumkin. Janubiy Amerika materigi rel’efini o’rganish asosida mintaqalar rel’fidan qanchalik darajada foydalanishning imkoniyati hamda tabiiy va iqtisodiy sharoitlarini ilmiy va amaliy jixatlari yoritiladi. Buning asosida materiklarni tabiiy geografik imkoniyatlari qay darajadaligi Malakaviy ishining tarkibiy tuzilishi; Bitiruv malakaviy ishi 2 bob hulosa hamda foydalanilgan adabiyotlar ro’yhatini o’z ichiga oladi. Uning umumiy hajmi 65 bet, 30 tadan kam bo’lmagan adabiyotdan iborat. Ishning kirish qismida tadqiqot mavzusining dolzarbligi, amaliy ahamiyati bayon etilgan. Birinchi bob Ishning nazariy va metodologik asoslari tavsifi yoritilgan bo’lib, Janubiy Amerika materigining kimlar tomonidan alohida mavzular asosida o’rganilganligi hamda materikning tabiiy geografik xususiyatlari keng va atroflicha bayon etilgan.

Қишлоқ хўжалигини ислоҳ қилиш фермер хўжаликларига бириктирилган ер участкаларини оптималлаштириш, пахта ва ғалланинг харид нархларини ошириш бўйича амалга оширилаётган изчил ишлар натижасида иқтисодиётимизнинг аграр секторида таркибий сифат ўзгаришлари юз бермоқда.Adabiyotshunoslik ilmining aosiy sohalaridan biri bo’lgan ilmi bade’ga doir dastlabki asarlar arab olimlari tomonidan yaratildi. Bu turdagi asarlar XI asrdan boshlab fors tilida yaratila boshlandi. Xususan, Roduyoniyning “Tarjumon ul-balog’a” (XI asr), Shams Qays ar-Roziyning “Al-mo’’jam” (1218-1233), Nosiriddin Tusiyning “Meyor ul-ash’or” (1251-1252), Husayn Voiz Koshifiyning “Badoyi’ ul-afkor fi sanoyi’ ul-ash’or” (XV asr), Abdulloh Mahmud Husayniyning “Badoyi’u-s-sanoyi’” (1493) asarlari shular jumlasidandir, Turkiy tildagi Shayx Ahmad Taroziyning “Funun ul-balog’a” bu sohadagi ilk qo’llanma edi. O’zbek adabiyotshunosligida mumtoz she’riy san’atlarni o’rganish, asosan, 1960 yillardan keyingi davrga to’g’ri keladi. Darhaqiqat, o’zbek adabiyotshunosligiga bag’ishlangan yirik asarlar va ilmiy maqolalarda ba’zan she’riy san’atlar haqida ma’lumotlar keltirilgan. Ularning ko’pchiligi Alisher Navoiy asarlari bilan bog’liq holda shoir mahoratini belgilash asosida o’rganilgan. Jumladan, Yo.Ishoqovning “O’zbek tili va adabiyoti” jurnali sahifalarida “Mutoz adabiyot poetikasidan ma’lumotlar” rubrikasi ostida e’lon qilingan 10 dan ortiq she’riy san’atlar haqidagi maqolalari, Maqsud Shayxzodaning “Ustod san’at xonasida” tadqiqotlari fikrimiz dalilidir .

