Kurаsh spоrt turi mutахаssislаrini ilmiy-аmаliy tаyyorlаshdа Аl-Хаkim аt-Tеrmiziy хаlqаrо turnirining tutgаn o’rnini o’rgаnish vа аmаliy tаvsiyalаr ishlаb chiqish.

O’zbekiston xalqini kamolotga erishgan demokratik davlatning faol quruvchilari ijodiy mehnatga va vatan mudofasiga tayyorlashdan iboratdir. Shuning uchun nafaqat jismoniy tarbiya daryoslarida, balki tanaffuslarda ham jismoniy tarbiyadan, uning turli shakllaridan foydalanish zarur va bu masalani o’rganish, tadqiq etish lozimligi ko’rinadi. Bu esa mavzuning dolzarbligini namoyon etadi.

Ko’pchilik sayr jarayonida talabalarning nafas olish va yurak qon tomir urishiga ta’sirini o’rganish hamda shu asosida turli tayyorgarlikka ega bo’lgan talabalarga ko’p kunlik sayr yo’nalishini o’zgartirish.

O`quvchi-yoshlarining uch bo`g’inli uzluksiz spоrt musоbaqalari tizimi bo`lib, jismоniy tarbiyada va spоrtda o`z-o`zini ishоntirish, butun хalqni оmmaviy spоrt harakatiga jalb qila оladigan o`ziga хоs samarali tizimni shakllantirish, spоrt bilan shug’ullanish uchun zamоnaviy talablar darajasidagi shart-sharоitlarni yaratish оrqali оmmaviy spоrtni rivоjlantirish yo`li bilan spоrtchilarni оmmaviy ravishda musоbaqaga tayyorlash.

Vatanimiz ravnaqi va xalqimiz farvonligini ta’minlashning muxim sharti bo`lgan xar tomonlama sog`lom va barkamol avlodni shakllantirish ismoniy tarbiya va sportni keng rivojlantirish xalq manfaati uchun butun borlig`i bilan kurasha oladigan insonlarni tarbyalashda sportning o`rni va axamiyati beqiyosdir.

Bitiruv malakaviy ishni tayyorlashda quyidagi ilmiy tadqiqot ishlari o`tkazildi. Adabiyotlar, darsliklar, ilmiy, uslubiy va o`quv qo`llanmalar hamda internet materiallarini o`rganish. Tekshiriluvchilar jismoniy va texnik, taktik tayyorgarliklarini baholash va nazorat qilish.

Boshlang’ich sinf o`quvchilarida tezkorlik sifatlarini milliy o`yinlar orqali rivojlanishiga yordamlashish. Shu maqsadni amalga oshirish uchun quyidagi vazifalar amalga oshiriladi.

O’quvchi qizlаrning jismоniy sifаtlаrini rivоjlаntirishdа bаdiiy gimnаstikаning vоsitа vа usullаrini ilmiy nаzаriy tахlil etish

Malakaviy bitiruv ishimizning asosiy maqsadi kasb-hunar kollej o`quvchilarini «Alpomish» va «Barchinoy» maxsus testini topshirishga tayyorlash va shuning asosida o`quvchilarning jismoniy tayyorgarligini, harakat faoliyatining hajmini oshirish.

12—14 yoshli bolalar va o’smirlarni umumiy jismoniy tayyorgarligini rivojlantirish. Shu sababli yuqoridagi ma’lumotlarni inobatga olgan holda bolalarda umumiy jismoniy tayyorgarlikni rivojlantirish bugungi kunning dolzarb muammolaridan biri hisoblanadi.

Ўқувчиларни волейбол машғулотларда жисмоний сифатларни ривожлантириш йўлларини излаб топиб, уларни юқори даражадаги спортчи қилиб тарбиялаш мақсади ва вазифаси туради.

Yosh voleybolchilarga to’pni boshqarish taktikasini o’rgatish samaradorligini ilmiy-pedagogik tajriba asosida o`rganishdan iborat.

