Ушбу илмий- оммабоп рисола ватанимиз тарихининг муҳим бир тармоғи ҳунармандчилик ва унинг ижтимоий ҳаётимизда тутган ўрнини ўрганишга бағишланган бўлиб унда асосан Фарғона водийси шаҳар ва қишлоқларида ҳунармандчиликни шаклланиши, равнақи ва аҳамияти масалалари тадқиқ қилинган. Рисола талабалар,академик лицей, касб-ҳунар коллежлари талабалари,ушбу муаммо билан мустақил шуғулланувчи китобхонларга мўлжалланган бўлиб Қўқон ДПИ илмий Кенгаши томонидан нашр қилишга тавсия этилган.

Маълумки, ўқувчиларнинг физикадан олган билимларидан кундалик ҳаётда фойдалана олиши, уларда амалий кўникмаларнинг шаклланишига боғлиқ. Халқимизда «минг марта эшитгандан, бир марта кўрган яхши» деган доно ҳикмат бор. Шунга кўра 2004-2009 йилларда мактаб таълимни ривожлантириш давлат умуммиллий дастури доирасида Республикамиз таълим муассасаларидаги физика лаборатория хоналарининг 71,5 фоизи тўла жиҳозланди. Давлат таълим стандартлари янги таҳрирдан ўтказилди ва ўқув дастурлари модернизация қилинди. . Физика амалиёт ҳақидаги фандир. Унинг барча хулосалари ва эришган ютуқлари кузатишлар, ўлчашлар туфайли вужудга келган. Шу сабабли умумий ўрта таълимда физикани ўқитиш, тажриба-намойишлар кўрсатиш, лаборатория машғулотларини ўтказиш билан чамбарчас боғлангандир. Физик тажрибалар- кузатиш, намойишлар кўрсатиш ва лаборатория ишларини бажаришга бўлинади. Мавзуни тушунишга ёрдам берадиган, ўқитувчи томонидан кўрсатиладиган тажрибаларни тажриба-намойишлар деб аталади. Заруратга кўра тажриба намойишларни янги мавзуни бошлашдан олдин, баъзан ўртасида, керак бўлса охирида ҳам кўрсатиш мумкин. Тажриба намойишлар одатда қисқа муддатли (5-10 минут) бўлади

Касб-ҳунарга йўналтириш ишларининг қанчалик илмий асосда ва тўғри таҳлилларга мувофиқ олиб борилиши ўқувчиларнинг бир умрлик тақдирини белгилашда катта аҳамиятга эга эканлиги барчага маълум. Бу машғулотнинг асосий мақсади ҳамда мазмуни ўқувчилар ва ота-оналарни касб танлаш ва касбга йўналтиришда тўғри йўлни топа билиш, хатоларга йўл қўймасликка ўргатиш ҳисобланади. қуйида шу машғулотнинг қисқа баёнини кўриб чиқамиз. Машғулот мақсади: Тингловчиларнинг касб-ҳунарга йўналтириш ҳақидаги билимларини ривожлантириш

Результатом активной социальной динамики периода становления ислама явился процесс утверждения генеалогического принципа с возникновением новой иерархии, на вершине которой размещаются «ахл ал-байт» (члены семьи Пророка). Повсюду, где властвовал ислам, возникли династии из потомков Пророка. Саийидами, как правило, называлась та их часть, которая восходила в своей родословной к внуку Мухаммада Хусейну, сыну Али ибн Абу Талиба и Фазъмы, племянника и дочери Пророка. Основой престижа, который снискали в исламском мире тepмeзcкиe саййиды, выступали столетия ничем не прерываемой преемственности в социальной значимости. Подтверждением широкой известности термезских саййидов, как лидеров религиозной общины, служит многочисленные упоминания о них в сочинениях средневековых авторов1

Ҳар бир корхона ўзининг хўжалик молиявий фаолиятини амалга ошириш учун пул маблағларига эҳтиёж сезади. Тадбиркорлик фаолиятини молиялаштириш – бу оддий ва кенгайтирилган молиявий таъминотнинг турли хил шакл ва услублари, принцип ва шароитларнинг йиғиндисидир. Молиялаштириш деганда, корхонада пул маблағларнинг барча шаклларда шаклланиши тушунилади. Бозор шароитида кўпгина корхоналар олдида молиялаштириш манбаларини излаб топиш ва танлаш муаммоси мавжуд. Молиялаштириш манбаларининг самарадорлиги кўп жиҳатдан соҳаниниг ўзига хос хусусиятига, мамлакатдаги хуқуқий нормативларга ва бошқа бир қатор омилларга боғлиқ.

