Házirgi ilim hám texnika rawajlanıwı jedel pát penen baratırǵan dáwirde insan tárepinnen biosferaǵa kórsetilip atırǵan tásirlerdi tártipke salıw, social rawajlanıw menen birge tirishilikke ıqsham tábiyiy ortalıqtı saqlap qalıwdıń, insan hám tábiyattıń ózara qatnaslarında teńlikke erisiw mashqalaları barǵan sayın aktual bolıp qalmaqta.

Bunda hár bir oqıwshınıń bilim alıwı ushın barlıq sharayatlardıń barlıǵı mekteplerdiń imkaniyatların asıradı. Kolledj hám akademiyalıq licey mektepten keyingi bilimendiriw orınları sıpatında jaslardıń kásip-óner iyelewine qaratılǵan oqıw ornı bilıp esaplanadı. Sonıńday joqarı oqıw orınlarınıń kópligi hám bilimlendiriwdiń sapalılıǵı bul Ózbekistan jaslarınıń bilim alıw ushın úlken imkaniyatı hám tabısı bolıp esaplanadı.

Bu`gingi ku`nde Respublikamızda turmistiń barlıq tarawlarında bоlǵanınday ta`lim sistemasında da tu`pten refоrmalar alıp barılmaqta. Kadrlar tayarlaw milliy dástu`riniń qabıl qılınıwı, Mámleketlik ta`lim standartlarınıń islep shıǵılıwı hám Jоqarı ta`lim sistemasında alıp barılıp atırǵan refоrmalar buǵan ayqın mısal bо`ladı. Ásirese jańa tipdegi оrta arnawlı hám kásip-óner ta`liminiń qaliplesiwi aldımızda jańa wazipalardı kо`ndeleń qılıp qоydı.

Ha`zirgi ku`nde du`nyada ta`biyatja`miyet-o`ndiris qatnasıqlarının` na`tiyjesinde global sotsial-ekonomikalıq, ekologiyalıq ha`m demografiyalıq mashqalalar ju`zege kelmekte. Bul ju`zege kelgen mashqalalardı sheshiw jolların tabıw ha`zirgi ku`n iliminen u`lken juwapkershilikti talap etedi ha`m bunday mashqalalardın` payda bolıwının` aldın alıw maqsetinde lokal ha`m regional masshtabtag`ı mashqalalardı sheshiw u`lken a`hmiyetke iye bolıp tabıladı.

Keyingi jılları suw saqlaǵıshlar, iri hám mayda kóller sitmemasıda birqansha kólemi azaymaqta. Suw túsip turǵan kólemdi azaytı, suwdıń gidroximiyalıq hám gidrobiologiyalıq quramı tómen awhalǵa alıp keldi. Usınıń sebebinen suwda jasaytuǵın balıq hám omırtqasız haywanlar ekologiyalıq ózgerislerge ushıramaqta. Usınday jaǵımsız sebeplerge qaramastan qanday bolmasın balıqshılıqtı rawajlandırıwdı óz aldına aktual másele etip qoyıw kerek.

Namangan davlat universiteti 5A120102- Lingvistika (o’zbek tili) yo’nalishi 2-kurs magistranti Yuldashev Otabekning “Ziyoviddin Mansur she`rlarining lingvopoetikasi” mavzusidagi magistrlik dissertatsiyasida Namangan tuproqda tug’ilib, voyaga yetgan, ustozlari yo`lini davom ettirayotgan, qalami o`tkir shoir, tug’ma talantli notiq Ziyovuddin Mansur she`riyati lingvopoetik jihatdan tahlil qilinadi.

Husanxo’jayev Obidxonning “Hamlet tragediyasi o’zbekcha tarjimalarining insoniy xususiyatlari” mavzuidagi magistrlik dissertatsiyasida jahon adabiyotining o’lmas namoyandasi Villiyan Shekspiniing “Hamlet” tragediyasi leksik-semantik, badiiy, uslubiy xususiylari tahlil qilinadi.

“Said Ahmad hajviy asarlarining lingvopoetikasi” mavzuidagi magistrlik dissertatsiyasida S.Ahmadning badiiy mahorati, hajviy asarlarining lisoniy tahlili, asarlarida qo`llangan badiiy tasvir vositalari, hajviyalarida presupozitsiya ifodalanishi va metaforalardan foydalanish mahorati tilshunoslik va adabiyotshunoslik nuqtayi nazaridan tadqiq qilingan.

Dissertatsiyada o`zbek tilshunosligida lingvopoetika sohasida erishilgan yutuqlar asosida Abdulla Qodiriyning “Mehrobdan chayon” romanining lug`aviy-ma`noviy va uslubiy xususiyatlari lingvopoetik aspektda tadqiq etildi.

