МУТАХАССИСЛАР УЧУН ДОРИ ПРЕПАРАТИНИ
ҚЎЛЛАШ БЎЙИЧА ЙЎРИҚНОМА
- ПРЕПАРАТНИНГ НОМИ
ЛИНДИНЕТ 20 қобиқ билан қопланган таблеткалар
LINDYNETTE 20
ХПН: гестоден+этинилэстрадиол
- СИФАТ ВА МИҚДОРИЙ ТАРКИБИ
Ҳар бир қобиқ билан қопланган таблеткада 0,075 мг гестоден ва 0,02 мг этинилэстрадиол сақланади.
Ёрдамчи моддалар: препарат шунингдек 37,17 мг лактоза моногидрати ва 19,66 мг сахароза сақлайди.
Ёрдамчи моддаларнинг тўлиқ рўйхати 6.1. бўлимда келтирилган.
- ДОРИ ШАКЛИ ВА ТАЪРИФИ
Қобиқ билан қопланган таблеткалар.
Оч-сариқ, думалоқ, икки томонлама қавариқ; икки томони ёзувсиз қобиқ билан қопланган таблеткалар.
- КЛИНИК ХУСУСИЯТЛАРИ
- Қўлланилиши
Перорал контрацепция учун.
- Қўллаш усули ва дозалаш
Кунига бир таблеткадан 21 кун давомида (асосан сутканинг айнан бир вақтида қўллаш афзал) қабул қилиш керак. Таблеткаларнинг кейинги ўрамдан қабул қилишни бекор қилиш оқибатидаги қон кетиши юз бериши мумкин бўлган даврда 7 кунлик танаффусдан сўнг бошлаш керак. Одатда қон кетиши охирги таблеткани қабул қилишдан кейин 2 ёки 3 кун ўтгач бошланади ва кейинги ўрамдан таблетка қабул қилишни бошлагунга қадар тўхтамаслиги мумкин.
Линдинет 20 ни биринчи марта қабул қилиш
Линдинет 20 қобиқ билан қопланган биринчи таблеткани ҳайз кўришнинг биринчи кунидаёқ қабул қилиш керак.
Таблеткаларни қабул қилишни, шунингдек ҳайз цикли вақтида ҳайзнинг 2-нчи кунидан 5–нчи кунигача бошлаш мумкин, бироқ бундай ҳолатда қўшимча равишда таблеткаларни қабул қилишнинг биринчи еттинчи кунида контрацепциянинг ногормонал чораларини қўллаш лозим.
Бошқа мажмуавий перорал контрацептивни қабул қилишдан препаратга ўтиш
Линдинет 20 қобиқ билан қопланган биринчи таблеткани перорал контрацептивнинг аввалги ўрамидан охирги фаол (гормон сақловчи) таблеткаси қабул қилинганидан сўнг кейинги куни, лекин перорал контрацептивнинг аввалги ўрамидаги таблеткани (ёки плацебо таблеткани) қабул қилишдаги танаффусдан сўнг кечи билан бир кундан кейиноқ қабул қилиш лозим.
Прогестаген сақловчи препаратлар (“мини-пили”, инъекциялар, бачадон ички воситаси (БИВ)) ни қўллашдан ўтиш
“Мини-пили“ таблеткадан Линдинет 20 га ўтишни ҳайз кўриш циклининг исталган куни (имплантат ва бачадон ичи спиралида – улар олингандан сўнг ўша куни, инъекцияларда – кейинги инъекция қилинадиган кун) амалга ошириш мумкин. Бундай ҳолатларда таблетка қабул қилишнинг биринчи 7 куни давомида қўшимча контрацепция чораларини ишлатиш зарур.
1-нчи уч ойликдаги абортдан сўнг
Перорал контрацептивларни биринчи уч ойликдаги абортдан сўнг дарҳол қабул қилиш мумкин. Қўшимча контрацепция усуллари талаб этилмайди.
Туғруқ ёки 2-нчи уч ойликдаги абортдан сўнг
Препаратни лактация даврида қўллаш тўғрисидаги маълумот 4.6. бўлимда келтирилган.
Эмизмайдиган аёллар перорал контрацептивлар қабул қилишни табиий туғиш жараёнидан ёки 2-нчи уч ойликда абортдан сўнг 21-28 кундан бошлашлари мумкин. Перорал контрацептивларни қабул қилиш кечроқ бошланганда, биринчи 7 кун давомида қўшимча чоралар сифатида контрацепциянинг тўсиқли усуллариини қўллаш лозим.
Агар жинсий алоқа таблетка қабул қилишдан аввал содир бўлган бўлса, ҳомиладорликни истисно қилиш ёки биринчи ҳайз кўриш қон кетиши бошлангунича препаратни қабул қилмаслик лозим.
Ўтказиб юборилган таблеткалар
Агар таблетка ўз вақтида қабул қилинмаган бўлса, уни иложи борича тезроқ қабул қилиш керак. Агар қабул қилиш муддати ўтказиб юборилган таблетка одатдаги таблетка қабул қилишдан кейин 12 соат ичида қабул қилинган бўлса, препаратнинг контрацептив самараси пасаймайди ва қўшимча контрацепция чоралари талаб этилмайди. Кейинги таблеткаларни одатдаги вақтда қабул қилиш лозим.
Агар таблетка қабул қилишдаги кечикиш 12 соатдан ортиқ бўлса, контрацептив самараси пасайиши мумкин. Аёл қабул қилиш муддати ўтказиб юборилган таблеткани у эсга тушиши биланоқ, ҳатто агар бир вақтнинг ўзида 2 та таблеткани қабул қилиш тўғри келса ҳам, дарҳол қабул қилиши керак. Шу вақтдан бошлаб аёл таблеткани одатдаги вақтида қабул қилиш лозим. Таблетка қабул қилишнинг кейинги 7 куни давомида қўшимча контрацепция чораларини қўллаш талаб этилади. Агар жорий ўрамда 7 тадан кам таблетка қолган бўлса, аёл кейинги ўрамдан таблеткани қабул қилишни, жорий ўрамдаги охирги таблеткани қабул қилиши биланоқ бошлаши керак: шунда иккита ўрамдан таблеткаларни қабул қилиш орасида танаффус бўлмаслиги таъминланади. Бундай ҳолларда иккинчи ўрамдаги таблетка тамом бўлгунига қадар бекор қилиш оқибатидаги қон кетишини кутиб ўтирмаслик керак. Бироқ суркалувчи ёки шиддатли қон кетиши юзага келиши мумкин.
