Yaylovshunoslikdan

Tashqi muhit sharoitining turli-tumanligi, o’z navbatida, o’simlik qoplamining o’ziga xosligi va turlarning turli-tumanligi, yaylov tiplari mahsuldorligiga ham o’z ta’sirini ko’rsatmay qolmaydi. Tuproq hosil qiluvchi tog’ jinslarining, ekologik sharoitlarning hilma-hilligi, iqlimning o’ta kontinentalligi, cho’l maydonlarining bepoyonligi, tuproq qoplamining turli-tumanligi va kompleksliligini keltirib chiqaradi. Respublikamiz cho’l mintaqasida eng keng tarqalgan tuproq tiplari bo’lib sur tusli qo’ng’ir va bo’z tuproqlar hisoblanadi. Cho’l ekologik tiplari orasida eng yirigi va o’ziga xosligi qumli cho’llardir. Respublikamizda mavjud qumli cho’llarning yalpi maydoni 12 mln.ga atrofida. Mazkur cho’lning tuproq-geomorfologik sharoitlari o’ta murakkab va turli-tuman bo’lib ko’chuvchan, mustaxkamlangan, yarim zichlashgan qum uyumlari, qumli va qumoq maydonlardan tashkil topgan. Uning boshqa cho’l tiplaridan ajralib turuvchi xususiyatlari u tashkil topgan qumga xos bo’lgan ko’rsatkichlar bilan belgilanadi. Chunonchi, qumlar yuqori suv o’tkazuvchanlik, ko’chuvchanlik, kam sho’rlanganlik xususiyatlari bilan ajralib turadi. Mazkur xususiyatlari sababli qumli maydonlar eng qulay suv rejimiga ega ekanligi bilan boshqa ekologik tiplardan farqlanadi.