Умумтаълим мактабларида "билимлар беллашуви"ни ташкил этиш мақсадида: Умумтаълим ўрта таълим муассасаларида Давлат таълим стандартларида белгиланган талабларнинг бажарилиш ҳолати мунтазам ўрганиб, таҳлил қилиш, ўқувчилар билимида аниқланган бўшлиқларни ўз вақтида тўлдириш методикалари

Чизмачиликда нуқталарни туташтириш. Ўқитувчилар учун йўналиш ва тавсиялар.

REZBANI BELGILASH: Masalan : М20х 1 Rezba tipi (metrik) М Rezbaning tashqi diametri 20 Rezba qadami 1 Masalan : М50х1,5LH Chapaqay rezba bo’lgan xollarda LH yozuvi qo’shib yoziladi

Chizmachilik fanida didaktik materiallardan foydalanish: O`quvchilarning hayotiy tasavvurini amaliy faoliyatda ifodalash orqali tafakkurini o`stirish, Murakkab bo`lmagan texnik chizmalarni bajarishga, O`qishga va o`z fikrini grafik tasvirlar vositasida ifoda etishga o`rgatishdan iborat.

Kar va zaif eshituvchi o’quvchilar uchun o’quv jarayonini komp’yuter texnologiyalari va innovatsion interfaol metodlar asosida tashkil qilish juda katta ahamiyat kasb etadi. Chunki innovatsion metodlar o’quv materialini oson o’zlashtirilishini va qiziqarli tashkil qilinishini ta’minlaydi, shu bilan birga o’quv jarayonini boyitadi. Ayniqsa, mazkur masala kar va zaif eshituvchi o’quvchilar uchun dolzarb sanaladi. Chunki o’quv materialini qabul qilish ularda cheklangan bo’ladi, ko’rgan narsasini eslab qolish qobiliyati eshitishga nisbatan yaxshi rivojlangan. Ular materialni asosan vizual va sezgi organlari orqali qabul qiladilar. Interfaol usullar esa aynan mana shu pedagogik vazifani amaliy qilish uchun xizmat qiladi.

Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлиги томонидан 2014 йил декабрь ойида дарсликларни чоп даврийлиги тасдиқланди. Шунга кўра, Кар ва заиф эшитувчи ўқувчилар учун дарсликлар даврийлик асосида 1-2- синфлар учун – ҳар 2 йилда; 3-5- синфлар учун – ҳар 3 йилда; 6-10-синфларда умумтаълим мактаб дарсликларидан фойдаланишлари ҳисобига ҳар 4 йилда янгиланиши;

Оқава сувларни тозалаш усуллари (7-синф 33-мавзу) 1. Механик фильтрлаш (физикавий усул) 2.Қум фильтр(кимёвий усул) 3.Тозалаш босқичи(бактериологик усул) Ўқувчиларни мустақил ишлашга,атрофдаги ҳодисаларни талқин этишда кимёвий билимларни қўллай олишга ўргатиш, кимё –бу турмуш фани эканлигини уқтириш ва ўқувчилар келгусида қайси соҳани эгалламасин, кимёвий билимларини ўша соҳадаги фаолиятида қўллай олишга йўналтиришда намоён бўлади

Ёш ва тажрибасиз ,малакасиз фермерга раҳми келган тажрибали қўшниси унга таркибида фосфор сақлаган,сувда яхши эрийдиган бошқа ўғитни тупроққа солишни таклиф қилади. У ўғитнинг номи ва формуласи хотирасидан кўтарилганлигини айтиб, ён дафтарчасида қайд қилинган миқдорий таҳлил натижаларини кўрсатди: азот-12,2 %,водород-5,5 %,фосфор-27 % ва кислород-55,6 %. Бу қайси модда? Жавоб: Фермер еридаги тупроқ таркибида Ca(OH)2 кўп миқдорда мавжуд бўлган. Суперфосфат ўғити солингач,қуйидаги реакция содир бўлган: Са(H2PО4)2 + 2Ca(OH)2 → ↓Са3(PО4)2 + 4 H2O Ҳосил бўлган чўкма ҳосилдорликнинг пасайишига сабаб бўлган.Демак, фермер ерига ўғит танлашда адашган.Унга махсус соҳа вакиллари- агрокимёгарлар билан маслаҳатлашишни таклиф қиламиз.

Naqsh – arabcha so`z bo`lib, “gul va barg” degan ma’noni anglatadi. Naqsh – amaliy bezak san’atning eng ommalashgan turlaridan biridir. Qadimda insonlar tabiatdagi go`zalliklarni ko`rib, bu go`zallikni uylarining devorlariga, uy-ro`zg`or buyumlariga chiza boshlaganlar.