Агар иккинчи ўрамдан таблеткани қабул қилиш тугаса ҳам бекор қилиш оқибатидаги қон кетиши оқибати бўлиши кузатилмаса, кейинги ўрамдан таблеткаларни қабул қилишдан аввал ҳомиладорликни истисно қилиш керак.
Қусиш юз берганда кўриладиган чоралар
Агар таблетка қабул қилингандан сўнг 3-4 соат давомида қусиш юз берса, таблеткани сўрилиши тўлиқ бўлмаслиги мумкин. Бундай ҳолларда юқорида таблеткани ўтказиб юборилганда амалга ошириладиган эҳтиёткорлик чораларини кўриш керак. Агар аёл таблеткани қабул қилишнинг одатдаги тартибини ўзгартиришни ҳохламаса, бошқа ўрамдан қўшимча таблеткани қабул қилиши лозим.
Ҳайз кўришни бошланиш муддатларини тезлаштириш ёки ҳайз кўришни кечиктириш
Ҳайз кўриш қон кетиши одатдагидан эртароқ бошланиши учун таблеткаларни қабул қилишда, уларни қабул қилиш орадаги танаффусни қисқартириш тавсия этилади. Иккинчи ўрамдан таблетка қабул қилишда (ҳайз қўриш қон кетишини кечикишида бўлгани каби) танаффус қанчалик қисқа бўлса, суркалувчи ва шиддатли қон кетишларининг хавфи шунчалик юқори бўлади.
Ҳайз кўриш цикли қон кетишини кечиктириш учун таблетка қабул қилишни қўлланилаётган ўрамдаги таблетка тугаши биланоқ, танаффус қилмай янги ўрамдан бошлаш керак. Ҳайз кўришни иккинчи ўрамдаги таблеткалар тугагунга қадар, талаб этилган муддатгача кечиктириш мумкин. Иккинчи ўрамдан таблеткалар қабул қилинганда шиддатли қон кетишлари ёки суркалувчи ажралмалар юз бериши мумкин. Линдинет 20 ни мунтазам қабул қилишни одатдаги 7 кунлик танаффусдан сўнг қайтадан бошлаш мумкин.
- Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар
Қуйидаги ҳолатларда мажмуавий перорал контрацептивларни (МОК) қўллаш мумкин эмас:
- Ҳомиладорлик ёки унга шубҳа туғилганда.
- Ноаниқ этиологияли бачадондан қон кетиши.
- Ҳозирги вақтдаги ёки анамнездаги артериал ёки веноз тромбоз.
- Тромбоз ёки эмболия (қон ивишини бузилиши, юрак клапани нуқсони ва юрак бўлмачаси фибриляцияси) ни ривожланиш хавфи жиддий омилларининг мавжудлиги 4.4. бўлимга қаранг.
- Анамнезда тромбознинг продромал симптомлари (масалан, транзитор церебрал ишемик хужум, стенокардия) мавжудлиги.
- Юрак-қон томир бузилишлари (юрак клапани (клапанлари) патологияси, аритмиялар).
- Оғир артериал гипертензия.
- Анамнезда жигар (хавфсиз ва хавфли) ўсмаси.
- Жигар синамасининг функционал параметрлари меъёрлашгунга қадар жигарнинг оғир касалликлари.
- Сут безининг диагностика қилинган ёки хавфли ўсмалари ёки шубҳа қилинган.
- Эндометрийнинг диагностика қилинган хавфли ўсмалари ёки шубҳа қилинган ёки эстрогенга боғлиқ ўсмалар.
- Қон томир патологияси оқибатидаги офтальмопатия.
- Анамнезда ҳомиладорлар герпеси.
- Ўроқсимон ҳужайрали анемия.
- Гиперлипидемия.
- Диабет оқибатидаги агниопатия.
- Ўроқли неврологик симптоматикаси билан кечувчи мигрень.
- Фаол моддалар ёки ёрдамчи моддаларнинг биронтасига юқори сезувчанлик.
- Махсус кўрсатмалар ва эҳтиёткорлик чоралари
Махсус кўрсатмалар
Ушбу бўлимда келтирилган маълумотлар, кўп жиҳатдан ҳозирги вақтда қабул қилинаётган кам дозали препаратларга нисбатан гормонларни юқори миқдорда сақлаган перорал контрацептивларни қабул қилган аёллар иштирокида ўрганилган маълумотларга асосланган.
Қон айланишини бузилиши
Контрацептивларни ишлатилиши миокард инфаркти ривожланишини юқори хавфи билан боғлиқдир. Хавф артериал гипертензия, холестериннинг юқори даражаси, патологик семизлик ва қандли диабет каби коронар томирлар касалликларини ривожланишининг қўшимча хавф омилига эга бўлган чекувчи аёлларда кўпроқдир.
Чекиш перорал контрацептивлар қабул қилиш билан боғлиқ жиддий юрак-қон томирлари касалликлари хавфини оширади. Хавф ёш ўтгани сайин, шунингдек кўп миқдорда сигарета чеккан ҳолларда ошади, бу хавф 35 ёшдан ошган аёлларда анча сезиларлидир. Перорал контрацептивлар қабул қилувчи аёлларга чекишни ташлаш тавсия этилади.
Юрак–қон томирлари касалликларини ривожланиш хавфи бўлган аёллар перорал контрацептивларни эҳтиёткорлик билан қабул қилишлари лозим.
Перорал контрацептивлар қабул қилиш цереброваскуляр касалликларни (ишемик ва геморрагик инсульт) ривожланиш хавфини ошириши исботланган.
Шунингдек, перорал контрацептивлар қабул қилиш аёлларда артериал қон босимини (АБ) ошишига олиб келиши тўғрисида хабар берилган. АБ ошиши катта ёшдаги аёлларда ва перорал контрацептивларни узоқ вақт давомида қабул қилган аёлларда кузатилади.
Олинган маълумотлар артериал гипертензияни ривожланиш частотаси эстрогенлар миқдорига боғлиқ ҳолда ошишини кўрсатади.
