ХХI аср сарҳадларидаги ижтимоий-иқтисодий ҳолатни, маънавий-маданий, аҳлоқий меъёрларни, жамият ҳаётидаги туб ўзгаришларни ўн-ўн беш йил олдинги мезонлар билан ўлчаш ҳам, изоҳлаш, тушунтириш ва баҳолаш ҳам мумкин эмас. Шундай муаммолар жумласига Республика ҳудудларида мустақиллик йилларида вужудга келган социолингвистик вазият, тилларнинг жамият ва халқлар ҳаётидаги хизмати ва вазифалари, бу жараёнда юзага келган ижтимоий-сиёсий, маънавий-маърифий муҳит, тилнинг жамиятга, жамиятнинг тилга таъсири, республикада юргизилаётган тил сиёсати ва унинг оқибатлари, истиқболлари каби жиҳатлар тааллуқли бўлиб, уларга объектив баҳо бериш, маълум хулосалар чиқариш ва шу асосда мамлакатимизда кундан-кун юксалаётган, қарор топаётган демократик ва адолатли жамият, ҳуқуқий давлат қуришдек муқаддас ишга салмоқли ҳисса қўшиш ҳозирги давр ўзбек тилшунослиги, хусусан, ижтимоий тилшунослиги олдида турган энг муҳим ва долзарб масалалардан биридир.