ГУЛИҚАҲҚАҲ

Eng katta sehr

Болтакай Ботир

МУ%АММАДК, ОДИР АБДУЛЛАЕВ

Арвона: Насрий достон

Эна шамол

Озода Назарова ушбу китобини «Эл севган санъаткорлар» деб номла-ган. Ундан жой олган ҳар бир лавҳада халқимизнинг миллий қўшиқчилик санъатига ўзининг муносиб ҳиссасини қўшган ҳофизлар, истеъдодли хо-нандаларнинг сермаҳсул ижоди хусусида ҳикоя қилинади.

Dovyurak dono malika

Қадим ул-айёмдан халқимизнинг азиз-авлиёларга эътиқоди баланд бўлиб, уларнинг номларини ҳамиша юрагининг турида асраб келган, сермазмун ҳаётини ибрат намунаси билиб, ҳикматли сузларини ёд айтиб юрган.

Ushbu kitob O`zbekiston Yozuvchilar uyushmasi Yoshlar bilan ishlash bo`limi tomonidan nashrga tavsiya etilgan.

Qazvinlik taniqli adib, tanqidiy nazarga ega hajvchi Ubayd Zokoniy satirik asarlari bilan Markaziy Osiyo xalqlari orasida mashhur bo`lgan. Ushbu to`plamga hajvchining latifalari, «0`n fasl risolasi» hamda «Yuz o`git» risolasidan namunalar kiritilgan. Keng kitobxonlar ommasiga mo`ljallangan.

Yuksak tog` qoyalaridan esayotgan muzdek shamol qorong`i daralar ichidan kuch bilan otilib chiqib, tog` etaklariga ravona bo`lardi. Pastda ovul uyquga cho`mgan.

Bu kitob, nafaqat ajoyib va g`aroyib ilonlar, vafodor itlar, jin va panlar hagida, balki urushda bedarak ketib, "sotqin" degan nom olgan bobosining qutlug` nomini tiklagan "nevara"1ar, r. misha mehribon va mushfiq, ammo bag`ri dog`1i "onaizor"1ar, tirik yetim bo`lib qol- gan bir qizning "Yetim qolgan xotiralar "i, Vatanning har bir qarich yerini meniki deb g`ururlanadigan "Yurt egalari" va "7- "А "да..." nimalar bo`lgani haqidagi gissalardan iboratdir. O`qing, fikrlang, o`zingizni, o`zligingizni anglang.

Мазкур китобда Юсуф ва Зулай^о, Лайли ва Мажнун, Хусрав, Фар\од ва Ширин каби му^аббати афсоналарга айлангап ишк; атцшнипг \астидаги воксачар, шунингдек, араб мутафаккир шоирлари Абу Нувос ва Жиион, Хотам ва Мовия, Шайх Саиъон ва Тумор (Тамара), Эрон шоири Шаэуэиёр ва Сурайё, Крим хони Гаройхон ва Мария, уз тарихимиздан Амир Темур ва Биби Хоним, Халил Султон ва Шодия, замон- дошларимиз Одил Ёкубов ва Марям, турклардан Нозим Хикмат ва Вера Тулякова, Урхон Памук ва Кррагул, Россиядан Жуковский ва Мария Протасова, Грибоедов ва Тамара, Пушкин ва Гончарова, Есенин ва Айседора Дункан, Маяковский ва Лиля Брик, Рарбий Овруподан Шекспир ва Энн Хетеуэй, Байрон ва Мэри Чаворт, Виктор Гюго ва Адел Фуше, Жорж Санд ва Шопен, Америкадан Габриэла Мистраль ва Ромео Урета, Эдгар По ва Виргиния сингари буюк сиймоларнинг севиш ва ссвилиш тарихлари калам га олинган. Бу тарихлар ажойиб инсонлар яшаган даврларни акс эттиради. айни могла нозик, \и сси ёп а бой, олижаноб ва го\бахтли, го\драматик, \а г ю фожиавий \оллари билан бизга сабок булади. Иисонпи, \аёт *акикатини \ар тарафлама англашда ва яшашда й^л курсатувчи маёк булиб хизмат килади.

