Organomineral chiqindilardan tayyorlangan kompostlarning tuproq oziqa rejimi va g’o’za hosildorligiga ta’siri

G’o’za Respublikamizda asosiy srategik ekin hisoblanadi. Uni ishlab chiqarish miqdorini oshirish zamon talabi hisoblanadi. Paxta ishlab chiqarishni ko’paytirish asosan hosildorlikni oshirish hisobiga amalga oshiriladi. Hosildorlikni oshirishning eng asosiy omili tuproq umumdorligi, tuproq oziq rejimi, g’o’za oziqlanish va o’sish hamda rivojlanish sharoitini yaxshilash hisoblanadi. Hozirgi paytda asosiy organik o’g’it bu go’ngdir. Lekin defisetsiz gumus balansiga erishish uchun har bir gektar sug’oriladigan yerga har yili 18 t/ga me’yorida go’ng qo’llash kerakligi olimlar tomonidan aniqlangan. Buncha miqdordagi organik o’g’itni jamg’arishning hozirgi paytda iloji yuq. Shuning uchun organik o’g’it miqdorini boshqa o’g’itlar, jumladan kompostlar hisobiga ko’paytirish dolzarb masala hisoblanadi. Bu, birinchidan, organik o’g’itlarga bo’lgan ehtiyojni qondiradi, ikkinchidan har xil orgogagen va boshka chiqindilarni atrov muhitga salbiy ta’sirini kamaytiradi. Hozirgi paytda organik o’g’itlar yetishmayotgan paytda tuproqda gumus miqdori yildan-yilga kamayib bormoqda. Ko’pchilik olimlarning ma’lumotiga ko’ra oxirgi 50-80 yillar ichida Respublikamiz tuproqlari gumus miqdori diyarli 50 % ga kamaygan. Mana shunday holatda kompostlarni qo’llash tuproqdagi gumus miqdorini oshirishga samarali omil bo’lib xizmat qiladi. Chunki kompostlar ham go’ng kabi gumus miqdori, guruxiy va fraksion tarkibi hamda sifatiga sezilarli ijobiy ta’sir ko’rsatadi.