Tarjima yoki tarjimon uchun san’atkor katta yoki kichik xalq yozuvchisi bo’lishining ahamiyati yo’q: u hamma uchun bab-baravar xizmat qiladi . Ogahiy tarjimonlik faoliyatidagi yuksak martaba, bir tomondan, uning shaxsiy qobiliyati bilan izohlansa, ikkinchi tomondan, davr madaniy hayotining xususiyati, Xorazmda tarjimachilik ishining yuqori saviyadagi umumiy darajasi bilan ham belgilanadi

Барча учун маълумки, тил - у ёки бу халқнинг ажралмас бир қисми бўлиб, унда биз айнан ўша халқнинг маданиятини, ўзига хос жиҳатларини, бойлигини, миллий қадриятларини ва ички тузилмаларининг аксини тил ривожида кўриб, кузатиб боришимиз мумкин.

Мақолада гендерология соҳасида иш юритган тадқиқотчиларнинг ишлари кўрсатиб ўтилган. Унда тадқиқот ишлари хронологик тарзда амалга оширилиб, ғарб ва шарқнинг қадимий илк лингвистик қарашлари ва соҳанинг барча аспектларда ўрганилган гендер масалалари каби қарашлар ёритилган. Шунингдек, гендер масалаларининг келиб чиқиш тарихи ва келгусидаги ривожланиш истиқболлари кўриб чиқилган.

Maqolada yapon mumtoz adabiyoti namunasi “Hojoki” asari haqida tadqiqotlardan foydalangan holda ma’lumotlar berib o`tiladi va zen-buddizm ta’limoti, uning ta’sirida asarda ifodalangan o`tkinchilik g`oyasi va shu ma’noni ifodalovchi metaforalar haqida fikr yuritiladi.

Ushbu maqolada yapon mumtoz adabiy manbasi “Tsuredzuregusa” asarida qo`llanilgan metaforalar haqida fikr yuritiladi. Asarda ifodalangan metaforalarning qanday usulda foydalanilganligi Lakoff va Johnson nazariyalari asosida ochib berilgan.

Как известно, что процесс обучения иностранному языку требует немало усилий и стараний. Даже если обучаемый пройдет долгий путь освоения, не исключены случаи допущения устойчивых ошибок в употреблении языка. О причинах подобного рода ошибок в процессе обучения второму языку, мировые исследователи лингвисты выдвигают ряд гипотез и теорий, которые помогают нам глубже осознать эти причины и классифицировать их.

в статье анализируется работы исследователей лингвистов в области «теория обучения второму языку». Данная статья поможет взглянуть на наличии проблему «ошибочное употребление в обучении второму языку» глазами мировых лингвистов. Помогает читателю понять, какие причины вызывающие ошибки в процессе обучения второму языку могут существовать, и какого вида эти ошибки бывают.

“Ўзбек тилидан хитой тилига иқтисодиёт ва савдо – сотиқ соҳасига оид шартнома матнларини таржима қилиш усуллари” деб номланган диссертация мавзусидан келиб чиққан ҳолда ушбу мақоламизда мазкур йўналишига оид бўлган шартномаларга қўйиладиган амалий талабларни кўриб чиқамиз.

“Ўзбек тилидан хитой тилига иқтисодиёт ва савдо– сотиқ соҳасига оид шартнома матнларини таржима қилиш усуллари” деб номланган диссертация мавзусидан келиб чиққан ҳолда ушбу “Савдо-сотиқ шартномаси”га оид атамаларнинг аббревиатура асосида ясалишининг ўзига ҳос хусусиятлари” номли мақоламизда мазкур йўналишига оид бўлган шартномаларга қўйиладиган амалий талабларни кўриб чиқамиз.

Ritorik soʻroq gap ifodasi – grammatik til qoidalarida, oʻtgan zamon qolipidagi gaplarning biroz oʻzgargan formasi hisoblanadi. Bu esa, gapning bayon etish usulini kuchaytiradi. 呢(ne),吗(ma)so’roq yuklamalari,bundan tashqari, gap tarkibiga soʻroq uslubidagi soʻzlarni qoʻshish orqali, oʻtgan zamondagi boʻlgan shaklni ifodalovchi farqlarga ham erishiladi.

