ҚЎЛЛАШ БЎЙИЧА ЙЎРИҚНОМА
КЛАЦИД® СР
KLACID® SR
Препаратнинг савдо номи: Клацид СР
Таъсир этувчи модда (ХПН): кларитромицин
Дори шакли: қобиқ билан қопланган, таъсири узайтирилган таблеткалар
Таркиби:
1 таблетка қуйидагиларни сақлайди:
Фаол модда: 500 мг кларитромицин;
ёрдамчи моддалар: сувсиз лимон кислотаси, натрий альгинати, натрий кальций альгинати, лактоза (моногидрат), повидон К-30, тальк, стеарин кислотаси, магний стеарати;
қобиғи: гипромеллоза, макроголь 400, макроголь 8000, титан диоксиди (Е 171), хинолин сариғи (Е 104), сорбин кислотаси.
Таърифи: овал шаклли, сариқ рангли, қобиқ билан қопланган таблеткалар.
Фармакотерапевтик гуруҳи. Тизимли қўллаш учун микробларга қарши воситалар. Макролидлар.
АТХ коди: J01FА09
Фармакологик хусусиятлари
Фармакодинамикаси.
Кларитромицин – яримсинтетик макролидлар гуруҳига мансуб антибиотикдир. Кларитромициннинг антибактериал таъсири, уни сезгир бактерияларнинг 50S-рибосомал суббирлиги билан боғланиши ва оқсилларнинг биосинтезини сусайтириши билан белгиланади.
Микробиологияси
Препарат in vitro шароитларда аэроб ва анаэроб граммусбат ва грамманфий микроорганизмларнинг кенг доирасига, шу жумладан госпитал штаммларга қарши юқори самарадорликни намоён қилади. Кларитромициннинг минимал ингибиция қилувчи концентрацияси (МИК) эритромициннинг МИК га нисбатан, одатда икки марта паст.
Кларитромицин in vitro шароитларда Legionella pneumophila ва Mycoplasma pneumoniae га қарши юқори самарали. Кларитромицин Helicobacter pylori га нисбатан бактерицид таъсир кўрсатади. In vitro ва in vivo шароитларда ўтказилган тадқиқотлар антибиотик микобактерияларнинг клиник аҳамиятли штаммларига нисбатан самарали эканлигини кўрсатди. In vitro шароитлардаги тадқиқотлар Enterobacteriaceae ва Pseudomonas штаммлари, лактоза ишлаб чиқармайдиган грамманфий бактериялар каби, кларитромицинга сезгир эмаслигини кўрсатган.
Кларитромицин in vitro шароитда ва клиник амалиётда қуйидаги микроорганизмларнинг кўпчилик штаммларига нисбатан фаол.
Аэроб граммусбат микроорганизмлар: Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes, Listeria monocytogenes.
Аэроб грамманфий микроорганизмлар: Haemophilis imfluezae, Haemophilis parainfluenzae, Moraxella catarrhalis, Neisseria gonorhoeae, Legionella pneumophila.
Бошқа микроорганизмлар: Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae (TWAR).
Микобактериялар: Mycobacterium leprae, Mycobacterium kansasi, Mycobacterium chelonae, Mycobacterium forluitum, Mycobacterium avium complex (MAC), шу жумладан Mycobacterium avium, Mycobacterium intracellulare.
Микроорганизмларнинг бета-лактамазалари кларитромициннинг самарадорлигига таъсир қилмайди. Стафилококкларнинг кўпчилик метициллин – ва оксациллинга резистент штаммлари кларитромицинга сезгир эмас.
In vitro шароитларда кларитромицин бундай микроорганизмларнинг кўпчилик штаммларига нисбатан фаол, аммо уни қўллашнинг клиник самарадорлиги ва хавфсизлиги аниқланмаган.
Аэроб граммусбат микроорганизмлар: Streptococcus agalactiae, Streptococci (C, F, G гуруҳлари), Viridans group streptococci.
Аэроб грамманфий микроорганизмлар: Bordetella pertussis, Pasteurella mullocida.
Бошқа микроорганизмлар: Chlamydia pneumoniae.
Анаэроб граммусбат микроорганизмлар: Clostridium perfringens, Peptococcus niger, Propionibacterium acnes
Анаэроб грамманфий микроорганизмлар: Bactariodas melaninogenicus.
Спирохеталар: Borrelia burgdorleri, Treponema pallidum.
Кампилобактериялар: Camplilobacter jejuni.
