Клиническая лабораторная диагностика включает в себя различные виды исследований: биохимические, морфологические (цитологические), микробиологические и др. Клиническая биохимия охватывает исследование биологических жидкостей, отдельных клеток и клеточных структур с целью постановки диагноза заболевания, оценки прогноза, эффективности проводимого лечения.

Мазкур услубий қўлланма «Аллел бўлмаган генлар ўзаро таъсирининг типлари» га доир масалалар ва уларни ечиш услубларини ўз ичига олади. Тўпламда ечилиш услуби берилган масалалар юлдузча (*) билан белгиланган. Унда биринчи марта генетикадан мураккаб масалалар ва уларнинг ечилиш услублари берилди. Тўпламни тайёрлашда Хелевин Н.В. ва бошқалар, Орлова Н.Н. ва Каминская Э.А. каби муаллифларнинг рус тилида чоп этилган қўлланмаларидан фойдаланилди.

Фармацевтика иқтисодиёти фанининг "Хисоб ва хисобот" бўлимини ўргатишдан мақсад назарий ва амалий билимларни эгаллаш ва уларни ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш, янгича ишлаш ва бошқариш мехнатга онгли муносабатни кўниктириш билан яқин хамкорликни амалда қўллашдир

Mazkur ma`ruzalar matni kasb ta`lim yo’nalishi talabalariga «Kasbiy psixologiya» fanini o’qitish uchun tuzilgan bo’lib, talabalarning olam, jamiyat va insonning o’rganishi psixologik bilimlarga zaruratning mavjudligi; ularning dunyoqarashini boyitish va rivojlantirishda psixologik qonuniyatlarni o’rganish ehtiyojining mavjudligi

People in every civilization in recorded history have used drugs of plant and animal origin to prevent and treat disease. The quest for substances to combat sickness and to alter mood and consciousness is nearly as basic as the search for food and shelter.

So´nggi 50 yil mobaynida biotеxnologiya taraqqiyoti yuksak darajaga chiqdi. Biotеxnologiya rivojining hozirgi bosqichini rеvolyutsion dеb atash mumkin. Oxirgi yillarda nuklеin kislotalar strukturasi va funktsiyasi, DNK rеstriktsiyasi fеrmеntlari, ularning hujayradagi ahamiyati gеn muxandisligi usullari orqali aniqlandi, gibridomalar va monoklonal antitеlolar olindi, biotеxnologik jarayonlarga kompyutеr tеxnologiyalari tadbiq etila boshlandi. Insoniyatni tashvishga solib turgan eng yirik muammolar, jumladan, oziq-ovqat, enеrgеtika, atrof-muhitni muhofaza qilish, sog´liqni saqlash kabilarni xal etishda biotеxnologiya o´zining salmoqli xissasini qo´shib kеlmoqda. Biotеxnologiyaning ulkan yutuqlari jamiyatning ijtimoiy, iqtisodiy taraqqiyoti uchun tеzkor va samarali xizmat qilmoqda.

Birinchi tibbiy yordam to`g`risida tushuncha.Bemorlarni parvarish qilish. Davolash muolajalari.Dorilarni yuborilish usullari

Kitobxonlar e’tiboriga havola etilayotgan ushbu o’quv qo’llanma “Ta’lim to’g’risida”gi Qonun, “Kadrlash tayyorlash milliy dasturi”da ko’zda tutilgan vazifalar asosida ta’lim sohasida amalga oshirilayotgan islohotlarni e’tiborga olib hamda “Gidroekologiya” fanidan tasdiqlangan o’quv dasturi, “Davlat ta’lim standartlari” va O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligining 2006-yil 30-noyabrdagi “Oliy va o’rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalarini zamonaviy o’quv adabiyotlar bilan ta’minlash to’g’risida”gi 5/3 Qarori talablari asosida yozildi. O’quv qo’llanmada o’quv materiallarining ketma-ketligi, hajmi, bayon etilishi, nazariy jihatdan chuqurligi va amaliy tomondan talabalar tanlagan ixtisosligi doirasida egallashlari lozim bo’lgan bilim va ko’nikmalar hisobga olingan. O’quv qo’llanmada gidrosfera, uning tarkibiy qismlari, suv, suvning tirik organizmlar uchun ahamiyati, suv muhitidagi hayot, suvning ifloslanishi, suvni tozalash muammolari, suvni muhofazalashdagi davlat boshqaruvi organlari vazifalari, hukumat tomonidan suv bilan bog’liq ekologik muammolarni hal qilish uchun qabul qilinayotgan Qonun va Qarorlar kiritilgan. Talabalarning o’zlashtirishlari oson va qulay bo’lishini va o’quv qo’llanmaning samaradorligini oshirish maqsadida jadvallar, ko’plab tasviriy vositalar (sxemalar, rasmlar), ilovalar va o’z-o’zini nazorat qilish uchun testlarga keng o’rin berilgan. O’quv qo’llanma yetti bobdan iborat bo’lib, turdosh darsliklardan farqli ravishda, fanlararo va Oliy ta’limning umumiy o’rta, o’rta maxsus, kasb-hunar ta’limlari orasidagi bog’lanishga ham yetarlicha e’tibor qaratilgan. Ushbu o’quv qo’llanmaning afzalligi yana shundaki, har bir berilgan mavzuda mintaqamizdagi suv bilan bog’liq bo’lgan ekologik muammo va ma’lumotlar ham kiritilgan. Talabalarni Vatanga muhabbat ruhida tarbiyalash maqsadida ekologik ta’lim jarayoni, ekologik tarbiya haqida so’z yuritilgan hamda ajdodlarimizning bu borada olib borgan ishlari yoritilgan. Shuningdek, mustaqil ta’lim mavzulariga ham o’rin berilgan.

