Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг мамлакатимизни 2016 йилда ижтимоий–иқтисодий ривожлантириш якунлари ва 2015 йилга мўлжалланган иқтисодий дастурининг энг муҳим устивор йўналишларига бағишланган Вазирлар Маҳкамасининг йиғилишидаги маърузасидан биламизки 2016 йил якунида 21,1 млн тонна (ўтган йилга нисбатан 11,1 фоизга) шундан, 11,3 млн тонна (11,3 фозига) сабзавот, 2,1 млн.тонна (10,4 фоизга) полиз, 3,0 млн тонна (9,7 фоизга) картошка, 3,0 млн тонна (10,8 фоизга) мева ва 1,7 млн тонна (9,9 фоизга) узум маҳсулотлари етиштирилган бўлсада ялпи ишлаб чиқарилган маҳсулотга нисбатан қайта ишлаш ҳажми пастлигича қолмоқда.

Ушбу МБИ да асосий эътибор суғориладиган ерларни сув билан таъминлашда қулланиладиган насос станцияларидаги насос агрегатларини ҳимоя қилиш жараёнларини автоматлаштириш мақсадидаги масалаларга қаратилган.

O`zbekiston Respublikasi Prezidenti SH.M.Mirziyoevning prezidentlik lavozimiga kirishish tantanali marosimiga bag`ishlangan Oliy Majlis palatalarining qo`shma majlisidagi «Erkin va farovon, demokratik O`zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz» deb nomlangan nutqi, mamlakatimizni 2016 yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning asosiy yakunlari va 2017 yilga mo`ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo`nalishlariga bag`ishlangan Vazirlar Mahkamasining kengaytirilgan majlisidagi «Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo`lishi kerak» nomli ma’ruzasi, 2017 yil 7 fevraldagi PF-4947 son «2017-2021 yillarda O`zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo`nalishlari bo`yicha Harakatlar strategiyasi to`g`risida»gi farmoni, 2017 yil 9 oktyabrdagi PF-5199-son «Fermer, dehqon xo`jaliklari va tomorqa er egalarining huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish, qishloq xo`jaligi ekin maydonlaridan samarali foydalanish tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to`g`risida»gi farmoni, 2018 yil 17-apreldagi PF-5418-son «Qishloq va suv xo`jaligi tizimini tubdan yaxshilashga xizmat qiladi.

Бино ва иншоотларни иссиқлик билан таъминлаш мақсадида, бутун дунёдаги мамлакатлар қатори Узбекистон республикасида ҳам энергия истеъмоли тухтовсиз ошиб бормоқда. Органик ёқилғининг тахминан учдан бир қисми жамоат ва саноат биноларини иссиқлик билан таъминлашга сарф булади. Ёқилғиларни қазиб чиқаришдаги жараён борган сари қанчалик чуқурликдан қазиб чиқарила бошланиши унинг қийматини ошишига олиб келади, натижада мамлакатимизда халқ хужалигини ривожлантириш учун ёқилғи харажатидаги тежамкорликка талаб асосий муаммомаларга айланиб бориши муайян бир ҳолдир.

Bаrchаmizgа mа’lumki, mеvа mаhsulоtlаri insоn оrgаnizmini qimmаtli biоlоgik fаоl mоddаlаr bilаn tа’minlаshdа kаttа hаmiyаtgа еgа. Mеvаlаr insоnni nаfаqаt turli xildаgi оrgаnik mоddаlаr bilаn tа’minlаydi, bаlki uni uzоq umr kо`rishidа hаm аsоsiy оmillаrdаn biridir. Insоn оrgаnizmi uchun zаrur bо`lаdigаn vitаminlаr vа minеrаllаrning qаriyb 50% dаn оrtig`ini mеvаlаrdаn оlаdi. Mа’lumki, mеvаlаr tаrkibidа uglеvоdlаr, tuzlаr, fеrmеtlаr, fitоnsidlаr vа bоshqа biоlоgik mоddаlаrni kо`pligi ulаrni insоnning ishlаsh qоbilyаtini muntаzаm dаvоm еtishi hаmdа yаshаsh dаvrini uzаytirаdigаn аsоsiy vоsitаlаrdаn birigа аylаntirаdi. Mоdоmiki, mеvаlаr insоn оrgаnizmining аsоsiy оzuqаlаridаn biri еkаn, u hоldа mеvа vа sаbzаvоtchilikni jаdаl sur’аtdа rivоjlаnishigа rеspublikаmiz rаhbаriyаti hаm sо`ngi yillаrdа jiddiy munоsаbаtdа bо`lmоqdа.

