Sanoatning ko`pgina tarmoqlari, ishlab chiqarish texnologik jarayonlarida moddaning sarfi, miqdori va hajmini o`lchash, ularni tekshirish va boshqarishda hamda kerakli xom-ashyo, yarim mahsulot va tayyor mahsulotlarni ishlab chiqarishda asosiy o`rin egallaydi.
Moddaning miqdori deb ma`lum vaqt oralig`ida quvurning yoki boshqa tashuvchi qurilmasining ko`ndalang kesimidan o`tadigan moddaning massasi yoki hajmining yig`indisiga aytiladi. Moddaning miqdori hajm yoki massa birliklarida ifodalanadi. Hajmning asosiy birligi metrkub (m3), massaning asosiy birligi esa kilogramm (kg). Asbob orqali oqib o`tayotgan moddaning massasi yoki hajmini vaqtning istalgan oralig`ida o`lchaydigan asbob hisoblagich (schyotchik) lar deyiladi.
Vaqt birligi ichida quvurning berilgan kesimidan o`tadigan modda miqdori moddaning sarfi deyiladi. Qanday birliklarda o`lchanishiga qarab moddaning sarfi hajmiy va massali bo`lishi mumkin. Hajmiy sarf m3/s larda, massali sarf esa kg/s larda o`lchanadi. Sarfni o`lchash uchun mo`ljallangan asboblar sarf o`lchagichlar deyiladi.
O`lchash usuliga ko`ra sarf va miqdorni o`lchash uchun mo`ljal¬langan asboblar quyidagi guruhlarga bo`linadi: tezlik va hajm hisoblagichlari; bosimlar farqi o`zgaruvchan va o`zgarmas sarf o`lchagichlar; o`zgaruvchan sathli sarf o`lchagichlar; elektromagnit va ultratovush sarf o`lchagichlar; tarozilar va dozatorlar; donali mahsulotlarni hisobga olish uchun mo`ljallangan asboblar.