Пищевая и перерабатывающая промышленность — одно из приори-тетных направлений экономики Узбекистана. На долю масложировой про-мышленности приходится примерно 15% всей продукции пищевой про-мышленности, а также 3% основных производственных фондов и около 6% численности работающих. Основной подотраслью масложировой промышленности является маслодобывающая, которая осуществляет производство растительных масел. Дополнительная продукция получается из обезжиренных се¬мян — белки кормовые (шроты) и белки пищевого назначения (изоляты и концентраты). Все остальные подотрасли масложировой промыш¬ленности (мыловаренная, маргариновая, гидрогенизанионная и др.) за¬нимаются переработкой полученного масла (выпуская мыла и моющие средства, жирные кислоты и глицерин, маргарин, кулинарный жир, майонез и др.).

Ҳaр бир дон вa дон уюми сaқлaш мурaккaб жaрaён бўлиб, муҳим aҳaмиятгa эгa. Ундa иссиқлик сиғими, иссиқлик ўткaзувчaнлик вa нaмлик нaфaс олиш, ўз-ўзидaн қизиш, микрооргaнизмлaр фaолияти, зaрaркунaндa кемирувчилaр кaби қaтор омиллaр тaъсир этaди. Сaқлaш жaрaёнлaридa бирортa омил эътибордaн четдa қолсa мaҳсулот сифaти бузилaди. Мaҳсулотлaрни миқдор жиҳaтидaн ҳaмдa сифaтини туширмaсдaн ҳaр бир турини энг қулaй шaроитлaрдa сaқлaшгa эришиш бугунги куннинг тaлaби ҳисоблaнaди. Бундa мaҳсулотлaрни сaқлaш муддaти вa усуллaрини ишлaб чиқиш вa мaвжудлaрини мукaммaллaштириш учун сaқлaш нaзaрияси вa aмaлиётини биргaликдa олиб боришни ҳaмдa илмий ёндошиш долзaрб ҳисоблaнaди. Буғдой донлaрини мaқбул усулдa узоқ муддaтлaрдa 12-15 фоиз нaмлик дaрaжaлaридa сaқлaб, дон сифaтини бузилишигa йўл қўймaсдaн уни оширишнинг илмий-aмaлий aсослaрини ишлaб чиқиш ҳaмдa уни ишлaб чиқaришгa кенг жорий этиш мaвзунинг долзaрблигини кўрсaтaди.

Нефть ва газ давлатимизнинг иктисодиётини мустаҳкамланиш ва ривожланишда муҳим аҳамият касб этадиган соҳалардан бири ҳисобланади. Шунинг учун ҳозирги кунда йирик хориж сармоялари ва янги техника ҳамда технологиялар жалб этилмоқда. Саноатни янада гуллаб яшнаши, ривожланишнинг асосий омилларидан бири табиий ресурслардан оқилона фойдаланиш ҳамда атроф мухит мухофазасидир. Нефть ва газ конларини оқилона самарали ишлатиш аввало ишлатишнинг тўғри тизимини ишлаб чиқиш ва ишлатиш жараёнида технологик кўрсаткичларни узлуксиз назорат қилиб боришга боғлиқ.

Ўз халқининг тақдири ва келажагини, эркин ва фаровон ҳаѐтини ўйлаган инсон аввало унинг тинч-осойишта ҳаѐт кечириш ҳақида бош қотиради. Умуман, жамиятнинг тинчлиги ва барқарорлигини таъминлаш йўлида ўзининг бутун куч қудрати ва салоҳиятини сафарбар этиш – буюк йўлбошчиларга хос асосий фазилатлардан биридир. Тарихга мурожаат этадиган бўлсак, Ҳиндистон заминида давлат барпо этган улуғ аждодимиз Заҳириддин Муҳаммад Бобурнинг бу ўлкадаги турли қабила ва элатлар ўртасида тинчлик, ўзаро ҳамжиҳатликни асраш йўлида қанчалик тинимсиз кураш олиб борганини эслаш лозим. Айнан ана шундай изчил сиѐсат ҳинд заминида шаклланган ўзаро дўстлик, ҳамжиҳатлик, миллий бирлик анъаналарига асос бўлганлиги шубҳасиз.