Chuzishga nisbatan invariant bo’lgan summalanuvchi fazoda Nikolskiy-Besiv fazolarining normasining tkivalentligi ko’rsatilgan.

Последние годы характеризуются все возрастающим вниманием исследователей к эндогенной интоксикации, что вполне закономерно, ибо она лежит в основе тяжелых системных нарушений при многочисленных патологических процессах и заболеваниях

Адабиёт инсон учун хизмат қилиши керак. Қачонки, ижодкор инсоннинг ҳис-туйғуларини, орзу-истакларини, муаммоларини қиёмига етказиб акс эттирса, шундагина ижодкорнинг асарлари шуҳрат топади, халқ этиборига тушади. Мумтоз адабиётимизда асосан севги-муҳаббат, вафо, инсонпарварлик ғоялари илгари сурилган асарлар яратилган. Инсонпарварлик ғоялари Шарқнинг кўпгина ижодкорлари асарларида тараннум эттирилган. Нима учун энг аққли жонзот бўлмиш инсонга бундай панд-насиҳат қилиб туриш керак? Нима, инсон ёмонлик ва яхшилик, ҳаром ва ҳалол, оқибат, ёрдам каби тушунчаларни билмайдими? Билади. Лекин шундай ҳолатлар бўладики, одам бу юксак фазилатларни эсдан чиқара бошлайди. Қачонки, замон кишилари қалби дағаллашиб, онги заҳарланиб борса, кўпроқ ўзини ўйласа, ўз эҳтиёжларидан ортиқча бўлган молу давлатга ҳам ҳирс қўйса, муҳтожларга ёрдам бериш, баҳам кўриш, хайр-эҳсон қилиш каби хислатлардан кўз юма бошлайди. Шунинг учун шоирлар инсонларни ҳамиша яхшиликка, ёрдамга, кечиримли, адолатли бўлишга даъват этиб турадилар.

Иқтисодиётни эркинлаштириш шароитида миллий иқтисодиётимизнинг хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда халқаро амалиётда қўлланилаётган ҳисоб тизимига ўтиш зарурати пайдо бўлди, яъни бозор иқтисодиёти бухгалтерия ҳисобининг халқаро стандартлар билан интеграциялашувини талаб этади. Шунинг учун фойдаланувчиларга ошкор қилиниши лозим бўлган молиявий маълумотларнинг ҳажми, мазмуни ва шаклига, шунингдек бухгалтерия ҳисоботининг аудитига нисбатан ягона минимал талабларни қўйиш давр талабидир.

Иқтисодиётни эркинлаштириш шароитида миллий иқтисодиётимизнинг хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда халқаро амалиётда қўлланилаётган ҳисоб тизимига ўтиш зарурати пайдо бўлди, яъни бозор иқтисодиёти бухгалтерия ҳисобининг халқаро стандартлар билан интеграциялашувини талаб этади. Шунинг учун фойдаланувчиларга ошкор қилиниши лозим бўлган молиявий маълумотларнинг ҳажми, мазмуни ва шаклига, шунингдек бухгалтерия ҳисоботининг аудитига нисбатан ягона минимал талабларни қўйиш давр талабидир.

Ижро иши юритишда тарафлар – бу моддий мажбуриятдан келиб чиқадиган мунособатлар субйектларидир. Ижро иши юритишда тарафлар бўлиб: ундирувчи ва қарздор ҳисобланади. Тарафлар ижро иши юритишда иштирок этувчи асосий шаxслардир. Ундирувчи ва қарздорсиз ижро иши юритиш мавжуд бўлиши мумкин eмас.

Ҳар қанақанги иш юритишда бўлгани каби, ижро иши юритишда ҳам бир қанча шаxслар иштирок eтади. Ижро ишида иштирок этувчи шаxслар тушунчасини уларнинг субйектив таркибидан келиб чиққан ҳолда турли xил нуқтаи назарда кўриб чиқиш мумкин. Я’ни давлат ва ҳуқуқ назарияси, фуқаролик процессуал ҳуқуқи, xўжалик просесуал ҳуқуқи ҳамда ҳуқуқнинг бошқа соҳаларининг умумий қоидаларидан келиб чиқиб талқин этиш мумкин.

