"Мавзунинг долзарблиги. Республикамизда қишлоқ хўжалигини модернизация қилиш бўйича кенг қамровли ислоҳотлар олиб борилиб, ғўза экин майдонларини кенгайтирмасдан ҳосилдорликни сақлаб қолиш вазифаси долзарблигича қолмоқда. Ўзбекистон Республикасининг ""2017-2021 йилларга мўлжалланган Ҳаракатлар стратегиясининг 3-устувор йўналишида белгиланган «...юқори маҳсулдорликка эга, касаллик ва зараркунандаларга чидамли, маҳаллий ер-иқлим ва экологик шароитларга мослашган қишлоқ хўжалиги экинларининг янги селекция навларини ... яратиш ва ишлаб чиқаришга жорий этиш бўйича илмий-тадқиқот ишларини кенгайтириш» вазифаси билан қишлоқ хўжалигини, айниқса пахтачиликни янада ривожлантиришга алоҳида эътибор берилган."

"Мустақил Республикамиз аҳолисининг озиқ овқат маҳсулотларига бўлган талабини қондиришда паррандачилик тармоғининг аҳамияти ниҳоятда каттадир. Чунки чорвачилик соҳасида энг тез ривожланувчан тармоқ – бу паррандачилик ҳисобланади. Тухум йўналишидаги товуқлардан 150 – 160 кунлик ѐшида тухум олиш, гўшт йўналишидаги товуқлардан эса 40 – 45 кунлигида сўйим вазнига етишиш имкониятлари мавжуд. Бройлер жўжаларининг кунлик ўсиш вазни ўртача 30 – 35 граммни, рекорд ҳолларда 70 граммни ташкил этади. Ушбу кўрсаткичлар паррандаларни юқори ирсий имкониятларга эга эканлигидан далолат беради."

"Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7-февралдаги “Ўзбекистон Республикасининг янада ривожлантириш бўйича Харакатлар стратегияси тўғрисида” ги ПФ -4947 сонли фармонига мувофиқ 2017-2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналишлари бўйича ҳаракатлар стратегиясининг қишлоқ хўжалигини модернизациялаш ва интенсив ривожлантириш йўналишида қишлоқ хўжалиги экинларининг янги селекция навларини яратишга катта эътибор қаратилган "

"Мавзунинг долзарблиги. Ўзбекистон Республикасининг 2017-2021 йилларга мўлжалланган Ҳаракатлар стратегиясининг 3.3. бандида «...қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришини изчил ривожлантириш, мамлакат озиқ-овқат хавфсизлигини янада мустахкамлаш, экологик тоза махсулотлар ишлаб чиқаришни кенгайтириш, аграр секторнинг экспорт салоҳиятини сезиларли даражада оширишга қаратилган» муҳим стратегик вазифалар сифатида белгилаб берилган. Шунинг билан бир қаторда тупроқ унумдорлигини сақлаш ва оширишда органо-минерал ўғитлар ва уларнинг кузги буғдой ҳосилдорлигига таъсири бўйича илмий-тадқиқотлар долзарб ҳисобланади"

Республикамизда ялпи дон этиштиришни кўпатиришнинг асосий йўли- суғориладиган ҳамда эрозияга учраган эрларда донли экинлардан олинадиган ҳосил салмоғини оширишга алоҳида эътибор қаратилмоқда. Бу борада Ўзбекистон Республикаси Президенти И.А.Каримовнинг қишлоқ хўжалигини ривожлантиришга қаратилган фармонлари, йўриқномалари, кўрсатмалари ва айниқса «Жаҳон молиявий- иқтисодий инқирози, Ўзбекистон шароитида уни бартараф этишнинг йўллари ва чоралари», «Мамлакатимизни модернизация қилиш ва кучли фуқоралик жамиятини барпо этиш- устивор мақсадимиздир» каби маърузаларида жаҳон молиявий иқтисодий инқирозининг салбий оқибатларини имкон қадар камайтиришга қаратилган «Инқирозга қарши чоралар» дастурини самарали амалга оширишни ҳуқуқий таъминлаш, дунёдаги саноқли давлатлар қаторида Ўзбекистон иқтисодиётининг барқорор ўсиш суръатларини сақлаб қолиш ва аҳолининг реал даромадларини ошириш имконини бергани алоҳида таъкидлаб ўтилди

