Жаҳонда сув танқислиги сезилаѐтган шароитда қишлоқ хўжалиги экинларини суғоришда сувдан оқилона фойдаланиш алоҳида аҳамият касб этмоқда. Шу жиҳатдан, тупроқнинг иккиламчи шўрланиши, шўртобланиши, сизот сувларини кўтарилиши, ерларнинг ботқоқланиши ва коллектор-дренаж-ташлама шўрланган сувларини шаклланиши, дегумификация жараѐнларининг содир бўлиши, бевосита суғоришни тўғри ташкил этиш билан боғлиқ бўлганлиги учун қишлоқ хўжалик экинларини суғориш тартиби ва меъѐрини ҳисоблаш усулини такомиллаштириш муҳим масалалардан бири ҳисобланади.

Жаҳонда ахборотнинг компьютерли таҳлили, маълумотларни таснифий қайта ишлаш ва тимсолларни таниб олиш усулларини ишлаб чиқишга катта эътибор қаратилмоқда. Ушбу йўналишларда таниб олиш ва тавсифлаш тизимлари, техник ташхислаш, робототехник тизимлар, материалшунослик, технологик жараёнлар, саноат объектларини бошқариш каби техник ва саноат иловаларини ишлаб чиқиш муҳим масалаларидан бири бўлиб қолмоқда. Ҳозирги кунда таниб олиш ва таснифлашнинг детерминлашган, эҳтимолий, мантиқий, тузилмавий каби кўплаб усуллари ишлаб чиқилган. Хорижий мамлакатларда, жумладан АҚШ, Германия, Россия, Хитой, Япония, Жанубий Корея ва бошқа мамлакатларда тимсолларни таниб олиш ва таснифлаш тизимларини назарий ва амалий масалаларини ечишга катта эътибор қаратилмоқда.

Жаҳонда иншоот ва конструкцияларни лойиҳалашда қўлланиладиган материалларнинг физик-механик хусусиятларини баҳолашнинг автоматлаштирилган тизимларини яратишга, мавжудларини такомиллаштиришга алоҳида эътибор қаратилмоқда. Шу жиҳатдан лойиҳа ишларини замонавий компьютер технологиялари асосида самарали ташкил этиш йўналиши жадал суръатлар билан ривожланмоқда. Дунёнинг ривожланган мамлакатлари, жумладан, АҚШ, Япония, Италия, Хитой, Туркия, Ҳиндистон, Россия ва бошқа давлатларда конструкцион материалларнинг деформацияланиш жараёнларини сонли ҳисоблашнинг математик моделлари, алгоритмлари ҳамда дастурий таъминотларини яратиш масалалари муҳим аҳамият касб этмоқда.

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурати. Бугунги кунда дунёда пахта етиштирувчи аксарият мамлакатларда ғўзанинг ўсув даврида V.dahliae замбуруғи билан зарарланиши кузатилмоқда. Ғўзанинг ушбу замбуруғ билан зарарланиши натижасида пахта ҳосилдорлигининг кескин камайиши ва тола сифатининг бузилишига олиб келади. V.dahliae замбуруғининг зарари натижасида АҚШда 30,5 фоиз ва Эронда 30-40 фоиз пахта ҳосили камайиши кузатилмоқда. Марказий Осиёнинг пахтачилик минтақаларида мазкур замбуруғли касаллик ҳар йили ўртача 8-10 фоиз, айнан Ўзбекистонда 10-15 фоизгача пахта ҳосилини нобуд қилмоқда.

Дунё бўйича Agaricus туркумига мансуб қўзиқорин турлари ва бошқа истеъмол қилинадиган замбуруғлар ўстирилишини таҳлил қилинганда, охирги 40 йил давомида уларнинг ҳажми 10 баробар ўсиб, миқдори 10 млн тоннадан ошган . Бошқа маълумотларда эса жаҳонда истеъмол ва тиббиёт мақсадларида етиштириладиган жами қўзиқоринлар миқдори 30 миллион тоннадан ортиқ эканлиги кўрсатилиб, унинг 25 миллион тоннаси (80%) Хитой давлати ҳиссасига тўғри келади. Дунё бўйича қўзиқоринларни етиштириш ҳажми мунтазам ортиб бораётган бир пайтда, уларни республика шароитига мос етиштириш технологиясини ишлаб чиқиш долзарб масала ҳисобланади.

