Бизга маълумки, адабиёт муайян даврларда юқори чўққиларни забт этади, маълум пайтга келиб эса таназзул ҳолатини бошидан кечиради. Адабиётдаги бундай кўтарилиш ёки таназзул даврларига диққат қилинса, уларнинг жамият ҳаётидаги ижтимоий, иқтисодий, сиёсий кўтарилиш ёки таназзул босқичлари билан бевосита боғлиқ ҳолда воқе бўлишини кўришимиз мумкин. Бу эса адабиёт ижтимоий ҳодиса (гарчи бу қарашга кейинги йилларда кўплаб эътироз қилинаётган бўлса-да) эканлигининг ёрқин далилидир. Яъни “адабиёт — ҳаёт кўзгуси” тарзидаги фикр, бизнинг истагимиздан қатъий назар, ўз кучида қолади