Hozirgi paytda neft va gaz energiyaning asosiy manbai bo`lib qolganligi uning iqtisodiy va siyosiy mavqeini oshirdi. Hozirgi zamon iqtisodiyotida energiya resurslari yetakchi rol o`ynaydi. Hatto har bir davlatning ishlab chiqarish kuchlarining rivojlanishi energomanbalarni iste’mol qilish darajasi bilan o`lchanadi. Butun dunyoda qazib olinayotgan foydali qazilmalarning uchdan ikki qismidan ko`prog`ini energiya manbalari tashkil etadi. Neft va gaz muhim kimyoviy xom ashyo bo`lib, hozirgi zamon sanoati va energetikasi barcha turlarida uning mahsulotlaridan qandaydir miqdorda foydalaniladi. Respublikamiz mustaqilligidan so`ng, barcha sohalar qatorida neft va gaz sanoati rivojlanishiga alohida e’tibor berilib, to`liq yoqilg`i ta’minoti mustaqilligiga erishildi.

Ўзбекистон Республикаси Президенти И.А. Каримовнинг мамлакатимизни 2015 йилда ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш якунлари ва 2016 йилга мўлжалланган иқтисодий дастурнинг энг муҳим устувор йўналишларигабағишланган Вазирлар Маҳкамаси мажлисида “Бош мақсадимиз – мавжуд қийинчиликларга қарамасдан, олиб бораётган ислоҳотларни, иқтисодиётимизда таркибий ўзгаришларни изчил давом эттириш, хусусий мулкчилик, кичик бизнес ва тадбиркорликка янада кенг йўл очиб бериш ҳисобидан олдинга юришдир” мавзусида маъруза қилди. Маъруза мазмуни бўйича асосий масала – Ўзбекистоннинг ўтган 2015 йилдаги иқтисодий ва ижтимоий ривожланиш якунларини муҳокама қилиш ва 2016 йил учун тараққиёт йўлимизнинг энг муҳим устувор йўналишларини аниқлаб олишдан иборат бўлди.

Мустақиллигимизнинг дастлабки йиллариданоқ нефт ва газ саноатига катта эътибор берилди ва ҳозирги кунда нефт ва газ саноати мамлакатимиз саноатининг етакчи ўринларидан бирини эгалламоқда. Нефт ва газ саноатида табиий газни чуқур қайта ишлашга катта эътибор берилиб Жанубий Корея инвестор ва мутахассислари билан ҳамкорликда муҳим объектлардан бири Сурғил кони негизида Устюрт газ-кимё мажмуаси ишга тушди. Умумий қиймати 4 миллиард долларлик ушбу лойиҳанинг амалга оширилиши йилига 4,5 миллиард куб метр табиий газни қайта ишлаш ҳисобидан 3,7 миллиард куб метр газ, 387 минг тонна полиэтилен, 83 минг тонна полипропилен, 102 минг тонна пиролиз дистилляти ва бошқа қимматбаҳо маҳсулотлар ишлаб чиқариш имконини беради.

Qishloq xo`jaligi samaradorligini oshirish, aholini oziq-ovqat mahsulotlari bilan uzluksiz ta’minlash hozirgi kunda dolzarb, ma’suliyatli masaladir. Aholini yil davomida meva – sabzavot va poliz mahsulotlari bilan ta’minlash uchun saqlash va qayta ishlash ishlariga alohida e’tibor berish lozim. Chunki, meva – sabzavot va poliz mahsulotlari mavsumda yetishtiriladi. Ularni uzoq saqlash va qayta ishlashni tashkil etmasdan aholini turli mahsulotlar bilan yil mobaynida ta’minlab bo`lmaydi. Mahsulotlar ishlab chiqarish ko`paygan sari saqlash va qayta ishlash ham takomillashmog`i kerak. Meva-sabzavot va poliz mahsulotlarini yetishtirish, yig`ish, tashish, saqlash va qayta ishlash ilmiy tashkil qilinsa, bu borada fan-texnika yutuqlari hamda ilg`orlar tajribasi keng joriy etilsa, mahsulotlar isrof bo`lishi kamayadi. Chunki, xalqaro FAO tashklotining bergan ma’lumotiga ko`ra har yili yetishtirilgan hosilning qariyb 20-30% yig`ish, tashish va saqlash jarayonida nobud bo`ladi (Xidirov Y., Sulaymonov B., Xakimov R.

