И.А.Каримов таваллудининг 80 йиллигига багишланган мақола

Мақолада Фарғона водийсининг Чуст – Поп адирлари шароитида айрим ем – хашак ўсимликларининг биоэкологик хусусиятларининг ўрганилиш натижалари берилган. Деградацияга учраган кам ҳосилли адир ҳудудларида ем – хашак ўсимликларини юза яхшилаш усули орқали ҳосилдорлигини кўтариш ва табиий экосистемалар ҳолатини яхшилаш илмий жиҳатдан асосланган.

Axborotlashgan jamiyatda axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining insonlar hayotidagi o’rni tobora ortib bormoqdaki, bu iqtisodiyot va biznesning rivojlanishiga o’z ta’sirini ko’rsatmoqda. Kishilarning turmush tarzi o’zgarib, axborot va xizmatlarga bo’lgan talab ortmoqda.

Бугунги кунда дунёнинг кўпгина ривожланган мамлакатларида «Электрон ҳукумат» тизимини жорий этиш устида кенг миқёсда ишлар олиб борилмоқда. Натижада, бу борада катта ютуқларга эришилмоқда. Юртимизда ҳам 2004 йилдан буён, ахборот- коммуникация технологияларини ва «Электрон ҳукумат» тизимини ривожлантириш бўйича қатор чора-тадбирлар амалга ошириб келинмоқда.

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2015 йил 10 мартдаги 52-сонли қарори, 2016 йил 12 февралдаги Ўрта махсус, касб-ҳунар таълими муассасалари битирувчиларини ишга жойлаштириш юзасидан манзилли чора-таддбирлар комплекси ишлаб чиқилган. Хар укув йили давомида битирувчиларни иш жойи билан таъминлаш самарадорлигини ошириш, ТМдаги соғлом ракобат мухитини яратиш зарур. Битирувчиларнинг иш жойи билан таъминланиши мониторинги куйидаги мезонлар асосида аниклашимиз мумкин:

Kasb–hunar to`g`risida har xil munosabatlar hosil bo`lishining asosiy sabablaridan biri bu - maktab o`quvchilarida kasb tanlash jarayonida turli xil motivlarning namoyon bo`lishidir. Motivlar o`rtasidagi kurash ularning u yoki bu qarorga kelishlariga sabab bo`ladi. Bizningcha, voqelikka ongli munosabatda bo`lish ob’ektiv va qat’iy qarorni keltirib chiqaradi. Kasb-kor(hunar) oldiga qo`yiladigan talablarni asoslash va ularni bayon qilish o`ziga xos xususiyatga ega bo`lib, umumiy hamda xususiy jabhalarni o`zida aks ettiradi.

Kasb–hunar to`g`risida har xil munosabatlar hosil bo`lishining asosiy sabablaridan biri bu - maktab o`quvchilarida kasb tanlash jarayonida turli xil motivlarning namoyon bo`lishidir. Motivlar o`rtasidagi kurash ularning u yoki bu qarorga kelishlariga sabab bo`ladi. Bizningcha, voqelikka ongli munosabatda bo`lish ob’ektiv va qat’iy qarorni keltirib chiqaradi. Kasb-kor(hunar) oldiga qo`yiladigan talablarni asoslash va ularni bayon qilish o`ziga xos xususiyatga ega bo`lib, umumiy hamda xususiy jabhalarni o`zida aks ettiradi.

Кўпчилик мамлакатларда алоқа, ахборот технологиялари ва ахборотлаштиришни ривожлантириш миллий стратегияси изчил жорий этилмоқда, шунингдек мамлакатлар ўртасида ахборот ҳамкорлиги жамиятини қуриш ва ривожланиш стратегиясини таъминлаш борасида тузилган дастур ва режалар амалга оширилмоқда. Бундай ёндошиш АКТ иқтисодий-ижтимоий ҳаётда кенг доирада қўллаш, ахборот коммуникациянинг эволюцион ривожланишини таъминлаган ҳолда рақобатни юзага келишини таъминлайди.

