ДИҚҚАТ – психик фаолиятнинг йўналтирилиши ва шахс учун ахамиятли булган объект устида тупланишдир. Йуналтирилиши деганда психик фаолиятининг танловчилик характери, объектни ихтиёрий ёки беихтиёрий танлаш тушунилади. Укувчи мактабда укитувчининг тушунтиришларига кулок солаётганда, мана шу эшитиш фаолиятини онгли равишда танлаб олган, уз диккатини этишиш фаолиятига онгли равишда каратган булади. Укувчининг бирор бошка нарсага чалгимасдан, укув материалининг мазмунига зехн куйиб утиришида унинг диккатини йуналиши ифодаланади.

Bugungi kunda ta’lim-tarbiya sohasida o’yin orqali darslarni tashkil etish dolzarb muammolardan biridir. Didaktik o’yin ta’lim jarayonini faollashtiruvchi pedagogik usullar orasida alohida o’rin egallaydi, ta’limiy-o’yin bo’lib, u o’zida maqsadga yo’naltirilgan mutaxasislikning kasbiy faoliyatini qamrab oladigan o’zaro bog’liqlikni mujassamlashtiradi. CHet el va o’zbek yetakchi pedagoglaring tajribasi, tadqiqotlari va izlanishlari an’anaviy (imperativ) pedagogikani ta’lim sub’ektning individual sifatlarini bilim, malaka va ko’nikmalar asosida rivojlantiruvchi hamkorlik va rivojlanish pedagogikasiga almashtirilishi zarurligini ta’kidlaydi. Bu pedagogika ta’lim texnologiyasini tubdan o’zgartiradi. Uning maqsadi o’quvchining o’zlashtirish faolligini oshirish, mustaqil fikrlash va faoliyatga undashdan iborat. Buning uchun o’quvchi ta’limga ijod jarayoni sifatida yondoshmog’ii va bilimlarni mustaqil egallashga intilmog’i lozim.

O`zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimovning O`zbekiston Respublikasi Oliy majlisi Qonunchilik palatasi va Senatining 2010 yil 27 yanvar kuni bo`lib o`tgan qo`shma majlisidagi “Mamlakatni modernizatsiya qilish va kuchli fuqarolik jamiyati barpo etish – ustivor maqsadimiz” hamda Vazirlar mahkamasining 2010-yil 29-yanvar kuni bo`lib o`tgan majlisidagi “Asosiy vazifamiz – Vatanimiz taraqqiyotini va xalqimiz farovonligini yanada yuksaltirish” mavzularidagi ma’ruzalari mazmun-mohiyati va undagi xulosalarni o`rganish yuzasidan Vazirlar mahkamasining 2010 yil 23 fevfaldagi 101-F – sonli farmoyishi bilan tasdiqlangan tashkiliy tadbirlarni amaliyotga joriy etish jamiyatimizdagi kun tartibidagi bosh masalalardan biridir .

Ijtimoiy-siyosiy mustaqillikka erishish O`zbekiston Respublikasi ijtimoiy taraqqiyotida yangi davrni boshlab berdi. Bu davrda, barcha sohalarda bo`lgani kabi ta’lim va tarbiya sohasida xam yosh avlodga jaxon andozalariga muvofiq ta’lim-tarbiya berish va uni milliy qadriyatlarimiz negizida amalga oshirishning ijtimoiy-xuquqiy asoslari ishlab chiqildi.

Hozirgi kundagi ilmiy-texnikaviy taraqqiyot nafaqat ishlab chiqarish-ning ko`p sonli tarmoqlariga, balki madaniy, ijtimoiy-gumanitar bilim-lar, ta’lim sohasiga ham zamonaviy texnologiyalarni joriy etishni taqozo etmoqda. Ma’lumki, “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi”da “...o`quv-tar-biyaviy jarayonni ilg`or pedagogik texnologiyalar bilan ta’minlash” ta’-kidlanib, uzluksiz ta’lim sifatini oshirish va takomillashtirishning ikkin-chi va uchinchi bosqichlarida bajariladigan jiddiy vazifalardan biri sifati-da belgilangan edi.