Prezident I.A.Karimovning “2015 yilda iqtisodiyotimizda tub tarkibiy o`zgarishlarni amalga oshirish, modernizatsiya va diversifikatsiya jarayonlarini izchil davom ettirish hisobidan xususiy mulk va xususiy tadbirkorlikka keng yo`l ochib berish – ustuvor vazifalar” to`g`risidagi ma’ruzasida 2011-2016 yillarda oliy ta’lim muassasalarini moddiy – texnik bazasini modernizatsiya qilish dasturi doirasida qurilish, kapital ta’mirlash va jihozlash bo`yicha katta ishlarini amalga oshirilganligi to`g`risida gapirdi. Endigi navbatda sohalar bo`yicha sifatli kadrlarni tayyorlash hamda tayyorlangan mutaxassislar xalqora talablar meyorlariga javob beraolishligi to`g`risidagi fikrlarni o`z ma’ruzasida keltirdi. 2015 yilga mo`ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo`nalishlariga bag`ishlangan ma’ruzasida neft va gaz tarmog`ini rivojlantirish bo`yicha bir qator masalalar to`g`risidagi vazifalar ham belgilab berildi

Озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқариш, уларнинг ассортиментини кенгайтириш ва инсоният эҳтиёжини қондириш, бутун дунё аҳолисини ортиб бориши билан долзарб муаммолардан бири бўлиб келмоқда. Жаҳон молиявий инқирози даврида, озиқ - овқат саноати хом ашёшиси қимматлиги ва ундан тайёр маҳсулот ишлаб чиқариш бир қанча муаммоларни келтириб чиқарди. Айниқса табиий озиқ-овқат маҳсулотни ишлаб чиқариш маҳсулотнинг янада тан нархи ошишига олиб келди. Шунинг учун аҳоли миқдори юқори давлатлар кимёвий йўл билан синтез қилинган хом ашёлардан озиқ - овқат маҳсулотлари ишлаб чиқармоқда. Булар АҚШ, Хитой, Япония ва Хиндистонда суний озиқ - овқат маҳсулотларини ишлаб чиқариш кенг йўлга қўйилган.

Non o`zbek halqi dasturxonining ko`rki, muqaddas taom sanalib halqimizning turmush tarzi shu muqaddas nemat bilan chambarchas bog`liq bo`lib kelgan. Halqimizda non azaldan qadrli ne’mat sifatida e’zozlanadi. Hatto nonning ushog`ini isrof qilish ham gunohi azimlardan hisoblanib kelingan. Non-bulka mahsulotlari – tarkibida insonning normal hayot faoliyati uchun zarur oqsillar, uglevodlar, lipidlar, vitaminlar, mineral moddalar va ozuqa tolalari kabi ozuqa moddalari mavjud bo`lgan oziq-ovqat mahsulotlari hisoblanadi. Mazkur oziq-ovqat mahsulotlari yuqori energetik qimmati, engil hazm bo`lishi va yaxshi o`zlashtirilishi, ta’mining yoqimliligi, ommaviy iste’mol etiladigan boshqa ko`pgina mahsulotlarga nisbatan ancha arzonligi bilan ajralib turadi.