Umummiy o`rta ta’lim maktabi o`qituvchilari uchun metodik qo`llanma

Бадиий таълим тизимини ва мазмунини модернизациялаш асосида бўлажак кадрларни сифат ва самарадорлигини ошириш механизмлари Самарқанд. Шердор мадрасаси пештоқидаги безаклар. (Одобнома) Улуғбек, Шердор ва Тиллакори мадрасаларидаги битиклар куфий, сулс, настаълиқ усулида Қуръони карим оятлари ва хадислардан иборат. Бу дунёда чиройли иш қилганлар учун чиройли мукофот бўлур. (Қуръони Карим Нахл сураси 30 оят). “Олим бўл ёки ўрганувчи бўл, тингловчи бўл ёки (илм аҳлини) яхши кўрувчи бўл” (Ҳадис)

Бадиий таълим тизимини ва мазмунини модернизациялаш асосида бўлажак кадрларни сифат ва самарадорлигини ошириш механизмлари Самарқанд. Шердор мадрасаси пештоқидаги безаклар. (Одобнома) Улуғбек, Шердор ва Тиллакори мадрасаларидаги битиклар куфий, сулс, настаълиқ усулида Қуръони карим оятлари ва хадислардан иборат. Бу дунёда чиройли иш қилганлар учун чиройли мукофот бўлур. (Қуръони Карим Нахл сураси 30 оят). “Олим бўл ёки ўрганувчи бўл, тингловчи бўл ёки (илм аҳлини) яхши кўрувчи бўл” (Ҳадис)

Chizmachilik, 8-sinf o’qituvchilari uchun animatsiyalar, metodik tavsiya. Unda mavzular, grafika ishlari, testlar va boshqalar bilan tanishadilar

Қадимги Миср рассомлик мактаби инсон гавдасини бўй баробар тасвирлашда ўлчам сифатида қўлнинг ўрта бармоғини 19 марта ўлчаб олиш услубига таянган. Бунда инсон бош узунлиги 3 та ўрта бармоқ узунлигига тенг бўлган. Эрамиздан аввалги V асрда қадимги юнон ҳайкалтароши Поликлет инсон гавдасини тасвирлашда тақсимлаш пропорцияси сифатида бош ўлчамидан фойдаланганлиги манбаларда келтирилади. Бугунги кунда рассомлар томонидан катта одам гавдаси тасвирланганда бош ўлчамини 8 баробар белгилаш кераклиги назарда тутилади.

Ҳаракатдаги одам гавдасини тасвирлаш учун, инсон гавдасининг қандай ўлчамлар асосида тасвирланиши ҳақидаги маълумотларни билиб олишимиз, ўрганишимиз зарур бўлади. Қадимги Миср рассомлик мактаби инсон гавдасини бўй баробар тасвирлашда ўлчам сифатида қўлнинг ўрта бармоғини 19 марта ўлчаб олиш услубига таянган. Бунда инсон бош узунлиги 3 та ўрта бармоқ узунлигига тенг бўлган. Эрамиздан аввалги Vасрда қадимги юнон ҳайкалтароши Поликлет инсон гавдасини тасвирлашда тақсимлаш пропорцияси сифатида бош ўлчамидан фойдаланганлиги манбаларда келтирилади.

Миниатюраларда ҳаётий маиший жанр, муҳаббат, табиат, қуш, ҳашорот ва ҳайвонлар тасвири ишлана бошланди. Бобурийлар миниатюра мактабининг ёрқин намунаси “Бобурнома” китобида ўз аксини топган бўлиб бу китоб Москвадаги Шарқ халқлари санъати музейида сақланмоқда “Бобурнома” китобининг рассомлари Камолиддин Беҳзод, Шоҳ Музаффар, Бойсунқур Мирзо, Ҳайдар Мирзо бўлганлар. Хиндистон рассомчилиги тараққиётига катта хисса қўшган рассомлар Мир Саид Али, Абдусамад Шерозий, Басова, Дўст Девона, Дисвинта, Фаррухбеклар эдилар.

Миниатюра усулида ишлашнинг ўзига хос беш қоидаси 1. Асарда перспектива қўлланилмайди. 2. Асарда ёруғ ва соялар кўрсатилмайди. 3. Узоқдаги нарсалар қоғознинг юқори қисмига, яқиндаги нарсалар қоғознинг пастки қисмига тасвирланади. 4. Ранглар ёрқин танланади. 5. Образ ва нарсалар нафис чегара чизиқ билан безатилади.

Миниатюра усулида ишлашнинг ўзига хос беш қоидаси 1. Асарда перспектива қўлланилмайди. 2. Асарда ёруғ ва соялар кўрсатилмайди. 3. Узоқдаги нарсалар қоғознинг юқори қисмига, яқиндаги нарсалар қоғознинг пастки қисмига тасвирланади. 4. Ранглар ёрқин танланади. 5. Образ ва нарсалар нафис чегара чизиқ билан безатилади.

Tasviriy san’at asarlarini o’rganib taxlil qilishda : San’at asarini ongli idrok etish va uni baholashni o`rganadi; O`quvchilar asar haqida mulohaza yuritib, idrok etib, uning mazmunini maxsus terminlarni qo`llagan holda so`zlab berishga yoki yozma ravishda izohlab berishga o`rganadilar; Bunday darslar ona tili, tarix, musiqa, mehnat fanlari bilan bog`liqligini o`quvchilar anglaydilar.

Tasviriy san’at asarlarini o’rganib taxlil qilishda : San’at asarini ongli idrok etish va uni baholashni o`rganadi; O`quvchilar asar haqida mulohaza yuritib, idrok etib, uning mazmunini maxsus terminlarni qo`llagan holda so`zlab berishga yoki yozma ravishda izohlab berishga o`rganadilar; Bunday darslar ona tili, tarix, musiqa, mehnat fanlari bilan bog`liqligini o`quvchilar anglaydilar.