Хўжалигимизни ерлари текислик бўлиб асосан бўз ва қумлоқ тупроқлардан ташкил топган. Хўжалик худудидаги ер ости сувлари 10-15 метр чуқурликда жойлашган. Хўжаликни барча ҳонадонлари электрлаштирилган, марказида эса табиий газ мавжуд. Аҳолини сув билан таъминланиш даражаси фақат сув тармоғи марказида орқали амалга оширилади, қолган қишлоқларда эса махсус қудуқлар ўрнатилган ва улар сувга тўлдирилади ва аҳолини эхтиёжини қондиради. Чорва молларини сувга бўлган эхтиёжини қондириш учун яйловларда махсус қудуқлар қазилган ва 20-30 метр чуқурлигидаги сувлар маторлар ёрдамида тортиб чиқарилади бу сувлар чорва молларини эҳтиёжини қондиради.

Ховузга сув №32 бўлган капрон мато орқали насл берувчи балиқларни ховузга ўтказишдан бир кун ёки 2 кун аввал қўйилади. Ховузга сув қўйиш бошланиши билан дафния ховузларидан ёки бошқа ховузлардан молна дафниялардан олиб келиб қўйилади. Ховузга сув қуйила бошланган кундан бошлаб, увилдириқлардан личинкалар чиққунига қадар хар куни 5-6 челакдан (хар бир гектар хисобига) янги гўнгни челакда сув билан аралаштириб ховузнинг саёз ерларига сепиб чиқиш тирик мавжудотлар (зоопланктонлар) ривожига ижобий тасир этади. Бу холат личинкалар ташқи озуқа билан озиқланиши бошлагунларига қадар ховуз сувида етарли миқдорда сув мавжудотлари (зоопланктонлар)нинг етилишини тезлатади. Насл берувчи балиқлар ховузга эрталаб ўтказилса улар кечқурун увилдириқ қўядилар, агарда куннинг иккинчи ярмида ўтказилса эртаси куни тонг сахарда увилдириқ қўядилар. Урғочи балиқлар шу вақтнинг ўзида эркак балиқлар жинсий махсулоти билан оталантирилади.

Қўйилган масалаларни ечишда қорамоллар сонини кўпайтириш, уларнинг наслдорлик ва маҳсулдорлик сифатларини яхшилашдаги асосий йўналиш сут ва сут-гўшт маҳсулдорли қорамол зотларига тегишлидир. Чунки ушбу зотли қорамоллар Республикада етиштирилаётган сутнинг 98-99 фоизини ва гўштнинг 70 фоизига яқинини таъмин этмоқда. Уларнинг 6 зотдорлиги ва маҳсулдорлигини такомиллаштиришда наслчилик-селекция ишларини ташкил этиш ўзининг самарасини беради. Маълумки, қорамоллар сонини жадал кўпайтириш қишлоқ аҳолисини иш билан таъминлаш ва шу асосда оилалар даромадини оширишнинг муҳим омили бўлиб, сут ва гўшт етиштиришни жадаллаштиради. Ушбу омилларга эришишда аввало озуқа базасини яратиш ва молларни турли тўйимли озуқалар билан таъминлаш лозим. Қорамоллар ва шу жумладан зотдор сигирларни тўйдириб боқиш улар маҳсулдорлигини жадал кўтарилишини таъминлайди. Молларни генетик маҳсулдорлик имкониятларидан самарали фойдаланишга эришилади.

Бир хил сақлаш ва озиқлантириш шароитларида парваришланган тажриба гуруҳларидаги ёш моллар ўсишида кескин фарқланишлик кузатилди. Зебусимон бузоқларнинг туғилгандаги тирик массаси 17,3 кг, 6 ойлигида 81,8 кг, 12 ойлигида 141,3 кг ва 18 ойлигида 199,2 килограммни 15 ташкил этган бўлса, олатов чатишма генотипли зебусимон новвосларнинг тирик массаси 18 ойлигида 298,6 кг ва санта-гертруда чатишма генотипли зебусимонлар 308,1 килограммга тенглашган.