Ўзбекистоннинг 2017-2021 йилларда янада ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар стратегиясида барча соҳалар қатори қишлоқ хўжалигини ҳам модернизация қилиш борасида энг муҳим вазифаларни аниқ белгилаб берди.Ҳаракатлар стратегиясида аниқ қилиб белгилаб берилган вазифалардан келиб чиқиб, Республика Президенти ва ҳукумати мустақиллик йилларида қишлоқ-хўжалигида кенг кўламли ислоҳатларни амалга оширдики, бунинг натижасида уни модий техника базаси янгиланди, деҳқончилик стуруктураси тубдан ўзгарди, хорижнинг илғор ва етакчи технологиялари кириб келди, привордида . янги замонавий деҳқончилик тизими ишлаб чиқилди.

"Дунё миқёсида экологик мувозанатнинг глобал равишда ўзгариши муҳим иқтисодий аҳамиятга эга бўлган пахтачилик соҳасига ҳам салбий таъсир этиб келмоқда. Шунинг учун, пахта етиштирувчи давлатларда турли стресс омилларига табиий бардошли, ҳосилдор ва тола сифати юқори бўлган янги ғўза навларини яратишга асосий эътибор қаратилмоқда. Маълумки, ғўза 80 дан ошиқ давлатларда етиштирилади. Ғўза етиштирадиган асосий давлатлар АҚШ, Хитой, Ҳиндистон, Покистон, Ўзбекистон, Туркия, Бразилия, Греция, Аргентина ва Миср ҳисобланиб, ушбу давлатларда дунё миқёсидаги пахтанинг 85 % етиштириш"

"Дунё миқёсида экологик мувозанатнинг глобал равишда ўзгариши муҳим иқтисодий аҳамиятга эга бўлган пахтачилик соҳасига ҳам салбий таъсир этиб келмоқда. Шунинг учун, пахта етиштирувчи давлатларда турли стресс омилларига табиий бардошли, ҳосилдор ва тола сифати юқори бўлган янги ғўза навларини яратишга асосий эътибор қаратилмоқда. Маълумки, ғўза 80 дан ошиқ давлатларда етиштирилади. Ғўза етиштирадиган асосий давлатлар АҚШ, Хитой, Ҳиндистон, Покистон, Ўзбекистон, Туркия, Бразилия, Греция, Аргентина ва Миср ҳисобланиб, ушбу давлатларда дунё миқёсидаги пахтанинг 85 % етиштириш"

"Сизга тавсия этилаётган «Интенсив тутзорларни ташкил этиш» фани бўйича маъруза матнлари тасдиқланган намунавий дастур асосида ёзилган бўлиб, унда фаннинг мақсади. Вазифалари, тут дарахти баргини ипак қуртини боқишда фойдаланиш усулларини, мевасини шифобахшлиги, уларни қаерларда ўсишлиги, қайси мақсадларда ишлатилиши тут кўчатини уруғидан ва ёғочланган қаламчасидан етиштиришни янги усуллари, ипакчилик озуқа негизини яхшилашда тутни уруғидан ва вегетатив кўпайтиришнинг самарали усулларидан фойдаланишни, тут меваларини қайта ишлаш технологиясини, Ўзбекистонда жаҳон тут коллекциясини ташкил қилиш бўйича қилинган илмий ва амалий ишлар, ишлаб чиқаришга тадбиқ қилинган истиқболли тут навлари, тут уруғчилиги ва унинг ҳозирги аҳволи, такрорий қурт боқишда тут дарахти баргларидан фойдаланиш услублари, тут зараркунанда ва касалликлари ҳамда уларга қарши кураш чоралари ҳақида асосий тушунчалар ва маълумотлар берилган. Бу фанни мукаммал ўрганиш учун кўрсатилган адабиётлардан фойдаланишни тавсия этамиз."