Bu savollar uzoq yillardan beri menga tinchlik bermasdi. Agar boylik hamma intiladigan shunday bir noyob narsa bo`lsa, nima uchun unga erishish yuzdan bir kishigagina nasib etadi? Nima uchun kishilar garchi o`z orzularini amalga oshirishga ojiz bo`lsalarda, buning uchun shunchalik ko`p kuch va hissiyotlarini sarflaydilar? Kunlardan bir kun men ajoyib qariyani uchratdim. U menga Haqiqiy Boylikning barcha sir-sinoatini ochib berdi. Uning o`nta tamoyilini qo`llagan har qanday inson boylikkagina emas, balki to`la mo`1-ko`lchilik, farovonlikka erishadi.

Biz oltmish besh yoshga yetganimizda to`qson foizdan ko`pimiz yo hech vaqoga yaramaydigan yoxud barbod bo`lib tugagandek ko`rihamiz. Sakkiz foiz erkaklar va ikki foiz ayollarnigina moliyaviy jihatdan mustaqil deb atash mumkin bo`lgani holda faqat bir foizgina aholini boy desa bo`ladi. Buning sababi nimada? O`sha bir foiz kishilarga boshqalar bilmaydigan yana nima narsalar ma`lum? -Ular boshqalardan ko`ra aqlliroqmi? Ma`lumoti tuzukroqmi? Ko`proq mehnat qiladilarmi? Yoki ular taqdirning erkato ylari bo`lgan oddiy baxtiyor insonlarmi?

HurmatU ota-onalar, bog`cha tarbiyachilari. Ushbu q o `llanma maktabgacha yoshdagi bolalarga shohmot o `yinini o `rgatish uchun m o `ljallangan. Bilasiz, shohmot o `yini eng ommaviy o `yinlardan birídir.

Олимпия уйинлари тарихида илк бор узбек фарзанди Муҳаммадкдци]: Абдуллаев чемпион булди! Бу ran заминида олам-олам маъно бор, ундг миллат, халк, галабасининг тантанаси мужассам. Умуман, нега Олимпия уйинларидаги ҳар бир галаба миллат учун. халк, учун, Ватан учун катта во^еага айланади? Нима учун Олимпия чем- пионларига иззат-икром курсатилади, уларнинг номлари тарих саҳифа- сига заржал ҳарфлар билан ёзилади? Бу саволларга жавоб топиш макса- дида Олимпия уйинлари тарихига мурожаат этайлик.

Бобур ҳақида узок ўйлаб юрдим. Неча карра дафтару қалам олиб, бир нималар ёзмоқчи ҳам бўлдим. Сахро янтоғи алангасини эслатувчи бу уринишларим канчалик тез «лов» этиб ёнса, шунчалик зудлик ила ғойиб бўларди. Зўрма-зураки қоғоз коралашни эса жиним ёқтирмайди. Ўша чорак аср аввал уйғонган шавқим яна бедор булди. Фикримни Ҳазрат Бобурнинг пок руҳи чулғаб олди. Яна қаламга илтижо билан термиламан. «Инжиқ» одамнинг қалами ҳам эгасига тортаркан, саркашлик жиловига эрк бера бошлади. Айқаш-уйқаш фикрларим ҳам бир узанга бирлашмадилар. Умр эгови кунлар эса оқиб кета бошлади, ёз уз урнини кишга бушатиб хам берди. Ер багрига қор нафаси тегди. Илиқлик ва қировли нафаснинг «жанги» бошланди. Бир-бирига зид бу икки кучнинг дахмазаси шиддат олди. Ғолибу маглуб, ҳокиму маҳкумнинг урни алмашиниб турарди. Гоҳ бири ханда отса, баъзан иккинчиси шашқатор ёш тўкарди...

Жомий Баҳористон