Mamlakatimizda energetika sohasining huquqiy asoslari 1997 yil 25 apreldagi ``Energiyadan oqilona foydalanish to`g`risida ``gi hamda 2009 yil 30 sentabrda qabul qilingan `` Еlektr energetikasi to`g`risida``gi qonunlar hamda elektr energetikasi sohasidagi munosabatlarni belgilab beruvchi 30 ga yaqin qonun osti hujjatlar bilan tartibga solib kelinmoqda. Shu bilan birga `` O`zbekiston respublikasi energetikasida iqtisodiy islohatlarni chuqurlashtirish to`g`risida``gi O`zbekiston Respublikasi birinchi Prezidentining 2001 yil 25 fevraldagi farmonida asos energetika sohasida bozor islohotlarini chuqurlashtirish energetika tarmoqlari korxonalarini boshqarish takomillashtirish va ularning ish samaradorligin oshirish hamda bu asosda mamlakat energetika tizimining barqaror ishlatishini ta`minlash iqtisodiyotimiz va aholining elektr energiyasiga bo`lgan ehtiyojini qondirish maqsadida `` O`zbek energo`` aksiyadorlik kompaniyasi tashkil qilingan bo`lib uning asosiy vazifasi respublika iqtisodiyot va aholisini elektr energiyasi bilan barqaror ta`minlash Respublika energetika tizimining barqaror ta`minlash respyblika energetika tizimi ish rejimlarinio boshqarish va muvofiqlashtirish hisoblanadi. ``O`zbek energo aksiyadorlik jamiyati elektr energetika sohasida maxsus vakolatga ega bo`lgan bo`lib yagona elektr energetika tizimining xafsiz ishonchli ishlab tuirishini va iste`molchilarni elektr energiyasiga tobora ortib borayotgan ehtiyojlarini ta`minlovchisidir

В диссеpтации pассмотpены зависимости интенсивности испаpения от темпеpатуpы воды, темпеpатуpы воздуxа и его скоpости. Pассмотpена концепция улучшения физико-теxническиx показателей солнечного опpеснения за счет использования вынужденной конвекции. Pазpаботана математическая модель гелиоопpеснительной установки с pаздельными камеpами испаpения и конденсации, pекупеpацией и подогpевом воздуxа после конденсатоpа. На основе модели pассчитаны зависимости физическиx pазмеpов конденсатоpа от паpаметpов окpужающей сpеды, темпеpатуpы оxлаждаемого воздуxа и его скоpости.

Mamlakatimizda energetika sohasining huquqiy asoslari 1997 yil 25 apreldagi ``Energiyadan oqilona foydalanish to`g`risida ``gi hamda 2009 yil 30 sentabrda qabul qilingan `` Еlektr energetikasi to`g`risida``gi qonunlar hamda elektr energetikasi sohasidagi munosabatlarni belgilab beruvchi 30 ga yaqin qonun osti hujjatlar bilan tartibga solib kelinmoqda. Shu bilan birga `` O`zbekiston respublikasi energetikasida iqtisodiy islohatlarni chuqurlashtirish to`g`risida``gi O`zbekiston Respublikasi birinchi Prezidentining 2001 yil 25 fevraldagi farmonida asos energetika sohasida bozor islohotlarini chuqurlashtirish energetika tarmoqlari korxonalarini boshqarish takomillashtirish va ularning ish samaradorligin oshirish hamda bu asosda mamlakat energetika tizimining barqaror ishlatishini ta`minlash iqtisodiyotimiz va aholining elektr energiyasiga bo`lgan ehtiyojini qondirish maqsadida `` O`zbek energo`` aksiyadorlik kompaniyasi tashkil qilingan bo`lib uning asosiy vazifasi respublika iqtisodiyot va aholisini elektr energiyasi bilan barqaror ta`minlash Respublika energetika tizimining barqaror ta`minlash respyblika energetika tizimi ish rejimlarinio boshqarish va muvofiqlashtirish hisoblanadi. ``O`zbek energo aksiyadorlik jamiyati elektr energetika sohasida maxsus vakolatga ega bo`lgan bo`lib yagona elektr energetika tizimining xafsiz ishonchli ishlab tuirishini va iste`molchilarni elektr energiyasiga tobora ortib borayotgan ehtiyojlarini ta`minlovchisidir