XV-XVI ғасырлардан бастап қазақтың өзіндік төл әдебиетінің іргесі қаланып, әдеби тілі қалыптасады. Осы кезден бастап әдебиет тарихында қазақ авторлары, жеке жыраула-ры мен ақындарының есімдері белгілі болады. Дара ақындық творчество бой көрсетеді. Профессор Е.Ысмайылов айтқандай, жыраулар да ақын, көркем сөз шығарушы өнерпаз, ауыз әдебиетінің өкілдері. Жыраудың ақыннан өзгешелігі шығармаларының сарыны мен тақырыбы бірыңғай болып келуінде. Адам басындағы қайғыны, зарды, ел ішіндегі ауыртпалықты толғау, әлеуметтік, елдік мәселелерді көтеру, тағы басқа әр түрлі өткен-кеткен көңілсіз күйлерді шерту, болашақты болжап, ақыл айтып, батагөйлік ету, шешендік түйіндер жасап, терең ой қозғау - жыраулардың дәстүрлі ерекшеліктері. Бірыңғай тарихи тақырыптарды, әлеуметтік-қоғамдық мәселелерді, ерлер мен хандар ісін, елдің жай-күйлерін, қонысын, өткені мен болашағын толғап, осы мәселелер төңірегіндегі өкініштер мен өксіктерге бой ұра, кейде тіпті зарыға жыр толғап отыру-жырауларға тән қасиет. Қазақтың есімдері ел аузында жүрген жыраулары көп-ақ. Бірақ олардан бізге жеткен мұра жоқтың қасы. Мысалы, проф. Ә.Марғұланның айтуына қарағанда, Махмут Қашғари сөздігінде Шөже жырау аталады екен. Ол XI ғасырда көшпелі түріктерден шығып, көп жыр білген жыршы болыпты.

Фараз қилайлик, битта мавсумий омбор п-та истеъмолчини маҳсулот билан тайинласин ҳамда и-истеъмолчи координатали нуқтага жойлашган ва унинг талаб даражаси Қи бўлсин ( ) . Масалада, истеъмолчиларни энг кам харажат сарфлаб маҳсулот билан таъминловчи мавсумий (ўрни вақтга боғлиқ ўзгариб туради) омборни жойлаштириш лозим бўлган нуқтанинг -координатасини аниқлаш талаб этилади.

Ресурсларга талаб – инсон эҳтиёжини қондириш даражаси билан белгиланиб, қуйидаги ўзгаришларга олиб келади: - ривожланган мамлакатларда инсон эҳтиёжини миқдори ўсиб боради, унинг сабаби биринчидан – аҳоли сонининг ўсиши бўлса, иккинчидан – кўзда тутилмаган турли субъектив ҳолатлар (одатлар ва шунга ўхшашлар) пайдо бўлади; - эскиси йўқолиб, янги эҳтиёжлар пайдо бўлади, яъни эҳтиёжлар доираси кенгаяди (микросхемали янги воситаларнинг ишлаб чиқилиши); - эҳтиёж даражаси сақлансада, унинг турлари ўзгаради, масалан, транспортнинг замонавий туридан фойдаланилади (эҳтиёж баланд бўлган соҳа тез ривожланади); - бир тур эҳтиёжни, иккинчи турга алмаштириш мумкин (ўрнини босиш мумкин), бу ҳолатда бир товарнинг ўрнини унга нисбатан фойдалироқ бошқаси эгаллайди.Шу тариқа эҳтиёжлар ҳам тури бўйича, ҳам миқдори бўйича вақтга боғлиқ ҳолда янгиланиб туради ва камёбликка дуч келади.

Главная задача ландшафтной архитектуры на современном этапе состоит обеспечении взаимосвязанного, упорядоченного развития при- родных и антропогенных элементов городского ландшафта. Территориальное и структурное развитие городов ведет ко все большему усложнению системы открытых и озелененных пространств при одновременном их территориальном сокрашении. Контакты города с природным окружением становятся более многообразными. Проблемы оптимизации городской среды средствами ландшафтной архитектуры трансформируются в проблемы архитектурно-ландшафтной организации городов. Содержание понятия “ландшафтная архитектура” отождествляе- мое с садово-парковым искусством, преобразуется в понятие “ландшафт- ное градостроительство”.