Alisher Navoiy lirikasida iste’foda etilgan she`riy san`atlar, xususan, takrorga asoslangan san`atlar tadqiq etilgan. Unda tasdir, takrir, mukarrar, raddul – mat’la kabi poetik san`atlarning mohiyati, turlari o`rganilgan, shoir she`riyatidan keltirilgan misollar orqali fikrlar asoslangan.Adabiyotshunoslik ilmining aosiy sohalaridan biri bo’lgan ilmi bade’ga doir dastlabki asarlar arab olimlari tomonidan yaratildi. Bu turdagi asarlar XI asrdan boshlab fors tilida yaratila boshlandi. Xususan, Roduyoniyning “Tarjumon ul-balog’a” (XI asr), Shams Qays ar-Roziyning “Al-mo’’jam” (1218-1233), Nosiriddin Tusiyning “Meyor ul-ash’or” (1251-1252), Husayn Voiz Koshifiyning “Badoyi’ ul-afkor fi sanoyi’ ul-ash’or” (XV asr), Abdulloh Mahmud Husayniyning “Badoyi’u-s-sanoyi’” (1493) asarlari shular jumlasidandir, Turkiy tildagi Shayx Ahmad Taroziyning “Funun ul-balog’a” bu sohadagi ilk qo’llanma edi. O’zbek adabiyotshunosligida mumtoz she’riy san’atlarni o’rganish, asosan, 1960 yillardan keyingi davrga to’g’ri keladi. Darhaqiqat, o’zbek adabiyotshunosligiga bag’ishlangan yirik asarlar va ilmiy maqolalarda ba’zan she’riy san’atlar haqida ma’lumotlar keltirilgan. Ularning ko’pchiligi Alisher Navoiy asarlari bilan bog’liq holda shoir mahoratini belgilash asosida o’rganilgan. Jumladan, Yo.Ishoqovning “O’zbek tili va adabiyoti” jurnali sahifalarida “Mutoz adabiyot poetikasidan ma’lumotlar” rubrikasi ostida e’lon qilingan 10 dan ortiq she’riy san’atlar haqidagi maqolalari, Maqsud Shayxzodaning “Ustod san’at xonasida” tadqiqotlari fikrimiz dalilidir .

XII asrdan boshlab analitik geometriyaning yuzaga kelishi bilan matematika chiziqlarga o`z e’tiborini qaratdi. Bugungi kunda chiziqlar texnikada va fanda keng qo`llanilmoqda, ularni o`rganishga e’tibor ortib bormoqda. Egri chiziqlarni eng sodda shakllarini maktab kursida va litsey kollejlarda aylana, doira, ellips, giperbola, parabolalar bilan tanishganmiz.XX asrning so’nggi yillari o’zbek xalqi tarixida butunlay yangi davrni boshlab berdi. Bu Mustaqillik, Millat tushunchalari bilan bog’liq bo’lgan Milliy uyg’onish, butunlay yangi sharoitlarda butunlay yangi tarixiy sharoitlarda butunlay yangi milliy davlatchilikka asos solish singari adabiyotga daxldor hodisadir. O’zbekiston Respublikasi o’zining juda katta aqliy va jismoniy imkoniyatlarini namoyon etib, jahon siyosatiga eng zamonaviy fikrlar bilan kirib borayotgan, o’zining novatorlik kuchini ko’rsatayotgan, davlat hayotida yuz berayotgani singari jahon ijtimoiy siyosiy jarayonlarini ham tubdan isloh qilishga ta’sir qiladigan g`oyatda yangi imkoniyatlarini ko’rsatib bormoqda. Xalqimiz o’z boshidan kechirgan mustamlaka davrini bir ko’z oldimizga keltiraylik. Qariyb 150 yil davom etgan, tariximizning tom ma’nodagi qora kunlari bo’lmish, o’sha zamonda bir paytlar o’zining qudratli davlatchiligi, buyuk farzandlari, yuksak ilmu madaniyati, obod shahar va qishloqlari bilan dunyoni hayratda qoldirgan el-yurtimiz qanday og’ir mashaqqatlarga duchor bo’lganini yaxshi bilamiz. Lekin ana shunday daxshatli davrda ham har qanday zulim va istipdodga qaramasdan xalqimiz o`zini, o`zligini yo`qotmadi. Tili va dinini, iymon – e’tiqodini saqlab qoldi. Boshqa bir dunyo tarixiga tayanadigan bo’lsak biz boshqa xalqlar ham ozodlik bilan mustaqillikni qo’lga kiritish, o’z davlatchiligini havas qilsa arziydigan fuqarolik jamiyatini mustahkamlash, ta’lim-tarbiya va ilm-fan bo’ladimi o’zining be’qiyos qobilyat va salohiyatini ishga solish, uni ro’yobga chiqarish hisobidan taraqqiyotga erishganini ko’ramiz. Masalan, Yaponiya yoki Janubiy Korayani olaylik. Bu mamlakatlarning ikkinchi jahon urushidan keyin qanday og’ir holatga tushib qolganini hammamiz yaxshi bilamiz. Axir bu o’lkalarda mo’l-ko’l homashyo manbalari, mineral resurslar deyarli yo’q bo’lsa. Albatta, bu borada o’sha paytda dunyoda mavjud bo’lgan siyosiy omillar, xalqaro vaziyatlarning ta’sirini inkor etib bo’lmaydi. Lekin yapon va koreys xalqi asrlar davomida shakllanib, katta bunyodkor kuchga aylanib o’ziga xos milliy ma’naviyati hisobidan ham rivojlanib borayotgani bugungi kunda ham hech kimga sir emas.

