Ҳужайра ичидаги суюқлик ҳужайра шираси дейилади. Бу суюқликда органик ва минерал моддалар эриган ҳолда бўлади. Ҳужайра шираси вояга етган ҳужайраларда протоплазманинг ҳаёт фаолияти натижасида вужудга келади. Ҳужайра ширасида эриган моддалар маълум босим ҳосил қилади. У осмотик босим деб аталади. Осмотик босим эритма концентрациясига боғлиқ бўлиб, у қанча кучли бўлса осмотик босим ҳам шунча кучли бўлади. Ҳужайранинг тургор ҳолати деб – ҳужайра ширасида сув кўпайиб кетиб ҳужайранинг тарангланишига айтилади.

Ушбу услубий қўлланма 5А320407 – “Кимёвий технология жараёнлари ва аппаратлари” ва 5А320305 – “Кимё саноати ва қурилиш материаллари корхоналари машина ва аппаратлари” магистратура мутахассисликларининг «Кимё саноатида монтаж ишлари» фанидан бажариладиган амалий машғулотлар ишларига бағишланган.

Ildiz o’sish konusining tuzilishini o’rganish uchun bir pallali o’simlik ildizining uchki qismini uzunasiga kеsib, mikroskop ostida qaraganimizda ildiz uchi g’ilof bilan qoplanganligini ko’rish mumkin. g’ilof o’sayotgan ildizning nozik uchini – ildizning o’sish konusini shikastlanishdan saqlab turadi. Ildiz g’ilofi hujayralari yirik bo’lib, sirt tomonidan doimo ajralib, ichki tomondan bеto’xtov o’sib turadi. O’sish nuqtasi ichki hujayralarning ko’ndalang bo’linishi natijasida o’sish nuqtasi uzayadi, uzunasiga bo’linish natijasida esa yo’g’onlashadi. Bo’linish nuqtasidan birmuncha yuqoriroq o’sish zonasi bo’lib, uning uzunligi bir nеcha mmga еtadi. Bu zona hujayralari tеz o’sadi va cho’ziladi. O’sish zonasidan kеyin so’rish zonasi boshlanadi, bunda ildiz tukchalari borligini ko’rish mumkin. Shu tukchalar orqali suv va unda erigan minеral moddalar so’rilib turadi. Tukchalar uzunligi 1 mmga еtadi.

Qo’llanma “Gidrotexnika inshoatlari va ular zaminining mustahkamligi, turg’unligi va zilzilabardoshligi” fanining dasturi asosida yozilgan bolib, fanning ikkinchi qismida bayon etilishi lozim bo’lgan quyidagi masalalarni o’z ichiga oladi: Gidrotexnika inshoatlariga ta’sir etuvchi seysmik yuklar; inshoatning sof og’irligidan yuzaga keluvchi inersiya yuklari; suvning gidrodinamik bosimi; gruntning inersiya bosimi; zilzila to’lqinlari ta’sirida grunt zo’riqishidan yuzaga keluvchi yukning yer osti inshoatlariga ta’siri, gidrotexnika inshoatlari; gruntli to’gonlar; yoysimon to’gonlar; suniy arig’lar; yer ostida suv tashuvchi inshoatlar; bosimli quvirlar; suv ko’targch minoralar va gidroinshoat binolarining zilzilabardoshligiga oid mavzular.

Mazkur o`quv qo’llanma pedagogika yo`nalishidagi Oliy o`quv yurtlarining o`qituvchi - talabalariga mo`ljallangan bo`lib, unda ijtimoiy pedagogika fanining baxs mavzui, uning fan sifatidagi shakllanishi va taraqqiysi, shaxsning ijtimoiylashuv jarayoni, omillari kabilar o`z ifodasini topgan.

Ўсимликларнинг ички тузилишини ўрганишда микроскопдан фойдаланилади. Микроскоп кичик буюмларни катталаштириб кўрсатадиган асбоб. Ҳозирги пайтда турли хил микроскоплар мавжуд. Микроскопни биринчи марта 1665 йилда инглиз олими Роберт Гук кашф этган. Микроскоп орқали оддий кўз билан кўриб бўлмайдиган ҳужайра қисмларини ҳам кўриш мумкин. Ўсимлик ички тузилишини ўрганишда биологик микроскоплардан фойдаланилади. Ҳозирги замон биологик микроскоплари объектларни икки минг мартагача, электрон микроскоплари эса қирқминг мартагача катталаштириб кўрсатади.

Методическое пособие направлено на обучение магистров расчету сечений изгибаемых железобетонных элементов методом статистических испытаний (методом Монте-Карло) и умение произвести оценку реальной грузоподъемности балок железобетонных пролетных строений автодорожных мостов и путепроводов, что позволяет выявить и использовать резервы несущей способности железобетонных балок пролетных строений для восприятия временной вертикальной нагрузки.

Ушбу ўқув-услубий қўлланма педагогика институтлари махсус сиртқи бўлими талабалари учун мўлжалланган. Ундан бакалавриат йўналишидаги кундузги бўлим талабалари, магистрлар, аспирантлар, ўқитувчилар, шунингдек, нутқ маданияти, хусусан, ўқитувчи нутқи маданияти масалалари билан қизиқувчи барча шахслар ҳам фойдаланишлари мумкин, албатта.

Ушбу қўлланма 5220200-тарих бакалавриат йўналиши талабалари учун «Жаҳон тарихи» фанининг «Янги тарих» бўлими бўйича тайёрланган бўлиб, унда Ҳиндистоннинг Бобурийлар давридаги сиёсий, ижтимоий-иқтисодий ривожланиши масалалари, инглиз мустамлакачилиги, миллий-озодлик ҳаракатлари ўз аксини топган. Мазкур қўлланма олий ўқув юртлари тарих факультетлари талабалари учун мўлжалланган.

