Хореография — искусство танца, эхо музыки. Танец — мелодичный и ритмичный звук, ставший мелодичным и ритмичным движением человеческого тела, раскрывающим характеры людей, их чувства и мысли о мире.

Прежде чем приступить к рассмотрению многообразия видов массовых праздников, необходимо дать краткую характеристику самому понятию «массовый праздник» как социально – художественному явлению, рассмотреть его художественно – эстетические особенности, его общественную значимость.

uzbek xalq ogzaki poetik ijodi

Aristotel - Poetikasi

Ўзбекларда ҳам бошқа халқлар сингари инсон ҳаёти ибтидосидан интиҳосигача турли-туман маросимлар билан бурканган. Инсоният ҳаётининг муҳим бурилиш нуқталари билан боғлиқ тарзда ўтказиладиган тадбирлар оилавий маросимлар деб юритилади. Оила ва оилавий маросимлар этносга хос маданий ва маиший анъаналар узатувчиси ҳамда давомчиси ҳисобланади. Оилада фарзанд туғилган кун, унга исм қўйиш, болани илк маротоба бешикка белаш ва дастлабки қорин сочини олиш, илк қадамни босиши, ўғил ва қизларни биринчи бор мактабга бориши, мучал ёшига тўлиши, мактабни битириши, никоҳ тўйи, кумуш, олтин ва олмос тўйлари, нафақага кузатиш кабиларни тантанали тарзда нишонлаш инсон ҳаётидаги унитилмас воқеалардир

В конце XIX века, вскоре после включения Туркестанского края в состав Российской империи, сюда начинают приезжать театральные - зрелищные антрепризы, которые знакомят местную публику с достижениями европейского сценического искусства, в том числе и танцевального.

Ўзбек халқи рақс хазинаси рақснинг тарихий турлари ва жанрларининг оддийдан мумтоз рақсгача кенг қамровлилиги билан кишини ҳайратга солади. Бухоро рақс ўзига хос миллий хусусият сифатида айрим Шарқ мамлакатларида Ҳиндистон, Индонезия, Бирма, Камбоджа ва Испанияда сақланиб қолган.

Raqs san’ati barcha san’at turlari ichida o’zining jozibasi bilan ajralib turadi. Hozirgi kunda har bir millat o’z dini, o’z tili , o’z san’ati, o’z madaniyati, urf-odati va shular qatorida o’z milliy raqsiga ham ega. Har bir millat o’z raqsida o’z hayotini, turmush tarzini va madaniyatini aks ettiradi

Insonning turli kechinmalarini yorqin va ajoyib kuch-musiqiy ritmika bilan ifodalovchi imo-ishora va harakatlar raqs san’ati deb ataladi. Raqs, chuqur hayajon, kuchli kechinmalarni ifodalaydigan badiiy vosita sifatida vujudga kelgan

Маъмура Эргашеванинг ўзбек миллий рақс санъати тараққиётига қўшга ҳиссаси” деб номланиб, ушбу бобда “Маъмура Эргашеванинг ўзбек миллий рақс санъатига кириб келиши ва раққоса сифатида шаклланиши” ва “Маъмура Эргашеванинг “Баҳор” рақс ансамблидаги фаолияти” деб номланган икки қисмдан иборат

Узбек фольклорида топишмок

Ўтган ХХ аср буюк кашфиётлар, изланишлар, тадқиқотлар асри бўлди. Бу асрда маданият, санъат соҳасида ҳамда халқ ижодиётини ўрганишда инқилобий ўзгаришлар юз берди. Республикамиз мустақилликка эришган дастлабки кунларданоқ аждодларимиз томонидан асрлар давомида яратилган ғоят улкан ва бебаҳо моддий ва номоддий меросни, тарихий ҳақиқатни тиклаш, миллий урф одатлар, қадимий анъаналарни холисона ёритиш ишлари давлат сиёсати даражасига кўтарилганлиги ниҳоятда муҳим воқеалардан бири бўлди.

Йил тақвими билан боғлиқ урф-одат ва маросимлар таҳлилига оид тадқиқотлардан маълумки, қуёшнинг йиллик ҳаракати давомидаги бурилиш нуқталари: баҳорги ва кузги тенгкунлик ҳамда ёзги ва қишки қуёш туриши кунлари даврий чегара вазифасини ўтаган

Культурная политика современного Узбекистана направлена на интеллектуальное развитие молодёжи, формирование духовно-эстетических ценностей, стремление к высоким нравственным идеалам. Построение и развитие правового государства на демократических принципах, укрепление социально-политических и духовно-нравственных основ формируют гармонично развитого человека, влияя на его мировоззрение и роль в обществе.