Hozirgi kunda О`zbekiston juda katta quvvatli energetik tizimga ega bо`lib, Respublikamiz iqtisodiyotini barcha sohalarini va aholini ehtiyojini tо`liq elektr energiya bilan qoplaydi, hamda qо`shni mamlakatlarga eksport qiladi. О`zbekistonda mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish dasturlarini amalga oishirsh uchun ishonchli energetika bazasi yaratilib, haqiqiy energetika mustaqilligi ta’minlandi.

O`zbekistonda ishlab chiqarishni modernizasiya qilish, texnik va texnologik qayta jihozlash, ishlab chiqarish samaradorligini yanada oshirish masalalariga e`tibor hozirgi kunda ayniqsa, jahon-moliyaviy iqtisodiy inqirozining salbiy oqibatlaridan saqlanish davrida dolzarb masalaga aylanib bormoqda. Ishlab chiqarishni modernizasiya qilish, texnik va texnologik jihatdan qayta jihozlash o`z-o`zidan mamlakatimizda mahsulotlar ishlab chiqarilishi jarayonida foydalaniladigan barcha turdagi resurslarni oqilona ishlatishda asos bo`ladi.

Mavzuning dolzarbligi. O’zbekiston aholi soni bo’yicha dunyo davlatlari ichida 48-o’rinda, Sobiq Ittifoq Respublikalari ichida 3-o’rinda, Markaziy Osiyoda esa 1-o’rinda turadi. Mavjud aholining yarmidan ko’pini mehnat resurslari tashkil etadi. SHu sababdan O’zbekiston mehnat bozori to’yingan hisoblanadi. Mehnat bozoridagi muvozanatni taminlash, mehnat salohiyatidan samarali foydalanishni taminlash davlat siyosatining ustuvor yo’nalishi hisoblanadi

В статье рассматриваются задачи физики, экономики, биологии и экологии, приводящие к обыкновенным дифференциальным уравнениям первого порядка.

Ўзбекистоннинг ғалла етиштириш учун экологик жиҳатдан ноқулай бўлган жанубий минтақалари шароитида минерал ўғитлар қўллашнинг экологик меъёрлари ва нисбатлари тўғри қўлланилганда дон ҳосилдорлиги 70-80 ц/га гача ошиши билан бирга кузги юмшоқ буғдой дони таркибидаги оқсил миқдорини 2% гача ошириш йўли билан нонбоплилигини ҳам яхшиланишига эришиш мумкин. Калит сўзлар: Кузги юмшоқ буғдой, минерал ўғитлар, Ғалла, экология, ҳосилдорлик, дон сифати, оқсил, карбомид, бошоқ донлари, пучланиш, сийраклашиш.

Hozirgi davrning asosiy muammolaridan biri butun dunyoda «energiya» yetishmovchiligidir. Chunki bino va inshootlarni isitish, issiq suv, bug` va havo bilan ta’minlash uchun sarf bulayotgan tabiiy energiya-yoqilg`i zaxiralari cheksiz emas. Shu sababli har bir madaniyatli - vijdonli inson oilada, butun mamlakat miqiyosida energiyani tejab-tergab ishlatish uchun sayi harakat qilishi lozim. Chunki tabiat boyliklaridan energiyani, toza ekologiyani va tabiatni avaylab asrab kelajak avlodlarga qoldirmasak, ular bizni kechirmaydi. Shu sababli har bir bino va inshootlarni loyihalashda issiqlik-fizik jihatdan energiya samarador konstruksiyalar tanlash bilan birgalikda isitish tizimlarining samarali ishlatilishi texnik jihatdan qulay, mukammal asbob uskunalar qullash lozim.

