Ózbekistan Respublikası óz ǵarezsizliginiń dáslepki kúnlerinen baslap-aq, ata-babalarımız tárepinen kóp ásirler dawamında dóretilgen biybaha miyraslarımızdı qayta tiklew hám onı xalqımızdıń sanasına sińdiriw mámleketlik siyasatımızdıń baslı baǵdarlarınıń birine aylandı. Turmısımızdıń barlıq salalarında ámelge asırılıp atırǵan keń kólemli reformalardıń nátiyjeliligi dáslep ruwxıy dúnyamızdıń tikleniwi, bay táriyxıy miyrasımızdıń tereń úyreniliwi, ilim hám tálimniń rawajlanıwı, eń áhmiyetlisi, jámiyet oy-pikiriniń ózgeriwi hám joqarılawı menen ajıralmas baylanıslı.

Xali’q, jaslar, biznes strukturalardi’n’ ma’mleketlik siyasat haqqi’nda zamanago’y internet texnologiyalari’ qurali’nda xabardarli’g’i’, socialli’q a’hmiyetke ma’limlemenin’ shi’nli’g’i’n ta’miyinlew, internet imkaniyatlari’nan paydalani’wdi’ ja’ne de ken’eytiw, ma’limleme kommunikaciya texnologiyalari’ tiykari’nda ma’mleket, ja’miyet ha’m G’XQ birge islesiwdin’ na’tiyjeligin asi’ri’w, ma’mleketlik xi’zmetler ha’m jurnalistlerdin’ MKTdan paydalani’wg’a tiyisli bilim ha’m ko’nlikpelerin asi’ri’w G’XQ ha’m ma’mleket organlari’ni’n’ veb-resurslari’n rawajlandi’ri’w salasi’ndag’i’ ma’mleket siyasati’ni’n’ arti’qmash bag’darlari’ esaplanadi’. Azat ha’m abat ja’miyet turmi’si’nda ta’lim–ta’rbiyani’n’ worni’ girewli. Sonli’qtan «Jaslar ji’li’» da’stu’rinde, «Jaslar siyasati’» da’stu’rinde de belgilegende de tiykarg’i’ bag’dar ta’rbiya ma’selesine qarati’ldi’. Perzentler ta’rbiyasi’, og’an ilim beriw, ka’sipke bag’darlaw a’yyemnen yen’ juwapkerli wazi’ypa yesaplanadi’. A’dep-ikramli’li’q, jasi’ u’lkenge hu’rmet, mehir aqi’bet, shan’araqg’a, kindik qani’ to’gilgen tuwi’lg’an jerge sadi’qli’q pazi’yletlerin jetlistiriw bala ta’rbiyasi’ndag’i’ yen’ a’hmiyetli ta’replerdin’ biri.

Pеrzеntlеr tárbiyası, оġаn bilim bеriw, kásipkе bаġdаrlаw áyyеmnеn еń juwаpkеrli wаzıypа еsаplаnаdı. Ádеp-ikrаmlılıq, jаsıúlkеngе húrmеt, miyrim-shápáát, shаńаrаqqа, kindik qаnı tógilgеn jеrgе sаdıqlıq pаzıylеtlеrin jеtilistiriw bаlа tárbiyasındаġı еń áhmiyеtli tárеplеrdiń biri. Ġárеzsizlik dáwirinе kеlip, bаspаsóz tеk sаnı jаġınаn еmеs, sаpаsı jаġınаn dа, yaġnıy mаzmunı bоyınshа dа birаz jеtilisti. Оndа mámlеkеtlik siyasаt dárеjеsindеgi wаqıyalаr mеnеn jаġdаylаr óziniń kólеmdеgi sáwlеlеniwinе iyе bоldı.

Adam óz oyın sóylewdiń ıqshamlanǵan bir pútin sintaksislik birligi bolǵan gápler arqalı tıńlawshıǵa jetkeredi. Oy-pikirdi anıq, tásirli etip jetkeriwde biz hár qıylı dúzilistegi gáplerden paydalanamız. «Ózlikti ańlaw, milliy sana hám oypikirdiń kórinisi, áwladlar ortasındaǵı ruwxıy-mánawiy baylanıs til arqalı kórinetuǵınlıǵı málim1». Sóylewshi óz oyın hár qıylı túrde, qısqa yamasa quramalı etip bildiriwi múmkin.