Кларитромицин бактерияларнинг бир неча штаммларига қарши бактерицид таъсир кўрсатади: Haemophilis imfluezae, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes, Streptococcus agalactiae, Moraxella (Branhamella) catarrhalis, Neisseria gonorhoeae, H. pilori, Camplilobacter spp.
Кларитромициннинг одам организмидаги асосий метаболити микробиологик фаол 14-ОН-кларитромициндир. Кўпчилик микроорганизмлар учун метаболитининг микробиологик фаоллиги асосий моддага (субстанция) нисбатан унга тенг ёки 1-2 марта кучсиз, H.influenzae дан ташқари, унга нисбатан метаболитининг самараси 2 марта юқори. In vitro ва in vivo шароитларида асосий субстанция ва унинг асосий метаболити H.influenzae га қарши, микроорганизмнинг штаммига қараб ёки аддитив, ёки синергик самара кўрсатади.
Фармокинетикаси
Таъсири узайтирилган таблеткаларнинг кинетикаси кларитромициннинг 250 мг ва 500 мг ли дарҳол ажралиб чиқувчи таблеткалари билан солиштирилган. Эквивалент дозалар қўлланганида сўрилишининг катталиги эквивалент бўлган. Мутлоқ биокираолишлиги тахминан 50%. Препарат кўп марта қабул қилинганида тўпланиб қолиши аниқланмаган ва одам организмидаги метаболизмининг характери ўзгармаган.
Тақсимланиши, метаболизми ва чиқарилиши
In vitro
In vitro шароитларда ўтказилган тадқиқотлар 0,45-4,5 мкг/мл концентрацияларда кларитромицинни одам қон плазмаси билан боғланиши ўртача 70% ни ташкил қилишини кўрсатди. 45,0 мкг/мл концентрацияда боғланишни 41% гача камайиши боғланишни тўйинишидан далолат беради, аммо бу фақат терапевтик концентрациялардан аҳамиятли даражада юқори концентрацияларда амалга ошган.
In vivo
Ҳайвонларда ўтказилган тадқиқотлар марказий нерв тизимидан ташқари организмнинг барча тўқималарида кларитромициннинг концентрациялари қон зардобидаги концентрациядан бир неча марта юқори бўлишини кўрсатди. Энг юқори концентрациялар жигар ва ўпкада қайд этилган, у ерда тўқима ва плазмадаги концентрациялар нисбати 10 дан 20 гача етган.
Соғлом шахслар.
Таъсири узайтирилган таблеткалар ичга овқатдан кейин кунига 500 мг дан қабул қилинганидан кейин кларитромицин ва 14-ОН-кларитромициннинг қон плазмасидаги мувозанатли максимал концентрациялари (Cmax) мувофиқ равишда 1,3 ва 0,48 мкг/мл ни ташкил қилади. Препарат ва унинг метаболитининг ярим чиқарилиш даври мувофиқ 5,3 ва 7,7 соатни ташкил қилади. Кунига 1000 мг кларитромицин СР қабул қилинганидан кейин (2 таблетка 500 мг дан) кларитромицин ва 14-ОН-кларитромициннинг мувозанатли максимал концентрациялари ўртача мувофиқ равишда 2,4 мкг/мл ва 0,67 мкг/мл ни ташкил қилади. Асосий субстанция ва унинг асосий метаболитининг ярим чиқарилиш даври мувофиқ 5,8 ва 8,9 соатни ташкил қилади. Кунига 500 мг ва 1000 мг қабул қилинганида Тmax га 6 соат ўтгач эришилади. 14-ОН-кларитромициннинг мувозанатли концентрациялари кларитромициннинг дозасига пропорционал ошмайди, кларитромицин ва унинг асосий метаболитининг ярим чиқарилиш даври, дозани ошириш билан ошади. Кларитромициннинг фармакокинетикасини бир текис бўлмаган характери юқори дозалар қўлланганида 14-гидрооксилланган ва N-деметилланган метаболитларни ҳосил бўлиши билан боғлиқ. Кларитромициннинг дозасини тахминан 40% сийдик билан, 30% ичак орқали чиқарилади.
Пациентлар
Кларитромицин ва унинг 14-ОН-кларитромицин метаболити организмнинг тўқима ва суюқликларида кенг тақсимланади. Кларитромицин перорал қабул қилинганидан кейин орқа мия суюқлигидаги миқдори юқори бўлмайди (гематоэнцефалик тўсиқ меъёрий ҳолатда бўлганидаги қон зардобидагининг 1-2% даражасида). Кларитромициннинг тўқималардаги концентрацияси қон зардобидагидан одатда бир неча марта юқори.
Жигар функциясининг бузилиши.