Халқимизнинг чорва махсулотларига бўлган эҳтиёжини тўлароқ қондириш учун чорвачиликнинг барча тармоқларини жадал ривожлантириб, сифатли ва арзон махсулот (гўшт, сут, жун ва х.к.) ни кўпроқ етиштириш талаб этилади. Бунинг учун чорва маҳсулотларини етиштириш технологиясини замон талаби асосида ташкил этиш, ҳар бир зона учун мос бўлган чорва моллари ва паррандалари зотини яратиш ва зооветеринария талаблари асосида самарадорликни ошириш ҳисобига маҳсулот таннархини арзонлаштириш ғоят муҳимдир.Чорвачиликнинг барча тармоқларида бўлгани каби қорамолчиликда ҳам кўп ва сифатли маҳсулот етиштириш давр талабидир, бинобарин қорамолчиликни талаб асосида ривожлантириш ва ихтисослаштириш учун барча ширкат, фермер ва деҳқон хўжаликларида қорамолчилик фермаларини йириклаштириш ва уларда мустаҳкам ем – хашак базасини яратиш, бузоқларни парваришлашга алоҳида эътибор бериш, сигирлардан янада кўпроқ ва сифатли сут соғиб олиш, новвосларни жадал усулларда боқиш, фермаларда зоогигиена талабларига риоя қилиш керак.Сут маҳсулотлари (сариёғ, қаймоқ, пишлоқ, қатиқ, сузма, творог ва х.к) нинг тўйимли ва мазали бўлиши кўп жихатдан молларга тузиладиган рационга, ем-хашак турларига ва унинг тўйимлилигига боғлиқ бўлади. Булардан ташқари, сифатли сут етиштиришда сигирларнинг соғлигига санитария ва гигиена қоидаларига тўла риоя қилиш шарт.

Nuriddin Boboxo`jayev asarlarida inson ruhiyati tasviri haqida.Nuriddin Boboxo`jayev ijodida Namanganni ko`p bora ulug’lash bejiz emas edi. U yosh avlodda avvalo tug’ilib o`sgan zaminga, ona qishlog’i, shahri, viloyatiga nisbatan mehr uyg’otishni ko`zlagan edi. Ana shu mehr zamirida butun Vatanga bo`lgan mehr shakllanib borishi shubhasizdir. Bu borada Prezidentimiz Islom Karimovning quyidagi so`zlari naqadar to`g’ri ekanligi o`tgan yilar ko`rsatib turibdi: “Biz farzandlarimiz yuragida ona Vatanga, boy tariximizga, ota-bobolarimizning muqaddas diniga sog’lom munosabatni qaror toptirishimiz, ta`bir joiz bo`lsa, ularning mafkuraviy immunitetini kuchaytirishimiz zarur” . Nuriddin Boboxo`jayevning adabiy merosining badiiy qimmati darajasi qanday bo`lishidan qat`iy nazar, uning o`tgan asrning 60-80 yillarida Namangan adabiy muhitida tutgan o`rni salmoqli bo`lganligi sababli o`rganishga loyiqdir. Nuriddin Boboxo`jayev ezgulikni, insonparvarlikni, ilm o`rganishni, Vatan oldidagi burchni anglay ola bilishni targ’ib etgan ijodkor ekani biz uchun juda-juda muhimdir. Yurtboshimiz ta`kidlaganlaridek: “O`z tarixi va ajdodlarini siylagan xalqning kelajagi albatta porloq bo`ladi” .

