Ушбу маърузалар матнида цивилизация – энг юксак тартибдаги маданий муштараклик, кишилар маданий қиёфасининг кенг кўламли даражаси, тараққиёт демакдир. Олимлар фикрича инсоният тарихида 20 дан ортиқ цивилизация ва ундан ҳак кўпроқ субцивилизациялар ўтган. Улар ғарб, шарқ, ислом, конфуцийлик, япон, провослав-славян, лотин Америкаси (мая, инк, ацтек) Африка ва бошқалар бўлиб ҳисобланади.