Ushbu o’quv-uslubiy majmua “Ingliz va ona tillarining qiyosiy tipologiyasi” fani asosida yaratilgan bo’lib, unda ma’ruzalarni o’rganish bo’yicha bakalavr ta’lim yo’nalishlari uchun davlat ta’lim standarti,o’quv dasturi,o’quv qo’llanma, ta’lim texnologiyasi, ko’rgazmali taqdimot slaydlari, test savollari, kurs ishi va bitiruv malakaviy ishlar mavzulari ro’yxati jamlangan.

Laboratoriya mashg`ulotlarida kimyoviy tajribalarni bajarish, kimyo fanini muvaffaqiyatli o`rganishning eng zaruriy shartlaridan biridir.Ushbu uslubiy ko`rsatma arxitektura va qurilish institutlarida ta’lim olayotgan 340 000 Arxitektura va qurilish, 111000 kasb-ta’limi 610000 xizmat ko’rsatish ta’lim sohalari mutaxasisliklari uchun mo`ljallangan “Kimyo fanidan namunaviy o`quv dastur” asosida tuzildi. Unda anorganik, analitik, organik, hamda fizik va kolloid kimyoning boblari mavzularidan laboratoriya ishlari tanlandi

Магистрантларнинг малакавий амалиёти Давлат таълим стандартига, хусусан ўқув режага мувофиқ тарзда ташкил этилади ва у таълим жараёнининг бевосита ишлаб чиқариш шароитида амалга ошириладиган таркибий қисми ҳамда давоми ҳисобланади.

Илмий–педагогик амалиёти, одатда, лойиҳа институтларида, кутубхоналарда, архивларда ва олий таълим муассасасининг ўзида ўтказилади. Бундай амалиётни икки томонлама битимлар асосида хорижий давлатларнинг таълим муассасаларида ўтказишга руҳсат этилади. Ушбу услубий қўлланмада «Архитектура тарихи ва назарияси» кафедрасининг 1-2 босқич магистрлари учун мўлжалланган бўлиб, бўлажак мутахассисларнинг келгуси фаолиятларида илмий педагогик машғулотларини бажариш учун индивидуал равишда, интерфаол хамда янги педагогик ва ахборот технологияларини ўрганиш ва талабалар билимларини рейтинг назорат қилиш тизимлари асосида ишлаб чиқилган. Ҳар бир ихтисослик(йўналиш)ларга асосан, олиб бориладиган дарсларнинг мазмуни ва ҳар бир босқич натижаларига бўлган талаблар, ишлаб чиқилган топшириқларда ифода этилади.

Farmatsеvtika institutida biokimyoning sanoat farmatsiyasi fakultеti talabalari uchun ushbu o’quv qo’llanma umumiy o’quv dasturi asosida tuzilgan. Mualliflar talabalarga amaliy va mustaqil ishlarni amalga oshirish yo’llanmalarni, o’qilayotgan bo’limning sanoat farmatsiyadagi amaliy ahamiyatini, organizmda kеchadigan biokimyoviy jarayonlarning o’ziga xos xususiyatlarini, ularni fizik – kimyoviy xossalarini o’rganishga, shuningdеk moddalar almashinuvining turli jihatlarini tеkshirishga qaratilgan.

Услубий ишланма барча мутахассислик йўналишларнинг бакалавриат 3-курслари учун мўлжалланиб, у Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2001 йил 16 августдаги “Олий таълимнинг Давлат таълим стандартларини тасдиқлаш тўғрисида”ги 343-сон қарори ва амалдаги таълим стандартларига мувофиқ кадрлар тайёрлаш сифатини назорат қилишда талабларнинг мустақил ишларини ташкил этиш, назорат қилиш ва баҳолаш тартибини белгиловчи ва институт Кенгашининг 2005 йил 5 апрелдаги 7-сонли йиғилилишида тавсия этилган “Талаба мустақил ишини ташкил этиш тўғрисидаги Низом” асосида тайёрланди.

Oliy matematikaga kirish, sharq mutafakkirlarining matematika rivojiga qo’shgan hissasi yoritilgan.

Talabalar mustaqil ishi o’quv rеjasida muayyan fanni o’zlashtirish uchun bеlgilangan o’quv ishlarining ajralmas qismi bo’lib, uning asosiy maqsadi – o’qituvchining rahbarligi va nazorati ostida talabada muayyan o’quv ishlarini mustaqil ravishda bajarish uchun zarur bo’lgan bilim va ko’nikmalarni shakllantirish va rivojlantirishdir.

Issiqlik texnikasi

O’zbеkiston Rеspublikasi Tibbiyot oliy ta`lim muassasalari talabalarining bilimini baxolash rеyting tizimi to’g’risidagi Nizomga muvofiq talabalar bilimi 100 balli rеyting tizimi orqali baholanadi. Talabalarning mustaqil ishi (TMI) ham shunday usulda baholanadi. Bundan maqsad talabalarni o’qitilayotgan fanlarini chuqur o’zlashtirish, topshiriq va o’quv – izlanish ishlarini bajarishda ijodiy yondashish, mustaqil fikrlashga va o’z bilim va ko’nikmalarini muntazam ravishda oshirishga intilish Xususiyatlarini shakillantirish yotadi.

Мазкур услубий кўрсатмадa тaлaбaлaр мустaқил ишлaрининг aсосий шaкллaри вa улaрнинг мaзмуни, мустақил ишни амалга оширишда талаба бажариши лозим бўлган вазифалар, мустaқил ишни бажариш бўйича маслаҳатларни ташкил этиш, уларни назорат қилиш хамда баҳолаш тартиби баён этилган.