Глобаллашув жараёнлари тезлашиб бораётган ҳозирги даврда йирик инвестиция компаниялари ўз маблағларини ривожланган мамлакатларга нисбатан ривожланаётган мамлакатлар иқтисодиётига икки баробар кўпроқ йўналтирмоқда. Юқори суръатлар билан ривожланаётган мамлакатларда инвестиция оқимининг ўсишига қарамай, фонд бозорларини капиталлашуви, шаффофлик, ликвидлик, қимматли қоғозлар нархларининг ўзгарувчанлиги, транзакция ҳаражатларининг юқорилиги каби омиллар активларни баҳолашнинг оптимал усулидан фойдаланиш жараёнини қийинлаштирмоқда. Дунё фонд бозорларидаги активларнинг кескин тебраниши ривожланаётган мамлакатлар фонд бозорларининг капиталлашув даражасининг йилдан-йилга ошиб бораётганлиги билан изоҳланади.

Спорт гимнастикаси дунёнинг барча қитъалари вакилларини Халқаро федерацияда бирлаштирувчи Олимпиада дастурининг энг машҳур турларидан бири ҳисобланади. Кўплаб мамлакатларнинг ушбу спорт турини ривожлантиришга бўлган истаклари кўп жиҳатдан нафақат миллий жамоалар билан рақобатлашиш, балки халқаро гимнастика спорт мусобақаларида иштирок этишнинг ижтимоий сабаблари билан ҳам боғлиқдир. Ҳозирги кунда спорт гимнастикаси машқларнинг мураккаблиги, композицияларнинг мукаммаллиги ва, айниқса, машқларни ижро этиш маҳорати юксак даражага кўтарилган. Ижро маҳоратига бўлган талабларнинг кучайиши гимнастика кўпкурашларининг барча турларида гимнастикачиларнинг базавий ва махсус тайёргарлиги сифатига мураббийларнинг алоҳида эътибор қаратиши лозимлигини кўрсатмоқда.

Ҳозирги кунда дунёда талаба ёшларнинг ҳаракат фаолияти паст даражада ва бу уларнинг саломатлигини шакллантириш ва сақлаш учун етарли эмас. Хорижий давлатларнинг илмий-методик адабиётларидаги тадқиқот натижаларини умумлаштиришда шу нарса аниқландики, асосан, дарсдан ташқари пайтда жисмоний тарбия бўйича ўқув жараёнини ташкил қилиш ва амалга оширишни ёритиб берувчи сифатли материал ишлаб чиқилган. Олий ўқув юртларида кенг тарғиб қилинадиган кўп сонли спорт турлари орасида мини-футбол талабалар ўртасида янада кўпроқ оммалашиб бормоқда.

Дунёда нефть ва газ қазиб олишни ривожлантириш вазифаларининг бажарилиши, аксар ҳолларда, чуқур жойланган қатламларга қудуқлар бурғилаш ҳажмини ошириш ҳамда бурғилаш ишларини жадаллаштириш ҳисобига таъминланади. Жаҳон тажрибаси шуни кўрсатади-ки, бурғилаш тезлигини оширишнинг муҳим захираси, бу тартиб кўрсаткичларини мақбул бирлаштириш натижасида бурғилаш тезлигини максимал даража оширишдур. Жаҳон миқиёсида бурғилаш тезлигини жадаллаштириш, шунингдек, қудуқларни қазиш технологияларини такомиллаштириш ҳисобига қудуқ қурилиши муддатини қисқартириш масаласини ҳал қилиш катта аҳамият касб этмоқда.

Тадқиқотнинг мақсади малакали футболчиларда техник усулларнинг мақсадли аниқлигини такомиллаштириш методикасини ишлаб чиқишдан иборат.

Бугунги кунда дунёда кечаётган глобаллашув жараёнида тарихий ва миллий анъаналарни тиклаш, сақлаш ҳамда тарғиб қилиш муҳим аҳамият касб этмоқда. Ислом тамаддунининг омилларидан бири сифатида баҳоланган, ўзида саховат ва хайр-эҳсон тушунчалари моҳиятини акс эттирган вақф институти халқимизга хос хусусият ва фазилат ифодаси сифатида асрлар давомида минтақа ҳаётида муҳим рол ўйнаб келди.

Тузга сезгирликни ва сув-туз алмашинувида иштирок этувчи генлар полиморфизмини ҳисобга олган ҳолда тузга сезгир артериал гипертониянинг юрак-қон томир ремоделланиши жараёнларига таъсирини ва антигипертензив терапия жиҳатларини асослаш.

ЮИКнинг турли шакллари билан касалланган беморларда биосўрилувчан Absorb (BVS) каркас ва иккинчи генерация дори қопламали (DES) стентларни клиник-ангиографик самарадорлигини қиёсий баҳолаш ва даволашга ёндашувни такомиллаштириш.

