Аhоlini ijtimоiy muhоfаzа qilish аhоlining ehtiyojmаnd qаtlаmlаrigа pеnsiya, nаfаqа, imtiyozlаr, хizmаtlаr vа nоmuntаzаm bеrilаdigаn mоddiy yordаm оrqаli bеrilаdi. Ahоlining ijtimоiy himоyasi – bu dаvlаt tоmоnidаn munоsib turmushni, ya`ni jаmiyat rivоjining zаmоnаviy bоsqichidаgi stаndаrtlаrgа mоs mоddiy tа`minоtni vа insоnning erkin rivоjlаnishini tа`minlаsh mаqsаdidа dаvlаt tоmоnidаn kаfоlаtlаnаdigаn vа аmаlgа оshirilаdigаn huquqiy, ijtimоiy-iqtisоdiy vа tаshkiliy tаvsifdаgi chоrа-tаdbirlаr mаjmuаsidir.

Меҳнат бозори – бозор иқтисодиёти тизимининг таркибий қисми бўлиб, унда бошқа бозорлар: хомашё, материаллар, қимматли қоғозлар ва бошқалар билан бирга фаолият кўрсатади.

Pedagogik-psixologiya — psixologiya ilmining tarmog’i sifatida, ta’lim va tarbiyaning shaxsga samarali ta’sir etuvchi omillari, qonuniyatlari va mexanizmlarini o’rganuvchi fandir.

Бозор иқтисодиёти кўп асрлардан буён мавжуд бўлиб, тараққиётнинг ҳозирги босқичидагина умуминсоний қадрият даражасига кўтарилди. Бозор иқтисодиёти ўз ривожланишида қуйидаги босқичларни босиб ўтди. Дастлабки, «куртак», эркин, тартибга солинувчи, деформациялашган бозор иқтисодиёти.

Ishdan maqsad: Filtrlar tayyorlash va ulardan foydalanishni o’rgatish. Suyuqliklarni qattiq zarrachalardan ajratish uchun, suyuqliklar filtrlanadi, ya`ni suyuqlik juda mayday teshikchalari bo`lgan materiallardan (filtrdan) o`tkaziladi. Filtr suyuqlikni o`rkazib yuboradi, uning ichidagi qattiq zarrachalarni esa tutib qoladi. Filtrdan o`tgan, ya`ni qattiq zarrachalarda tozalangan suyuqlik filtrat deyiladi. Laboratoriyada ishlatiladigan filtr,odatda, qog`oz deb ataluvchi mayin qog`ozdan tayyorlanadi. Filtr tayyorlash uchun kvadrat shaklidagi bir varaq filtr qog`oz olinib, oldin u ikki bukiladi (a), so`ngra to`rt bukiladi. To`rt bukilgan kvadratning burchagi qaychi bilan yoy bo`ylab qiyiladi (b), qog`ozning bir qavati qolgan uch qavatidan barmoq bilan ajratiladi va konus hosil qilinadi (g).

Ҳуқуқнинг умумий назарияси ҳуқуқий ҳодисаларни умумийлаштириб ўрганади. ҳуқуқ фалсафаси эса уларнинг моҳияти ва мазмунини аниқлаш билан шугулланади. Бинобарин ҳуқуқ назарияси юридик ҳодисаларни таҳлил этса, ҳуқуқ фалсафаси эса юридик ҳодисаларни ижтимоий ҳаётдаги ўрнини ўрганади ва уларга бахо беради. ҳуқуқ назарияси ҳуқуқий ҳаётни, тарихий тараққиётнинг бир босқичида қандай булса, шундайлигича ўрганса, ҳуқуқ фалсафаси эса ҳуқуқни қандай бўлиши лозимлигини ўрганади. ҳуқуқ назарияси билан ҳуқуқ фалсафаси бир-бирини тўлдиради, бойитади. Уларни қарама-қарши қўйиш ёки ҳуқуқ назариясидан гносеологик аксиологик масалаларни олиб ташлаш, ҳар иккала фан учун ҳам зарарлидир.