Бугунги кунда дунё миқёсида замонавий дерматокосметологияда бошнинг сочли қисми териси касалликлари сонисочларнинг тўкилиши – алопециянинг чандиқсиз шакллари ҳисобига ортиб бормоқда. Соч касалликларининг 80% идан ортиғи сочлар нобуд бўлиши билан кечади ва ушбу патология 50 ёшгача бўлган шахслар орасида 30–40% ни ташкил қилади. Алопециянинг кўп учрайдиган майда ўчоғли шаклларида 5–10% ҳолатда бош терисида сочларнинг тўлиқ йўқотилиши, 1–2% ҳолатда эса бош ва танада сочларнинг тўлиқ тўкилиши кузатилади.

Тадқиқотнинг мақсади ғўзада қимматли хўжалик белгиларининг чигит туки рангига боғлиқ ҳолда ирсийланиши, белгиларнинг ижобий мажмуига эга бўлган оила ва тизмаларни ажратиш ҳамда бошланғич ашё сифатида селекцион-генетик жараёнларга тавсия этишдан иборат.

Тадқиқотнинг объекти сифатида Хanthomonas malvacearum бактерияси, Verticillium dahliae Kleb замбуруғи, ўрта толали ғўзанинг С-6524, Наманган-77, Омад, С-2609, С-2610, С-9082, Ат-термизий, С-6541 навлари ва уларни ўзаро чатиштириш натижасида олинган оддий ва мураккаб дурагайлари ҳамда тизмалари ҳисобланади. Тадқиқотнинг предмети ғўзанинг мураккаб дурагайларнинг гоммоз ва вилт касалликларига бардошлилиги, асосий қимматли хўжалик белгилари ва тола сифати кўрсаткичларини аниқлашдан иборат.

Бугунги кунда дунёда соя энг муҳим қишлоқ хўжалик экинларидан биридир. Сабзавот сояси Хитойдан келиб чиққан бўлиб, 5000 йилдан буён етиштирилади ва у Хитойдан Корея, Япония, Ҳиндистон, Индонезия, Малайзия, Непал, Филиппин, Таиланд ва Вьетнам мамлакатларига тарқалган. Сояни асосий ишлаб чиқарувчи-мамлакатлар АҚШ, Бразилия, Аргентина, Хитой, Ҳиндистон, Парагвай, Канада ва Индонезия ҳисобланиб, биргаликда 80% соя ишлаб чиқарилади. Сабзавот сояси жаҳонда 400 минг гектардан ортиқ майдонларда етиштирилиб, инсонлар томонидан севиб истеъмол қилинувчи сабзавот тури ҳисобланади. Сабзавот сояси юқори озуқабоп ва шифобахш бўлиб, ўзида фаол биологик моддалар, витаминлар, минерал тузлар, оқсил, органик кислоталар, клетчатка, пектин моддаларга бой ҳисобланади.

Ҳозирги кунда дунёда сув ресурсларини турли техноген таъсирлардан муҳофаза қилиш, табиий сув ҳавзалари барқарорлигини таъминлаш, айниқса ундаги флоранинг биологик хилма-хиллигини сақлаб қолиш катта аҳамиятга эга. Айниқса, дарёлар қуруқлик сув ҳавзалари альгофлорасининг шаклланиши ва тақсимланишида алоҳида аҳамиятга эга бўлиб, альгофлоранинг 46% хилма-хиллиги дарёлар улушига тўғри келади. Бу ўринда, табиий сув ҳавзаларининг альгофлорасини ҳар томонлама ўрганиш, экология-санитария ҳолатини баҳолаш ва ҳамда унинг келажакдаги ҳолатини башорат қилиш имконияларини амалиётига жорий этиш бугунги куннинг долзарб масалаларидан ҳисобланади.