Аввал артериал гипертензия ёки артериал гипертензия билан боғлиқ касалликлар билан оғриган аёлларга ёки буйрак фаолиятини бузилиши бўлган аёлларга бошқа усулдаги контрацепция қўллаш тавсия этилиши керак. Бундай аёллар агар перорал контрацептивларни қабул қилишга қарор қилган бўлсалар уларнинг ҳолатини қатъий назорат қилиш керак. Артериал босим анча ошган ҳолларда перорал контрацептив қўллашни бекор қилиш керак.
Кўпгина аёлларда АБ ошиши перорал контрацептивни бекор қилгандан сўнг меъёрга тушади, аввал перорал контрацептивлар қўллаган ёки қўлламаган аёллар ўртасида артериал гипертензия ривожланишида фарқ мавжуд эмас.
Веноз ва артериал тромбоз ва тромбоэмболия
Мажмуавий перорал контрацептивлар қўллаш веноз ва артериал тромботик ва тромбоэмболик оқибатларга олиб келиш хавфини ортишига сабаб бўлади. Ҳар бир аниқ эстраген/прогестаген комбинацияси учун минимал миқдорда эстроген ва прогестаген сақловчи, бир вақтда даволашдан бўлган омадсизлик фоизини пасайишини таъминловчи ва пациентканинг эҳтиёткорлигига мос келувчи дозалаш тартибини белгилаш керак.
Веноз тромбоз ва тромбоэмболия
Ҳар қандай мажмуавий перорал контрацептив қўллаш, МОК қабул қилинмаганига нисбатан веноз тромбоэмболия (ТВЭ) хавфини оширади. Веноз тромбоэмболияга қўшимча хавфи ортиши перорал контрацептивларни биринчи йил қўллаганда анча юқори бўлади. Ушбу хавф 100 000 ҳомиладорликдан 60 та ҳолатда ҳомиладорлик билан боғлиқ ВТЭ дан камроқ; 1-2% ҳолатда ВТЭ летал ҳолатга олиб келади.
Левоноргестрел ва 50 мкг дан камроқ этинилэстрадиол сақловчи мажмуавий перорал контрацептивлар учун ВТЭни ривожланиш тез-тезлиги, бир йил қўллаш давомида 100 000 нафар аёлдан тахминан 20 ҳолатни ташкил этади. Гестоген сақловчи мажмуавий перорал контрацептивлар учун ВТЭ ни ривожлаништез-тезлиги, бир йил қўллаш давомида 100 000 нафар аёлдан тахминан 30-40 ҳолатни ташкил этган.
Эпидемиологик тадқиқотлар дезогестрел ёки гестоден ва 20 мкг этинилэстрадиол сақловчи мажмуавий перорал контрацептивларни қабул қилаётган аёлларда, дезогестрел ёки гестоден ва 30 мкг этинилэстрадиол сақловчи мажмуавий перорал контрацептивлар қабул қилаётган аёлларга нисбатан ВТЭ ривожланиш хавфи камроқ эканлигини исботламади.
Линдинет 20 ни қабул қилишга кўрсатма беришда, юқорида келтирилган барча маълумотларни эътиборга олиш лозим. Контрацепциянинг у ёки бу усулини қўллашга маслаҳат беришда ҳам юқоридаги маълумотларни эътиборга олиш лозим.
Тромбоэмболия (артериал ва/ёки веноз) ривожланиши хавфи қуйидаги ҳолатларда ортади:
- Ёш ўтгани сайин;
- Чекиш (ашаддий чекувчи, айниқса 35 ёшдан катта аёлларда хавф янада ортади).
- Ирсий мойиллик (масалан, ака-ука ёки опа-сингиллар ёки ота-оналарда ёшроқ давридаги артериал ёки веноз тромбоэмболия). Ирсий мойиллиги мавжуд аёлни мутахассис қабулига юбориш зарур.
- Семизлик (тана вазни индекси 30 кг/м2 дан кўп)
- Дислипопротеинемия
- Артериал гипертензия
- Юрак клапани нуқсони
- Юрак бўлмачалари фибриляцияси
- Узоқ муддатли иммобилизация (операциядан кейинги даврда тромбоэмболия ривожланиш хавфи ортиши сабабли, перорал контрацептивларни минимум сифатида режадаги операциядан тўрт ҳафта олдин қабул қилишни тўхтатиш тавсия этилади ва уларни қабул қилишни меъёрдаги ҳаракат фаолиятига қайтгандан сўнг икки ҳафтадан олдин бошламаслик зарур).
Агар мумкин бўлса, Линдинетни қабул қилишни режадаги операциядан минимум тўрт ҳафта олдин тўхтатиш тавсия этилади ва уларни қабул қилишга бўшлиқдаги операциядан ёки меъёрдаги ҳаракат фаолиятига қайтгандан сўнг камида икки ҳафтадан кейин қайтиш керак.
Бевосита туғруқдан кейинги давр тромбоэмболия ривожланиши хавфи ортиши билан боғлиқ бўлиши сабабли, Линдинетни қабул қилишни туғруқдан кейин 28 кундан аввал ёки ҳомиладорликнинг иккинчи уч ойлигида аборт қилингандан сўнг бошламаслик зарур.
Артериал тромбоз ёки тромбоэмболия
Линдинет артериал тромботик ва тромбоэмболик асоратларни ривожланиш хавфини оширади. Таърифланган асоратлар миокард инфаркти ва цереброваскуляр бузилишлар (ишемик ва геморрагик инсульт, транзитор ишемик ҳуруж, яъни ТИҲ) ни ўз ичига олади. Артериал тромботик ва тромбоэмболик оқибатлар қўшимча хавф омилларига эга аёлларда янада юқори бўлади.
Линдинет 20 ни артериал тромботик ва тромбоэмболик асоратлар хавфи бўлган аёлларга эҳтиёткорлик билан тайинлаш лозим.
Тромботик ва тромбоэмболик асоратлар ривожланишига олиб келувчи хавф омилларига қуйидагилар мисол бўла олади:
- Чекиш
- Айрим наслий ва орттирилган тромбофилия
- Артериал гипертензия
- Гиперлипидемия
- Семизлик
- Ёш
Мигрень билан хасталанган ва МОК қабул қилувчи (асосан аурали мигрень бўлган) аёлларда инсультни ривожланиш хавфи юқори бўлади (шунингдек «Мигрень/бош оғриғи»га қаранг).
