Yevropa Uyg’onishining ilk siyosatchi faylasuflaridan bo’lgan florentsiyalik Nikkolo Makiavelli (1469-1527) Yevropa ilmida birinchi bo’lib, siyosat va ma’naviyatning (uning o’z talqiniga ko’ra axloqning) butkul boshqa-boshqa sohalar ekanligiga e’tibor qaratdi. U davlatni barcha narsadan ustun qo’yib, davlat inson ruhining oliy darajada namoyon bo’lishidir va davlatga xizmat qilish inson hayotining oliy maqsadi, mazmuni va saodati bo’lmog’i kerak, deb hisobladi. Xristianlikdagi inson tabiatining azaldan xudbinlikka va yovuzlikka moyilligi g’oyasidan kelib chiqib, uning tarbiyasi bilan shug’ullanish cherkovning emas, davlatning ishi deb e’lon qildi. Bunday yondoshuv din va davlatni bir-biridan farqlashga asoslangan bo’lib, ma’naviyat bilan siyosatning ham alohida hodisalar ekanligini ta’kidlaydi.