Вояга етмаганларнинг жиноятлари тўғрисидаги ишларни судда кўришнинг ўзига хос хусусиятлари
- Daraja:
- Oliy ta`lim
- Yo'nalish:
- Ilmiy-ta`limiy
- Turi:
- Magistrlik dissertatsiyasi
- Nashr etilgan yili:
- 2014
- Til:
- O`zbek tilida (kir.)
- Yaratilgan vaqti:
- 2021-04-12 17:16:27
Вояга етмаганларнинг жиноятлари тўғрисидаги ишларни судда кўришнинг ўзига хос хусусиятлари
Маълумки ҳар бир соҳа ўзининг муайян тарихий ривожланиш босқичларини босиб ўтади. Ўзбекистонда ҳам бугунги кўринишдаги вояга етмаганлар жиноят ишларини юритиш тартибининг вужудга келиши маълум бир тадрижий босқичларни босиб ўтган.
Ўрта асрнинг мусулмон ҳуқуқшунослари ва ҳозирги замон тадқиқотчилари вояга етмаганларнинг ҳуқуқбузарликлари ва жиноятларига доир ишларни кўриш, уларни таҳлил қилиш мусулмон жиноят ҳуқуқининг ўзига хос томонларини янада чуқур ўрганишга яқиндан кўмаклашади. Уларнинг кўпчилигини негизида иккита асосий мезон: у ёки бу ноўрин қилмишлар учун жазо белгилаш даражаси; бузилган ҳуқуқ ва манфаатларнинг характери ётади.
Совет даври олими М.Муллаев мусулмон суд юритиш амалиётидан маълумки, қозилар хеч қачон айбдорнинг ақли расолиги, унинг вояга етган- етмаганлиги ғамини емаганлар ,- деб таъкидлайди. Ушбу фикрни унчалик ҳам асосли деб бўлмайди, чунки машҳур Француз олими Р.Шарль мусулмон жиноят ҳуқуқида жиноят субъекти тушунчаси батафсил ёритилганлигини юқори баҳолаб: мусулмон ҳуқуқига биноан, эс-ҳуши жойида бўлган, дин ва фуқаролик ҳуқуқи нуқтаи назари талаб қилган даражада ўз қилмиши учун жавоб бера оладиган шахсгина ҳар бир хатти-ҳаракати учун тўла жавобгар ҳисобланади. Эс-ҳушининг йўқолишига сабаб бўладиган савдоийлик ҳам (ақли норасолик) жавобгарликдан озод қилувчи ҳолатлар саналади деган .
Шариатда балоғат ёши қизлар учун – 9 ёш, ўғил болалар учун – 12 ёш қилиб белгиланган. Лекин 9 ва 12 ёш вояга етганликни белгиловчи энг кичик ёш ҳисобланиб, умумий балоғат ёши 15 ёш деб белгиланган.
Мусулмон ҳуқуқида балоғатга етмаган шахсларга жазо тайинланмаслиги белгилаб қўйилишига қарамай, 12 ёшдан 15 ёшгача бўлган жиноятчи ўсмирларга “Таъзир” жазоси қўлланилганлиги айтилган .
Бундан келиб чиқадики, шариат қонунлари бўйича судда вояга етмаганинг ишини кўришда жиноят содир этган шахснинг вояга етган ёки етмаганлиги инобатга олинган, лекин эътиборимизни шунга қаратишимиз лозимки, ушбу қонунчиликда шахснинг балоғат ёшига етиб тўла муомала лаёқатига эга бўлиши ва жиноий жавобгарликка тортиш мумкин бўлган жиноят субъект ёши бир-биридан ажратилмаган. Яъни шахс ҳам фуқаролик ҳуқуқий нуқтаи назардан, ҳам жиноят ҳуқуқи нуқтаи назаридан вояга етган деб топилиши учун битта ёш цензи белгиланганган.