Бугунги кунда дунёнинг 60 дан зиёд мамлакатларида ипак етиштириш билан шуғулланилиб, йилига 22-24 млн қути ипак қуртининг саноат дурагай уруғлари тайёрланмоқда ва етиштирилаётган пилла хом ашёсининг 80,9 фоизи ХХР, 16,5 фоизи Хиндистон, 1,2 фоизи Ўзбекистон ва 1,4 фоизи бошқа давлатларга тўғри келади . Жаҳон бўйича бир қути қуртдан олинадиган пилла ҳосили ХХР да 85,0 кг, Хиндистонда 80,0 кг ва Ўзбекистонда 56,9 кг ни ташкил этади. Ипак толасининг текислиги ва пиллаларнинг калибри бўйича бир хиллик даражаси ХХР, Хиндистон, Вьетнам ва Бразилияда 90-95% бўлса, Ўзбекистонда ўртача 50% га тенг.

Ҳозирги вақтда жаҳон миқёсида жадал ривожланаётган лазер физикаси соҳасида оптик бир жинсли бўлмаган муҳит шароитида юқори ажрата олишли оптик диагностика ва дистанцион зондлаш масалалари муҳим вазифалардан ҳисобланади. Бу йў-налишда муҳитларнинг физик параметрлари ҳамда зондланаётган объектлар-нинг характеристикаларини аниқлаш имкониятини берувчи лазерли гетеро-динлаш ва корреляцион қайта ишлаш методлари муҳим илмий инструмент ҳисобланади.

Тадқиқотнинг мақсади таркибида азот, фосфор, кислород бўлган комплекс ҳосил қилувчи полифункционал полимер лигандларни синтез қилиш, улар асосида баъзи d-металларнинг комплекс бирикмаларини сорбция усулида олиш ва олинган бирикмаларнинг таркиби, тузилиши ҳамда хоссаларини аниқлашдан иборат. Тадқиқотнинг объекти сифатида карбамид, гидразин гидрат, ортофосфат кислота, калий О,О-ди-(2-аминоэтил)-дитиофосфат, формальдегид, эпихлоргидрин асосида синтез қилинган янги комплекс ҳосил қилувчи полифункциональ полимер лигандлар ва Cu(II), Zn(II), Cd(II), Ag(I) ионларининг синтез қилинган лигандлар билан координацион бирикмалари танланган.

Цель исследования совершенствование научно-методических основ преподавания информатики в направлении музыкального образования для развития профессиональных компетенции будущих учителей музыки. Объектом исследования совершенствование процесса преподавания курса «Информатика и информационные технологии» в музыкальном направлении педагогических вузов. Предметом исследования является формы, методы и средства преподавания курса «Информатика и информационные технологии» студентам музыкального направления педагогического вуза. Методы исследования. В процессе исследования для решения поставленных задач и достижения цели, был использован следующий комплекс теоретических и эмпирических методов: анализ; наблюдение; беседа c преподавателями; анкетирование и устный опрос студентов; экспертная оценка; математическая и статистическая обработка результатов и обобщение результатов.

Тадқиқотнинг мақсади замонавий ташҳислаш усулларини татбиқ этиш орқали кўрув нерви дискининг туғма нуқсонларини эрта ташҳислаш ва даволашга тизимли ёндашиш тизимини такомиллаштиришдан иборат. Тадқиқотнинг объекти асосий тадқиқот гуруҳидаги кўрув нерви диски туғма нуқсонлари мавжуд 1 дан 18 ёшгача бўлган 215 нафар бола ва ўсмир (415 та кўз) ҳамда назорат гуруҳига кирувчи шу ёшдаги 106 нафар соғлом бола ташкил қилади. Тадқиқотнинг предметини КНДТН мавжуд беморлар ҳамда ультратовушли ва нейрофизиологик тадқиқотлар натижалари ташкил этади. Тадқиқотнинг усуллари. Тадқиқот вазифаларини амалга оширишда визометрия, скиаскопия, рефрактометрия, бинокуляр кўришни аниқлаш, тонометрия, биомикроскопия, офтальмоскопия, эхобиометрия, кинетик ва статик периметрия сингари стандарт офтальмологик ҳамда махсус инструментал ва статистик усуллардан фойдаланилди.