Umuman olganda, ohang – gap tarkibida ma’noga aniqlik kirituvchi va uni bir-biriga bogʻlovchi funksiya jixatidan yorqin dalil sifatida gavdalanib, tilda har bir gapning oʻziga xos ohang darajalari mavjuddir. Tildagi har bir soʻz ohangi – gap ohangini shakllantirishga va gapdan anglashilayotgan ma’nolar orqali qanday aloqadorlik kasb etilayotganligi bilan ifodalanib, har xil turdagi ohanglar gaplarni bir biridan bogʻliqlik jixatlarini farqlab koʻrsatishga yordam beradi. Koʻp hollarda, ifoda etilayotgan intonatsiya gap soʻnggida umumiy gap ohangi tarzida ifodalanib, his-hayajon ohangiga ham gap soʻnggida urgʻu beriladi. Mazkur holatlarning bari, insonlar soʻzlashuvida ularning kayfiyatiga bogʻliq tarzda gavdalanadi. Til grammatik xususiyatlariga binoan, ohang hususiyati esa, juda ham jiddiy aniqlik asosida tashkil topadi. Shu nuqtai nazardan olib qaraydigan boʻlsak, ritorik soʻroq gaplar tarkibida ohang, turli xildagi ma’noni anglatishi bilan, mazkur yoʻnalishni turli xildagi gap turlariga boʻlib yuboradi.

К настоящему времени в китаеведении накоплен богатый опыт исследования современного китайского языка, достижения многих синологических школ позволяют говорить о том, что синология находится на мировом уровне лингвистических исследований. Согласно «Словарю современного китайского языка» («Сяньдайханьюй цыдянь»),части речи - это «грамматические классы слов». Это определение верное. Однако если мы пойдем дальше и спросим: «А что такое грамматические классы?», то тогда потребуется более точное определение. Кроме приведенного, существуют еще два наиболее часто встречающихся определения.

Принято считать, что грамматическая наука в Китае обязана своим появлением европейскому языкознанию. Действительно, первая китайская грамматика была написана в 1898 г. и называлась 《马氏文通》 Ма ши вэнь тун. Автор ее Ма Цзяньчжун 马建忠 получил образование в Европе и работу свою написал, основываясь на грамматиках европейских языков, с которым познакомился во время своего обучения. Тем не менее, китайские авторы задолго до появления первой грамматики Ма Цзяньчжуна занимались изучением грамматических особенностей своего языка, хотя такое изучение и не было грамматикой в европейском понимании.

Fe’l semantikasini tasvirlash ancha qiyin vazifa sanaladi. Buning boisi fe’l mazmuni uning distributsiyasi (boshqa so`zlar bilan birikish va o`z o`rniga ega bo`lish qobiliyati)ga ko`p jihatdan bog`liqligidir. Shuni e’tiborga olgan holda fe’llar o`zaro bildirgan ma’no yo`nalishi hamda ular aloqaga kirishgan subyekt-obyektlar bor-yo`qligi va agar bor bo`lsa ularning miqdoriga qarab tasnif qilinadi. Maqola mavzuidan kelib chiqib quyida biz yo`naltirilgan ish-harakatni bildiruvchi fe’llar leksik-semantik guruhini ko`rib chiqamiz. Maqolada xitoy tilidagi harakat yo`nalishi fe’llarining miqdorini aniqlash va asos bo`lib xizmat qiluvchi harakat yo`nalishi fe’llarini semantik tavsiflash maqsad qilinadi.

Xitoy tili tadqiqotchilari来 (kelmoq) va 去 (ketmoq) fe’llarini harakat yo`nalishi fe’llari guruhiga kiritadilar. Ularning fikricha, bular asosiy sodda harakat yo`nalishi fe’llari, chunki ular ishtirokida harakat yo`nalishi ma’nosini anglatadigan qo`shma fe’llar hosil qilinadi. Aksariyat tadqiqotchilarning ko`rsatishicha, 来 (kelmoq) va 去 (ketmoq) harakat yo`nalishi fe’llari semantikasining xususiyati shundaki, bu fe’llar sodir bo`layotgan harakatga nisbatan so`zlovchining turgan joyiga ishora qiladi. Agar harakat so`zlovchi (yoki obyekt)ga yo`nalgan bo`lsa, 来 (kelmoq), aksincha, so`zlovchi (yoki obyekt)dan “uzoqlashish” ma’nosi ifodalansa, 去 (ketmoq) fe`li qo`llaniladi

So’zlarni kelib chiqish tarixini o’rganuvchi soha etimologiya (grekcha etymon – haqiqiy, logos – ta’limot) deyiladi. Etimologiya tilshunoslikning juda qadimiy sohasi bo’lib, eramizdan avvalgi faylasuf va filologlar ham so’zlarning dastlabki kelib chiqish tarixi bilan shug’ullanganlar. “Etimologiya” termini qadimiy Rim olimlari Xrizipp va Varron nomlari bilan bog’liq ekanligi ehtimol qilinadi. So’zlarning haqiqiy va birinchi asl ma’nolari va shakllari til tarixi, boshqa tillar va dialektlardagi shu so’z to’g’ri kelgan o’zakka ega bo’lgan so’zlar bilan qiyoslash asosida aniqlanadi. Bunda so’zlarning avvalgi ma’nosi va shakllari chuqur o’rganiladi. So’zlarning kelib chiqish tarixi tarix, arxeologiya, geografiya, antropologiya, madaniyat va san’at kabi qator fanlar yordamida aniqlanadi.