Тромбоз ривожланишига олиб келувчи симптомлар: кўкрак қисмида чап қўлга берувчи кучли оғриқ, оёқ оғриғи, оёқ шиши, йўтал ёки нафас олиш вақтида кучли оғриқ, қон аралаш балғам пайдо бўлганида дарҳол препаратни қабул қилишни тўхтатиш зарур.
Веноз ёки артериал тромбозга ирсий ёки орттирилган мойилликни борлигини кўрсатувчи биокимёвий кўрсаткичлар: фаол С протеини (ФСП) га резистентлик, гипергомоцистеинемия, антитромбин III етишмовчилиги, С протеини етишмовчилиги, S протеини етишмовчилиги, антифосфолипид антителолар (антикардиолипин антителолар, югурик антикоагулянтини) ўз ичига олади.
Ўсмалар
Айрим тадқиқотларда мажмуавий перорал контрацептивларни узоқ вақт давомида қабул қилган аёлларда бачадон бўйни ракини ривожланиш хавфини ошиши тўғрисида хабар берилган, бироқ бу маълумот баҳслидир. Жинсий хулқ ва одам папиллома вируси (ОПВ) каби бошқа омиллар бачадон бўйни ўсмаси ривожланишига таъсир қилиши мумкин.
54 эпидемиологик тадқиқотларнинг мета-таҳлили мажмуавий перорал контрацептивлар қабул қилувчи аёлларда сут бези ракини ривожланишининг нисбий хавфини орттиради (ОР=1,24). Ушбу хавф перорал контрацептивлар қабул қилишни тўхтатгандан сўнг кейинги 10 йил мобайнида камаяди. Бироқ ушбу тадқиқотлар препарат қабул қилиш билан касаллик ўртасидаги сабаб-оқибат боғлиқлигини тасдиқламади. Перорал контрацептив қабул қилувчи аёлларда, уларни қабул қилмаган аёлларга нисбатан сут бези раки анча эрта босқичда диагностика қилинади.
Жигарнинг хавфсиз ўсмасини ҳосил бўлиши ва перорал контрацептив қабул қилиш орасида, гарчи бундай хавфсиз ўсмалар кам учрасада, боғлиқлиги аниқланган. Бундай ўсмалар ёрилганда летал ҳолатга олиб келиши мумкин бўлган қорин бўшлиги қон кетиши кузатилади.
Перорал контрацептивларни узоқ вақт қабул қилган аёлларда баъзи ҳолатларда жигар хавфли ўсмасини ривожланиши тўғрисида хабар берилган.
Анамнезида холестатик сариқлик ёки ҳомиладорлик вақтидаги қичишиш бўлган пациенткаларда, шунингдек илгари перорал контрацептивлар қабул қилган пациенткаларда юқорида таърифланган касалликларни ривожланиш хавфи юқори бўлади. Агар бундай аёллар Линдинет қабул қилса, уларнинг ҳолатини синчков мониторингини ўтказиш керак, патологик ҳолатлар қайталаган ҳолларда эса, препаратни қабул қилишни дарҳол тўхтатиш лозим.
Бошқа ҳолатлар
Кам ҳолларда перорал контрацептивлар қабул қилинганда кўз тўр пардаси тромбози тўғрисида хабар берилган. Кўришни тушунтириб бўлмайдиган қисман ёки тўлиқ йўқотиш ҳолларида, экзофтальм ёки диплопия пайдо бўлганида, кўриш нерви дискининг шиши ёки кўз тўр пардаси томирларини жароҳатланиши юз берган ҳолларда, перорал контрацептивни қабул қилишни дарҳол тўхтатиш ва қўшимча тиббий текширувдан ўтиш лозим.
Аввалги тадқиқотлар перорал контрацептивларни ёки эстроген сақловчи препаратларни қабул қилаётган аёлларда бутун ҳаёти давомида ўт пуфаги касалликларининг нисбий хавфини ошишидан далолат берган. Бироқ сўнгги тадқиқотлар, паст дозали перорал контрацептивларни қабул қилаётган аёлларда ўт пуфаги касалликларини ривожланишининг нисбий хавфи минимал бўлишини кўрсатди.
Мигрень пайдо бўлиши ёки мигрень хуружларини, шунингдек такрорланувчи, доимий ёки жуда кучли янги турдаги бош оғриғини пайдо бўлиши перорал контрацептивларни қабул қилишни тўхтатишни талаб этади.
Бутун тана бўйлаб қичишиш ёки тутқаноқ хуружлари пайдо бўлганида Линдинет 20 препаратини қабул қилишни дарҳол тўхтатиш лозим.
Углевод ва липидлар метаболизмига таъсири
Перорал контрацептивларни қабул қилаётган аёлларда глюкозани ўзлаштираолинишини бузилиши тўғрисида хабарлар бор. Шунинг учун перорал контрацептивларни ишлатаётган қандли диабети билан хасталанган аёлларнинг ҳолатини синчков кузатиш керак.
Кам сонли аёлларда перорал контрацептивларни қабул қилиш вақтида барқарор гипертриглицеридемия кузатилади. Баъзи прогестаген сақловчи препаратлар қабул қилинганда юқори зичликдаги липопретеинлар (ЮЗЛП) даражасини пасайиши тўғрисида хабар берилган. Эстраген ЮЗЛП холестерин даражасини ошириши туфайли, перорал контрацептивларнинг липидлар метаболизмига умумий таъсири эстраген ва прогестагеннинг дозалари орасидаги нисбат, прогестагеннинг тури, шунингдек қўлланаётган перорал контрацептивдаги прогестагеннинг мутлоқ миқдорига боғлиқ.
Гиперлипидемия билан хасталанган аёлларнинг ҳолатини, агар улар перорал контрацептивларни қабул қилишга қарор қилган бўлишса, синчковлик билан кузатиш керак.
Наслий гиперлипидемиядан азият чекувчи ва эстроген сақловчи перорал контрацептивларни қабул қилаётган аёлларда, плазмада триглицеридлар даражасини сезиларли ошиши ва бу панкреатитга олиб келиши мумкинлиги тўғрисида хабарлар мавжуд.