O`zbekiston energetikasi xalq xo`jaligining asosiy soxasi bo`lib, respublikada iqtisodiy va texnika taraqqiyotining mustahkam poydevoridir. Elektr energiyasini sanoat, transport va qishlok xo`jaligida aholining maishiy hamda madaniy maqsadlari uchun qo`llanilishi elektrlashtirish deyiladi. U mamlakat hayotida eng muhim ahamiyatga ega. Elektrlashtirish xalq xo`jaligining barcha sohalarini rivojlantirish, hozirgi zamon taraqqiyotini amalga oshirish uchun yetakchi omil hisoblanadi. Elektrlashtirishning O`zbekistondagi rivoji sobiq sovet ittifoqi energetikasining rivojlanish tarixi bilan bog`liq. 1913 yilda O`zbekistondagi barcha elektr stansiyalarining quvvati 3ming kVt ga teng bo`lib, yiliga 3,3 mln kVt soat elektr energiyasi ishlab chiqarilar edi.

Ўзбекистoн мустaқил дaвлaт сифaтидa эътирoф этилгaн сўнг хaлқ хўжaлигининг бaрчa сoҳaлaридa туб ислoҳaтлaр aмaлгa oширилa бoшлaнди. Республикaмиз дoн мaҳсулoтлaри тизимидa ҳaм сўнгги йиллaрдa кaттa ютуқлaргa эришди. Жумлaдaн, республикaмиздa қисқa вaқт ичидa дoн мустaқиллигигa эришилди. Дoн мaйдoнлaрининг кенгaйиб бoриши ҳaмдa дoн ялпи ҳoсилнинг oртиши дoн мaҳсулoтлaри тизимини тaкoмиллaштириш вa кенгaйтиришни тaқoзo этмoқдa. Зерo, етиштирилгaн мaвжуд ҳoсилни сифaтли сaқлaш вa қaйтa ишлaш, шунингдек истеъмoлчилaргa мунтaзaм рaвишдa бекaму-кўст еткaзиб бериш дoн мaҳсулoтлaри тизими oлдидaги энг aсoсий вaзифaдир. Шу бoис республикaмизнинг кўпгинa вилoят вa тумaнлaридa кўплaб зaмoнaвий oмбoрлaр вa қaйтa ишлaш кoрхoнaлaри бунёд этилмoқдa.

Bugungi kunda respublika aholisini oziq-ovqat mahsulotlari bilan uzluksiz ta’minlash maqsadida mahsulot yetishtirish hajmi va turlarini ko`paytirish shuningdek, qishloq aholisini daromadlari va turmush darajasini yuksaltirishga alohida e’tibor qaratilmoqda. Ayniqsa, 2017-2021 yillarda O`zbekiston Respublikasini rivojlantirish maqsadida beshta ustuvor yo`nalishi bo`yicha Harakatlar strategiyasi va bir qator qaror, farmonlar qabul qilindi. Meva-sabzavot mahsulotlarini yetishtirish, agrotexnik tadbirlarini o`z muddatida sifatli qilib o`tkazish bo`yicha belgilangan hududiy chora-tadbirlar Dasturlarini bajarilishi natijasida bir qator ijobiy natijalarga erishilmoqda. Respublika hududlarida meva-sabzavot, poliz, kartoshka va uzum mahsulotlarini ko`paytirish, agrotexnik tadbirlarni o`z muddatida o`tkazish, ulardan yuqori sifatli, eksportbop mahsulot yetishtirish bo`yicha ham tizimli ishlar olib borilmoqda.

Qishlоq xо`jаligini rivоjlаntirishning Dаvlаt dаsturidаgi аsоsiy mеzоn mаhsulоtlаrni ishlаb chiqаrishning еng zаmоnаviy jаdаl tеxnоlоgiyаlаrini jоriy еtish оrqаli еkinlаr hоsildоrligini, dеhqоnchilik mаdаniyаtini vа tuprоq unumdоrligini оshirish, zаmоnаviy аgrоtеxnikа qоidаlаri vа tаlаblаrini dеhqоnchilikkа tаdbiq qilish, urug`lik uchun yеtishtirish mintаqаsi shаrоitigа mоs nаvlаrni tаnlаsh hisоblаnаdi.