Жигар функциясининг ўртача ёки оғир бузилишлари бўлган, аммо буйракларнинг функцияси сақланган пациентларда кларитромициннинг дозасига тузатиш киритиш талаб этилмайди.
Буйрак функциясини бузилиши.
Буйраклар функциясининг бузилиши бўлганида кларитромицин ва 14-ОН-кларитромициннинг қон плазмасида минимал ва максимал концентрацияси, яримчиқарилиш даври ва эгри чизиғи ости майдони ошади. Элиминация константаси ва «концентрация-вақти» сийдик билан чиқарилиши камаяди. Бу кўрсаткичларнинг ўзгариш даражаси буйраклар функциясининг бузилиш даражасига боғлиқ – бузилиш қанчалик оғир бўлса, кўрсаткичларнинг ўзгариши ҳам шунчалик яққол бўлади.
Кекса пациентлар.
Кекса пациентларда кларитромицин ва 14-ОН-кларитромициннинг қондаги даражаси юқори бўлади, чиқарилиши ёшлардагига нисбатан секин. Кекса одамларда фармакокинетиканинг ўзгариши, пациентнинг ёши билан эмас, балки биринчи навбатда буйракларнинг функциясини бузилиши билан боғлиқ.
Қўлланилиши
Кларитромицинга сезгир микроорганизмлар томонидан чақирилган инфекцияларни даволаш:
(катталар ва 12 ёшдан катта болаларга [айнан катталар учун препаратлар, масалан, таблеткалар, вена ичига юбориш учун дори шакллари, катталар учун гранулалар]/6 ойликдан 12 ёшгача бўлган болаларга [болалар учун перорал суспензия])
Қуйи нафас йўлларининг инфекциялари (бронхит, пневмония ва бошқалар) (“Махсус кўрсатмалар” ва “Фармакодинамикаси” сезувчанликни аниқлаш юзасидан тестларга тааллуқли га қаранг)
Юқори нафас йўлларининг инфекциялари (синусит, фарингит ва бошқалар)
Тери ва юмшоқ тўқималарнинг инфекциялари (фолликулит, сарамасли яллиғланиш, тери ости ёғ клетчаткасини яллиғланиши ва бошқалар) (“Махсус кўрсатмалар” ва “Фармакодинамикаси” га қаранг) ни даволашда қўлланади.
Одонтоген инфекцияларда қўлланади.
Антибактериал воситаларни мувофиқ равишда қўллаш юзасидан расмий Миллий тавсияларни эътиборга олиш лозим.
Қўллаш усули ва дозалари
Катталар
Катталар ва 12 ёшдан ошган болалар учун кларитромициннинг тавсия қилинган дозаси овқатланиш вақтида кунига 1 марта 500 мг ни ташкил қилади. Оғирроқ инфекцияларда дозани кунига 1000 мг (500 мг дан 2 таблетка) гача ошириш мумкин.
Одатдаги даволаш давомийлиги 5 дан 14 кунгача бўлган муддатни ташкил қилади, касалхонадан ташқари пневмония ва синусит бундан мустасно бўлиб, улар 6-14 кун даволашни талаб этади.
Одонтоген инфекциялар
Одонтоген инфекцияларни даволаш учун тавсия қилинган доза 5 кун давомида кунига 1 марта 500 мг ни ташкил қилади.
Таблеткаларни бутунлигича, чайнамасдан ютиш керак.
Буйрак етишмовчилиги бўлган пациентларда қўлланиши:
Оғир буйрак етишмовчилиги (креатинин клиренси минутига 30 мл дан кам) бўлган пациентларда стандарт тавсия этилган доза суткада бир марта 250 мг ни ташкил этади. Таъсир этувчи моддаси секин ажралиб чиқадиган таблеткаларни бўлиш мумкин эмаслиги туфайли, уларнинг ўрнига дарҳол ажралиб чиқадиган таблеткаларни қўллаш керак. Анча оғирроқ инфекцияларда тавсия этиладиган доза – секин ажралиб чиқадиган таблетка 500 мг суткада бир марта. Ўртача оғирлик даражасидаги буйрак етишмовчилиги (креатинин клиренси минутига 30-60 мл) бўлган пациентлар дозага тузатиш киритишга муҳтож эмаслар.
Болалар
12 ёшгача бўлган болаларда кларитромицин таблеткаларини қўллаш ўрганилмаган.
