Tibbiy bilim asoslari fanidan amaliy mashg’ulotlar

Odam organizmi doimo tashqi muhit bilan chambarchas bog’liq. Bu boglanishda tayanch harakatlanish sistemasi muhim rol o’ynaydi. Suyak sistemasi odam skeletini tashkil qilib uning funksiyalari ko’p qirrali. Gavdada u tayanch va himoya vazifasini bajaradi. Odam skeleti 206 ta suyakdan tashkil topgan bo’lib, ularni 85 tasi juft, 36 tasi toq suyaklardan iborat.Nafas olish a’zolariga: Burun, burun bo’shlig’i, burun xalqum, xiqildoq, traxeya, bronxlar, o’pka (o’ng va chap), va plevra pardalari kiradi. Burun bo’shlig’i. Yuqori, pastki va ikkita yon devordan tashkil topgan. Burun bo’shlig’i o’rtasidan ikkiga bo’lingan. Uning ichki yuzasi shilimshiq parda bilan qoplangan. Bu parda juda ko’p mayda bezlar bo’lib ulardan shilimshiq suyuqlik ajraladi. Burun bo’shlig’ining oldingi qismida mayda tukchalar bo’ladi. Nafas olganda tashqi muxitdan kirgan havo burun bo’shlig’i orqali o’tganda iliydi, namlanadi va chang zarrachalardan tozalanadi va havo xalqum orqali xiqildoqqa o’tadi. Xiqildoq. IY-YI bo’yin umurtqalari ro’parasida joylashgan. Xiqildoq havo o’tkazuvchi nafas yo’li vazifasini bajarishdan tashqari u tovush hosil qiladigan ovoz apparati hamdir. Xiqildoqdan havo uning pastki qismiga tutashgan nafas yo’liga, ya’ni traxeyaga o’tadi. Traxeya va bronxlar. Traxeya xiqildoqning pastki qismidan ya’ni IY-YI bo’yin umurtqalari ro’parasidan boshlanib, u ko’krak umurtqasi ro’parasigacha davom etadi va shu joydan o’ng va chap bronxlarga bo’linadi. Bronxlar o’pka to’qimasiga kirib, xuddi daraxt shoxiga o’xshab, juda ko’p mayda bronxchalarga tarmoqlanadi va bora-bora alveola pufakchalarini hosil qiladi.