Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурияти. Ҳозирги кунда портал гипертензияли (ПГ) жигар циррози (ЖЦ) ногиронлик ва ўлимга олиб келувчи сабаблар орасида олдинги ўринлардан бирини эгаллаб турибди. Вирусли гепатитлар билан касалланиш кўрсаткичининг юқорилиги ва ЖЦнинг этиологик омилларидан бўлган алкоголизм, жигарнинг токсик ва дори воситалари билан зарарланиши кабиларнинг ўсиши кўпчилик давлатларда ушбу патологиянинг ижтимоий аҳамиятини анчагина юқори даражага кўтариб юборди.
Қизилўнгач ва ошқозоннинг варикоз кенгайган веналаридан қон кетиши ЖЦ ва ПГ асоратлари ичида энг оғири ва башорат қилиб бўлмайдигани бўлиб, у беморларнинг 20-50%ида кузатилади. Геморрагик синдром ривожланганида ўлим кўрсатичи 30-80%ни ташкил қилади. Агар жарроҳлик усулларини қўлламасдан қон кетишни тўхтатиш имкони бўлса, бир йили мобайнида қон кетиш 50-70%, икки йил ичида эса - 80-90% беморларда қайталанади. Шуни таъкидлаш жоизки, 30% беморларда қайталанган қон кетишлар консерватив давога рефрактер бўлади, қон кетиш эса жигар фаолиятининг кескин декомпенсациясига олиб келади.
Ўлим кўрсаткичининг бундай юқори бўлиши геморрагик синдром ривожланишининг профилактикасига қаратилган аралашувларни амалга ошириш заруратини келтириб чиқаради, буларнинг ичида портал тизим декомпрессиясининг эндоваскуляр ва жарроҳлик усуллари оптимал ҳисобланади.