Ножўя таъсирлари
Катталар ва болаларда кларитромицин билан даволаш билан боғлиқ энг кўп учрайдиган ва кенг тарқалган ножўя реакциялар қорин соҳасида оғриқ, диарея, кўнгил айниши, қусиш ва таъм билишни ўзгаришини ўз ичига олади. Бу ножўя реакциялар одатда ўртача даражада намоён бўлади ва макролид антибиотикларнинг маълум бўлган хавфсизлик профили билан тўғри келади.
Клиник тадқиқотлар вақтида, микобактериал инфекциялари бўлган ёки бўлмаган пациентлар гуруҳлари орасида овқат ҳазм қилиш тизими томонидан ножўя реакцияларини учраш тезлигида аҳамиятли фарқлар аниқланмаган.
Қуйидаги жадвалда кларитромицин моддаси дарҳол ажралиб чиқадиган шакли (IR), ичга қабул қилиш учун суспензия тайёрлаш учун гранулалар, вена ичига инъекция қилиш учун эритма тайёрлаш учун лиофилизация қилинган кукун (IV), ажралиб чиқиши модификация қилинган таблеткалар (MR) ва ажралиб чиқиши узайтирилган таблеткалар (ER) дори шакллари ишлатилганда клиник синовлар вақтида ва постмаркетинг ҳисоботларда аниқланган ножўя реакциялари келтирилган.
Кларитромицинни хеч бўлмаганда, қабул қилиш билан боғлиқ бўлиши мумкин бўлган ножўя реакциялари аъзолар тизими бўйича ва пайдо бўлиш тезлиги бўйича тақсимланган: жуда тез-тез (≥1/10), тез-тез (≥1/100 дан <1/10 гача), тез-тез эмас (≥1/1000 дан <1/100 гача), ва тез-тезлиги номаълум бўлган (постмаркетинг кузатувларда аниқланган ножўя реакциялар; мавжуд бўлган маълумотлардан учраш тезлигини аниқлаш мумкин эмас). Ҳар бир гуруҳ чегарасида ножўя реакциялар, агар оғирлигини баҳолаш мумкин бўлган бўлса, кўринишларининг оғирлигини камайиб бориши тартибида берилган.
| Кларитромицинни қабул қилинганда хабар берилган ножўя реакциялар | ||||
| MedDRA бўйича аъзолар тизими синфи | Жуда тез-тез (≥1/10) | Тез-тез (≥1/100 дан <1/10 гача) | Тез-тез эмас (≥1/1000 дан <1/100 гача) | Тез-тезлиги номаълум* (мавжуд маълумотлар асосида учраш тезлигини аниқлаш мумкин эмас) |
| Инфекцион ва паразитар касалликлар | Целлюлит¹, кандидоз, гастроэнтерит², инфекция³, вагинал инфекция | Сохтамембраноз колит, сарамасли яллиғланиш | ||
| Қон ва лимфа тизими томонидан бузилишлар | Лейкопения, нейтропения4, тромбоцитопения³, эозинофилия4 | Агранулоцитоз, тромбоцитопения | ||
| Иммун тизими томонидан бузилишлар | Анафилактоид реакция¹, ўта юқори сезувчанлик | Анафилактик реакция, ангионевротик шиш | ||
| Модда алмашинуви ва овқатланиш томонидан бузилишлар | Анорексия, иштаҳани пасайиши | |||
| Руҳиятни бузилишлари | Уйқусизлик | Хавотирлик, асабийлик³ | Психотик бузилишлар, онгни чалкашиши, деперсонализация, депрессия, дезориентация, галлюцинациялар, ғайриоддий туш кўришлар, мания | |
| Нерв тизими томонидан бузилишлар | Дизгевзия, бош оғриғи | Хушдан кетиш¹, дискинезия¹, бош айланиши, уйқучанлик, тремор | Мушак спазмлари, агевзия, паросмия, аносмия, парестезия | |
| Эшитиш ва мувозанат аъзоси томонидан бузилишлар | Вертиго, эшитишни бузилиши, қулоқларда жаранглаш | Карлик | ||
| Юрак томонидан бузилишлар | Юрак уришини тўхтаб қолиши¹, юрак бўлмачаларини хилпиллаши¹, ЭКГ да QT интервалини узайиши, экстрасистолия¹, юрак уришини хис қилиш | Икки томонга йўналган тахикардия, юрак қоринчалари тахикардияси, қоринчалар фибрилляцияси | ||
| Қон томирлари томонидан бузилишлар | Вазодилатация¹ | Қон қуйилиши | ||
| Нафас тизими, кўкрак қафаси ва кўкс оралиғи аъзолари томонидан бузилишлар | Астма¹, бурундан қон кетиши², ўпка қон томирлари эмболияси¹ | |||