Mustaqil o’zbekistonning siyosiy, iqtisodiy, ma’naviy yo’nalishlarini rivojlantirishda va demokratik, insonparvarlik jamiyatini qurishda xalq ta’limi tizimini takomillashtirish, ayniqsa, boshlang’ich ta’lim bosqichi ish faoliyatini yuqori darajaga ko’tarish muhim ahamiyat kasb etadi. CHunki kelajagimizning taqdiri hozirgi kunda boshlang’ich ta’lim bosqichi maktablarida ilm olayotgan bolalarning tarbiyasiga bog’liqdir.

Respublikamiz mustaqilligi e’lon qilingan sana 1991 yil 31 avgust xalqimiz hayotida ulug’vor voqealardan hisoblanadi. Endi xalqimiz o’zining boy tarixi, madaniyati, urf-odatlarini o’rganishi, targ’ib qilish, o’zligini tanishi imkoniyatiga ega bo’ladi. Bu voqeadan so’ng ko’p sonli o’qituvchilar jamoalari oldiga Vatan ravnaqi uchun xormay-tolmay xizmat qila oladigan, buyuk vatan yo’llarida o’z jonini ham ayamaydigan yoshlarni tarbiyalash vazifasi ko’ndalang qo’yiladi. Bu vazifa oliy ta’lim kontseptsiyasida alohida ta’kidlanadi.

Respublikamiz mustaqilligi e’lon qilingan sana 1991 yil 31 avgust xalqimiz hayotida ulug’vor voqealardan hisoblanadi. Endi xalqimiz o’zining boy tarixi, madaniyati, urf-odatlarini o’rganishi, targ’ib qilish, o’zligini tanishi imkoniyatiga ega bo’ladi. Bu voqeadan so’ng ko’p sonli o’qituvchilar jamoalari oldiga Vatan ravnaqi uchun xormay-tolmay xizmat qila oladigan, buyuk vatan yo’llarida o’z jonini ham ayamaydigan yoshlarni tarbiyalash vazifasi ko’ndalang qo’yiladi. Bu vazifa oliy ta’lim kontseptsiyasida alohida ta’kidlanadi.

O’sib kelayotgan yosh avlodga ta`lim berish va tarbiya qilish tizimini rivojlantirish ta`limda islohotlar o’tkazilishining muhim mohiyatli yo’nalishi hisoblanadi. Hozirgi kunda kadrlar tayyorlash va ta`lim tizimida islohotlarni amalga oshirishning kontseptual asoslari ishlab chiqilgan. Bu kontseptsiyaning asosi kadrlar tayyorlash Milliy modelidir. Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi jahon ta`lim tizimlarining yutuqlarini yosh avlodni tarbiyalashdagi bizning ajdodlarimiz ko’p asrlik tajribalarini o’z ichiga olgan. Respub¬li-ka¬¬mizning rivojlanishi o’ziga xosligini hisobgan olishga, o’zbek xalqining mentalitetiga asoslangan.

Маълумки, ҳар қандай давлатнинг ривожланиши унинг интеллектуал салоҳиятига боғлиқ. Интеллектуал салоҳият халқаро андозалардаги замонавий тараққиётни таъминлай оладиган мустақил фикрли, малакали, билимли, юксак инсоний фазилатларга эга кадрларнинг мажмуидир.

Давлатимиз мустақилликни қўлга киритган дастлабки кунларданоқ юқори малакали кадрларнинг янги авлодини шакллантиришга йўналтирилган давлат сиёсатини юритиб келмоқда. Бу йўлда амалга оширилган асосий вазифалардан бири мустақил Ўзбекистонни ривожлантиришга асос бўладиган янги таълим тизимининг ташкил этилишидир. 1997 йил 29 августда Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси IX сессиясида қабул қилинган “Таълим тўғрисида”ги қонун ва “Кадрлар тайёрлаш миллий дастури” уни амалга ошириш учун ҳуқуқий асос бўлиб хизмат қилмоқда. Жумладан, “Кадрлар тайёрлаш миллий дастури”га мувофиқ, узлуксиз таълим тизимининг асосий турларидан бири касб-ҳунар коллежлари эканлигига гувоҳ бўламиз. Касб-ҳунар коллежлари ўқувчиларнинг касб-ҳунарга мойиллиги, билим ва кўникмаларини чуқур ривожлантириш, танлаб олинган касб-ҳунар бўйича бир ёки бир неча ихтисосни эгаллаш имконини беради .