Мустақилликнинг илк йиллариданЎзбекистон Республикаси президенти томонидан барча соҳада ислоҳотлар амалга оширила бошланди, айниқса келажагимиз ворисларини баркамол инсон этиб тарбиялашга алоҳида ғамхўрлик кўрсатилмоқда. Дарҳақиқат, таълим инсон фаолиятининг барча соҳаларига янги технологияларни татбиқ этиш, рақобатбардошлик ва турмуш фаровонлиги даражасини оширишнинг энг муҳим омилларидан бири бўлиб ҳисобланади. Ўзбекистон учун жаҳон иқтисодиётига интеграциялашиб бораётган ўзгарувчан талабларига тез мослаша олувчи таълим тизими фаолиятини йўлга қўйиш ва ривожлантириб бориш долзарб масала ҳисобланади.

Zamonaviy iqtisodiy rivojlanish jarayonidaaxborot kommunikatsiya texnologiyalari imkoniyatlaridan samarali foydalanish dolzarb ahamiyat kasb etadi. Bozor iqtisodiyoti sharoitida ishlab chiqaruvchi, xizmat ko`rsatuvchi, xaridor va iste’molchilar o`r tasidagi huquqiy-moliyaviy munosabatlarni yuqori darajaga ko`tarish, uning tezkorligi hamda xavfsizlik ko`rsatkichini oshirish, bunda elektron tijorat va elektron to` lov tizimi rivojlanishiga erishish muhim masaladir.

Электрон ҳукумат интерактив хизматида маълумотлар конфиденциаллигини таъминлашнинг асосий мақсадини қуйидагича ифодалаш мумкин: ахборотни тарқаб кетиши, ўғирланиши, бузилиши, қалбакилаштирилишини олдини олиш; шахс, жамият, давлатнинг хавфсизлигига таҳдидни олдини олиш; ахборотни йўқ қилиш, модификациялаш, бузиш, нусха олиш, блокировка қилиш каби ноқонуний ҳаракатларнинг олдини олиш; ахборот ресурслари ва ахборот тизимларига ноқонуний таъсир қилишнинг бошқа шаклларини олдини олиш, ҳужжатлаштирилган ахборотга шахсий мулк объекти сифатида ҳуқуқий режимни таъминлаш; ахборот тизимида мавжуд бўлган шахсий маълумотларнинг махфийлигини ва конфеденциаллигини сақлаш орқали фуқароларнинг конституциявий ҳуқуқларини ҳимоялаш; давлат сирларини сақлаш, қонунчиликка асосан ҳужжатлаштирилган ахборотлар конфеденциаллигини таъминлаш; ахборот жараёнларида ҳамда ахборот тизимлари, технологиялари ва уларни таъминлаш воситаларини лойиҳалаш, ишлаб чиқиш ва қўллашда субъектларнинг ҳуқуқларини таъминлаш.

Давлат интерактив хизматлари умумий фойдаланиладиган ахборотни эълон қилиш (тарқатиш) — тегишли ахборот тизимлари, шу жумладан Интернет орқали давлат ахборот ресурсларидан фойдаланиш бўйича хизматларни реализация қилиш; бир томонлама ўзаро ҳамкорлик — электрон шаклдаги ҳужжатларнинг ҳар хил формулярларидан фойдаланиш имкониятини бериш; икки томонлама ахборот айирбошлаш — сўров бўйича қабул қилиш, таҳлил (кўриб чиқиш) ва жавоб юборишни ўз ичига оладиган идора хизматлари (буюртманомалар ва мурожаатларни тақдим этиш, уларни қайта ишлаш натижаларини тақдим этиш ва/ёки бериш); электрон шаклдаги маълумотлар тўлиқ айирбошланишини амалга ошириш, шу жумладан хизматлар кўрсатиш ва уларга ҳақ тўлаш шаклида кўрсатилиши мумкин.