Вояга етмаганларнинг иштирокида судгача иш юритишнинг маълум қоидаларини белгилаб берувчи норматив ҳуқуқий қоидалар ишлаб чиқилиб, қонунчиликка киритилганлигига юз йилдан ошди. Халқаро конгрессларнинг тавсиялари таъсири остида қабул қилинган (Лондон 1872 йил ва Санкт-Петербург 1891 йил) 1897 йил 2 июндаги “Ёш ва вояга етмаган судланувчилар тўғрисида”ги қонунда вояга етмаганларнинг қонуний вакилларининг иштирок этиши, масъул назорат, ахлоқ тузатиш колониялари қошидаги бўлинмага қамоққа олиш шаклидаги махсус эхтиёт чораларини қўллаш имконияти, вояга етмаганларнинг катта ёшдагилар билан биргаликда жиноят содир этганликда шерикчилик тўғрисидаги ишларни алоҳида иш юритувига ажратилиши, вояга етмаган айбланувчининг ақлий ва маънавий ривожланиш даражасини аниқлаш, мажбурий ҳимоя қилиш таъкидлаб ўтилган.
Вояга етмаганларнинг жиноят ишлари бўйича иш юритувни белгилаб берувчи мазкур жиноий процессуал нормалар “Жиноий суд иш юритуви Устави”нинг 20 дан ортиқ моддаларида мустаҳкамланган, шу туфайли унда ушбу тоифадаги ишларни тергов қилиш ва судда кўрилишининг махсус қоидалари аниқ белгиланган.
Вояга етмаганлар жиноят ишларини юритишнинг тарихий ривожланиши хусусида сўз юритганда собиқ СССР даврида вояга етмаганларнинг жиноят ишларини судга қадар юритилиши борасидаги қонунчилик хусусида тўхталиб ўтишни лозим.
Собиқ Совет давлатини ривожланишининг турли тарихий босқичларида вояга етмаганлар томонидан содир этилган жиноятлар юзасидан тергов олиб боришнинг тегишли қонун билан белгилаб берилиши ва бу ишларни самарали ташкил этилишига шу даврларда ҳам алоҳида эътибор билан қаралган. Жиноят процесси фанида вояга етмаганларнинг жиноят ишлари бўйича иш юритишни белгилаб берувчи меъёрлар ҳам батафсил кўрсатиб ўтилган эди.
Дабавлено : 2021-04-12 17:16:27
Этот категорий
Pythonda matematik hisoblashlarni dasturlash
- Daraja:
- Oliy ta`lim
- Turi:
- Uslubiy qoʻllanma
- Til:
- O`zbek tilida (lot.)
- Yaratilgan vaqti:
- 2022-11-14 07:47:03
Ushbu uslubiy qo`llanma Python dasturlash tilida matematik hisoblash ishlarini dasturlashga bag`ishlangan. Bunda asosiy e’tibor massiv va matritsalar bilan ishlash, ular ustida bajariladigan amallar va funksiyalarni qo`llash, ilmiy grafiklarni yaratish funksiyalari imkoniyatlari bilan tanishish, SciPy paketi funksiyalari imkoniyatlarini o`rganish qaratilgan.
Nazariy mexanika
- Daraja:
- Oliy ta`lim
- Turi:
- Uslubiy qoʻllanma
- Til:
- O`zbek tilida (lot.)
- Yaratilgan vaqti:
- 2022-11-14 07:46:55
Mazkur uslubiy ko`rsatma muhandislik yo`nalishlarning sirtqi bo`limida ta’lim olayotgan barcha talabalar uchun mo`ljallangan. Mualliflar sirtqi ta’limda tahsil olayotgan talabalarga nazariy mexanika fanidan topshirishi kerak bo`lgan nazorat ishlarini qanday bajarish kerakligini o`rgatshini maqsad qilib ish yuritilgan.
Nazariy mexanika
- Daraja:
- Oliy ta`lim
- Turi:
- Uslubiy qoʻllanma
- Til:
- O`zbek tilida (lot.)
- Yaratilgan vaqti:
- 2022-11-14 07:46:46
Mazkur uslubiy ko`rsatma muhandislik yo`nalishlarning 60730300-Qurilish (bino va inshootlarni loyihalash, qurilish) yo`nalishi talabalari bo`limida ta’lim olayotgan barcha talabalar uchun mo`ljallangan.
Fundamentals of scientific research and innovation
- Daraja:
- Oliy ta`lim
- Turi:
- Oʻquv-uslubiy majmua
- Til:
- Ingliz tilida
- Yaratilgan vaqti:
- 2022-11-14 07:45:59
In a market economy, there is a radical restructuring of science associated with the creation of competitive products, the transformation of science into the leading force of material production. The need for a scientific approach in the production of goods, economics and politics, the management environment and the education system forces science to develop at a faster pace than any other field of activity.
