Ibtidoiy jamoa tuzumi – insoniyat tarixidagi birinchi ijtimoiy-iqtisodiy tuzum bo`lib, u ibtidoiy odamlarning paydo bo`lishidan to sinfiy jamiyat yuzaga kelguniga qadar bo`lgan davrni o`z ichiga oladi. Bu davrda kishilar hayotining umumiy sharoiti va shu bilan birga, ishlab chiqarish kuchlari rivojlanishi darajasining past bo`lishi va ularning xarakteri birgalikda, jamoa bo`lib mehnat qilish zaruriyatini tug’diradi, jamoa mehnati esa ishlab chiqarish vositalariga ham va mahsulotlarga ham jamoa bo`lib egalik qilishga olib keladi.
O`tmishda butun kishilik ibtidoiy davr yo`lini bosib o`tgan. Ayrim qabilalar va xalqlar bu davrni ma`lum darajada mustaqil bosib o`tib, o`z madaniyatini yaratgan va umuman madaniyat hazinasiga o`z hissasini qo`shgan. Biroq bunchalik uzoq o`tmishdan saqlanib qolgan ma`lumotlarning kamligi va g’oyat bo`lak-bo`lakligi tufayli, ayrim qabilalar va xalqlarning ibtidoiy tarixini har tomonlama va to`la tiklash uchun hozircha imkoniyat yo`q.