Ximiya ta`biyiy pa`nler qatarina kiredi. Ol zatlardin` qurami, du`zilisi, qa`siyetleri ha`m o`zgerislerin, sonin` menen birge, bul o`zgerislerde payda bolatug`in zatlardi u`yrenedi.
Ximiyag`a pa`n sipatinda birinshi ma`rte M.V.Lomonosov tu`cinik berdi: «Ximiya pa`ni denelerdin` qa`siyetleri ha`m o`zgerislerin, denelerdin` quramin u`yrenedi, ximiyaliq o`zegislerde payda bolatug`in zatlardi tu`sindirip beredi».
D.I.Mendeleev 1871 jilda «Ximiya pa`nin u`yreniwdi baslawshilar ushin» mo`lsherlengen o`zinin` belgili «Ximiya tiykarlari» kitabinda ximiyag`a o`zine ta`n ha`m en` aniq tu`sinik berdi. Mendeleevtin` so`zlerine qarag`anda, ximiya – bul elementler ha`m olardin` birikpeleri haqqindag`i ta`liymat.