Дунёда қишлоқ хўжалиги иқтисоднинг муҳим сохаси, озиқ-овқат маҳсулотларининг асосий манбайи ҳисобланади. Бу ўринда, тупроқ унумдорлигини ошириш, ер ва сув ресурслардан унумли фойдаланиш имконини берувчи органик минерал ўғитлар ва мелиорантлар билан агросаноат комплексини таъминлаш қишлоқ хўжалиги экинларидан сифатли ва юқори ҳосил олишнинг асосий омили ҳисобланади. Шу сабабдан, қишлоқ хўжалиги учун зарур таркибида гумус моддалари бўлган самарали органик минерал ўғитлар ва мелиорантлар олиш технологияларини ишлаб чиқиш устувор вазифалардан ҳисобланади.

XXI асрда дунё аҳолисининг ўсиши, ичимлик суви захиралари ва экинга яроқли ерлар каби ресурсларнинг қисқариши жаҳон миқёсида озиқ-овқат муаммосини янада кучайтирмоқда. Шу жиҳатдан қишлоқ хўжалиги ва озиқ-овқат саноатининг асосий вазифаларидан бири аҳолини озиқ-овқат маҳсулотларига бўлган талабини тўлароқ қондиришдан иборат. Бу ўринда минерал ўғитлар ишлаб чиқариш ҳажмини кўпайтиришга алоҳида эътибор қаратилмоқда.

Тадқиқотнинг мақсади ўт йўллари проксимал ўсмаси бўлган беморларда даво-диагностика тактикасини оптималлаштириш ҳисобига даволаш натижаларини яхшилашдан иборат. Тадқиқотнинг объекти сифатида 2000 йилдан 2016 йилгача бўлган даврда «Академик В.Вохидов номли РИХИАТМ» ДУК жигар ва ўт йўллари хирургияси бўлимида хирургик даволанган 156 нафар беморлар олинган. Барча беморларга турли усулдаги хирургик амалиётлар ўтказилган. ЎЙПЎ бўлган беморлар диагностикаси ва хирургик даволаш сифатининг кўп омилли таҳлили тадқиқотнинг асосий объекти бўлиб ҳисобланади. Тадқиқотнинг предмети бўлиб хирургик тактика самарадорлиги, турли хирургик амалиётлардан кейинги асоратлар ва яшаб қолиш давомийлигининг таҳлили ҳисобланади. Тадқиқотнинг усуллари. Тадқиқотнинг мақсадига эришиш ва қўйилган вазифаларни ечиш учун қуйидаги усуллардан фойдаланилди: умумклиник, инструментал (ультратовуш, эндоскопик, эндобилиар, ангиографик ва радионуклид), морфологик ва статистик текширув усуллари.

Тадқиқотнинг мақсади пахта фосфатид концентрати ва соапстоки асосида оғир нефтларни қовушқоқлигини камайтирувчи моддалар олиш технологиясини ишлаб чиқиш, ҳамда улар ва электр магнит ишлови (ЭМИ) ёрдамида нефтларни қувурлар орқали узатишда қўллашдан иборат. Тадқиқотнинг объекти маҳаллий оғир нефтлар, нефт аралашмалари, техник фосфатид концентрати, пахта соапстоки, ёғ кислоталари, уларнинг эфирлари ва юқори ёғли спиртлари (СФМ), ҳамда электр магнитли қурилмадан иборат Тадқиқотнинг предмети ёғ-мой саноати иккиламчи хом ашёси асосида СФМлар ва уларнинг композицияларини олиш, ЭМИ ва ишлаб чиқилган СФМ композицияларини қўллаган холда, махаллий оғир нефтларни қовушқоқлигини камайтиришнинг комбинацион усулини яратиш, махаллий оғир нефтлар ва уларнинг аралашмаларини қовушқоқлигини камайтиришнинг технологик қонуниятларини ўрганишдан иборат. Тадқиқотнинг усуллари. Физик-кимёвий, электронмикроскопик, коллоид-кимёвий, ИҚ-спектроскопия.

Целью исследования является совершенствование и разработка эффективных путей возрождения традиционного садово-паркового искусства периода Темуридов в современной ландшафтной архитектуре Узбекистана.