Кийим кийиб турган одамга назар ташланса, унда кийимни тананинг айрим қисмларида бемалол туриши, баъзи қисмларида эса ёпишиб туриши кўзга ташланади. Кийимнинг танага ёпишиб турадиган жойлари таянч юзаси деб аталади. Кийимнинг таянч юзасидан пастроқда жойлашган қисмларида эса кийим ички юзаси билан одам танасининг орасида ҳаволи қатламлар ҳосил бўлади. Бу ҳаволи қатлам одамнинг бемалол ҳаракат қилишини ҳамда нафас олишини, шунингдек, кийимда муайян силуэтли шакл яратиш учун хизмат қилади.

"Мўйнали кийимлар ассортиментини устки мўйнали кийимлар, бош кийимлар, мўйна галантереяси, мўйна пластина кабилар ташкил этади. Мўйнали уст кийимлар қаторига манто, пальто, калта пальто, жакетлар, пиджак ва нимчалар, бош кийимлар, қўлқоплар ва шу сингарилар мавжуддир."

Мўйна саноатида икки хил нимча чиқарилади: мўйнали ва яланг қаватли. Мўйнали нимчалар авраси тўқима матолардан, астари эса табиий ёки сунъий мўйналардан тайёрланади. Мўйнали астар сифатида одатда паст навли арзонроқ мўйна терилари қўлланади. Яланг қават нимчалар мўйнали ёки чарм томонини ташқарига қаратиб, замшасимон қайта ишланган қўй терисидан ишлаб чиқарилади.

Маьлумки, ўқимачилик саноатида ишлаб чиқариладиган махсулотларнинг кўпчилик ассортиментларида якка ипларни бирнечтаси қўшилиб сўнг пишитилган турлари ишлатилади. Бу технологик жараён махсус ип қўшиш ва уларни пишитиш жихозларида бажарилади ва уларнинг асосий иқтисодий ва сифат кўрсаткичлардан бири пишитиш натижасида ип узилиш кучининг ошиши ёки пишиқликни ошиш коэффиценти хисобланади.

Маьлумки, ўқимачилик саноатида ишлаб чиқариладиган махсулотларнинг кўпчилик ассортиментларида якка ипларни бирнечтаси қўшилиб сўнг пишитилган турлари ишлатилади. Бу технологик жараён махсус ип қўшиш ва уларни пишитиш жихозларида бажарилади ва уларнинг асосий иқтисодий ва сифат кўрсаткичлардан бири пишитиш натижасида ип узилиш кучининг ошиши ёки пишиқликни ошиш коэффиценти хисобланади.

Ўзбекистон Республикаси Биринчи Президенти Ислом Абдуғаниевич Каримовтамонидан енгил саноат мутахассислари ва тадбиркорлар олдига бир неча асосий вазифалар қўйилган эди[1]. Шу жумладан, “биз хом ашё ва арзон ярим тайёр маҳсулотлар билан эмас балки, харидоргир ва сифатли тайёр буюмлар билан савдо қилишни ўрганишимиз керак”-деган гапларини амалда бажариш юзасидан қулай, чиройли ва енгил болалар кийимини замонавий мода йўналишида лойиҳалашга тўғри ёндашув талаб қилинади.

Тола қалинлиги га ва бир бирлик узунликдаги массаси (погон) тенг булган говак мухит радиуси , узунлиги доиравий цилиндр ичида урнатилган (- ёй бурчаги) турли ёй буйлаб бирхил узгармас тезлик билан харакатланади (1-расм) .Турли юзанинг очик юзаси нинг унинг тула ёпик булган холдаги юзаси нисбати га тенг. Мухит деформацияси билан билан таранглик (Н) орасида богланиш маълум:

Пахта тозалаш корхоналарида ҳаво ёрдамида тушувчи қурилма таркибида ишлаган “ХСС” ва “ХСЧ” маркали сепараторларнинг асосий камчиликларидан бири уларнинг кириш қувури қаршисида ўрнатилган тўрли юзага пахтанинг асосий қисми келиб урилишидан иборат эди. Бу тўрли юзага ёпишган пахтани ажратиб олиш жараёнида чигитнинг синиши ва толанинг узилиши юз берганлиги учун, пахтанинг тўрли юзага келиб урилишини камайтириш йўллари изланган.