Analitik kimyo kimyoviy analizning nazariy asoslari va mеtodlarini ishlab chiqaradigan fandir. Shuningdеk, analitik kimyoning amaliy vazifasi moddalarning yoki ularning aralashmalarining tarkibini aniqlashdan iborat. Analiz qilishdan avval moddalarning sifat tarkibi aniqlanadi. So`ngra moddaning miqdoriy tarkibini aniqlashga o`tiladi.

Biokimyo tirik organizmlarning organ hamda to’qimalar tarkibiga kiradigan moddalarning kimyoviy tarkibini, tabiatini, sifat o’zgarishlari va miqdoriy nisbatlarini, ularda amalga oshadigan hayotiy jarayonlarning asosini tashkil qiluvchi kimyoviy jarayonlarni o’rganadi.

Тиббиёт олийгоҳларида тиббий психология, психогигиена ва психотерапияни ўқитиш бўлғуси шифокорларда психология асослари фанини шакллантиришга, ва улардан кейинчалик ўз амалиётларида фойдаланишга, касалликни даволаш, олдини олиш, саломатликни сақлаш ва мустаҳкамлаш, ҳаёт тарзини, меҳнат қилиш қобилиятини яшхилаш учун қўллашга қаратилган. Тиббий психология – тиббий билимларнинг мустақил бўлими бўлиб, беморларнинг бутун касаллик даврида шаклланувчи психологик муаммоларни ўрганишга бағишланади. Тиббий психология психотерапия ва реабилитациянинг илмий асоси ҳисобланади ва у умумий гигиена, профилактика ва бошқа клиник фанлар билан бевосита боғланган. Касалликнинг ривожланишида психиканинг ролини ўрганиш ва уни даволаш мақсадида психик таъсир кўрсатиш усулларидан фойдаланиш тиббиётда профилактик принципларни реализация қилишнинг асоси ҳисобланади. Шу мақсадда ушбу методик қўлланмада асосий психик жараёнлар бўлмиш онг, хотира, тафаккур, ирода, сезги, идрок, диққат, эмоцияларнинг норма ва патология ҳолатлари баён этилган. Ушбу асосий психик жараёнларнинг характеристикалари, турлари ва бузилишларининг турли шакллари берилган. Мазкур методик қўлланма тиббиёт олийгоҳларининг студентлари учун мўлжалланган.

«Rezidual-organik asab - ruhiy buzilishlar» mavzusidagi o`quv-uslubiy qo`llanma tibbiyot oliy o`quv yurtlari 5 kurs talabalari uchun mo`ljallangan

Тиббиёт олийгоҳларида тиббий психология, психогигиена ва психотерапияни ўқитиш бўлғуси шифокорларда психология асослари фанини шакллантиришга, ва улардан кейинчалик ўз амалиётларида фойдаланишга, касалликни даволаш, олдини олиш, саломатликни сақлаш ва мустаҳкамлаш, ҳаёт тарзини, меҳнат қилиш қобилиятини яшхилаш учун қўллашга қаратилган. Тиббий психология – тиббий билимларнинг мустақил бўлими бўлиб, беморларнинг бутун касаллик даврида шаклланувчи психологик муаммоларни ўрганишга бағишланади. Тиббий психология психотерапия ва реабилитациянинг илмий асоси ҳисобланади ва у умумий гигиена, профилактика ва бошқа клиник фанлар билан бевосита боғланган

Mashg’ulotning maqsadi - nevrozlar kasalligi, uning klinik ko`rinishi to`g’risida umumiy bilim berish; - nevrozlar kasalligining tasnifini berish; - nevrozlar kasalligini erta tashhislashni o`rgatish; - nevrozlar va nevrotik rivojlanish bilan qiyosiy tashhisotni o`tkazish; -nevrozlar bilan og’rigan bemorlar tibbiy-ijtimoiy reabilitatsiya tamoyillarni va profilaktikasini bilishni o`rgatish. - reaktiv psixozlar , uning klinik ko`rinishi to`g’risida umumiy bilim berish; - reaktiv psixozlarning tasnifini berish; - reaktiv psixozlar tashhislashni o`rgatish; - reaktiv psixozlar va shizofreniya bilan qiyosiy tashhisotni o`tkazish; - reaktiv psixozlar bilan og’rigan bemorlar tibbiy-ijtimoiy reabilitatsiya tamoyillarni va profilaktikasini bilishni o`rgatish. - bolalardagi monosimptomatik nevrozlar tushunchasi, etiologiya va patogenezi aniqlashdan iborat.

