Qishloq xo`jalik mahsulotlarini yetishtirish uchun moliyalashtirish va kreditlashtirish tizimi yanada yaxshiroq ishlashi tahlil etiladi.

Kimyo va kimyo sanoati rivojlanib borayotganligini istemolning istalgan jabxalalrida ko’rish mumkin. Hozirgi paytda kimyo sanoatini rivojlanishida mini texnologiyalarining ham ro’li katta.

Феноллар деп аромат халқада гидроксил топарларды тутуыўшы углеводород туўындыларына айтылады. Гидроксотопардың санына қарай бир-, еки-, үш- феноллар бөлинеди. Биринши ҳәм екинши топар феноллары кең спектрли фармакологиялық тәсирге ийе. Олардың басым копшилиги тәбиий антиоксидантлар сыпатында қаралады. Олар көплеген өсимликлерде ушырасады. Полифеноллардың басым көпшилиги жүзимде ҳәм чай өсимлигинде көп болады.

Елимизде химия санаатын раўажландырыў,химия санааты кәрханалары қурылысын жеделлестириў ҳам жаңа түрдеги өнимлерди ислеп шығарыў бойынша жумыслар даўам етип атыр. Усыған байланыслы Реслубликамызда шийки заты бар болған затлардан жаңа өнимлерди синтезлеў химия пәниниң тийкарғы машқалаларының бири. Дисперс системада бети актив затлар, әсиресе полиэлектролитлер тәсиринде структура пайда етиў болып табылады. Бул ең дәслеп бир қатар халық- хожалық мәселелери: ылай суспензияларын стабиллеў, структурасы бузылған топырақта структура пайда етиў, самал ҳәм суў эррозиясының алдын-алыў ҳәм тоқтатыў, көшпе қумларды беккемлеў, өндирислик ҳәм ағын суўларды тазалаў ҳ.т.б. мәселелерди шешиў менен байланыслы.

Суўлардың патасланыў дәрежеси суў қурамына, ериген ҳәм еримейтуғын органикалық ҳәм органикалық емес затлар турлерине, кәрхана, өндиристеги технология процесслер тийкарында пайда болған шығындыларға байланыслы болып спецификалық методларды талап етеди.. Пайдаланып атырған реагентлердин қымбатлылығы, шеттен алынып келиўи, ҳәр бир суў дереклерине, түрине байланыслы екенлиги, жергиликли арзан минерал сорбентлерди пайдаланы?, адсорбциялық қәсийетлерин белгили бир бағытта жөнелттириў, бет-актив қәсийетлерин адсорбция механизмлери арқалы үйрениў теориялық тәрепинен үлкен қызығыўшылық пайда етеди ҳәм әмелий, практикалық әҳмийетке ийе.

Гилмояларни турли усуллар билан модификациялаш ва уларнинг адсорбциялаш ҳоссаларини ўрганишга бағишланган илмий изланишлар хажми катталигига қарамай микроғовакли адсорбентлар олиш долзарблигича қолмоқда, шунинг учун модификацияланган адсорбентларни адсорбциялаш ҳоссаларини, ғовакликлар хажмини ва уларда бирикмалар адсорбцияси мувозанатини урганиш назарий хам амалий аҳамиятга эга. Сувда эрувчан полимерларнинг флокулянт ва коагулловчи сифатида, тупроқ структурасини яхшилашда ва унумдорликни оширишда, кўчма қум ҳаракатини тўхтатишда, тиббиётда дори моддаларга ҳар хил тўлдиргичлар сифатида ишлатиш,оқава сувларни тозалашда, рангли металларни бошқа жинслардан ажратишда кенг қўлланилмоқда.