Yangi davr o`zbek she’riyatida shakliy ixchamlik va falsafiy mushohadakorlikka intilish asosiy tamoyil darajasiga ko`tarildi. Binobarin, Ikrom Otamurod badiiy talqinida an’ana, izlanish hamda tajriba yaxlitligi o`zaro uyg`unlashadi. Joriy holatda ijodkor fitratida inson iroda yo`nalishi, tasvir ruhiyati va ifoda mustaqilligini nazariy umumlashtirish fan istiqbolli yo`nalishlarini belgilab beradi, deyishga to`la asos mavjud. Zotan, teran mantiqni yangi ijodiy miqyosga yo`naltirish yuzaga kelgan ilmiy bo`shliqlarni to`ldirishga xizmat qiladi.

Bugun o’zbek tilini yaxlit bir tizim sifatida o’rganish, uning mantiqiy madaniyatini zamon talablari darajasiga ko’tarish hayotimizning tarkibiy qismiga aylandi. Ona tilimizning ravnaqi davlat siyosati darajasiga ko’tarilishi tilshunosligimiz oldiga yuksak vazifalarni qo’ydi. Hozirda o’zbek tilshunosligi sezilarli darajada muvaffaqiyatlarga erishmoqda. Olmoshlarning badiiy mantlardagi xususiyatlari alohida o’rganilishi lozimligi tanlangan mavzu dolzarbligini belgilaydi.

O`zbek tilining tarixiy materiallariga tayangan holda eski o`zbek tili lug`at boyligining, xususan, Alisher Navoiy davridan keyingi davrdagi o`zbek tili leksik tarkibining tаriхiy tаrаqqiyоt jаrаyоni, rivojlanish bosqichlaridagi boshqa tillarning ta’siri, semantik o`zgarishlar, hozirgi o`zbek adabiy tili leksik tarkibining boyish manbalarini o`rganish mavzuning dolzarb ekanligini ko`rsatadi.

XX asr o`zbek adabiyotida milliy ruh va qahramon talqiniga bag`ishlangan o`nlab romanlar yaratilgan bo`lib, ularning aksariyatida milliy qadriyatlar hamda xalq og`zaki badiiy ijodi an’analari– folklorizmlar o`z aksini topgan. Zero, milliy ruh muayyan milliy etnomadaniy an’analar muhitida shakllanadi, xalqning urf-odatlari, marosimlari va og`zaki badiiy ijodi esa ana shu milliy muhitni tashkil etuvchi asosiy komponentlar sanaladi.

Biz mazkur bitiruv-malakaviy ishda o`zbek va qoraqalpoq tillarida o`zlashma ot yasovchi qo`shimchalarning umumiy va xususiy jihatlarini ko`rsatib berishni; o`zlashma qatlamga doir ot yasovchi qo`shimchalarning semantik xususiyatlarini tahlil etishni; tillararo o`z va o`zlashma qatlamga mansub ot yasovchi qo`shimchalar doirasidagi sinonimik munosabatni qiyoslash orqali o`xshash va farqli qirralarini ajratishni oldimizga maqsad qilib qo`ygan holda fikrlarimizni asoslab berishga ahd qildik.

O`zbekiston mustaqillikka erishgandan keyin jahonga yuz tutdi. Bu jahoniy qadr-qiymat millat kishisi uchun ham faxr, ham iftixor, g`urur bag`ishlaydi. Birinchi Prezident Islom Karimov tomonidan boshlab berilgan ulug` yo`l va hayot har bir inson qalbida shukronalik, toleteranlik, barhayotlik va kunimizdan zavqlanib yashash ishtiyoqini in’om etmoqda. To`g`ri, topishlarimiz yonida yo`qotishlar ham bor.

İstiqlol yillaridagi bir qator tadqiqotlarda, jadid ma’rifatparvarlarining ijtimoiy-siyosiy va madaniy sohalardagi faoliyatlarining ayrim jihatlari qisman yoritib berilgan. Jadidlarning ta’lim tizimiga oid qarashlari hozirga qadar alohida tadqiqot obyekti sifatida o`rganilmagan. Shu boisdan ham mavzuga oid adabiyotlar tahlili, kam o`rganilgan muammolarni aniqlash va ularni yoritishga yangicha yondashishga harakat qildik.

Xalqni ma’naviy jihatdan yuksaltirish, komil insonni tarbiyalab yetishtirish o`zbek xalqining doimiy orzusi bo`lib kelgan va bu orzu-intilish va harakatlar muntazam ravishda bo`lib turgan. Ayniqsa istiqlol davri milliy mustaqillik mafkurasi yangi avlod ma’naviy kamolotini juda-juda taqozo etadi. Shuning uchun ham biz o`z malakaviy ishimiz uchun milliy adabiy merosimizning muhim bir qirrasi Muso Toshmuhammad o`g`li Oybekning ijodini, xususan, shoirlik mahorati sirlarini o`rganishni niyat qildik.