Muhammad Sulaymon o’g’li Fuzuliy SHarqning eng mashhur shoirlaridandir. U 1498 yilda Iroqning Karbalo shahrida tug’ilgan. Karbalo ham ancha mashhur yurt. Fuzuliy zamonasida mana shu dashti kabirda Karbalo degan shahar bo’lgan va buyuk shoir mana shu erda ziyoli oilasida dunyoga kelgan. Bu shahar bilan shoir o’sib ulg’aygan Bag’dod orasi 85 chaqirim. Karbalo va Bag’dod atrofida ozarbayjonlar ko’plab yashaganlar. Hajga borib-kelishda qolib ketuvchilar ham bo’lgan. Fuzuliyning otasi Sulaymonning bir vaqtlar Ozarbayjonning Arash degan joyidan Karbaloga ko’chib borib qolganini naql qiladilar.

XIX асрнинг ўрталарида мустамлакачи икки йирик империя, яъни Англия ва Россия давлатлари манфаатлари Туркистонда тўкнашди. Россия сиёсатчилари Туркистон халклари уз холига ташлаб кўйилса, тез орада Британия хокимиятининг Ўрта Осиёни ва кейинрок Каспий денгизининг шаркий томонларини эгаллаб олишидан гоят хавфсирамокда эдилар. Англиянинг асосий максади хонликларни босиб олишга чогланаётган Россиянинг режаларини барбод килиб, учала хонликни унга карши бир куч килиб бирлаштиришдан иборат эди. Бу максади амалга ошгач, унинг Урта Осиё бозорларини эгаллаш режаси хам йўк эмасди.

“Архология” сузи лотин тилидан олинган булиб “археос” кадимги, “логос”- фан яъни кадимги фан деган маънони билидиради. Археология улкашуносликнинг ва тарих фанларининг асосий манбаларидан биридир. Дунё халкларининг бир неча 100 минг йилларидан бери давом этиб келаётган тарихи бор. Лекин шу узок тарихий тараккиётнинг энг кадимги 5-6 мингинчи йиларидан бошлаб ёзма асарлар булиб ундан аввал халкларда ёзув ва ёзма тарих булмаган.

O’zbek adabiy tili tarixini davrlashtirishga oid manbalarda hozirgi o’zbek adabiy tili XIX-XX asrlarda yoki XX asrning 20-30 yillarida shakllangan degan qarashlar mavjud. Demak, uning yozuv tizimlarini ham XX asr boshidan to hozirga qadar bo’lgan va bo’layotgan jarayonlar bilan bog’lab o’rganish maqsadga muvofiqdir. Bu esa o’z navbatida o’zbek orfografiyasining tarixiy rivojlanish jarayonlarini belgilaydi. O`zbek yozuvining XX asr tarixi murakkab jarayonlarga boyligi bilan harakterlanadi: bu davrda o`zbek yozuvi bir necha marta tub isloh qilindi — bir grafik tizimdan boshqa grafik tizimga ko`chirildi. Jahon xalqlarining yozuv tarixida bunday hodisa kamdan kam uchraydi. Mavjud manbalar tahlilidan shu narsa ma`lum boiadiki, o`zbek yozuvining XX asr tarixi to`rt davrni o`z ichiga oladi: 1-davr — arab grafikasiga asoslangan yillar (1900—1929). 2-davr — lotin grafikasiga asoslangan yillar (1929—1940). 3-davr — rus grafikasiga asoslangan yillar (1940—1995). 4-davr — ikki yozuvlilikka (rus va lotin grafikalaridagi yozuvlarga) asoslangan yillar (1995-2010)

1.1. Anvar Obidjon – serqirra ijodkor. Anvar Obidjon 1947 yilda Farg’ona viloyatining Oltiariq tumanidagi so’lim qishloqlarning biri – Polosonda tug’ilgan, beg’ubor bolaligi shu joyda o’tgan. Qalbida hayotga, insonlarga, ona batiatga bo’lgan mehr-muhabbat tuyg’ulari aynan o’sha maskanda uyg’ongan, ilk she’riy satrlari ham shu qishloqda yaratildgan. Anvar Obidjon 1966 yilda Samarqand Moliya bilim yurtini tugatdi, so’ng harbiy xizmatga chaqirildi. Xizmatdan qaytgach, 1969 yildan boshlab o’z qishlog’idagi jamoa xo’jaligida, paxtachilik brigadalarining hisobchi bo’lib ishladi