NamDU 5A120102 - Lingvistika (o`zbek tili) yo`nalishi magistranti Muhammadaliyeva Madina Nosirjon qizimng “O`zbek tilidagi kasb-hunar nomlarining leksik-semantik, derivatsion, leksikografik tadqiqi” mavzusidagi magistrlik dissertatsiyasida o`zbek tilidagi kasb-hunar nomlarining tarixiy- etimologik manbalarga ko`ra tasnifi va tahlili, lug`aviy-ma`noviy xususiyatlari, kasb-hunar nomlari semantik guruhidagi sinonimiya, dubletlik masalalari, kasb-hunar nomlarini ifodalovchi so`zlarining derivatsion, leksikografik xususiyatlari yoritilgan

Magistrlik dissertaciya jumısı kirisiw, úsh bap, segiz paragraf, juwmaqlaw hám ádebiyatlar diziminen ibarat. Birinshi bap úsh paragraftan ibarat bolıp, bunda tiykarınan kóp ólshemli kompleks keńislik, golomorf funkciyalar túsinigi, kompleks ózgeriwshili funkciyanıń integralları qaralǵan. Birinshi paragrafta kóp kompleks ózgeriwshili funkciyaǵa baylanisli maǵliwmatlar uyrenilgen.

Ha’zirgi waqıtta ilimiy-texnikalıq o’zgerisler payda bolg’an ekonomikalıq, ekologiyalıq qıyınshılıqlar adamlardın’ ta’biyatqa bolg’an ta’sirlerin, onın’ shiyki zatlarg’a bolg’an talapların sezilerlik da’rejede ku’sheytip jiberedi.

Qaraqalpaqstannın’ tiykarg’ı topıraq sha’rayatı. İzertlew predmeti-tiykarg’ı topıraq tu’rleri, ol topıraqlardın’ ximiyalıq qa’siyetleri, o’zgerisleri, agrotexnikalıq, meliorativlik sha’rayatları bolıp esaplanadı.

Hozirgi vaqtda tabiiy muh’itning ifloslanish muammosi, aholi va hududlarning ekologik havfsizlik masalalari dolzarb ahamiyat kasb etmoqda. Salbiylashib boraёtgan ekologik sharoit nafaqat hozirda yashaёtgan aholi salomatligiga, balki kelajak avlodning holatiga jiddiy tasir ko`rsatishi mumkin. Shu va shunga oxshash ijtimoiy-iqtisodiy, ekologik-geografik mazmundagi holatlar mazkur dissertatsiya mavzusining dolzarbligini asoslab beradi.

Aral teńiziniń qurıp qalǵan ultanınan kóteriletuǵın duzlı-záhárli shań tozańlardıń hawaǵa hám egislik maydanlarǵa tarqalıp, ekologiyanı pataslawı nátiyjesinde eginlerdegi zıyanlı organizmlerge qarsı qollanılatuǵın himiyalıq ilajlardıń muǵdarın azaytıp, integratsiyalıq gúresiwdi izbe-izlikte alıp barıw arqalı lazım

Bozor munosabatlari sharoitida, yangicha ijtimoiy-iqtisodiy muhitning shakllanishi, aholi soni va hududiy tarkibi bilan bog`liq chuqur nazariy va amaliy tadqiqotlar olib borishni taqoza etadi. O`zbekiston Respublikasida iqtisodiy islohotlarning muvaffaqiyatli amalga oshirilishi natijasida makroiqtisodiyotni tobora barqarorlashtirishga erishilmoqda.

İlimpazlar alımlar kemriwshiler biologiyasın erte da’wirlerden aq u’yrenip baslag’an. Qandayda bir keselliktin’ epidemiyası tarqalsa ma’mleket ushın u’lken shıg’ın esaplanadı, sebebi sol kesellik aqıbetlerin saplastırıw ushın qanshadan qansha qarejetler kerek boladı. Keselliklerdi saplastırg’annan, emlegennen, onın’ aldın alıw, xalıq ushın ana qurlım paydalı boladı.

İmpulslıq ta’sirge iye keshigiwshi argumentli differentsiallıq ten’lemeler ushın tiykarg’ı baslang’ısh ha’m shegaralıq ma’selelerdi sheshiwdi ha’m sheshimdi juwıq izertlewdi u’yreniw.

Shekli o’lshemli Leibnits algebralari’ lokal ha’m 2-lokal differenciallawlari’n xarakterlew usi’ waqi’tqa deyin ashi’q turi’pti’. Bul jumi’sta bizin’ maqsetimiz shekli o’lshemli Leibnits algebralari’ 2-lokal differenciallawlari’n izertlewden ibarat.

Bioximiya iliminiń kóplegen máseleleriniń matematikalıq modeli tiykarınan sızıqlı emes differenciallı teńlemelerge yamasa teńlemeler sistemasına alıp keledi. Sonıń ishinde Belousov-Jabotinskiy rekciyasınıń matematikalıq modelide dara tuwındılı sızıqlı emes parabolalıq tiptegi differenciallı teńlemeler sistemasına alıp keledi.