So’z o’zlashtirish – tillarning aloqalari natijasida boshqa til elementlarining (so’z, morfema, sintaktik qurilma va boshq.) bir tildan boshqa bir tilga olinishidir. Odatda so’zlar ko’p o’zlashtiriladi, kamdan-kam hollarda esa, sintaktik va frazeologik birliklar o’zlashtirilishi mumkin. Tovushlar va so’z yasovchi morfemalarni boshqa tildan o’zlashtirish ularni ko’pchilik sonli o’zlashmalardan farqlash uchun xizmat qiladi. O’zlashmalar o’sha til tizimiga moslashtiriladi va ko’p hollarda shu darajada o’zlashiladiki, o’sha tilda gapiruvchilar tomonidan bu so’zning kelib chiqishi anglab yetilmaydi, buni faqatgina etimologik tahlil orqali aniqlash mumkin bo’ladi.To’liq o’zlashtirilgan so’zlardan farqli o’laroq, chet el so’zlari o’zining boshqa tilga oid ekanligini tovushlar, orfografik, grammatik va semantik xususiyatlarini saqlab qolgan holda, tub so’zlardan farqli ekanligini ko’rsatadi.

Форс тилида лексикализация усулида сўз ясалишидаو va боғловчиси билан ҳосил қилинган қўшма сўзлар мавжуд бўлиб, бу борада тадқиқот олиб бориш сўз ясалиши борасидаги назари фикрларни умумлаштиришга ёрдам беради. Эроншунос олим Л. С. Пейсиков бу ҳолатни сўз бирикмаларини қўшма сўзга айланишини таъминловчи восита сифатида эътироф этади. Улар форс тилининг лексикасида бошқа туркумдаги қўшма сўзлардан сон жиҳатидан ортиқ эканлиги билан белгиланади. Аммо мазкур қўшма сўзлар таркибидаги сўзларнинг ҳаммаси ҳам форс тилининг ўз сўзларидан ташкил топмаган; қўшма сўзлар таркибидаги бўлакдан бири (ёки ҳар иккиси) асосан арабий сўздан иборатлиги кўзга ташланади. Форс тили лексикасининг қўшма сўзлари таркибидаги ўзлашмалар қанча фоизни ташкил этиши борасидаги масалалар тадқиқотталабдир. Қуйида шу масала юзасидан таҳлил амалга оширилади

Тилшуносликда сўз ясалиши, умуман, янги сўз ҳосил қилиш муҳим масалалардан бири ҳисобланади. Сабаби, сўз ясаш воситалари ёрдамида ёки бирор усул билан янги сўз ҳосил қилиниши тилда луғат таркибини тўлдириб такомиллаштиради. Натижада сўз ясовчи воситалар тилнинг тараққиётини янада юқори босқичга кўтаради. Бу каби жараён бошқа тиллар таркибидан фойдаланган ҳолда калькалаш орқали сўз ясалиши жараёнида янада муҳим аҳамиятга эга бўлиб қолади. Бу ҳолатдан форс тили ҳам мустасно эмас. Шунга кўра, бундай воситаларни ўрганиш муҳим аҳамиятга эга ҳисобланади.

Hozirgi kunda zamonaviy fors tili terminologiyasida, xususan, iqtisodiy terminlar boʻyicha ilmiy tadqiqotlar olib borish muhim ahamiyatga ega boʻlib, soʻz bilan termin orasidagi farqni aniqlash muammosi dolzarb masalalardan biri hisoblanadi. Fors tili terminalogiyasi boʻyicha bu muammo oʻz-oʻzidan Erondagi til va adabiyot akademiyasining faoliyati bilan uzviy bogʻliqdir. Bizga ma’lumki, tildagi lugʻat fondi oʻzlashmalar hisobiga hamda tildagi mavjud soʻz yasash usullari orqali boyiydi. Bizning ushbu tadqiqotdagi asosiy maqsadimiz, hozirgi fors tilidagi iqtisodiy terminlarni yasashda tildagi mavjud soʻz yasash usullaridan yarimaffiksatsiya usuli orqali iqtisodiy termin yasashning oʻrni va ahamiyatini aniqlashdan iborat. Bu albatta fors tilidagi boshqa soʻz yasash usullari ichida yarimaffiksatsiya usulining iqtisodiy termin yasashdagi ahamiyatini ham oʻz ichiga qamrab oladi.