Янги туғилганлик даври (10 кун). Бу даврда ёш бузоқ фақат увуз сути ичади. Ҳали ташқи муҳит қаршиликларига унча бардош бера олмайди. Кўплаб органлар системаси (овқат ҳазм қилиш, нафас олиш, тана ҳароратини бошқариш ва ҳоказо) ҳали яхши тараққий этмаган бўлади. Терилари юпқа, нозик ва бўш бўлгани учун турли механик жароҳатланишлар ва шамолланиш кабилар бўлиб туради. Бу даврда ёш организм ташқи муҳит билан мослаша бошлайди. Турли орган ва тўқималар чиниқа бошлайди. 2. Сут эмиш даври (6 ой). Бу даврда ҳар бир бузоқ 250–300 кг ёғи олинмаган сут ва 400–500 кг ёғи олинган сут (обрат) ичиши керак. Бу даврда бузоқ организми анча ўсиб ривожланади. Ташқи муҳитга мослашади, тўқималар такомиллашади. аста–секин ўсимликларни истеъмол қилишга ва ўзлаштиришга ўрганади. Шу билан бирга уларда жинсий организмлар системаси ривожлана боради. Ҳамда ҳаракат органлар системаси (тери, мускулатура ва суяклар)нинг тараққий этиш жадаллашади. Бу даврда эркак ва урғочилари бир–биридан ажратилади. Чунки улар оталаниш ва оталантириш қобилиятига эга бўлади. Лекин физиологик етилмаган бўлади

Бузоқларнинг сут ичиш даври қорамолчилик хўжаликларининг қайси маҳсулот бўйича ихтисослаштирилганлигига қараб 3 ёки 6 ой давом этади. Сут – товар маҳсулоти бўйича ихтисослаштирилган фермалардаги бузоқлар туғилгандан сўнг 3 ой, наслчилик хўжаликларида 6 ой сут билан боқилади. Сут ичиш даврида бузоқлар уч ҳил усул билан ўстирилади: а) бузоқ туғилгандан сўнг, уни онаси олдида қолдириш, эмизиб ўстириш: б) онасидан ажратиб олиб, қўлда сут бериб ўстириш: в) бир гуруҳ бузоқни бир эмизик сигирга бириктириб, уни эмизиб ўстириш. Бу усулларнинг биринчиси ҳозирги даврда хўжалик фермаларида деярли фойдаланилмайди. Биринчи усул асосан маҳаллий - абориген молларнинг бузоқларини ўстиришдагина илгаридан қўлланиб келинган. Ўзбекистон ва Ўрта Осиё Республикаларининг зебусимон моллар урчитиладиган зоналарида бузоқ ўстиришда ҳали ҳам шу усулдан фойдаланилади.

Сигирларни сақлаш тизими Ўзбекистон минтақаларининг иқлим шароитлари, хўжаликларнинг табиий-иқтисодий хусусиятлари ҳамда хўжаликда қабул қилинган сут ишлаб чиқариш технологияси асосида аниқланади. Суғориладиган минтақалардаги хўжаликларда сигирлар молхоналарда ва майдонларда сақланади. Сигирхоналарда боғлаб, майдончаларда эса боғламасдан сақлаш комбинациялашган услуб деб юритилади. Ягона комбинациялашган сақлаш услуби Ўрта Осиё шароитига мос келади. Бундай усул яйлов шароитидан фойдаланиш имконияти бўлмаган хўжаликларда кенг жорий этилган.

Сигирларнинг I соғин даврининг дастлабки 90 куни мобайнида сут миқдори ҳар 10 кунда назорат соғимини ўтказиш орқали, сут таркибидаги ёғ ҳар ойда бир марта Гербер усулида, оқсил ҳар ойда бир марта АМ2 рефрактометрида, қуруқ модда, ЁҚСҚ, сут ёғи ва оқсили чиқими, 4%ли сут Н.В.Барабанщиков (1986) формулалари асосида ўрганилди. Сигирлар елинининг морфофункционал хусусиятлари улар I соғин даврининг 3 чи ойида “Оценка вымени и молокоотдачи коров молочных и молочно-мясных пород» (М., 1970) услубий йўриқномасига биноан ўрганилди. Бунда сигирлар елинининг узунлиги, эни, айланаси, олдинги ва орқа қисмларининг чуқурлиги, сўрғичлар узунлиги, диаметри, елин индекси ва сут бериш тезлиги ўрганилди.