Саноат ишлаб чиқаришининг тарихий ривожланиши ва унинг асосий якунлари тўғрисида сўз юритилганда шуни таъкидлаш керакки, ҳозирги Ўзбекистон ҳудудида «Уй саноати»нинг ривожи бундан 12-15 минг йил муқаддам мезолит даврида бошланган. Бу даврда жуда оддий меҳнат қуроллари ва буюмлари тайёрланган. IX асрда Самарқанд ўзининг сифатли қоғози ва лампа шишаси билан машҳур бўлган. Шош вилояти кўнчилик маҳсулотлари билан донг таратган. Ўша даврда Ўрта Осиёдан Шарқий Европа, Хитой ва бошқа мамлакатларга Буюк Ипак йўли орқали чарм, мато, ипак, жун, кийим–кечак ва бошқа буюмлар жўнатилган. XIV асрнинг 2-ярмида Амир Темур Самарқандда ҳокимиятни қўлга киритиб, марказлашган давлатга асос солди. Натижада давлатнинг иқтисодий ва ижтимоий равнақига катта йўл очилган.

Ҳаммамизга маълумки, давлат инсоният тарихий тараққиётининг ҳамма паллаларида ҳам бўлмаган ва амал қилмаган, бундан кейинги асрларда ҳам у абадий сақланиб қоладиган ва амал қилаверадиган жамият сиёсий системасининг асосий муассасаси деб уқтириш объектив ҳақиқатга зид тарздаги тафаккур меваси бўлар эди. Шунинг учун давлатни узоқ муддат давом этган инсоният тарихий тараққиётининг ишлаб чиқариш кучлари юксалиб бориб, меҳнат тақсимоти чуқурлашиши ва хусусий мулкчилик муносабатларининг келиб чиқиши натижасида вужудга келган, жамиятнинг турли ижтимоий синфлар, табақалар, гуруҳларга бўлиниб кетиш жараёнининг хосиласи сифатида талқин қилиш мақсадга мувофиқдир.

Маразий банк - пул-кредит сиёсатини эмиссия жараёнларини олиб борувчи, кредит тизимининг бош банки ҳисобланади. Биринчи Марказий банклар қарийиб уч юз йил олдин тижорат банкларнинг ривожланиши натижасида вужудга келган. Булар 1668 йилда ташкил қилинган Швед Риск банки, 1694 йилда ташкил қилинган Англия банкидир. Европа мамлакатларида Марказий банклар анча кечроқ, асосан ХВИИИ асрнинг иккинчи яримида фаолият кўрсата бошлаган. Банклар пайдо бўлган даврларда марказий (эмиссион) ва тижорат банклар ўртасида бўлиниши бўлмаган. Ривожланган мамлакатларда тижорат банклар капиталларни йиғиш мақсадида муомалага банкноталар чиқарганлар. Банкларнинг йириклашуви, банк ишининг ривожланиши натижасида банкноталарни муомалага чиқориш йирик тижорат банклар қўлига ўта борган ва бирор йирик банк ихтиёрига берилган

Бозор муносабатларини ташкил этувчи тизим фаолиятида, мамлакат иқтисодиёти шаклланиши ва ривожланишида тижорат банклари кредитлари муҳим ўрин тутади. Тижорат банклари ўз иқтисодий табиатига кўра, қуйидаги иқтисодий операцияларни бажаради: • тижорат банклари аҳоли ва хўжалик субъектлари эҳтиёжларидан ортиқча бўлган молиявий ресурсларни қўшимча тўлов асосида ўзига жалб этади; • вақтинчалик молиявий маблағларга зарурат сезаётган тадбиркорларга кредит ресурслари етказиб беради; • банк ўз операциялари орқали меҳнатга лаёқатли аҳоли қатламларини иш ўрни билан таъминлаб, мамлакатдаги ижтимоий барқарорликни таъминлашга ҳисса қўшади.