| Меъда-ичак йўллари томонидан бузилишлар | Диарея, қусиш, диспепсия, кўнгил айниши, қорин соҳасида оғриқ | Эзофагит¹, гастроэзофагал рефлюкс касаллиги², гастрит, прокталгия², стоматит, глоссит, қоринни дам бўлиши4, қабзият, оғизни қуриши, кекириш, метеоризм | Ўткир панкреатит, тилнинг рангини ўзгариши, тишларнинг рангини ўзгариши | |
| Жигар ва ўт чиқариш йўллари томонидан бузилишлар | Жигарнинг функционал синамаларини меъёрдан силжиши | Холестаз4, гепатит4, аланинаминотрансфераза даражасини ошиши, аспартатаминотрансфераза даражасини ошиши, гамма-глутамилтрансфераза даражасини ошиши | Жигар етишмовчилиги, гепатоцеллюляр сариқлик | |
| Тери ва тери ости клетчаткаси томонидан бузилишлар | Тошма, гипергидроз | Буллёз дерматит¹, қичишиш, эшакеми, макуло-папулёз тошма³ | Теридаги оғир ножўя реакциялар (ТОНР) (масалан, ўткир тарқалган экзантематоз пустулёз (ЎТЭП) Стивенс-Джонсон синдроми, токсик эпидермал некролиз, эозинофилия ва тизимли кўринишлар (DRESS) билан кечувчи дори оқибатидаги тошма (DRESS), акне | |
| Скелет-мушак ва бириктирувчи тўқима томонидан бузилишлар
|
Мушак спазмлари³, мушак ригидлиги¹, мушакларда оғриқ² | Рабдомиолиз², миопатия | ||
| Буйрак ва сийдик чиқариш йўллари томонидан бузилишлар | Қонда креатинин концентрациясини ошиши¹, қонда мочевина концентрациясини ошиши¹ | Буйрак етишмовчилиги, интерстициал нефрит | ||
| Умумий бузилишлар ва препаратни юбориш жойидаги реакция | Юборилган жойда флебит¹ | Юборилган жойда оғриқ1, юборилган жойда яллиғланиш1 | Лоҳаслик, гипертермия³, астения, кўкракда оғриқ4, эт увишиши4 , толиқиш4 | |
| Лаборатор ва инстументал маълумотлар | Альбумин-глобулин нисбатини ўзгариши¹, қонда ишқорий фосфатаза даражасини ошиши4, қонда лактат-дегидрогеназа даражасини ошиши4 | Халқаро меъёрлаштирилган нисбатни ошиши, протромбин вақтини ошиши, сийдик рангини ўзгариши | ||
| *Ушбу реакциялар сони аниқланмаган пациентлар популяциясидан ихтиёрий равишда хабар олинганлиги туфайли, бундай реакцияларнинг тарқалганлик даражасини ишончли баҳолаш ёки тиббий препаратни қўллаш билан боғлиқ сабаб-оқибат боғлиқлигини ҳар доим ҳам аниқ аниқлаб бўлмайди. Кларитромицинни қўллашнинг умумий тажрибаси 1 миллиарддан ортиқ пациент-кунни ташкил қилади.
**Рабдомиолиз тўғрисидаги баъзи хабарларда, кларитромицин рабдомиолиз чақириши мумкин бўлган бошқа дори воситалари (масалан, статинлар, фибратлар, колхицин ва аллопуринол) билан бир вақтда қабул қилинган. 1Фақат инфузия учун эритма тайёрлаш учун лиофилизатланган кукун дори шакли қўлланилгандаги нохуш реакциялар тўғрисидаги хабарлар 2Фақат таъсири узайтирилган таблеткалар дори шакли қўлланилганда олинган нохуш реакциялар тўғрисидаги хабарлар 3Фақат ичга қабул қилиш учун суспензия тайёрлаш учун гранулалар дори шакли қўлланилганда олинган нохуш реакциялар тўғрисидаги хабарлар 4Фақат дархол ажралиб чиқадиган таблеткалар дори шакли қўлланилганда олинган нохуш реакциялар тўғрисидаги хабарлар.
|
||||
Болалардаги ножўя реакцияларнинг тарқалганлик даражаси, тури ва оғирлиги катталардагига мос келади деб тахмин қилинади.
Иммун тизимини бузилиши бўлган пациентлар
Микобактериал инфекцияларни даволаш учун кларитромициннинг юқори дозаларини узоқ муддат давомида қўллаган, ОИТС бўлган беморларда ва иммун тизимида бузилишлар бўлган пациентларда препаратни қўллаш билан боғлиқ ножўя реакциялар ва ОИТВ-инфекцияси ёки ёндош касалликнинг симптомларини ҳар доим хам ажратиш мумкин эмас.