Ҳайз циклини бузилиши
Таблеткаларни, айниқса биринчи уч ой давомида қабул қилинганда номунтазам ҳайз кўришлари (суркалувчи ёки шиддатли қон кетишлари) бўлиши мумкин.
Агар номунтазам ҳайз кўришлари узоқ вақт сақланиб турса ёки мунтазам цикл вақтида юз берса, бундай ҳолат ногормонал сабаб юзасидан бўлиши мумкинлигини ҳисобга олиш лозим. Бундай ҳолларда, хавфли ўсмани ривожланишини ёки ҳомиладорликни истисно қилиш учун гинекологик текширувни ўтказиш лозим. Агар патологик ҳолат истисно қилинса, бошқа турдаги перорал контрацептивни қўллашни тавсия этиш мумкин.
Баъзи ҳолатларда таблеткаларни қабул қилиш орасидаги танаффусда бекор қилиш оқибатидаги одатдаги қон кетиши юз бермайди. Агар биринчи юз бермаган қон кетишигача перорал контрацептивлар йўриқномани бузилиши билан қабул қилинган бўлса, ёки агар бекор қилиш оқибатидаги қон кетиши иккинчи циклнинг охирида юз бермаса, ҳомиладорликни истисно қилиш керак, сўнгра эса перорал контрацептивларни қабул қилишни давом эттириш керак.
Эҳтиёткорлик чоралари
Тиббий кўрик ва кейинги кузатишлар
Перорал контрацептивларни қўллашни бошлашдан олдин пациентнинг оилавий ва шахсий анамнезни йиғиш, умумий тиббий ва гинекологик кўрикни, шу жумладан артериал босимни ўлчаш, лаборатория таҳлиллари, сут бези ва кичик чаноқ аъзоларини кўригини ўтказиш, шунингдек цитология учун қиндан мазок олишни ўз ичига олган кўрикни ўтказиш лозим; кейинчалик ушбу муолажаларни вақти-вақти билан такрорлаш керак.
Пациенткаларга, ушбу препарат ОИТВ инфекцияси (ОИТС) ва жинсий йўллар билан юқадиган бошқа касалликлардан ҳимоя қилмаслигини маълум қилиш зарур.
Жигар фаолияти
Жигар фаолиятини ўткир ёки сурункали бузилишларида препаратни қабул қилишни жигарнинг функционал синамалари меъёрлашмагунга қадар тўхтатиш лозим. Жигар фаолияти бузилган пациентларда стероид гормонлар метаболизми етарли даражада бўлмаслиги мумкин.
Аффектив бузилишлар
Перорал контрацептивларни қўллаш вақтида депрессия ривожланган аёллар, таблетка қабул қилишни тўхтатишлари лозим. Бундай аёлларга контрацепциянинг бошқа муқобил усулини ишлатишни тавсия этиш лозим, шунингдек бу симптомлар перорал контрацептивлар қабул қилиш натижасида юз бераётганлигини аниқлаш керак. Илгари депрессия билан оғриган аёлларнинг ҳолатини синчков кузатиш керак; агар депрессия хуружлари қайтадан бошланса, перорал контрацепция препаратини қабул қилишни тўхтатиш лозим.
Фолатлар миқдори
Перорал контрацептивларни қабул қилиш оқибатида қон зардобида фолатлар даражаси пасайиши мумкин. Агар перорал контрацептивларни қабул қилиш тўхтатилганидан кейин тез орада аёл ҳомиладор бўлиб қолса, бу ҳолат клиник аҳамиятга эга бўлиши мумкин.
Хлоазма
Ҳомиладорлик хлоазмаси бўлган аёлларда асосан кўп хлоазма юзага келиши учрайди. Хлоазмага мойил аёллар қуёшда кўп бўлишдан, шунингдек МОК қабул қилган вақтда ультрабинафша нурлардан ҳимояланиши лозим.
Бошқалар
Юқорида санаб ўтилган ҳолатлардан ташқари, отосклероз, тарқоқ склероз, тутқаноқ, хорея, ўзгариб турувчи порфирия, тиришиш, буйраклар фаолиятини бузилиши, семизлик, тизимли қизил югурик ва бачадон миомасида юқори эҳтиёткорлик чоралари кўрилиши лозим.
Линдинет қобиқ билан қопланган таблеткалар билан бир вақтда далачой (Hypericum perforatum) сақловчи ўсимлик дори воситаларини қабул қилиш мумкин эмас, чунки бу препаратлар Линдинетнинг қон зардобидаги миқдорини, шунингек унинг контрацептив самарасини камайтириши мумкин (4.5. бўлимга қаранг).
Галактозани ўзлаштираолмаслик, Лаппа лактаза етишмовчилиги ёки глюкоза-галактозани кам сўрилиши каби кам учрайдиган наслий патологияси бўлган пациентлар бу препаратни қабул қилмасликлари лозим.
- Бошқа дори воситалари билан ўзаро таъсири ва ўзаро таъсирнинг бошқа шакллари
Бошқа препаратлар билан ўзаро таъсири
Этинилэстрадиол ва у билан бир вақтда қабул қилинувчи препаратлар билан ўзаро таъсир плазмада этинилэстрадиолнинг даражасини ошиши ёки камайишига олиб келиши мумкин.
Плазмада этинилэстрадиолнинг даражасини камайиши шиддатли қон кетишлари ва ҳайз циклини бузилишлари сонини ошишига олиб келиши мумкин, шунингдек баъзида Линдинет 20 нинг контрацептив самараси сусайиши кузатилади. Шунинг учун, этинилэстрадиолни ва плазмада этинилэстрадиолнинг даражасини пасайтирувчи препаратларни бир вақтда қўлланган ҳолларда, Линдинет 20 ни қабул қилишга қўшимча сифатида ногормонал контрацепция усулларини (масалан, презервативлар, спермицидлар) ни қўллаш тавсия этилади. Агар узоқ муддат шундай фаол моддаларни сақловчи препаратларни узоқ муддат қўллаш лозим бўлса, контрацепциянинг асосий усули сифатида қўлланиладиган гормонал контрацептивлардан воз кечиш имкониятини кўриб чиқиш лозим.