Uzumchilik rеspublikаmiz qishlоq xо`jаligining qаdimiy sеrdаrоmаd tаrmоqlаridаn biri sаnаlаdi. Qishlоq xо`jаligi, xususаn uzumchilikni rivоjlаntirishgа dаvlаtimiz hаm kеyingi yillаrdа kаttа е’tibоr bеrmоqdа vа ushbu sоhаni rivоjlаntirishgа dоir qаrоrlаr qаbul qilinmоqdа. Mаsаlаn, О`zbеkistоn Rеspublikаsi Prеzidеntining 2006 yil 9 yаnvаrdаgi “Mеvа-sаbzаvоtchilik vа uzumchilik sоhаsidа iqtisоdiy islоhаtlаrni chuqurlаshtirish chоrа-tаdbirlаri tо`g`risidа” gi PF-3709-Fаrmоni. 2008 yil 20 оktyаbrdаgi “Оziq-оvqаt еkinlаri еkilаdigаn mаydоnlаrni оptimаllаshtirish vа ulаrni еtishtirishni kо`pаytirish chоrа-tаdbirlаri tо`g`risidа” gi PF-4041-sоnli Fаrmоni, 2013 yil 13 mаrtаdаgi “Uzumchilikni yаnаdа rivоjlаntirish chоrа-tаdbirlаri tо`g`risidа”gi PF-1937 sоnli Fаrmоnlаrini misоl kеltirishimiz mumkin.

Insоn qishlоq xо`jаlik mаhsulоtlаrini iste’mоl etа bоshlаgаndаn buyоn uni sаqlаsh vа qаytа ishlаsh bilаn shug`ullаnib kelаdi. Yetishtirilgаn mаhsulоtni nes-nоbud qilmаsdаn vа sifаtini pаsаytirmаsdаn sаqlаsh vа undаn unumli fоydаlаnish qаdimdаn insоn ehtiyоjlаridаn biri bо`lgаn. Kо`chmаnchi qаbilаlаr yig`ilgаn mevа vа urug`lаrni sаqlаsh uchun tаbiiy оmbоrlаr – g`оr, dаrаxtlаrning g`оvаklаridаn fоydаlаnishgаn, keyinchаlik esа mаxsus yertо`lаlаr qurishgаn. Qаbilаlаr о`trоq bо`lib yаshаy bоshlаgаn pаytdа оrtiqchа mаhsulоtlаrini sаqlаsh, shuningdek, ulаrni zаrаrkunаndаlаrdаn аsrаshni о`rgаnа bоshlаgаn.

Ishlab chiqarish jarayonlarini rivojlantirishning yangi turdagi inshootlar barpo etib ichki va tashqi texnologiyalar hisobiga zamonaviy texnologiyalarni keltirish, o`rnatish va ishlab chiqarishga tadbiq etish usulida ilg`or texnologiyalar ishlab chiqarish tarmog`iga kirishi, yangi o`rnatilgan ish o`rinlari uchun malakali mutaxassis kadrlar talabining ortishiga ehtiyoj hosil qiladi.

Ishlab chiqarishni modernizasiya qilishga yo`naltiriladigan investisiyalar hajmi ancha oshdi, qiymati 123,9 million dollarlik xorijiy kreditlar hamda O`zbekiston Respublikasi Tiklanish va taraqqiyot jamg`armasining 218,2 million dollarlik kredit resurslari jalb qilindi. Navoiy va Talimarjon IESda bug`-gaz qurilmasini qurish, Yangi Angren IESning 1-5 energiya bloklarini yil davomida ko`mir yoqishga o`tkazish, Sirdaryo va Talimarjon IESda detander-generator agregatlarini o`rnatish, “Kamolot” gidroelektr stansiyasini barpo etish, Chorvoq GESidagi gidrogeneratorlarni modernizasiya qilish bo`yicha loyihalarni amalga oshirish ishlari davom etmoqda.

Mamlakatimiz energetikasining rivojlanishi har tomonlama stansiyaning ichki qurilmalarning to`g`ri ekspluatatsiyasiga bog`liqdir. Sanoatda ishlab – chiqarishning rivojlanishi mana shu faktorga bevosita bog`liqligi mamlakatning iqtisodiy va ijtimoiy-siyosiy o`sishiga o`z ta’sirini o`tkazadi.