Мәденийлестирилген жүзим – Саперави сорты тийкарынан декоратив ҳәм мийўели өсимликлер сыпатында егиледи. Көплеген бөлимлери полифенол бирикпелерге жататуғын бирикпелерге жүдә бай болып есапланады. Олардан алынған бирикпелер бояўшы затлар, халық медицинасында ревматизм, сидик жүргизиўши сыпатында қолланылған. Өсимликлерден биологиялық активликке ийе полифенол қурамын, жаңа бирикпелерди табыў, кейиншелик перспективалық болатуғын бирикпелерди излеп табыў актуал болып табылады.

Кальций хлорат-хлорид дефолиантининг препаратив формаси оч сарғиш тусли гомегик суюқлик бўлиб, таркибида 53% Са (СlО3)2 , 8,0 % СаСl, NaCl-2,5% Н2О-36,75 тутади.

Ҳәзирги ўақытта ҳәр қыйлы туўысларға киретуғын 400 ден аслам дәрилик өсимликлер медицинада кең қолланылып келинбекте. Алкалоидлар өсимлик дүньясында кең тарқалған бирикпелер болып, биологиялық кең тәсирге ийе затлар есапланады. Ҳәзирги ўақытта тәбийий өсимликлерден ажыратып алынған алкалоидлар тийкарында алынған дәри препаратлары қан – тамыр, азқазан – ишек, онкология кеселликлерин емлеўде эффектив бирикпелер есапланады. Химиклердиң хинозолин қатары тийкарларға қызығыўы олардың дүзилиси жағынан ҳәр түрли екенлиги ҳәм физиологиялық актив екенлигинде.

Тәбиий дубил затлары бир неше компонент бирикпелерден қуралып, олардың қурамындағы тийкарғы химиялық бирикпелер проантоцианидин бирикпелердиң олигомер ҳәм полимер флаванлар ямаса флаван 3-оллар болып табылады. Проантоцианидин бирикпелери бир неше мономер катехинлер ямаса флаван 3-оллардың бир бири менен А халқасындағы С-4 углерод атомы менен В халқасындағы С-6 углерод атомы менен углерод- углеродлық байланыс пенен байланысқан олигомер ямаса полимер бирикпелер болып табылады. Дубил затлардың бирден-бир әҳмийетли тәрепи, олардың шийки терини былғаў қәбилети болып табылады.

«Итакон кислотасы менен акриламидти сополимерлеў арқалы алынған полиэлектролит үлгилериниң коллоид-химиялық қәсийетлерин ҳәм тәбийғый дисперс системаға тәсирин үйрениў» ден ибарат. Қәнигелик жумысымызда алынған мағлыўматлар жоқарыда айтып өтилген машқалаларға азғана болса да үлес қосады деген үмиттемиз.

Loy suspenziyalarining chin kolloid zollardan farqi-agregativ sharoitga nisbatan kinetik barqaror bo’lmagan sistema bo’lib hisoblanadi. Loy minerallarining suvli suspenziyasini kinetik va agregativ barqarorligini boshqarish, ularga har xil quyi va yuqori molekulali sirt faol moddalar qo’shish orqali amalga oshiriladi. Keyingi yillarda tadqiqodchilarda dispers sistemaga suvda eruvchi tabiiy va sintetik yuqori molekulali birikmalar qo’shish katta qiziqish uyg’otmoqda. Ular samarali stabilizatorlar va struktura hosil qiluvchi strukturantlar sifatida keng foydalanilmoqda.

Adamzatt ’? n’ rawajlan?’w tariyx?’ qorshag’an wortal?’qt?’ u’yreniw ha’m tabi’yg’?y resurslard?’n’ xal?’q xojal?’g’i’na paydalan?’w jollar?’n izertlew menen t?’g’i’z baylan?’sl?’. Jamiyettin’ wo’ndiriwshi ku’shlerinin’ da’rejesi joqar?’lag’an say?’n, wolard?’ wo’zlestiriw ha’m har q?’yl?’ maqsetke qollan?’w pa’ti sonsha joqar?’ bolad?’. Wo’simlikler du’nyas?’ wo’sinin’ ha’r q?’yl?’l?’g’i’ menen yerte dawirden baslap adamlar ta’repinen ha’r ku’ngi xojal?’q islerinde ken’nen qollan?’l?’p kiyat?’r.