Қонда этинилэстрадиолнинг даражасини камайтирувчи дори препаратларни қабул қилиш тугагандан сўнг, камида 7 кун давомида ногормонал контрацепция усулларини ишлатиш тавсия қилинади. Жигар микросомал ферментлари индукциясини чақириш ва қон зардобида этинилэстрадиол концентрациясини камайтириши хусусиятига эга бўлган дори воситаларни қабул қилиш тўхтатилгандан сўнг, қўшимча ногормонал контрацепция усулларини анча узоқроқ вақт давомида кўллаш тавсия қилинади. Баъзида, жигар ферментлари индукциясини чақирувчи препаратнинг дозаси, даволаш муддати ва препаратни чиқарилишига қараб, жигар ферментларининг индукция тўлиқ тугагунича ҳафталар ўтиши мумкин.
Этинилэстрадиолнинг қон зардобидаги концентрациясини камайтириши мумкин бўлган фаол моддалар:
- Меъда-ичак йўллари бўйлаб ташилиш вақтини камайтирувчи ва демак уни сўрилишни пасайтирувчи ҳар қандай фаол модда.
- Жигар микросомал ферментлари индукциясини чақирувчи препаратлар, масалан, рифампицин, рифабутин, барбитуратлар, примидон, фенилбутазон, фенитоин, дексаметазон, гризеофульвин, топирамат, баъзи протеаза ингибиторлари ва модафинил.
- Hypericum perforatum (далачой) ва рионавир (жигар микросомал ферментларини индукциялаши хусусияти сабабли).
- Айрим антибиотиклар (масалан, ампициллин ва бошқа пенициллинлар, тетрациклинлар), чунки улар эстрогенларнинг жигар-ичак рециркуляциясини камайтиради.
Этинилэстрадиолнинг қон зардобидаги концентрациясини ошириши мумкин бўлган фаол моддалар:
- Аторвастатин
- Меъда-ичак деворларида сульфатланишга учрайдиган препаратлар, масалан, аскорбин кислотаси (С витамини) ва парацетамол
- Цитохром Р 450 3А4 изоферментларни ингибирловчи моддалар, масалан, индинавир, флуконазол, тролеандомицин.
Тролеандомицин перорал контрацептивлар билан бирга қўлланилганда жигар ичи холестази хавфини ошириши мумкин.
Этинилэстрадиол жигар микросомал ферментларини ингибирлаб ёки жигарда препаратлар конъюгациясини, хусусан глюкуронланишини чақириб, бошқа препаратлар метаболизмига таъсир кўрсатиши мумкин. Шундай қилиб, бошқа препаратларнинг концентрацияси плазмада ва тўқималарда (масалан, циклоспорин, теофиллин, кортикостероидлар концентрацияси) ошиши ёки камайиши мумкин. Қандайдир препаратларни қўллашга тавсия берганда, бўлиши мумкин бўлган ўзаро таъсир реакцияларини аниқлаш мақсадида, уларни бирга қўллаш тўғрисидаги маълумотни эътиборга олиш керак.
Лаборатория тадқиқотлари натижаларида ўзгаришлар
Перорал контрацептивларни қўлланиши айрим лаборатория тадқиқотларнинг натижаларига таъсир қилиши мумкин, улар орасида жигар, қалқонсимон бези, буйрак усти бези, буйрак фаолиятини тестлари, липопротеинлар ва ташувчи-оқсилларнинг даражалари, шунингдек углевод алмашинуви, коагуляция ва фибринолиз параметрлари келтирилади.
Одатда ўзгаришлар референс кўрсаткичлардан ташқарига чиқмайди ва меъёр чегараларида қолади.
- Ҳомиладорлик ва лактация
Ҳомиладорлик: Линдинет 20 ни қабул қилишдан аввал ҳомиладорликни истисно қилиш керак. Препаратни қабул қилиш вақтида ҳомиладорлик юз берса, перорал контрацептивларни қабул қилишни дарҳол тўхтатиш лозим.
Йирик эпидемиологик тадқиқотлар ҳомиладорликкача перорал контрацептивларни қабул қилган аёлларда туғилган янги туғилган чақалоқларда туғма ривожланиш нуқсонларини пайдо бўлиш хавфини ошишини ҳам, ҳомиладорликнинг илк муддатларида билмасдан перорал контрацептивларни қабул қилган ҳолларда тератоген таъсирлар ҳам (хусусан, юрак нуқсонлари ёки қўл-оёқ ривожланишининг аномалиялари) кузатилмаган. (4.3. бўлимга қаранг).
Лактация: фаол модданинг оз миқдори кўкрак сути билан ажалиб чиқади; янги туғилган чақалоқларда сариқлик ва кўкрак безини катталашиши каби ножўя таъсирлар кузатилган. Эмизиш вақтида перорал контрацептивларни қўллаш тавсия этилмайди, чунки бу кўкрак сути миқдорини камайиши ва унинг таркибини ўзгаришига олиб келиши мумкин.
- Автомобилни ҳайдаш ёки механизмлар билан ишлашга препаратнинг таъсири
Автомобилни бошқариш ёки механизмлар билан ишлаш қобилиятига препаратнинг таъсирини ўрганиш бўйича тадқиқотлар ўтказилмаган.
- Ножўя таъсирлар
Препаратни биринчи циклда қабул қилишда 10-30% аёлларда кўкрак бези шиши, дискомфорт ҳолати ва суркалувчи ажралмалар каби ножўя таъсирлар кузатилган. Бу ножўя таъсирлар енгил бўлиб, одатда 2-4 циклда йўқолиб кетади.
Кўп ҳолларда перорал контрацептив қабул қилувчи аёлларда қуйидаги ножўя таъсирлар: вагинит, суюқлик йиғилиши, кайфиятни ўзгариши, бош оғриғи, кўнгил айниши, қусиш, акне, ҳайз кўришни бузилиши, кўкрак безини шиши ва тана вазнини ўзгариши.
Перорал контрацептивларни қўллаш қуйидаги ҳолатлар ривожланиши хавфини келтириб чиқаради:
- артериал ва веноз тромботик ва тромбоэмболик асоратлари, шу жумладан миокард инфаркти, инсульт, веналар тромбози ва ўпка артерияси эмболияси.
- бачадон бўйни интраэпителиал неоплазияси ва бачадон бўйни раки.
- сут бези раки.
Жиддий ва бошқа нохуш таъсирлар
4.4. бўлим Махсус кўрсатмалар ва эҳтиёткорлик чораларига қаранг.