Ushbu hisob grafik ishi oliy matematika fanidan Enegetuka fakultetining EE va IE yо`nalishining bakalavriati (I-kurs II-semestri) namunaviy va ishchi dasturi asosida tuzildi. Hisob grafigi ishi О`zbekiston Respublika Oliy va о`rta maxsus ta’lim vazirligida №BD 5310200-201 raqam bilan rо`yxatga olingan va 2017 yilning 24-avgustdagi 603-sonli buyruq bilan tasdiqlangan namunaviy fan dasturi asosida tuzilgan, ishchi о`quv dasturi mavzular ketma-ketligini e’tiborga olgan holda tuzildi.

Agrar tarmoqni iqtisodiyotning boshqa sohalaridan farqli jihati bo`lib, uning tarkibida moddiy resurslardan foydalanish, tirik organizmlar bilan doimiy munosabat, demografik holat, mehnat va ijtimoiy infratuzilmaning mavjudligi hisoblanadi. Boshqa xo`jalik tizimlari faoliyati agrar tarmoq kabi hududning ijtimoiy-iqtisodiy doirasi bilan chambarchas bog`lanmagan. O`z navbatida, qishloq hududlari aholisining ijtimoiy holati mazkur iqtisodiy resurslarga bo`lgan asosiy talablarni belgilaydi. Shundan kelib chiqib, agrar tarmoq doirasida fermer xo`jaliklarida asosiy tarmoq bilan birgalikda qo`shimcha tarmoq faoliyatini rivojlantirishda tashkiliy-iqtisodiy, ijtimoiy hamda huquqiy muammolarni birgalikda hal qilish maqsadga muvofiq.

Ўзбекистон Республикаси мустақилликка эришган дастлабки йиллардан бошлаб, банк-кредит соҳасининг бир шакли бўлган узоқ муддатли кредитлашга катта эътибор берилмоқда. Узоқ муддатли кредитларнинг мамлакатда ишлаб чиқаришни модернизация қилишга жалб этиш инновацион технологияларни ривожлантиришга ва замонавий ишлаб чиқариш тармоқларини ривожлантиришга имкон яратади. Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёев эътироф этганидек: .... биз, аввало, четдан кредит ва сармоялар олиб келиш бўйича самарали тизим яратишимиз, ҳар бир кредитни аниқ ишлатишни ўрганишимиз лозим. Бу масалада етти ўлчаб, бир марта кесадиган, оқибатини пухта ўйлаб иш олиб борадиган давр келди.

“Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”ni bekamu-ko’st ro’yobga chiqarishning birinchi bosqichida amalga oshirish zarur bo’lgan vazifalardan birisifatida yangi o’quv, uslubiy qo’llanmalarni yaratish belgilangan. Fizika fanini mukammal egallashda talabalar o`quv materiallarini asosiy qismini ma’ruza tinglash va masalalar yechish orqali o`zlashtiradilar. Ma’ruza matni Qarshi muhandislik – iqtisodiyot institutida “Fizika” fanidan ta’lim olayotgan talabalarni bilimlarini oshirishga imkon beradi.

O`zbekistonda ta`lim tizimini rivojlantirish istiqbolini belgilab beruvchi “Ta`lim to`g`risida”gi Qonun va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” uzluksiz ta`lim tizimi oldiga umumiy hamda Maxsus madaniyatini yuksak, ijodiy va ijtimoiy jihatdan faol, jamiyat hayotida sodir bo`layotgan voqealarni tahlil eta oladigan, istiqbolli masalalarni hal etish qobiliyatiga ega bo`lgan kadrlarni tayyorlash vazifalarini qo`ydi. Mamlakatimizda kadrlar tayyorlash milliy dasturini hayotga tadbiq etish jarayonida o`qituvchining yosh avlodga ta`lim va tarbiya berishda jamiyat oldidagi javobgarligi yanada ortib boraveradi.

Ushbu ma`ruza matnlari to’plami 5312400-"Muqobil energiya manbalari" ta’lim yo’nalishida ta`hsil olayotgan talabalar uchun mo’ljallangan bo’lib, unda «Yo’nalishga kirish» fanidan o’qitilayotgan asosiy ma`ruzalar berilgan.