Barkamol insonni shakllantirish uni ijtimoiylashtirishdan boshlanadi. Barkamol insonni shakllantirish, uni har tomonlama rivojlantirishni taqozo etadi. Sobiq sovet davrida garchand shaxsni har tomonlama rivojlantirish rasman maqsad deb e’lon qilingan bo’lsa-da, amalda u utopiyaligicha qoldi. Jamiyatda shaxs «vintikka», ishlab chiqarishda funksiyaga, mafkurada marksizm-leninizm manipulyasiya obyektiga aylanib bo’ldi, inson har tomonlama rivojlanish o’rniga har tomonlama nazorat ostiga olindi (totalitarizmning mohiyati ham shunda).