Darslikda psixodiagnostika va eksperimental psixologiya fanining predmeti, rivojlanish tarixi, bilish faoliyati, shaxs psixodiagnostikasi, intellekt va shaxslararo munosabatlarga doir nazariy bilimlar hamda psixodiagnostik metodikalar, maktabgacha va kichik maktab yoshidagi bolalar hamda kattalarni psixologik tekshirish metodikalari bayon etilgan. Shu bilan birga eksperimentlarni o’tkazish shart-sharoitlari va bosqichlari, eksperimentlarni loyihalashtirish, noa’nanaviy tadqiqotlarni loyihalash, eksperiment natijalari tahlili keltirilgan.

Дарсликда ёш ва педагогик психологиянинг предмети, методлари, бўлимлари, таълим, тарбия ва ўқитувчи психологияси ҳақида сўз юритилади.

Ijtimоiy pеdаgоgikа, gаrchi u аvvаldаn yurtimizdа “ijtimоiy tаrbiya”,”ijtimоiy muhоfаzа”, “ijtimоiy yordаm” ko’rinishidа mаvjud bo’lgаn bo’lsаdа pеdаgоgik bilim sоhаsi vа fаn sifаtidа O’zbеkistоn uchun yangi hоdisа vа tushunchаdir. Uning mustаqil fаngа аylаngаnligi, аmmо аmаliy tаjribаlаrni tizimlаshtirilmаgаnligining sаbаblаri O’zbеkistоn tаriхiy rivоjlаnishining murаkkаbliklаri vа qаrаmа-qаrshiliklаri bilаn izоhlаnаdi. Ijtimоiy pеdаgоgikаgа sаlbiy tа’sir ko’rsаtgаn hоdisаlаrgа ХХ аsrning 30-yillаridа bоshlаngаn ijtimоiy tаrbiyaning diskrеditаtsiyalаshuvi, mаhаlliy оlimlаr, pеdаgоglаrni хоrij tаjribаsi vа chеt ellik hаmkаsblаridаn аjrаtgаn “tеmir pаrdа”ning pаydо bo’lishi, umuminsоniy qаdriyatlаrni sinfiy qаdriyatlаrgа аlmаshtirilishi, ijtimоiy muаmmоlаr hаqidа jim turish siyosаti, rаhmdillik, mеhr-muruvvаt аn’аnаlаrining yo’q qilinishi misоl bo’lаdi.

Dаrslikdаn pеdаgоgikа, shuningdеk, muаyyan mаvzulаrni o’rgаnishdа, nоpеdаgоgik yo’nаlishdа fаоliyat оlib bоrаyotgаn оliy o’quv yurtlаri, o’rtа mахsus kаsb tа’limi muаssаsаlаrining pеdаgоg-хоdimlаri, tаlаbаlаr hаmdа ilmiy izlаnuvchilаr fоydаlаnishlаri mumkin.

Ушбу таыдимотда тарбия жараёнида муомаланинг тутган ўрни ҳақида маълумотлар берилган

"Ushbu taqdimotda Oilada bolalarni tarbiyalashda “Avesto” ta’limotlari va islom ta’limotlarining ahamiyati ma`lumotlar berilgan "

Ushbu o`quv qo`llаnmа bаrchа tа`lim muаssаsаlаridаgi ijtimоiy-gumаnitаr fаnlаri bo`yichа dаrs berib fаоliyat оlib bоrаyotgаn prоfessоr-o`qituvchilаr, tа`lim muаssаsаlаri o`quvchi-tаlаbаlаri, mutаhаssislаr vа tа`lim – tаrbiya bilаn shug`illаnаdigаn nоdimlаr uchun o`quv qo`llаnmа sifаtidа tаvsiya etilаdi.

Қиёсий педагoгика янги педагoгик кoнунларини oчмайди, буюк педагoгика фанлари oрттирган илмий тажрибаларидан фoйдаланиб, мамлакатлар гуруҳи асоcида ҳoзирги дунёда маoриф тараққиётининг энг муҳим муаммoларини, қoнуниятлари ва тенденцияларини ўрганади.

“Мактабгача педагогика” фанининг ўрганиш орқали талабалар туғилгандан етти ёшггача бўлган болаларни оилада ва МТМда таълим-тарбия ишлари мазмуни ва методларини, уни ташкил этиш шаклларини, болаларни мактабга тайёрлашнинг самарали методларини билиб оладилар.