"Сизга тавсия этилаётган «Ипак қурти эмбриологияси ва биотехнологияси» фани бўйича маъруза матнлари тасдиқланган намунавий дастур асосида ёзилган бўлиб, унда фаннинг мақсади, тарихи, хужайранинг тузилиши ва ҳаётий жараёнларни, жинсий хужайралар ва безларни тузилиши, бўлиниш, эмбрионни ҳосил бўлиши ва ривожланиши, тухумни оталаниши, капалакларнинг жинсий органлари ва волтинизм тўғрисида маълумотлар баён этилган. Фанни чуқур ва мукаммал ўрганиш учун кўрсатилган адабиётлардан фойдаланишни тавсия этамиз"

"Дарслик Ўрта махсус таълим коллежларининг ипакчилик йўналиши талабалари учун мўлжалланган бўлиб, унда мамлакатимиз қишлоқ хўжалигида Ипакчилик ва тутчиликни тутган ўрни, аҳамияти, тарихи, ривожлантириш истиқболлари, ипак қурти биологияси, уруғни жонлантириш, ипак қурти экологияси, ипак қуртини боқиш агротехникаси, пиллаларни тайёрлаш ва уларга дастлабки ишлов бериш, ипак қурти селекцияси ва уруғчилиги, ипак қурти касалликлари ҳамда зараркунандалари ва уларга қарши кураш чоралари, тут дарахти биологияси, Тут дарахтини кўпайтириш усуллари, тут уруғчилиги ва селекцияси, озиқа берувчи тутзорлар ташкил қилиш, тут касалликлари ва зараркунандалари ҳақида маълумотлар берилган."

"Азиз ва илмга чанқоқ, юртимиз эртаси, келажаги порлоқ талабалар!. Юртимиз тинч, истиқболимиз порлоқ, келажагимиз нурли. Йўлбошчимиз халқи бахтисаодати, сиз ёшларни келажаги учун, ҳеч бир юртда яратилмаган имкониятлар эшигини очиб бергани сизнинг бахтингиз. Туғилиб ўсган юртинг учун, унда вояга ейтаётган фарзандларинг келажаги, бахту- саодати учун ўз ҳиссасини қўшишни истамаган инсон бўлмаса керак.Тинч, осойишта заминда яшаётган, юртини севиб ардоқлаган инсон борки, шу замин ривожи учун ўз ҳиссасини қўшишни истайди, албатта, мен ҳам."

Ипакчилик Ўзбекистон деҳқончилигининг асосий танноқларидан бири бўлиб, тўқимачилик саноатини хомашё билан таминлайди. Халқ хўжалиги ва аҳолининг турмуши яхшилангани сари зеб-зийнатга, ипакдан тикилган турли-туман кийимларга болган талаб йил сайин ортиб бормоқда. Ипак қурти пилласидан хом ипак олиниб, ундан эса табиий шойи тўқилади. Табиий ипакдан халқ хўжалигининг турли тармоқларида фойдаланилади. Табиий ипак пишиқлиги, чўзилувчанлиги, иссиққа чидамлилиги, кўркамлиги, енгиллиги ва гигиена талабларига жавоб бера олиши жиҳатидан кўпгина газламалардан устун туради.

"Ўқув қўлланмада Ўзбекистоннинг тоғ, тўқай ва қум-саҳро ўрмонларида табиий ҳолда учрайдиган маҳаллий хамда Республикамизга интродукция қилинган доривор дарахтбута ва ўт ўсимликларнинг биологияси, экологияси, шифобахшлик хусусиятлари ва уларнинг инсон саломатлигини сақлашдаги аҳамияти хақида маълумотлар келтирилган. Ўқув қўлланмани тайёрлашда илмий лойиҳалар доирасида ўтказилган илмий тадқиқот натижалари, доривор ўсимликларни маданийлаштириш бўйича олиб борилган илмийамалий ишларнинг натижалари, ишлаб чиқариш тажрибалари ва доривор ўсимликлардан фойдаланиш бўйича бошқа илмий-тарихий манбалар хамда интернет маълумотларидан фойдаланилган."

