O’zbek orfografiyasining tarixiy taraqqiyoti

O’zbek adabiy tili tarixini davrlashtirishga oid manbalarda hozirgi o’zbek adabiy tili XIX-XX asrlarda yoki XX asrning 20-30 yillarida shakllangan degan qarashlar mavjud. Demak, uning yozuv tizimlarini ham XX asr boshidan to hozirga qadar bo’lgan va bo’layotgan jarayonlar bilan bog’lab o’rganish maqsadga muvofiqdir. Bu esa o’z navbatida o’zbek orfografiyasining tarixiy rivojlanish jarayonlarini belgilaydi. O`zbek yozuvining XX asr tarixi murakkab jarayonlarga boyligi bilan harakterlanadi: bu davrda o`zbek yozuvi bir necha marta tub isloh qilindi — bir grafik tizimdan boshqa grafik tizimga ko`chirildi. Jahon xalqlarining yozuv tarixida bunday hodisa kamdan kam uchraydi. Mavjud manbalar tahlilidan shu narsa ma`lum boiadiki, o`zbek yozuvining XX asr tarixi to`rt davrni o`z ichiga oladi: 1-davr — arab grafikasiga asoslangan yillar (1900—1929). 2-davr — lotin grafikasiga asoslangan yillar (1929—1940). 3-davr — rus grafikasiga asoslangan yillar (1940—1995). 4-davr — ikki yozuvlilikka (rus va lotin grafikalaridagi yozuvlarga) asoslangan yillar (1995-2010)