Сурункали юрак етишмовчилиги (СЮЕ) хозирги кунда нафақат тиббий балки ижтимоий муаммолардан бири бўлиб, жаҳон аҳолиси орасида ўлим ва ногиронликнинг етакчи сабабларидан бири ҳисобланади. «Ривожланган мамлакатларда СЮЕга чалинган беморлар умумий аҳолининг 1 - 3% ни ташкил этади. Ушбу кўрсаткич ёш ўзгаришига қараб кўпайиб, популяцияда аҳоли ўртача умр кўриши давомийлигининг ошиши билан боғлиқ равишда 70 ёшдан юқоридагиларда 20% гача етиб боради ». СЮЕнинг патогенези ва кечишини ўрганишга оид ўтказилган тадқиқотларда эришилган ютуқлар хамда даволашда самараси исботланган дори воситаларини амалиётда кенг қўлланилишига қарамасдан, у юрак қон - томир тизими касалликларининг энг кўп тарқалган, авж олиб борувчи ва нохуш оқибатлар билан тугайдиган асорати сифатида тиббиётнинг асосий муаммоларидан бири бўлиб қолмоқда.

Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг маълумотига кўра, «Фалло тетрадаси (ФТ) цианозли юрак туғма нуқсонлари ичида энг кўп учрайди ва барча юрак нуқсонлари ичида 2,6 дан 13,5%гача улушга эга . Жарроҳлик амалиётисиз ҳаётнинг биринчи йилида ўлим кўрсаткичи 44%ни ташкил қилиб, бир ёшгача уларнинг фақатгина 66%и, 2 ёшгача 49% яшаб қолади ва бор-йўғи 10-15%игина 20 ёшгача етади. Ҳаммага маълумки, янги туғилган ва эрта ёшдаги болаларда ўпка артерияси ва чап қоринчанинг кучли гипоплазияси фонида кескин цианоз ва тез-тез ўткир нафас етишмовчилиги хуружлари кузатилганида ўмров ости-ўпка артериялараро анастомози (ААА) энг тарқалган паллиатив амалиёт бўлиб ҳисобланади.

Жаҳонда барча давлатлар учун бюджет тизимининг бошқаруви, ривожланиши ва такомиллаштириш муаммолари энг муҳим аҳамиятга эгадир. Маълумки, 2008 йилда бошланган жаҳон молиявий-иқтисодий инқирози давлат бюджетини назорат қилишда, айниқса, давлат қарзини назорат қилиш механизмидаги жиддий камчиликларни очиб берди. Бу, ҳаттоки ривожланган давлатлар учун ҳам энг мураккаб муаммога айланди. Молиявий-иқтисодий инқироз деярли барча ривожланган давлатларни қамраб олган даврда вазият янада чуқурлашди. Зеро иқтисодий инқироз сабаблари орасида давлат маблағларини талон-торож қилиш, меъёрдан зиёд сарфлаш ҳам муҳим ўрин тутди.

Давлатни модернизация қилиш ва янгилаш, давлат ва жамият қурилишини либераллаштиришга тааллуқли ислоҳотлар натижасида фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органларининг ташкилий-ҳуқуқуй фаолияти ва уларнинг давлат ҳокимиятининг маҳаллий органлари билан ўзаро ҳамкорлигини такомиллаштириш муҳим аҳамият касб этмоқда. Фуқароларнинг ўзини-ўзи бошқариш органлари бошқа бошқарув тузилмаларидан бошқарув тизими сифатида ўзининг ноёблиги билан фарқ қилиб, фуқаролик жамияти институти сифатида қатнашади. Уларнинг ноёблиги шунда ифодаланадики, бошқарув жараёнида улар ҳуқуқнинг позитив нормалари билан бир қаторда жамият ҳаётининг табиий турда юзага келган нормаларига, яъни анъаналар ва урф-одатларга суянадилар.

Тадқиқотнинг мақсади кичик мактаб ёшидаги болаларда тиш илдизларини шаклланиш ва эмалнинг тугалланмаган минерализация даврида, тишлар қаттиқ тўқималари кариес турғунлигигини турли даражаларида кариесга қарши даволаш ҳамда даволаш-профилактик мажмуаси дастурларини такомиллаштиришдан иборат.

Тадқиқотнинг мақсади миллий маҳсулотнинг мазмуни, яратилиш жараёнлари ва кўпайтириш омилларини ёритиш, унинг таркибий қисмлари ўртасидаги боғлиқлик ва уларнинг ҳаракат шаклларини такомиллаштириш орқали ЯИМ ҳажми ҳамда ўсиш суръатларини таъминлашга қаратилган илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.

Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг (ЖССТ) маълумотларига кўра, кам вазн билан туғилган чақалоқларни парваришлаш муаммоси ўлим ҳолатининг юқори даражада бўлиши билан ўзининг долзарблигини сақлаб қолмоқда. 2,7 млн. нобуд бўлган чақалоқлардан 60-80% муддатдан аввал туғилган ва/ёки кам вазнга эга бўлган . Кам вазн билан муддатига етиб туғилган болаларнинг перинатал ўлими, вазни меъёрда бўлган болаларга нисбатан, 3-8 марта юқори бўлиб, перинатал йўқотиш тузилмасида, муддатдан аввал туғилишдан сўнг, иккинчи ўринни эгаллайди. Муддатидан аввал туғилган болалар, муддатига етиб туғилган болаларга нисбатан, 30-35 марта кўпроқ нобуд бўладилар, муддатига етмаган ҳомиладорликда эса перинатал ўлим муддатидаги туғруққа нисбатан 30-40 марта юқоридир.

Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти маълумотларига кўра акушерликдаги септик касалликлар оналар ўлими ва у билан боғлик бўлган асоратларнинг асосий сабабчиларидан бири бўлиб, 15% гача оналар ўлимига олиб келади ва оналар ўлими структурасида етакчи 2 ёки 3-ўринни эгаллайди . Сепсиснинг энг оғир формаларидан бири-септик шок хомиладорлик даврида 100000 тугруққа 2,3 та учраши олимлар томонидан қайд этилган. Олим ва мутахассисларнинг асосий ҳаракатлари септик касалликлар профилактикаси ва даволашга қаратилган бўлсада, бу касалликнинг учраш даражаси 17-54,4% гачани ташкил қилиши, бу эса касалликни аниқ ҳисобга олиш ва ишонарли маълумотларнинг йўқлигини кўрсатади.

Жаҳон амалиётида миллий иқтисодиётни модернизациялаш ва таркибий ўзгаришлар дастурини амалга ошириш орқали аксарият ривожланган мамлакатлар инновацион омилларга асосланган барқарор иқтисодий ўсишни таъминлаганлар. Бу борада Япония, Германия, Корея Республикаси, Хитой Халқ Республикаси иқтисодиётни модернизациялаш стратегияларини амалга ошириш асосида барқарор иқтисодий ўсиш суръатига эришган ҳамда иқтисодиётда чуқур таркибий ўзгаришларни амалга оширган. Ўтиш иқтисодиёти мамлакатларида иқтисодиётни модернизациялаш ва унинг таркибини диверсификациялаш асосида инновацион тараққиёт йўлига ўтиш вазифалари ҳал этилмоқда.

2018-2019

Жаҳонда дамбалар оралиғидаги ерларни ўзлаштиришни ҳисобга олган ҳолда кўндаланг дамбаларни ҳисоблаш ва лойиҳалаш усуллари ҳамда технологияларини яратиш алоҳида аҳамият касб этмоқда. Шу жиҳатдан, бир томонлама поймали дарёларда дамбалар оралиғидаги пойма ерларини ўзлаштиришни ва дамбалар тизимини мавжудлигини, ростланган оқим тартиботига таъсирини ҳисобга олган ҳолда поймадаги жойлашган кўндаланг дамбаларни ҳисоблаш ва лойиҳалаш усуллари ва технологияларини такомиллаштириш муҳим масалалардан бири ҳисобланади. Ушбу йўналишда кўпгина ривожланган давлатларда, жумладан АҚШ, Англия, Франция, Россия ва бошқа давлатларда кўндаланг дамбалар ёрдамида ростланган оқим тартиботига ўзандаги ва поймадаги оқимни ўзаро таъсирини, лойқа ўтиришини ва дамбалар оралиғини қисман ўзлаштиришни, пойма ва ўзанни мураккаб морфологиясини инобатга олиб дарё қирғоқларини ювилишидан ҳимоя қилишга алоҳида эътибор қаратилган.

Жаҳон адабиёти тарихида ХХ-ХХI асрлар оралиғи катта ўсиш-ўзгаришлар, янгиликлар ва тараққиёт даври бўлди. Бу вақтда поэтик тафаккур миқёслари янада кенгайиб, оламни бадиий идрок этиш ва тасвирлашнинг реализмдан фарқ қиладиган тамойиллари майдонга келди. Адабий жараёнда сўз санъати янги-янги ғоя, мавзу, услуб, тенденциялар билан бойибгина қолмай, уларнинг тур ва жанрлар қатори ўзаро трансформацияси ва дифференциацияси, синтезлашуви содир бўлди. Биографик роман жанри айнан шу ҳодисанинг ҳосиласи сифатида мазмунан бойиб, янгича кўриниш – шаклга эга бўлди.