Кларитромицинни 1000 мг суткалик дозада қабул қилган катта ёшдаги беморларда энг кўп учраган ножўя самаралари кўнгил айниши, қусиш, таъм билашни ўзгариши, қорин соҳасида оғриқ, диарея, тошма, метеоризм, бош оғриғи, қабзият, эшитишни бузилиши, шунингдек зардобда АЛТ ва АСТ даражасини ошиши бўлган.
Диспноэ, уйқусизлик ва оғизни қуриши кам ҳолларда юз берган.
Иммунитети сусайган пациентларда лаборатор кўрсаткичларни нормал кўрсаткичлардан аҳамиятли даражада сижишларини (яъни кескин ошиши ёки пасайиши) таҳлил қилиб, улар баҳоланган. Кларитромицинни 1000 мг дозада ҳар куни қабул қилган 2-3% пациентларда АЛТ ва АСТ миқдорини анча ошиши, шунингдек қонда лейкоцитлар ва тромбоцитлар сонини камайиши қайд этилган. Бир нечта пациентларда қонда мочевина миқдорини ошиши кузатилган.
Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар
Макролид антибиотикларига ва препаратнинг бошқа бирон-бир компонентларига юқори сезувчанлик
Қуйидаги препаратларнинг биронтаси билан бир вақтда қўллаш: астемизол, цизаприд, пимозид, терфенадин, чунки бу QT интервалини узайишига ва юрак аритмияларининг, шу жумладан юрак қоринчалари тахикардияси, юрак қоринчалари фибрилляцияси ва турдаги пируэт қоринчалар тахикардиясини ривожланишига олиб келиши мумкин (“Дориларнинг ўзаро таъсири” га қаранг)
Кларитромицинни ва шохкуя алкалоидлари (масалан, эрготамин ёки дигидроэрготамин) билан бирга қабул қилиш мумкин эмас, чунки бу эрготоксикликка олиб келиши мумкин (“Дориларнинг ўзаро таъсири” га қаранг).
Кларитромицинни перорал қўллаш учун мидазолам билан бирга қўллаш мумкин эмас (“Дориларнинг ўзаро таъсири” га қаранг).
Анамнезида QT интервалини узайиши (QT интервалини туғма ёки аниқланган орттирилган узайиши бўлган) ёки юрак қоринчалари аритмиялари, шу жумладан икки томонга йўналган юрак қоринчалари тахикардияси бўлган пациентларга кларитромицинни буюриш мумкин эмас (“Махсус кўрсатмалар” ва “Дориларнинг ўзаро таъсири” га қаранг).
Кларитромицинни гипокалиемияси бўлган пациентларга буюриш мумкин эмас (QT интервалининг узайиши хавфи).
Бир вақтнинг ўзида жигар ва буйрак етишмовчилиги бўлган пациентларга кларитромицинни буюриш мумкин эмас.
Миопатия, шу жумладан рабдомиолизни ривожланиш хавфи юқори бўлганлиги сабабли, кларитромицинни CYP3A4 томонидан аҳамиятли даражада метаболизмга учрайдиган (ловастатин ёки симвастатин) ГМГ-КоА-редуктаза ингибиторлари (статинлар) билан бир вақтда қўллаш мумкин эмас (“Махсус кўрсатмалар”га қаранг).
Кларитромицин (CYP3A4 нинг бошқа кучли ингибиторлари) ни колхицин билан бир вақтда қабул қилиш мумкин эмас (“Махсус кўрсатмалар” ва “Дориларнинг ўзаро таъсири” га қаранг).
Тикагрел ёки ранолазин билан бир вақтда қабул қилиш мумкин эмас.
Дориларнинг ўзаро таъсири
Ўзаро таъсирнинг оғир оқибатлари ривожланиши мумкинлиги сабабли қуйидаги препараларни қўллаш қатъиян мумкин эмас.
Цисаприд, пимозид, астемизол, терфенадин
Кларитромицин ва цизапридни бир вақтда қабул қилган пациентларда цизаприднинг миқдорини ошиши аниқланган. Бу QT интервални узайишига ва юрак аритмиялари, шу жумладан юрак қоринчалари тахикардияси, юрак қоринчалари фибрилляцияси ва пируэт турдаги қоринчалар тахикардиясига олиб келиши мумкин. Шунга ўхшаш кўринишлар кларитромицин ва пимозидни бир вақтда қабул қилган пациентларда ҳам аниқланган (“Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар” га қаранг).