"Ўқув қўлланмада Ўзбекистон флорасида учрайдиган маҳаллий доривор ўсимликларнинг биологияси, экологияси, шифобахшлик хусусиятлари, уларнинг табиий захиралари ва улардан оқилона фойдаланиш хақида маълумотлар келтирилган. Ўзбекистонда биохилма-хилликни асраш, уларни табиий заҳираларидан оқилона фойдаланиш тартиблари атрофлича ёритилган."

Диссертацияси мавзусининг долзарблиги.Дунёда ахолининг сони ортиб бориши озиқ-овқат танқислигини юзага келтиради. Ахолини озиқ овқатга бўлган эхтиёжини қондириш. Дунё бўйича бугунги кунда буғдой 132 дан ортиқ мамлакатда етиштирилиб, дон ишлаб чикаришнинг асосий қисми (92,4%) рейтингда 1-30 ўринлардаги давлатлар хиссасига тўғри келади. Бу борада Ўзбекистон 20-ўринни егаллайди. Етакчи давлатларда жумладан, Хитойда 5,5%, Хиндистонда 7,5%, Россияда 6,9%, АҚШда 7,2 % ни ташкил қилади. Ҳозирда дунёда энг кўп буғдой экиладиган майдонлар асосан Россия, Қозоғистон, АҚШ, Хитой, Ҳиндистон, Канада, Аргентина, Франция, Туркия, Австралия давлатларига тўғри келади.

Ўзбекистон Республикасининг Консититуциясининг XII “Жамиятнинг иқтисодий негизлари” бобининг 55-моддасида “Ер ости бойликлари, сув, ўсимлик ва ҳайвонот дунёси ҳамда бошқа табиий заҳиралар умум миллий бойликдир, улардан оқилона фойдаланиш зарур ва улар давлат муҳофазасидадир” деб кўрсатилган.

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурати. Ўзбекистон дунёда пахта етиштирувчи давлатлар орасида етакчи ўринлардан бирини эгаллайди. Сўнги йилларда республикамизда тўқимачилик саноатининг ривожланиши натижасида йилдан-йилга пахта хом-ашёсини қайта ишлаш ҳажмлари ошиб бормоқда. Халқаро Пахтачилик консультатив комитети (International Cotton Advisory Committee-ICAC) ташкилотининг 2015 йил маълумотларига кўра, ҳар йили Ўзбекистонда тахминан 3,5 млн тонна пахта ва 1-1,2 млн тонна пахта толаси етиштирилади.

"Мавзунинг долзарблиги. Бугунги кунда дунёда «ювилиш ва сув эрозияси таъсирида бузилган ерлар 10,9 млн/га (56 %), шамол таъсирида емирилган ерлар 5,5 млн/га (28 %), кимёвий деградацияга (гумус ва биоген моддалар камайган, шўрланган, ифлосланган ва бошқалар) учраган ерлар 2,4 млн/га (12 %), физик деградацияга учраган (зичлашган, ботқоқлашган, чўккан ва бошқалар) ерлар 0,8 млн/га (4 %) бўлиб, жами майдон 19,6 млн гектарга тенгдир»1. Шу сабабли дунё мамлакатларида табиий ва антропоген омиллар таъсирида деградацияга учраган ер майдонларини унумдорлигини сақлаш, ошириш ва мелиоратив ҳолатини ҳамда уларнинг сифат баҳосини яхшилаш долзарб масалалардан ҳисобланади."

Мавзунинг долзарблиги. Бизга маълумки мевалар инсон озиқ-овқат маҳсулотлари орасида алоҳида ўрин ва нуфузга эгадир. Мевалар ўзининг витамин ва минерал тузларларга бойлиги, хуш таъми, пархезбоплиги билан озиқ-овқат маҳсулотлари ичида юқори ўринлардан бирини эгаллайди.