Navoiy asarlarini ingliz tiliga o’girishning o’ziga xоs jihatlari.Bugun Alisher Navoiy asarlari dunyoning ko`plab mamlakatlarida tarjima qilinmoqda, katta qiziqish bilan o`rganilayotir. Bularning barchasi shoir dahosiga jahon ahlining yuksak ehtiromi, milliy ma’naviy merosimizning keng e’tirofidir. Mavzuning dolzarbligi, biz jahon sahnasiga bugun kelganimiz yo’q, o’zbek xalqining ota bobolari, hususan, Alisher Navoiydek butun dunyoga o’rnak bo’la oladigan bobokalonimizning asarlarini jahon tillarida qanday tahlil qilinishida va o’rganilishida ko’rsa bo’ladi. Ularni o’rganish, tadqiq etish, ularda mujassamlashgan ma`naviy imkоniyatlardan bugungi ma`naviy-ma`rifiy jarayonlarda fоydalanish jamiyatimiz a`zоlarini, ayniqsa, yoshlarni har tоmоnlama kоmil insоn qilib tarbiyalashda muhim ahamiyat kasb etadi. Bu kelajakdagi yosh avlod uchun tariximizni va ota bobolarimiz qoldirgan merosni anglash, asrab avaylashga va millat ruhi bilan yashashga undaydi. Ayniqsa, Alisher Navoiyning buyuk merosi, o’zbek xalqining, o’zligini anglashda va dunyo tasnifida o’z o’rnimizni egallashimizda katta rol oynaydi. Bunga misol qilib Navoiy qoldirgan ilmiy, siyosiy, qolaversa ma’naviy merosini jahon hamjamiyati tomonidan o’rganilishi, andoza olinishi fikrimizning yorqin misolidir. Har qanday xalqning o’z tarixi, madaniyati va buyuk kishilari bo’lgani kabi o’zbek xalqining ham Alisher Navoiydek unitilmas siymosi borligi biz o’zbeklar uchun katta baxtdir.

Uglevodlar manbalari, turlаri, organizmda uglevodlar almashinuvining buzilishi oqibatl mazmun mohiyati ochib berilgan.Mustaqil Respublikamizda halq xo’jaligining barcha soxalarida o’lkan taraqqiyotga erishildi. Bu mamlakatimiz prizedentining dono siyosati va halqimizning mehnat sevarligining oqibatidir. Hozirgi davrda ilmiy fan sohasida, sanoatda, ma’naviy hayotda qishloq xo’jaligida shu jumladan chorvachilikda ham tanib bo’lmas darajada rivojlanishlar amalga oshirildi. Bu ishlar avvalambor prizendentimiz rahbarligida mamlakatimiz taraqiyotining o’ziga mos yo’lni tanlab olganligi, stratigik – taktik rejalarini aniq va to’g’ri belgilab olganligini natijasidir. Keyingi yillarda davlatimizning chorvachilikni jadallashtirilga qaratilgan 308- sonli, 148-150 sonli farmoishlari ijro etilmoqda. 2008 yilga sarxisob qilinganda qishloq xo’jalik mahsulotlari ishlab chiqarish, yalpi mahsulot hisobiga 6,8 -8,0 % ga oshganligi qayd qilingan. 2008-2009 yillar rivojlangan mamalakatlardagi iqtisodiy inqirozlar bizning mamlakatimizning ham chetlab o’tmasligini hisobga olib, zudlik bilan iqtisodiyo inqirozning oldini olish rejalari qo’yidan yuqoriga, yuqoridan qo’yiga qarab ishlab chiqildi va amalda bajarilishi hukumatimiz tomonidan nazorat qilinmoqda. Chorvachilikda bosh sonini ko’paytirish, hayvonlarning sermaxsul va kasalliklarga chidamli zotlarni yaratish maqsadida suniy uruglantirish ishlari zamonaviy andozasi ishlab chiqildi rejasi ishga tushdi, shuningdek parrandachilik, baliqchilik nazorat qilinmoqda. Keyingi yillarda xukumatimizning sorvachilikning rivojlantirish bo’yicha chiqargan qarorlari va ijroni O’zbekiston respublikasining kelajagi buyuk davlat bo’lishida xalq-xo’jaligining barcha tarmoqlarini qatori chorvachilik tarraqiyoti rivojining xam tarraqiyot etgan mamlakatlar darajasiga yetishishi, jaxon andozalariga to’la tukis javob berishi mumkin, qolaversa kerak bo’lsa yetakchi axamiyatga ega.