Гадки ко in инг долзарблиги. Узбек миллий раке санъатини ривожлантириш, давлат ва хусусий ансамбллар иджодий изланишлари натижасида раке намуналарида юзага келаётган янги тенденцияларни тахлил этиш, раке меросини хорижий муносабаглар ва интернет манбалари оркали кириб келаётган ёт унсурлардан асраш борасида аник тавсиялар ишлаб чикишда Узбекиситон Халк артисти. профессор, профессионал раке устаси ва билимдони, махоратли балетмейстер ва педагог К-Миркаримова ижоди ва унинг миллий раке намуналари яратилишидаги фаолиятини урганиш долзарб масала хисобланади.

Рақс санъати ва унинг ривожланиш босқичларига назар солсак, унинг нақадар қадимийлигини англаймиз. Рақс санъати дунё халқларининг энг қадимий санъат турларидан бири ҳисобланади. Қадимий рақслар ибтидоий даврда яшаган инсоннинг меҳнат жараёнида ва атрофдаги ҳодисалардан олган ҳиссий таассуротлари билан боғлиқ ҳолда юзага келган. Рақс замоний ва маконий санъатнинг шундай турики, унда бадиий образ инсон гавдасининг ритмик уюшган, тасвирий ва ифодавий ҳаракатлари билан яратилади

Ўзбек рақс санъатининг юзага келиш ўзига хос тарихга ва турли тарихий жарёнлар билан боғлиқ. Шарқ мумтоз рақслари, шу жумладан, ўзбек рақслари жуда қадим замонларда пайдо бўлганлиги ҳамда кенг ижтимоий-маданий алоқада бўлганлигидан дарак беради. Ўзбек рақс санъатининг қадимийлиги, шакл ва турларининг бойлиги аждодларимизнинг асосан деҳқончилик ва ҳунармандчилик билан шуғулланганлиги билан боғлиқдир.

Ўзбек рақс мактабини шакллантириш, рақс шаклларини тўплаш, саралаш, сайқал бериш, уларни ижро этиш борасида хизматлари синган устоз санъаткорларнинг айримларининг ижод йўли ва таржимаи ҳолига қисқача тўхталамиз ҳамда ана шундай устозларнинг ишини давом эттирган ва бугунги кунда ўзбек эркаклар рақси санъатини тикланиши ва ривожланишига ҳисса қўшаётган Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист Эркин Қаҳҳоровнинг ижоди ҳамда педагогик фаолиятига тўхталамиз.

Халқнинг ҳаёти бешикдан қабрга қадар мусиқа билан йўғрилади. Инсоният яралибдики, ўз умрини мусиқасиз тасаввур эта олмайди. Мусиқа аввало она алласи орқали онгимиз ва шууримизга сингади. Қўшиқларга жо бўлган оҳанглар орқали инсон характерида содиқлик, меҳр-оқибат каби кўплаб умуминсоний хислатлар шаклланиб боради. Шу сабабли мусиқа санъати жуда қадим замонлардан халқ маиший турмушида кўмакчи бўлиб, маънавий дунёсини бойитиб келди. Мусиқа санъати кўп асрлик маданиятимизнинг, умуминсоний қадриятларимизнинг ажралмас таркибий қисмидир. Мусиқанинг айниқса инсоннинг ахлоқий ва эстетик дидини шакллантириш, ҳиссий туйғуларини ривожлантириш, ижодий қобилиятларини рағбатлантириш воситаси сифатида муҳимдир

Ўзбекларда ҳам бошқа халқлар сингари инсон ҳаёти ибтидосидан интиҳосигача турли-туман маросимлар билан бурканган. Инсоният ҳаётининг муҳим бурилиш нуқталари билан боғлиқ тарзда ўтказиладиган тадбирлар оилавий маросимлар деб юритилади. Оила ва оилавий маросимлар этносга хос маданий ва маиший анъаналар узатувчиси ҳамда давомчиси ҳисобланади. Оилада фарзанд туғилган кун, унга исм қўйиш, болани илк маротоба бешикка белаш ва дастлабки қорин сочини олиш, илк қадамни босиши, ўғил ва қизларни биринчи бор мактабга бориши, мучал ёшига тўлиши, мактабни битириши, никоҳ тўйи, кумуш, олтин ва олмос тўйлари, нафақага кузатиш кабиларни тантанали тарзда нишонлаш инсон ҳаётидаги унитилмас воқеалардир