Макролидларни қабул қилинганда терфенадиннинг метаболизмини ўзгариши ҳақида хабарлар мавжуд, бу айрим ҳолларда QT интервални узайиши билан бирга юрак аритмияларини, юрак қоринчалари тахикардияси, юрак қоринчалари фибрилляцияси ва икки томонлама йўналган тахикардияни чақиради (“Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар” га қаранг). 14 та соғлом кўнгиллиларда ўтказилган бир тадқиқотнинг натижаларига кўра, кларитромицин ва терфенадинни бирга қабул қилиш, зардобда терфенадиннинг кислотали метаболитининг миқдорини икки-уч марта ошишига, шунингдек QT интервалини узайишига олиб келган, бу клиник жиҳатдан кўринишларга олиб келмаган. Шунга ўхшаш самара астемизол ва бошқа макролидларни бир вақтда қабул қилганда кузатилган.
Шохкуя алкалоидлар
Постмаркетинг тадқиқотлар кларитромицин ва эрготамин ёки дигидроэрготаминни бир вақтда қўллаш вазоспазм ва қўл-оёқлар ва бошқа тўқималар, шу жумладан марказий нерв тизимининг ишемияси билан характерланувчи ўткир эрготизм белгилари билан ассоциацияланган. Кларитромицин ва шохкуя алкалоидларини бир вақтда қўллаш мумкин эмас (“Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар” га қаранг).
Мидазоламни перорал қабул қилиш
Мидазоламни кларитромицин билан (500 мг таблеткалар кунига 2 марта) бир вақтда қабул қилинганида мидазоламнинг AUC кўрсаткичи, мидазолам перорал қабул қилинганидан кейин 7 марта ошган. Мидазоламни ва кларитромицинни бир вақтда перорал буюриш мумкин эмас.
ГМГ-КоА-редуктаза ингибиторлари (статинлар):
Кларитромицинни ловастатин ёки симвастатин билан бирга қўллаш мумкин эмас (“Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар” га қаранг), чунки бу статинлар CYP3А4 томонидан сезиларли даражада метаболизмга учрайди, кларитромицинни мавжудлиги эса уларнинг плазмадаги концентрациясини ошишини чақиради, шу сабабли миопатия, шу жумладан рабдомиолиз хавфи ошади. Кларитромицинни юқорида кўрсатилган статинлар билан бир вақтда қабул қилган пациентларда рабдомиолизни пайдо бўлиши ҳоллари ҳақида хабарлар мавжуд. Агар кларитромицинсиз даволашнинг иложи бўлмаса, кларитромицинни қабул қилиш вақтида ловастатин ёки симвастатинни қабул қилиш тўхтатилади.
Кларитромицин ва статинларни бир вақтда қабул қилишда эҳтиёткорликка риоя қилиш керак. Агар кларитромицин ва статинларни бир вақтда қабул қилиш зарурати бўлса, статинларнинг иложи борича минимал дозасини буюриш керак. CYP3А томонидан метаболизмга учрамайдиган статинни, масалан флувастатинни буюриш имкониятини кўриб чиқиш керак. Беморларда миопатиянинг белгилари ва симптомларини кузатиш керак.
Бошқа дори воситаларини кларитромициннинг фармакокинетикасига таъсири.
CYP3А ни индукцияловчи препаратлар (масалан, рифампицин, фенитоин, карбамазепин, фенобарбитал, далачой) кларитромициннинг метаболизмини индукциялаши мумкин. Бу кларитромициннинг терапевтик миқдоридан пасайишига олиб келиши мумкин, бунинг натижасида унинг самарадорлиги камайиши мумкин. Бундан ташқари, CYP3А га кларитромициннинг ингибиция қилувчи таъсирини ошиши сабабли CYP3А индуктори миқдорини назорат қилиш талаб этилиши мумкин (шунингдек буюрилган CYP3А4 ингибитори ҳақида мувофиқ маълумотга қаранг). Маълумки, рифамбутин ва кларитромицинни бир вақтда қабул қилиш зардобда рифамбутин миқдорини ошиши ва кларитромициннинг миқдорини камайиши, шунингдек увеит ривожланиши хавфини ошишига олиб келиши мумкин.
Маълумки, қуйидаги препаратлар кларитромициннинг қонда айланиб юрган концентрациясини ўзгартириши мумкин ёки ўзгариши мумкин деб тахмин қилиниши маълум. Кларитромициннинг дозага тузатиш киритиш талаб этилиши мумкин. Шунингдек даволашнинг бошқа усулларини кўриб чиқиш керак.