Mehnat ta`limi mashg`ulotlarida yangi texnika va ilg`or texnologiya, uning ifodalanishining tasnifi.Xalq hunarmandchiligi texnologiyasi bo`limi: o`quvchilar pazandachilik va gazlamaga ishlov berish jarayonlari bilan uyg`unlashtirilgan xalq hunarmandchiligi texnologiyalari; hunarmandlarning bozor munosabatlari asosidagi faoliyatlari’ uyushmalari va uning istiqbollari; hunarmandchilik bo`yicha ko`rgazma va tanlovlarni tashkil qilish va ishtirokchilarni tanlash qoidalari; hunarmandlar tomonidan eksport va ichki bozor uchun ishlab chiqalayotgan mahsulotlar; xalq hunarmandchiligida foydalanilayotgan nodir materiallar, asbob-uskunalar; hunarmandchilik mahsulotlarini tashqi shakli uzviyligi va yaxlitligi tavminlanishiga baholash; kompozitsion yaxlitlik; xalq hunarmandchiligiga oid tanlangan bitta kasb-hunar turlari; xalq hunarmandchiligining tanlangan yo`nalishi bo`yicha zamonaviy dizayn talablari bilan uyg`unlashtirilgan mahsulot tayyorlash ish usullari; zamonaviy dizayn talablari bilan uyg`unlashtirilgan xalq hunarmandchilik mahsulotlarini tayyorlash ish usullariga oid bilim, ko` nikma va malakalarga ega bov ladilar.

Наслчилик ишида танлаш ва саралашнинг аҳамиятини ўрганиш ва мавзуни ўқитиш услублари мазмун моҳияти очиб берилган.Республика хўжаликларида чорвачиликни ривожлантириш, уларнинг маҳсулдорлигини янада ошириш, мустаҳкам озуқа базасини яратиш, селекция усулларидан фойдаланиб Республика ҳудудида урчитилаётган барча турдаги чорва молларнинг насл сифатини яхшилаш, уларнинг биологик хусусиятларини чуқурроқ ўрганиш учун наслчилик ишини ривожлантириш, унинг сифатини янада яхшилаш борасида Вазирлар Маҳкамаси томонидан қонун-қоидалар ва қарорлар қабул қилинди. Жумладан, 1993 йил 15 март 137-сонли қарори «Республика чорвачиликда иқтисодий ислоҳотини чуқурлаштириш чора-тадбирлари» тўғрисида, 1994 йил 25 февраль 87-сонли қарор «Чорвачиликда ислоҳотни такомиллаштириш, ҳамда деҳқон (фермер) хўжаликлари ва хусусийлаштирилган фермер манфаатларини ҳимоя қилиш тўғрисида», 1995 йил 24 март 96-сонли қарор «Чорвачиликда хусусийлаштиришни давом эттириш ва хусусий тадбиркорликни қўллаб-қувватлаш чора-тадбирлари тўғрисида», 1995 йил 25 декабрдаги «Наслчилик тўғрисида»ги қонун ва 1996 йил 30 августда қабул қилинган «Селекциялар тизимлари тўғрисида»ги қонун, 1997 йилдан «Шахсий, ёрдамчи ва деҳқон хўжаликларини давлат йўли билан қуллаб-қувватлаш ҳамда мамлакатни озиқ-овқат билан таъминлашда уларнинг ролини кучайтириш борасидаги чора-тадбирлар тўғрисида»ги Вазирлар Маҳкамаси қарори, 1999 йилдаги «Республикамизда деҳқон (фермер) хўжаликларини янада мустаҳкамлаш ва ишбилармонлигини давлат йўли билан қўллаб-қувватлаш тўғрисида»ги Вазирлар Маҳакамаси қарори қабул қилинди ва бу қарорлар амалиётга тадбиқ этилиб, маълум натижаларга эришилмоқда.

