XIX asr oxirida hujayraning tuzilishini va fiziologiyasini o`rganish, jinsiy hujayraning hosil bo`lishini o`rganish, xromosomalar doimiyligini bilish ishlari olib borildi. Irsiyatning moddiy asosi hujayra yadrosidagi xromatin ekanligi aniqlandi. Konyugatsiyalashni aniqladi va ulardan biri ota va ikkinchisi ona xromosoma ekanligi aniqlandi.
Irsiyatning xromosoma ta’limoti jinsi aniqlash va uning rivojlanishi bilan bog`liq masalalarni yechishga asos bo`lib xizmat qiladi. Barcha tirik organizmlar uchun jinsiy ko`payish xos xususiyat xisoblanadi. Jins organizmidagi belgi - xususiyatlar yig`indisi bo`lib, yangi bo`g`in xosil bo`lishini va irsiy belgilarning nasldan-naslga berilishini ta’minlaydi. Tug`ilgan individlarning erkak yoki urg`ochi bo`lishi masalasi insoniyatni qadimdan qiziqtirgan. Hozirgi kunda bu masalaning hal etilishiga ko`ra tug`ilayotgan individning urg`ochi yoki erkak bo`lishi, erkak va urg`ochi organizmlar xromosomalari yig`indisidagi maxsus xromosomalarga bog`liq ekan.