Олий таълим муассасаларида молиялаштиришни истиқболдаги стратегиясини белгилаш , кўпгина прогноз қийматлар билан боғлиқдир. Бу қийматларни тушум ва харажатларнинг кўп йиллик ўзгариш жадвали асосида белгилаш мумкин. Тушумларнинг ўсиш динамикасидан маълум бўлишича , бу ўзгаришлар параболик кўринишдаги фунгциялар орқали ифодаланиши мумкин , шу сабабли тушум ( бюджет ва бюджетдан ташқари тўлов-контракт шаклидан ) ва уларнинг гуруҳлари, ўзгариш қонуниятларининг аксариятини кўринишдаги функциялар орқали қоплаш мумкинлигини таъкидлаб ўтамиз.

Сув ресурслари етишмай қолаётган ҳозирги шароитда сувни тежаб сарфлаш сув манбаларидан фойдаланиш самарадорлигини ошириш, сувнинг ерга шимилиб исроф бўлишини олдини олишни талаб этади. Мавжуд суғориш усулларининг мукаммал эмаслигидан суғоришга берилаётган сувдан фойдаланиш даражаси пастлигича қолмоқда. Далалар нотекис намланмоқда, суғориш меъёрлари кўтарилмоқда, ерларнинг шўрланиш, ботқоқланишига асос солинмоқда. Сувга тўловларни жорий қилиш учун сувни ўлчашни жойларда тўғри ташкил этилиши керак, бунда табиийки, сув ўлчагичлардан фойдаланиш заруриятини келтириб чиқаради. Ирригация тизими бошқармалари томонидан бирламчи сувдан фойдаланувчиларга яъни, СФУларга лимит ва тузилган шартнома асосида “Томсон водосливи”, “Чиполетти водосливи” ва “Иванов водосливи” ёрдамида сувнинг ҳисоб-китоби юритилмоқда. Бугунги кунда сув ўлчагичлар асосан магистрал каналларга қўйилган бўлиб, иккиламчи сувдан фойдаланувчиларга сув етказиб бериш жараёнларида сув ўлчагичлардан фойдаланилмаяпти. Сувдан унумли фойдаланишни, сув тақсимотида қатъий тартиб ўрнатишни, қўшимча манбалар қидириб топишни даврнинг ўзи талаб қилмоқда. Сув хўжалиги қурилишини янада ривожлантириш ва сувдан фойдаланишни янги талаблар даражасига кўтариш фан-техника тараққиёти билан чамбарчас боғлиқ. Бутун сув хўжалиги мажмуаси бошқаруви жараёнига янги технологик тизимларни жорий этиш орқали сувдан тежаб-тергаб фойдаланиш имкониятиларини муттасил кенгайтириб бориш мумкин.

XIX аср охири - XX аср бошларида Россия империясининг ички губернияларидан Мирзачўлга кўчиб келиб ўрнашган аҳолининг муҳитга мослашуви жараёнида мавжуд бўлган бир қатор ижтимоий ва иқтисодий мазмунга эга муаммолар мустамлакачи маъмурият вакиллари ҳисоботлари, архив ва даврий матбуот нашрларида ўз аксини топган. Мирзачўлда ташкил топган рус қишлоқларида ер ва сув муносабатлари тўғри тартибга солинмаган бўлиб, айнан мана шу масалада рус қишлоқлари деҳқонларининг Россия империяси маъмурлари ва маҳаллий аҳоли билан турли келишмовчиликлари ва низолари келиб чиққан. Ҳукумат ўзининг асосий эътиборини қонуний равишда тузилган рус қишлоқларига қаратган ҳолда, рухсатсиз тузилган рус қишлоқларининг иқтисодий, ижтимоий аҳволига кам эътибор қаратган[1]. Қишлоқларда ерлар чамалаб тақсимланган, ер майдонларининг аниқ чегаралари аниқланмаган эди[2]. Мирзачўлда деҳқонларни кўчириш ва жойлаштиришининг ташкилий амалга оширилганлигига қарамасдан, кўчиб келганлар яшаш жойидан мулкини баҳоси кўрсатилган маълумотнома тақдим этишлари керак бўлган

XIX аср охирига келиб, Туркистон жамияти жуда катта сиёсий-ижтимоий ва иқтисодий жараёнларни бошидан кечирди. Бу жараёнлар, аввало, Туркистоннинг, хусусан, Самарқанд вилоятининг чор империяси таркибига киритилиши, янги сиёсий бошқарув тизимининг жорий этилиши, минтақа жамияти учун янги ҳисобланган капиталистик муносабатларнинг кириб келиши ва иқтисодий муносабатлардаги ўзгаришлар каби омиллар билан изоҳланди.