Tibbiyot oliy o’quv yurtlari talabalari, “Otorinolaringologiya” yo’nalishi magistrlari, klinik ordinatorlari va umumiy amaliyot shifokorlari uchun mo’ljallangan o’quvuslubiy qo’llanma.

Тиббиёт олий ўқув юртлари талабалари, “Оториноларингология” йўналиши магистрлари, клиник ординаторлари ва умумий амалиёт шифокорлари учун мўлжалланган ўқув-услубий қўлланма.

Ҳар бир керамик материал ва унинг учун иглаб чиқаришда ишлатиладиган хом ашё ўзига хос физикавий, механикавий ва кимёвий хоссаларга эга. Келтирилган хом ашёнинг таркиби ўзгарувчан бўланлиги учун унинг хоссаларини тўла тўкис ўрганиш учун энг аввало шу материалдан ўртача намуна олиш керак. Хом ашё корхонадарга келтирилганда энг аввало техник назорат бўлимининг ходими томонидан шу хом ашёнинг сифатини характерловчи хужжатлари борлигини текширади ва ташқи кўринишини кузатгач акт тузади. Шундан сўнг ўртача намуна олишга рухсат этилади.

Ushbu uslubiy qo’llanma Noorganik kimyo fani bo’yicha laboratoriya ishlarini bajarishga mo’ljallangan bo’lib, pedagogika institutlarining 5110300-Kimyo o’qitish metodikasi ta’lim yo’nalishi talabalari uchun tavsiya etiladi. Unda har bir laboratoriya ishi uchun qisqacha nazariy muqaddima, ishni bajarish tartibi va nazorat savollari, foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati berilgan. Uslubiy qo’llanma talabalarning Noorganik kimyo kursi bo’yicha nazariy va amaliy bilimlarni chuqur egallashda hamda mustaqil ishlashlari uchun yordam beradi.

Tibbiyot tarixi fani 2 qismga umumiy va xususiy tibbiyot tarixiga bo’lib o’rganilishi. Mazkur fanni rivojlanishida biologiya, fizika, mikrobiologiya kabi fanlarni o’rni katta ekanligi, tibbiyot tarixi fan sifatida shakllanishida insoniyat ongining, aqlidrokining oshirilishi maqsad va usullarini qo’llanilishi muhim rol o’ynagan. Arxеologik topilmalar shuni ko’rsatadiki, qadimgi odamlar toshga ishlov bеrish natijasida tеshuvchi, kеsuvchi pichoqlar yaratib yiringli joylari yorib yiringini chiqarish, chaqaloq kidnigini kеsishda ishlatishgan. Diniy mistik nazariya bu tibbiyotni din bilan bog’lab o’rgangan (Anеmizm, ftеshizm, titеmizm) mazkur tushunchalar o’sha davr odamlari uchun katta rol o’ynagan.

Hozirgi zamon shifokori mikroblarga qarshi yuzdan ortiq dori vositalari haqida ma’lumotga ega. Shifokorning asosiy vazifasi o`z vaqtida olib borilayotgan farmakoterapiyaning samaradorligini nazorat qilish va xavfsizligini ta’minlashdan iborat. Ma’lumki, shifokorlar tomonidan buyurilgan antibiotiklarning 60- 80 % asoslanmagan holda qo`llanilishi kuzatiladi. Ko`pincha respirator virusli infeksiyalarda ham anitibakterial preparatlar qo`llaniladi. Asossiz qo`llanilgan antibiotiklar birinchidan –samarasiz, ikkinchidan – nojo`ya ta`sirlarning kelib chiqish ehtimolini ortishiga olib keladi. Noto`g`ri tanlab buyurilgan antibiotikning samarasi ko`rinmaydi va shifokor bu holatni mikroorganizmlar chidamliligini yuqori hisoblab, rezerv antibiotik moddalardan buyura boshlaydi. Antibakterial preparatlarni tanlab buyurishda asosan bakteriologik tekshirishlar natijalariga va ajratib olingan kultura shtammlarini antibiotiklarga ta’sirchanligini aniqlab tanlash kerak. Undan tashqari, preparat tanlashda organizmning o`ziga hos hususiyatlarini, ya’ni bemorning yoshi, eliminatsiya a’zolarining holati, allergo anamnezlar pediatriyada katta ahamiyatga ega, masalan, chaqaloqlardagi jigar glyukuroniltransferazasining nisbatan yetishmovchiligi natijasida organizmda levomitsetinning to`planishiga sabab bo`lib, keyinchalik o`tkir yurak yetishmovchiligiga olib keladi, sulfanilamidlar chaqaloqlarda bilirubin almashinuvini buzadi, tetratsiklinlar suyak to`qimasida to`planib, bolalarda skeletni o`sishiga to`sqinlik qiladi.