Аъзолар тизими синфи | Жуда кўп
≥1/10 |
Кўп
≥1/100 ва <1/10 |
Кўп эмас
≥1/1000 ва <1/100 |
Баъзида
≥1/10000 ва <1/1000 |
Гоҳида
<1/10000 |
Инфекциялар ва инвазиялар | Вульвовагинал кандидоз | ||||
Хавфсиз, хавфли ва аниқланмаган ўсмалар (жумла-дан киста ва полиплар | Кўкрак бези ўсмаси | Гепатоцеллю-ляр кацинома, жигар аденомаси | |||
Қон ва лимфа тизими бузилишлари | Гемолитик-уремик синдром | ||||
Иммун тизими бузилишлари | Анафилактик реакциялар | Тизимли кучайиши | |||
Овқатланиш ва моддалаш алмашинуви бузилиши | Суяқлик йиғилиши | Иштаҳани камайиши
Иштаҳани ошиши |
Глюкозага толерантликни бузилиши LLT (Паст даражали термин)
Гиперлипидемия, гипертриглицеридемия |
||
Рухий бузилишлар | Кайфиятни ўзгариши
Депрессия Либидони камайиши Қўзғалувчанлик Нервоз |
||||
Нерв тизими томонидан бузилишлар | Мигрень
Бош оғриғи Бош айланиши |
Хореяни кучайиши
Кўриш нервининг неврити* Инсульт LLT |
|||
Кўриш аъзолари томонидан бузилишлар | Контакт линзаларни тақа олмаслик | Кўз тўр пардасининг тромбози | |||
Эшитиш ва мувозанат аъзолари томонидан бузилишлар | Отосклероз | ||||
Юрак томонидан бузилишлар | Миокард инфаркти | ||||
Қон томир тизи-ми томонидан бузилишлар | Артериал гипертен-зия | Тромбоз
Эмболия |
|||
Меъда-ичак йўллари томонидан бузилишлар | Кўнгил айниши
Қусиш Қоринда оғриқ |
Панкреатит | |||
Жигар ва ўт йўллари томонидан бузилишлар | Ўт қопи касалликлари
Ўт-тош касаллиги** |
||||
Тери ва тери ости туқима-лари томонидан бузилишлар | Акне | Хлоазма
(Мелазма LLT) |
|||
Репродуктив тизим ва кўкрак бези фаолияти томонидан бузилиши | Шиддатли қон ке-тишлар LLT
ҳайз кў-ришлар орасидаги суркалув-чи ажрат-малар LLT |
Сут безиларида оғриқ
Сут безларини қаттиқлашиши |
|||
Лаборатория кўрсаткичлари | Вазн камайиши
Вазн ортиши |
*Кўриш нервининг неврити кўришни қисман ёки тўлиқ йўқолишига олиб келиши мумкин.
**МОК ни қўлланиши ўт пуфагининг мавжуд бўлган касаллигини кечишини оғирлаштириши ва илгари касаллик симптомлари бўлмаган аёлларда касалликни ривожланишини тезлаштириши мумкин.
- Дозани ошириб юборилиши
Перорал контрацептивларни сезиларли катта дозада қабул қилингандаги қандайдир ножўя таъсирлар ҳақида хабар берилмаган. Кўнгил айниши, қусиш, ва ёш қизларда эса, бироз вагинал қон кетиши каби симптомлар кузатилиши мумкин.
Антидот мавжуд эмас, симптоматик даволаш ўтказилади.
- ФАРМАКОЛОГИК ХУСУСИЯТЛАРИ
5.1 Фармакодинамик хусусиятлари
Фармакотерапевтик гуруҳи: Прогестагенлар ва эстрогенлар (фиксацияланган мажмуаси) АТХ коди: G03 A A10
Мажмуавий перорал контрацептивларнинг таъсири гонодотроп гормонларни ишлаб чиқарилишини сусайтириши билан боғлиқ. Гарчи асосий механизми овуляцияни сусайтириши бўлсада, бошқа таъсир механизмлар, шу жумладан цервикал шиллиқнинг ҳолатини ўзгаришлари (бу бачадонга сперматозоидни киришини қийинлаштиради) ва эндометрийнинг ҳолатини ўзгаришлари (бу бачадонга имплантация бўлиш эҳтимолини камайтиради) хам контрацептив таъсир кўрсатади.
Перорал контрацептивлар исталмаган ҳомиладорликнинг олдини олиш воситаси бўлиши билан бирга, қатор қўшимча ижобий хусусиятларга хам эга.
Ҳайз кўришга таъсири
- Ҳайз цикли янада мунтазам бўлади
- Қон йўқотиш ҳажми камаяди, бу эса темир етишмовчилиги натижасидаги анемиялар сонини камайишига олиб келади.
- Дисменорея ҳолатлари сони камаяди.
Овуляцияни бостирилишига тааллуқли таъсирлари
- Тухумдонларнинг функционал кисталари ҳолатлари сони камаяди
- Бачадондан ташқари ҳомиладорлик ҳолатлари сони камаяди.
Бошқа таъсирлар
- Фиброаденома ва фиброз-кистоз мастопатия ҳолатлари сони камаяди.
- Чаноқ аъзоларининг яллиғланиш касалликлари ҳолатлари сони камаяди.
- Эндометрий раки ҳолатлари сони камаяди.
- Акнени ҳосил бўлиши камаяди.
5.2 Фармакокинетик хусусиятлар
Гестоден
Сўрилиши
Перорал қабул қилингандан сўнг гестоденни тез ва тўлиқ сўрилиши рўй беради. Плазмадаги чўққи концентрациясига бир марта қабул қилингандан сўнг тахминан 1 соатдан кейин эришилади ва тахминан 2-4 нг/мл ни ташкил этади. Биокираолишлиги тахминан 99% ни ташкил этади.
Тақсимланиши
Гестоден жинсий гормонлар боғловчи зардоб альбумини ва глобулини билан боғланади (ГСПС). Қон зардобида модда умумий концентрациясининг 1-2% гина эркин стероид кўринишида бўлади, 50-75% эса, ГСПС билан специфик равишда боғланади. Этинилэстрадиол томонидан индукцияланган ГСПС даражасини ошиши зардоб оқсили билан боғланган гестоденнинг миқдорига таъсир қилади, бу ГСПС билан боғланган гестоден фракцияси ортишини, ва альбумин билан боғланган гестоден фракциясини камайишини чақиради.