Oila tibbiyoti
- Daraja:
- Oliy ta`lim
- Turi:
- Oʻquv-uslubiy majmua
- Til:
- O`zbek tilida (lot.)
- Yaratilgan vaqti:
- 2022-11-14 07:42:58
Ushbu fan respublikadagi sog`liqni saqlash tizimida o`tkazilayotgan islohotlar kesimida muhim ahamiyatiga ega. Sog`liqni saqlash birlamchi bo`g`iniga alohida e’tibor berilishi va umumiy amaliyot shifokori (pediatr) tizimini rivojlantirish nuqtai nazaridan bu fanning ahamiyati oshib bormoqda. SHu munosabat bilan ushbu dastur birlamchi bo`g`inda keng tarqalgakasalliklarni oldini olish, kechishi, davolashi va reabilitatsiya o`tkazishni qamrab oladi.
Новый
Жиззах вилоятида туристик дестинацияларни ташкил этишнинг ҳудудий жиҳатлари
- Daraja:
- Oliy o`quv yurtidan keyingi ta`lim
- Turi:
- Avtoreferat
- Nashr etilgan yili:
- 2022
- Til:
- Rus tilida,O`zbek tilida (kir.),Ingliz tilida
- Yaratilgan vaqti:
- 2022-11-14 07:58:58
Тадқиқотнинг мақсади Жиззах вилоятида туризм дестинацияларини ҳудудий ташкил этиш имкониятлари ва салоҳиятини аниқлаш, улардан самарали фойдаланиш бўйича таклиф-тавсиялар ҳамда ривожлантиришнинг ҳудудий жиҳатларини ишлаб чиқишдан иборат.
Таълим муассасаси раҳбарининг бошқарув фаолиятида соғлом ва ижодий муҳитни яратиш механизмларини такомиллаштириш
- Daraja:
- Oliy o`quv yurtidan keyingi ta`lim
- Turi:
- Avtoreferat
- Nashr etilgan yili:
- 2022
- Til:
- Rus tilida,O`zbek tilida (kir.),Ingliz tilida
- Yaratilgan vaqti:
- 2022-11-14 07:58:49
Тадқиқотнинг мақсади таълим муассасаси раҳбарининг бошқарув фаолиятида соғлом ва ижодий муҳитни яратиш механизмларини такомиллаштиришга доир таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
Ишлаб чиқариш таълими усталарининг касбий компетентлигини ривожлантириш
- Daraja:
- Oliy o`quv yurtidan keyingi ta`lim
- Turi:
- Avtoreferat
- Nashr etilgan yili:
- 2022
- Til:
- Rus tilida,O`zbek tilida (kir.),Ingliz tilida
- Yaratilgan vaqti:
- 2022-11-14 07:58:42
Тадқиқотнинг мақсади профессионал таълим муассасалари ишлаб чиқариш таълими усталарини тайёрлаш ва малакасини ошириш жараёнида уларнинг касбий компетентлигини ривожлантириш методикасини такомиллаштиришдан иборат.
Eliptik qismi yuqori tartibli bo`lgan kasr tartibli xususiy hosilali differensial tenglamalar uchun to`g`ri va teskari masalalar
- Daraja:
- Oliy o`quv yurtidan keyingi ta`lim
- Turi:
- Avtoreferat
- Nashr etilgan yili:
- 2022
- Til:
- Rus tilida,Ingliz tilida,O`zbek tilida (lot.)
- Yaratilgan vaqti:
- 2022-11-14 07:58:34
Tadqiqot maqsadi ixtiyoriy elliptik operatorli xususiy hosilali va kasr tartibli xususiy hosilali tenglamalar uchun to`g`ri va teskari masalalarning yechimi mavjud va yagonaligini ko`rsatishdan iborat.
Саноат корхоналари ривожланишининг инновацион стратегияларини такомиллаштириш
- Daraja:
- Oliy o`quv yurtidan keyingi ta`lim
- Turi:
- Avtoreferat
- Nashr etilgan yili:
- 2022
- Til:
- Rus tilida,O`zbek tilida (kir.),Ingliz tilida
- Yaratilgan vaqti:
- 2022-11-14 07:49:28
Тадқиқoтнинг мақсади саноат корхоналари, хусусан фармацевтика саноати ривожланишининг инновацион стратегияларини такомиллаштириш бўйича илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.