Ушбу битирув малакавий ишида ўғирлик йўли билан ўзгалар мулкини талон тарож қилиш жинояти учун жавобгарлик муаммолари ёритиб берилган. Тадқиқотда ўзгалар мулкини талон - торож қилиш жинояти тушунчаси ва мазмун-моҳияти, ўғрилик жиноятининг тушунчаси ва унинг объектив ва субъектив белгилари, оғирлаштирувчи ҳолатларда ўғрилик жинояти тушунчаси, оғирлаштирувчи ҳолатларда ўғрилик жиноятининг турлари ва мазмуни ва оғирлаштирувчи ҳолатларда ўғрилик жинояти учун жавобгарлик масалалари ўз ифодасини топган.Ҳар бир жамиятнинг иқтисодий асосларини ишлаб чиқариш қуроллари, воситалари ҳамда истеъмол молларидан иборат бўлган мулк ташкил қилади. Давлат ва жамиятнинг иқтисодий қудрати кўп жихатдан унинг ижтимоий, сиёсий, маданий аҳволини белгилайди. Шунга кўра мулкчилик шаклидан қатъий назар уни ривожлантириш, ҳар қандай тажовуз ва талон-торож қилишлардан ҳимоя қилиш ҳар доим давлатнинг муҳим вазифаларидан бири бўлиб келган. Ўзбекистон Республикасининг амалдаги жиноят қонунида мулкни талон-торож қилишнинг бир қатор шакллари учун жавобгарлик белгиланган бўлиб, улардан бири ўғрилик жиноятидир. Айнан мавзунинг долзарблиги ҳам давлатимиз томонидан муҳофаза этиб келинаётган мол-мулкларни яширин равишда талон-торож қилиниши ва мазкур жиноятнинг тури ва кўламини кенгайиб бораётганлигидадир.

Qo’shrabot tumani sharoitida qattiq bug’doy azotli oziqlanishiga o’g’it me’yorlarining ta’sirini o`rganish.Qashqadaryo viloyatining sug’oriladigan tipik bo’z tuproqlari sharoitida olib borilgan tajriba natijalariga ko’ra qattiq bug’doyning «Istiqlol» navida azot me’yorini gektariga 60 kg dan 210 kg gacha oshirganda hosildorlik oshib bordi. Yuqori va sifatli don hosili azotli o’g’itni gektariga 210 kg me’yorda bo’lib berilganda shakllandi. Fon+N240 variantida o’simlik g’ovlab ketishi, asosiy oziqani vegetativ organlar tomonidan o’zlashtirilishi, yotib qolishi tufayli hosildorlik pasaydi. Tajribalarda azotli o’g’it me’yorlarining oshishi bilan 1000 ta don massasi, don naturasi pasayib borishi, donning shishasimonligi dondagi oqsil va kleykovina miqdori esa, oshib borishi kuzatildi. (P.X.Bobomirzayev, 2006) Sug’oriladigan och tusli bo’z tuproqlari sharoitida yerdan yil davomida uzluksiz foydalanib, bir yilda ikki marta don hosili yetishtirishda azotli o’g’itning har xil meyorlarini asosiy ekin sifatida ekilgan kuzgi bug’doyga tasiri va uning ang’izida takroriy ekin sifatida yetishtirilgan tariqqa keyingi tasiri buyicha tajribalari natijalarida ko’rsatishicha, azotli o’g’itlar meyorlarini oshib borishi natijasida kuzgi bug’doyning hosildorligi va don sifatining oshishi aniqlangan.

Гаровни мажбуриятларни бажарилишини таъминлаш усули сифатида фуқаролик ҳуқуқий-илмий жиҳатдан ўрганиш, таҳлил қилиш ва шу асосда хулосалар ҳамда тавсиялар ишлаб чиқиш.Юртимизда ҳуқуқий демократик давлат, фуқаролик жамияти, эркин бозор муносабатларига асосланган иқтисодиётни қуриш, халқимиз учун обод ва фаровон ҳаёт барпо этиш, халқаро майдонда ўзимизга муносиб ўрин эгаллашда Асосий қонунимиз мустаҳкам замин бўлиб келмоқда. Бугун ўтган давр мобайнида босиб ўтган йўлимизни танқидий баҳолар эканмиз, аввало Конституциямизнинг асосий принциплари ва қоидалари негизида қабул қилинган қонун ва дастурлар бўйича давлат қурилиши, ижтимоий-иқтисодий қурилиш борасида босқичма-босқич ва изчиллик билан амалга оширилаётган ислоҳотлар натижаларини қайд этишимиз табиий, албатта. Мамлакатимиз эришган бундай улкан марраларнинг барчасини бутун дунё тан олаётганини кўриб, Асосий қонунимиз белгилаб берган мустақил тараққиёт йўли нақадар тўғри эканига такрор ва такрор ишонч ҳосил қилмоқдамиз .

