ХХ аср Ўзбекистон тарихининг муҳим саҳифаларидан бирини аср бошларидаги маърифатпарварлик ҳаракати, шу ҳаракат иштирокчиларининг миллий мустақиллик йўлида олиб борган фаолияти, 1918 йилда Туркистон мухторияти ҳукуматининг тор-мор келтирилиши билан мамлакатимизда бошланган советларга қаршилик кўрсатиш ҳаракати, шунингдек, 30-50-йиллардаги қатағон воқеалари ташкил этади. Ушбу китобдан ўрин олган мақолалар ана шу муҳим тарихий воқеаларнинг илмий талқинига бағишланган.