Гестоденнинг тахминий тақсимланиш ҳажми 0,7-1,4 л/кг ни ташкил этади.
Метоболизм
Гетоден стероид гормонлар метаболизмининг барча маълум йўллари ёрдамида тўлиқ метаболизмга учрайди.
Қон плазмасидан метаболик клиренснинг ўртача тезлиги 0,8-1,0 мл/мин/кг ни ташкил қилади.
Чиқарилиши
Гестоденнинг зардобдаги даражаси иккифазали босқичларда камаяди. Ярим чиқарилиш даври терминал фазада 12-20 соатни ташкил этади. Гестоден сийдик ва сафро билан фақат метаболит шаклида 6:4 нисбатда чиқарилади. Метаболитларининг ярим чиқарилиш даври тахминан 1 суткани ташкил этади.
Мувозанатли концентрацияси
Гестоденнинг фармакокинетикасига, этинилэстрадиолни бир вақтда қабул қилинганда тахминан уч марта ошадиган ГСПГ даражаси таъсир кўрсатади. Ҳар куни қабул қилингандан кейин гестоденнинг қон зардобидаги даражаси тахминан уч-тўрт марта ортади, ва препаратни қабул қилишнинг иккинчи курсига келиб, мувозанатли концентрациясига етади.
Этинилэстрадиол
Сўрилиши
Перорал қабул қилингандан сўнг этинилэстрадиол тез ва тўлиқ сўрилади. Плазмадаги чўққи концентрациясига бир марта қабул қилингандан сўнг тахминан 1-2 соатдан кейин эришилади ва тахминан 30-80 нг/мл ни ташкил этади. Тизим олди конъюгацияси ва жигардан “биринчи ўтиш” натижасидаги мутлоқ биокираолишлик тахминан 60% ни ташкил қилади.
Тақсимланиши
Этинилэстрадиол кучли, бироқ носпецифик равишда зардоб альбумини (тахминан 98,5%) билан боғланади, бу зардобда ГСПГ концентрациясини ошишига олиб келади. Этинилэстрадиолнинг тақсимланиши 5-18 л/кг ни ташкил этади.
Метаболизми
Этинилэстрадиол асосан ароматик гидроксиллаш йўли билан метаболизмга учрайди, бироқ бунда кўп миқдорда гидроксил ва метилли метаболитлар ҳосил бўлади, улар орасида глюкуронидлар ва сульфатлар билан бириккан конъюгатлар каби эркин метаболитлар мавжуд.
Метаболик клиренснинг тезлиги тахминан 3-15 мл/мин/кг ни ташкил қилади.
Чиқарилиши
Этинилэстрадиолнинг даражаси зардобда иккифазали камайишга учрайди, ярим чиқарилиш даври терминал фазада тахминан 16-24 соатни ташкил этади. Фақат метаболитлар шаклида чиқарилади, сийдик ва сафро билан чиқарилиш нисбати 2:3 ни ташкил қилади. Метаболитларни ярим чиқарилиш даври тахминан 1 суткани ташкил этади.
Мувозанатли концентрацияси
Мувозанатли концентрациясига 3-4 кундан сўнг эришилади, бу вақт давомида этинилэстрадиол қон зардобида бир марта қабул қилинганга нисбатан 20% га ошади.
5.3 Хавфсизлиги бўйича клиникаолди тадқиқотлари
Препаратни умумий ўзлаштира олинишини ўрганиш бўйича тадқиқотларда узоқ вақт давомида қабул қилинганда, одам учун кутилмаган хавфни кўрсатиши мумкин бўлган ҳеч қандай ҳолатлар кузатилмаган.
Препаратнинг заҳарлилигини ўрганиш бўйича тадқиқотларида, одамда уни узоқ вақт давомида терапевтик дозада қўлланилганда препаратнинг онкоген таъсири кузатилмаган. Бироқ, жинсий стероидлар гормонга боғлиқ тўқималар ва ўсмаларни ўсишини ривожлантиришини ҳисобга олиш лозим.
Этинилэстрадиолнинг эмбротоксиклиги ва тератогенлигини ўрганиш бўйича тадқиқотлар, шунингдек фаол моддаларнинг фиксацияланган мажмуаларини ҳомиладор ҳайвонларга, фертилликка, ҳомилани ривожланишига, лактацияга ва авлоднинг репродуктив фаолиятига таъсирини баҳолаш, тавсия қилинган қўлланганда одамда нохуш ҳолатларни ривожланиш хавфини кўрсатувчи ҳеч қандай маълумотлар аниқланмаган. Ҳомиладорлик юз берганидан кейин препаратни беҳосдан қабул қилинганда контрацептивни қабул қилишни дарҳол тўхтатиш лозим.
In vitro ва in vivo тадқиқотларда этинилэстрадиол ва гестоденнинг мутаген таъсиридан далолат берувчи хеч қандай маълумотлар аниқланмаган.
- ФАРМАЦЕВТИК ХАРАКТЕРИСТИКАСИ
6.1 Ёрдамчи моддалар
Таблетка ядроси: натрий кальций эдетати, магний стеарати, сувсиз коллоид кремний диоксиди, повидон, маккажўхори крахмали, лактоза моногидрати.
Қобиғи: Д+С сариқ №10 (Е104), повидон, титан диоксиди (Е 171), макрогол 6000, тальк, кальций карбонат, сахароза.
6.2 Номутаносиблик
Аниқланмаган.
6.3 Яроқлилик муддати
3 йил.
Ўрамда кўрсатилган яроқлилик муддати ўтганидан сўнг қўлланилмасин.
6.4 Сақлаш шароити
Оригинал ўрамда +15оС дан 25оС гача бўлган ҳароратда, ёруғликдан ва намликдан ҳимояланган жойда сақлансин.
6.5 Ўрами
21 қобиқ билан қопланган таблеткалар блистерда. 1 ёки 3 блистер қўллаш бўйича йўриқнома билан бирга картон қутида. Картон қутига блистерни сақлаш учун силлиқ футляр жойланган.
6.6 Бериш тартиби
Шифокор рецепти бўйича берилади.