Мамлакатни демократлаштиришда конституциявий суднинг ҳуқуқий мақомини такомиллаштириш муаммолари ёритиб берилган. Тадқиқотда суд ҳокимияти тушунчаси ва мамлакатимизда амалга оширилаётган суд ҳуқуқ ислоҳоти, Конституциявий назорат, унинг тушунчаси ва асослари, Ўзбекистон Республикаси Конституциявий суди, унинг ваколатлари, Конституциявий суд фаолиятининг асосий принциплари, Конституциявий суд қарорлари, уларнинг турлари, мазмуни, юридик аҳамияти ва тузилиши, Конституциявий суд девони, унинг вазифалари ва ташкил этиш тартиби, Конституциявий суд ҳузуридаги Илмий-маслаҳат кенгаши фаолиятнинг ҳуқуқий асослари ўз ифодасини топган.

Қорамолчиликда гўшт етиштириш технологияси ва уни самарадорликка таъсир эътиш йўллари мазмун моҳияти очиб берилган.Несмотря на большие успехи ангиохирургии, проблема хирургического лечения аневризм брюшной аорты не теряет своей актуальности. Мировая статистика здравоохранения регистрирует неуклонное увеличение заболеваемости аневризмой брюшной аорты (АБА). По данным L.J. Melton с соавт. (1984) и L.K. Bickerstaff с соавт. (1984) в США за 30 лет, начиная с 1951 г., число больных аневризмой брюшной аорты увеличилось в 7 раз. В Англии и Уэльсе по данным F.G. Fowkers с соавт. (1989) за тот же период выявлено 20-ти кратное увеличение аневризм брюшной аорты у мужчин и 11-ти кратное - у женщин. По результатам мультицентровых скрининговых исследований АБА выявлены у 8% обследованных (E.C. Vourvouri, 2001), причем, в возрастной группе 64-69 лет АБА выявлена у 5,7% обследованных, а в возрасте 75-81 лет – у 8,9% (R.A.P. Skott с соавт., 2001). Подобная тенденция наблюдается и в других странах. Соответственно возрастает и смертность от АБА – разрыв аневризмы в ряде стран входит в десятку наиболее частых причин смерти среди лиц пожилого и старческого возраста (F.A. Lederle с соавт., 1990)

Терговни режалаштириш техникаси ва режа шакллари ёритиб берилган. Тадқиқотда тергов ҳаракатлари тушунчаси, тергов ҳаракатларининг турлари ва тизими, тергов ҳаракатларининг ҳуқуқий асослари ва шартлари, тергов ҳаракати иштирокчилари, терговни режалаштириш ва ташкил этишнинг ҳуқуқий тартиби ўз ифодасини топган.Несмотря на большие успехи ангиохирургии, проблема хирургического лечения аневризм брюшной аорты не теряет своей актуальности. Мировая статистика здравоохранения регистрирует неуклонное увеличение заболеваемости аневризмой брюшной аорты (АБА). По данным L.J. Melton с соавт. (1984) и L.K. Bickerstaff с соавт. (1984) в США за 30 лет, начиная с 1951 г., число больных аневризмой брюшной аорты увеличилось в 7 раз. В Англии и Уэльсе по данным F.G. Fowkers с соавт. (1989) за тот же период выявлено 20-ти кратное увеличение аневризм брюшной аорты у мужчин и 11-ти кратное - у женщин. По результатам мультицентровых скрининговых исследований АБА выявлены у 8% обследованных (E.C. Vourvouri, 2001), причем, в возрастной группе 64-69 лет АБА выявлена у 5,7% обследованных, а в возрасте 75-81 лет – у 8,9% (R.A.P. Skott с соавт., 2001). Подобная тенденция наблюдается и в других странах. Соответственно возрастает и смертность от АБА – разрыв аневризмы в ряде стран входит в десятку наиболее частых причин смерти среди лиц пожилого и старческого возраста (F.A. Lederle с соавт., 1990)

