Тарихда шундай мамлакатлар ва халқлар борки, йиллар ўтиши билан ном-нишонсиз йўқ бўлиб кетади. Шундай мамлакатлар ва халқлар бўладики, тарихда чуқур из қолдириши билан бирга, ўз даврининг йирик, гегемон давлатларидан саналиб, ўз атрофидаги ва бошқа минтақадаги халқларни ва давлатларнинг ривожланишига ўз ҳиссасини қўша олган. Минг-минг йиллик тарихий тараққиёт даврида ҳам ўз мавқийини йўқотмаган бўлиб ҳисобланади. Юқорида биз кўриб ўтган Месопатамия ва Ҳиндистон ҳудудларидаги қадимги маданият ўчоқлари ана шундайлардан ҳисобланади.