Joqari molekulali birikpelerdin’ quramin aniqlaw, ximiyaliq taza jag’dayinda ajiratiw ha’m olardin’ aniq fizikaliq konstantalarin ( balqiw, qaynaw tempetaturalari, molekulyar massasin) aniqlaw uzaq waqit dawaminda klassik organikaliq ximiyanin’ usillari arqali uyreniw imkani bolmadi. Joqari molekulali birikpelerdin’ quramin uyreniw rentgenografiya, elekrtonografiya h.t.b fiziko-ximiyaliq izertlew usillari payda bolg’annan son’ rawajlana basladi. Sonday-aq klassikaliq ximiyada belgisiz bolg’an gigant molekulalardin’ molekulyar massasi, formasi ha’m qurilisin uyreniwdin’ arnawli usillari jaratildi.

Bet aktiv zatlardi’n’ o’zgesheliklerin u’yreniy maqsetinde kation aktiv (polivinilpiridin) h’a’m anion aktiv (polimetakrilkislota) bet zatlar ali’ni’p, sali’sti’rmali’ tu’rde olardi’n’ koagulyatsiyali’q h’a’m adsorbtsiyali’q qa’siyetleri u’yrenildi. Kolloidli’ qa’siyetke iye, kationaktiv bolg’an, vinilpiridin monomeri tiykari’nda amin gruppasi’na qarama-qarsi’ karboksil gruppasi’ bar sirke kislotasi’ ta’sirinde bet aktiv qa’siyetke iye polimerdi sintezlew h’a’m bet aktivlik qa’siyetlerin u’yreniw Koagulyatsiyali’q qa’siyetlerin izertlew ushi’n awi’r metallardan ibarat (Zn+2; Cu2+; Cd2+; Pb2+) sulfat eritpeleri tayarlanadi’.

Бу корхоналарни модернизация қилиш, уларда ишлаб чиқаришни такомиллаштириш мақсадида бир қанча ишлар олиб борилди.

Peganum harmala qoraqalpoqcha isiriq ko`p yillik o`simlik bo`lib hisoblanadi. Qoraqalpog`istonda Amudaryo bo`ylarida ko`p uchrashadigan zaharli o`simlik. Ko`k turida achchiq yoqimsiz hidga ega u o`zida garmin, garmolik, garmalol, pegamin dezoksipeganin, vazitsinona, dezoksivazitsinon alkoloidodan iborat. Asosan isiriqning urug`ida 3-4% alkoloid bo`lib, uning 30% ini garmin alkoloidiga to`g`ri keladi. Gulida, bargida, peganin, dezoksipeganin ildizida bo`lsa garmin alkoloididan iborat. O`simlikning gullash va urug`lanish fazasida 53% peganin, 7% dezoksipegomin 0,81% vazitsinon va oz muqdarda dezoksivozitsion garmin alkoloidlaridan iborat.

Usınılıp atırg’an pitkeriw qa’nigelik jumıs ko’lemi 48 bet bolıp, kirisiw, 4 baptan ibarat bolg’an tiykarg’ı bo’lim, juwmaqlaw, paydalanılg’an a’debiyatlar 35 dizimnen ibarat

Mazkur tadqiqotdan olingan natijalar o’rganilgan moddalarning qon ivitish sistemasiga molekulyar tasir mexanizmi haqidagi taasurotlarni kengaytiradi

Лойиҳаланаётган экстракция цехи Фарғона ёғ-мой ишлаб чиқариш корхонаси худудига жойлаштиришда ҳам ишчи кучига, ҳам истеъмолчига энергия манбаларига энг қулайлигини ҳисобга олинди.