Ҳерман Вамберининг ўзбек халқ оғзаки ижодини ўрганишга оид хизматларини баҳолаш.Жаҳон халқларининг бир – бирлари билан бўлган маданий – адабий алоқаларининг ривожида адабиётлараро алоқалар ва таржима асарлари катта роль ўйнайди. Айниқса, бадиий асарлар жаҳон адабиётининг ранг-баранглигини таъминловчи, таржима тили муаллифларига ижобий ва ижодий таъсир ўтказувчи омилдир. Айниқса, генетик жиҳатдан узоқ тиллардан ва маданий – аҳлоқий қарашлари турлича бўлган халқлар адабиётларидан қилинган таржималарда миллий ўзига хослик – колоритни сақлаб қолиш ва таржима тилида имкон қадар аниқроқ баён қилиш айниқса муҳимдир. Зеро шошма – шошарлик билан, фақат маъно кетидан қувиб, беписандлик билан қилинган таржималар миллий қадриятларни тасвирлашда чалкашликка, ноаниқликка сабаб бўлса, иккинчи томондан - илмий жиҳатдан ноўрин ҳаракатдир. Айниқса ўзбек адабиётини хорижда, аслият тилида ўқиб ўрганишни истаган кўплаб кишилар учун ёзилган дарсликларни кузатиш, уларнинг ватанимиз тарихи ва миллатимиз қиёфасини тасвирлашдаги маҳоратини таҳлил қилиш биз филологларнинг вазифамиздир.

Hayvonlarni oziqlantirish texnologiyasi mazmun mohiyati ochib berilgan.Prezidentimiz I.Karimov rahnamoligida qishloq xo’jaligida amalga oshirilayotgan islohotlar samarasi o’laroq yekin maydonlari tajribali dehkoqlarga berilganligi bois paxta, g’alla, meva-sabzavot, poliz, chorvachilik mahsulotlari yetishtirish salmog’i va sifati yil sayin ortib borayotir. Respublikamizda qishloq xo’jalik hayvonlarini takomillashtirish dasturini muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun va bugungi kunda kishilarni oziq-ovqatga bo’lgan talabini qondirish uchun hamma chora-tadbirlar qo’llanilmoqda. Oziq-ovqat ta’minotida qishloq xo’jalik mahsulotlari yetishtirishni ko’paytirishga oid aniq vazifalar belgilab berildi. Mazkur xujjatlarda iqtisodiyotni jadallashtirish hamda fan-texnika taraqqiyotini yanada rivojlantirish aniq masala qilib qo’yilgan. Zero, seleksiya naslchilik ishlarini puxta olib borish, ferma va komplekslarni mustahkam yem-hashak bazasi bilan ta’minlashni yaxshilash, chorvachilikda barcha turdagi hayvonlar mahsuldorligini oshirish demakdir.

Chorvachilikni xususiylashtirish fermer xo’jaliklarini tashkil qilish, mehnat unumdorligini oshirish, maxsulot tannarxini kamaytirish asosida chorvachilikning samaradorligini oshirish muhim ahamiyatga egadir Respublikamizda chorva maxsulotlariga bo’lgan talabni qondirishga qaratilgan barcha tadbiriy choralar o’tkazilmoqda bular davlatimiz tomonidan qabul qilingan qonunlar va qarorlardir. Chorva maxsulotlarini ishlab chiqarish va mustahkam ozuqa bazasini yaratish eng muhim vazifalardan biridir. Buning uchun chorva tuyoq sonini ko’paytirish va maxsulot ishlab chiqarishni jadallashtirish va uning difatini yaxshilash muhim ahamiyatga ega. Mamlakatimiz aholisining oziq –ovqat maxsulotlariga, sanoatning esa xom –ashyoga bo’lgan talablarini qondirishga chorvachilik qishloq xo’jaligida asosiy o’rinni egallaydi. Bu dolzarb masalalarni amalga oshirishda chorvadorlar oldida muhim vazifalar qo’yilgan, jumladan: barcha chorva mollarining maxsuldorligini oshirish va zotlarini yaxshilash uni tuyog’ini ko’paytirish, hamda har bir xo’jalikda mustaxkam ozuqa bazasini yaratish kabi tadbirlar belgilangan.