XX va XXI asrda fantastik va sarguzashtga boy detektiv asarlari bilan o’zbek adabiyoti xazinasiga katta hissa qo’shgan yozuvchilardan biri, iste’dodli nosir, mohir tarjimon va taniqli jamoat arbobi Tohir Malik 1946 yil 27 dekabrda Toshkentda ziyoli oilada tug’ilgan. Taniqli o’zbek adibi va tarjimoni Mirzakalon Ismoiliy T. Malikning tog’asi edi. Yozuvchining ijod olamiga kirib kelishiga tog’asining ta’siri katta bo’lgan.

Odil YOqubov turli mavzularda qator hikoya, ocherk va qissalar yozib, nasrda muayyan tajriba hosil qilgach, o’z kuchini roman janrida sinab ko’rdi. Birin –ketin oltita roman yozib, katta nasrning mohir ustasi ekanini namoyish etdi. Odil YOqubov romanlari – mavzu jihatidan rang – barang. «Er boshiga ish tushsa…» (1965), «Diyonat» (1981), «Oq qushlar, oppoq qushlar» (1986), «Adolat manzili» (1994) romanlarida zamonaviy mavzular aks ettirilgan. «Ulug’bek xazinasi» (1973), «Ko’hna dunyo» (1983) romanlarida esa tarixiy o’tmish mavzulari tasvirlangan.

Картографиянинг таърифи, географик карталар, уларнинг хусусиятлари ва ахамияти Картография - табиат ва жамиятдаги вокеа ва ходисаларнинг таркалишини, уларнинг биргаликда узаро богликлигини, уларни вакт утиши билан узгаришини картографик тасвир образли белги-моделлар воситаси билан тасвирлашни ва тадкикот килишни ургатувчи фандир. Картография фани кадимий фанлардан бири булиб, дастлабки бу фан тугрисидаги таърифни (картография теминисиз) эрамиздан II аср илгари яшаган улуг олим Клавдия Птоломей томонидан берилган деса булади. У география фанининг вазифаси Ер юзасини картографик жихатдан тасвирлашдан иборатдир деган эди.

Maqsud SHayxzoda o’zbek adabiyotida she’rlar, dostonlar, ilmiy asarlar ijodkori bo’lishi bilan birga dramaturg sifatida ham shuhrat topgan. Ikkinchi jahon urushi yillarida “Jaloliddin Manguberdi” asarini, keyinchalik “Mirzo Ulug’bek” tragediasini yaratgan. “Jaloliddin Manguberdi” dramasida Xorazmning CHingizhon tomonidan zabt etilishi, Jaloliddin Manguberdi kishilarning unga qarshi, yurt ozodligi uchun olib borgan kurashi tasvirlangan. Maqsud SHayxzoda qator dramatik asarlarning tarjimoni sifatida ham ko’pchilikka tanish. A.S.Pushkinning “Motsert va sal’eri” she’riy dramasi, V.SHekspirning “Hamlet”, “Romeo va Juletta” tragedialari SHayhzoda tomonidan o’zbek tiliga tarjima qilingan.

Abdulla Oripov yigirmanchi asr o’zbek she’riyatida inson qalbidagi murakkablik, ziddiyatlarni, haq-nohaqliklarni, adolat razolatni teran va haqqoniy, ayniqsa o’ziga xos betakror kuylayotgan ulkan ajdodlardir. Abdulla Oripov atoqli o’zbek shoiri va jamoat arbobidir. Abdulla Oripov yangi bosqich o’zbek adabiyotiga yangicha badiiy tafakkur yo’sinlarini olib kirdi. Birga shakllanib voyaga yetgan O’zbekistonning shoir va yozuvchilar avlodi Abdulla Oripov asarlarining kuchli ta’siri ostida o’sdi.