Тафаккур қилиш пайтида биз, юқорида айтиб ўтганимиздек, нарса ва ҳодисаларни атрофлича тўла ва чуқур акс эттирамиз. Ана шунинг учун тафаккур қилиш бир қанча процесслардан, яъни таққослаш, анализ ва синтез, абстрактциялаш ҳамда умумлаштириш процессларидан ташкил топади.