Tabiatda, fan va texnikada uchraydigan ko`pgina matematik fizika masalalarning yechimini mavjudligi va yagonaligi, turg`unligini o`rganishga to`g`ri keladi. Shu sababli ham bunday masalalarni yechishda ularning korrekt yoki korrekt qo`yilmaganligini o`rganish katta ahamiyat kasb etadi. Matematik fizika fanida deyarli barcha turdagi masalalarni yechishda berilgan masala yechimining mavjudligi, yagonaligi, turg`unligi masalasi asosiy masalalardan biridir. Shu sababli ham masala yechimini mavjudligini, yagonaligini, turg`unligini isbotlash usullarini bilish va uni masalalar yechishda qo`llay bilish fan nuqtai nazaridan juda muhim. Bitiruv malakaviy ish matematik fizika masalalalarining korrekt qo`yilganligiga bag`ishlangan.

Respublikamizda joriy qilingan “Elektron hukumat” dasturi doirasida “Tibbiyot birlashmalari qayd qilish bo`limi uchun avtomatlashtirilgan tizim ishlab chiqish” bo`yicha qaror ijrosini ta`minlash. Tibbiyot birlamalari qabul qilish bo`limlarida bemorlarni to`g’ri qayd qilish, kasalxona bo`limlariga joylashtirish, bemorlarga birlamchi yordam ko`rsatish va bu haqdagi ma`lumotlarni yozma rasmiylashtirish, bemorlarga krizis vaqtidagi holatni davolovchi vrachlarga to`g’ri va tezkorlik bilan taqdim etish ko’zda tutilgan.

Tashkilotlarda xatlar bilan ishlashning interaktiv avtomatlashtirilgan tizimi” mavzusi doirasida yaratiladigan dasturiy ta’minot quyidagi masalalarni hal qilishda muhim qadam hisoblanadi. Tashkilotning hujjat oqimini samarali boshqarish, xatlar bilan ishlashda nazoratning kuchayishi, xatlar ijrosining o’z vaqtida ta’minlanishi, tashkilotlararo o’zaro e’lonlarning ortiqcha ovvorogarchilik va sarf xarajatlarsiz amalga oshirilishi.

Avtomatlashtirilgan Kutubxona Markazi va axborot resurs markazlarida kitoblarni elektron shaklga o`tkazish va aholiga samarali interaktiv xizmat ko`rsatish masalasini hozirgi kunda dolzarb masalaligi batafsil bayon qilingan.

Ushbu bitiruv malakaviy ishini bajarish jarayonida tayyorlangan mobil kompyuter o’yilaridan kichik yoshdagi bolalarga qiziqarli matematika elementlarini o’rgatishda foydalanildi.

Ushbu bitiruv malakaviy ishining mavzusi ,,Quyosh energiyasi yordamida suv isituvchi tuzilmalarni ishlash prinsipi o’rganish’’ bo’lib, unda quyosh energiyasi, O’zbekistonda quyosh energiyasidan foydalanishni rivojlantirish, quyosh suv isitgichlari va ularning tuzilishi, ishlash jarayoni, sxemalari,vazifalari va xususiyatlari haqida yoritilgan. Quyosh suv isitgichlarini oddiy sharoitda yasash va undan foydalanish malakasi, qurilmani yasashdagi foydalanilgan materiallar haqida bayon qilingan.

Ushbu “O`zbekiston sharoitida yadroviy nurlar bilan davolash haqida” mavzusidagi bitiruv malakaviy ishida bugungi kundagi onkologik kasallikka chalingan insonlarni Radiaktiv nurlantirishni zamonaviy shakllantirgan xolda, insonlarni imkon qadar tezroq ijtimoiy hayotga qaytib jamiyatda o’z o’rnilarini qayta tiklab olishlari bizning asosiy maqsadimiz. Bundan tashqari bukasallikni davolashdan ko’ra imkon qadar shu kasallikka chalinishlari oldini olishdan iborat. Shu bilan birga Radiaktiv pereparatlar o’rniga, zamonaviy tezlatkichlarni takomillashtish orqali Nur bilan davolashni amalga qo’yish kerakligi bayon qilingan.

Ushbu “Suyuqliklar harakati. Suyuqliklar harakatiga oid masalalarda tebranish qonunlaridan foydalanish” mavzusidagi bitiruv malakaviy ishida kirish, asosiy qism, suyuqliklar harakati, oqayotgan suyuqlik oqim chiziqlari, oqimning uzluksizligi, bernulli tenglamasi, ichki ishqalanish kuchlari, laminar va turbulent oqim, jismlarning suyuqlikdagi harakati, tebranishlar, garmonik tebranishlar, matematik, prujinali va fizik mayatniklar, so’nuvchi va majburiy tebranishlar, masalalar yechish, suyuqliklar harakatiga oid masalalarda tebranish qonunlaridan foydalanish, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati keltirilgan.