Эфавиренц, невирапин, рифампицин, рифамбутин ва рифапентин
Эфавиренц, невирапин, рифампицин, рифабутин ва рифапентин каби цитохром Р450 метаболик тизимининг кучли индукторлари кларитромициннинг метаболизмини кучайтириши мумкин, шу тариқа унинг плазмадаги миқдорини камайтириб, айни вақтда микробиологик фаоллик намоён этувчи метаболити – 14(R)-гидроксикларитромицин (14-ОН-кларитромицин) нинг миқдорини оширади. Кларитромицин ва 14-ОН-кларитромициннинг турли бактерияларга микробиологик таъсири фарқ қилиши сабабли, кларитромицинни энзимларнинг индукторлари билан бир вақтда қабул қилиш кутилган терапевтик самарага тўсқинлик қилиши мумкин.
Этравирин
Этравирин қабул қилинганда кларитромициннинг экспозицияси пасаяди, унинг фаол метаболити – 14-ОН-кларитромициннинг концентрацияси эса ошади. 14-ОН-кларитромицин Mycobacterium avium мажмуаси (МАС) га нисбатан камроқ самарали эканлиги туфайли, препаратнинг ушбу патогенга бўлган умумий самарадорлиги ўзгариши мумкин. Шу боисдан, МАС ни даволаш учун даволашнинг муқобил усулларини кўриб чиқиш керак.
Флуконазол
Соғлом кўнгиллилар томонидан кунига бир марта 200 мг флуконазол ва кунига икки марта 500 мг кларитромицинни бир вақтда қабул қилиш кларитромициннинг ўртача мувозанат концентрациясини (Сmax), шунингдек эгри чизиқ остидаги майдони (AUC) ни мувофиқ 33% ва 18% га ошишига олиб келган. Флуконазол билан бирга қабул қилинганлиги сабабли, фаол метаболити 14-ОН-кларитромициннинг мувозанат концентрацияларига таъсири қайд этилмаган. Дозага тузатиш киритиш талаб этилмайди.
Ритонавир
Фармакокинетикани ўрганиш бўйича тадқиқотлар, ҳар саккиз соатда 200 мг ритонавирни ва ҳар 12 соатда кларитромицинни бир вақтда қабул қилиш кларитромициннинг метаболизмини аҳамиятли даражада ингибиция қилинишига олиб келишини кўрсатди. Ритонавир билан бирга қабул қилинганда кларитромициннинг Сmax кўрсаткичи 31% га ошган, Сmin кўрсаткичи 182% га ошган, AUC кўрсаткичи 77% га ошган. 14-ОН-кларитромицинни ҳосил бўлишини деярли тўлиқ ингибирланиши аниқланган. Кларитромициннинг аҳамиятли даражадаги терапевтик доираси сабабли, буйрак функцияси нормал бўлган пациентларда дозани камайтириш талаб этилмайди. Шундай бўлсада, буйрак функциясини бузилиши бўлган пациентларга дозани қуйидаги тўғрилашлар тавсия этилган: CLCR кўрсаткичи минутига 30 дан 60 мл гача бўлган пациентларда кларитромициннинг дозаси 50% га камайтирилиши керак. CLCR кўрсаткичи минутига 30 мл дан кам бўлган пациентларда кларитромициннинг дозаси 75% га камайтирилиши керак. Ритонавир билан бир вақтда қабул қилинганда, кларитромициннинг дозаси кунига 1 г дан ошмаслиги керак.
Буйрак етишмовчилиги бўлган пациентларда ОИТВ-протеазанинг бошқа ингибиторлари, шу жумладан атазанавир ва саквинавир билан фармакокинетик кучайтирувчи сифатида ритонавир қўлланганда доза шу тариқа тўғриланади (Дориларнинг икки томонлама йўналган ўзаро таъсири га қаранг).
Кларитромицинни бошқа дори воситаларининг фармакокинетикасига таъсири.
Антиаритмик воситалар
Постмаркетинг ҳисоботларининг натижаларига кўра, кларитромицинни хинидин ёки дизопирамид билан бир вақтда қабул қилинганда пируэт турдаги тахикардия ривожланиши ҳоллари қайд этилган.
Кларитромицинни ушбу препаратлар билан бир вақтда қабул қилинганда, QT-интервалини узайишини аниқлаш мақсадида электрокардиограммани мониторингини ўтказиш керак. Шунингдек кларитромицинни бундай препаратлар билан қабул қилиш вақтида уларнинг зардобдаги миқдорини назорат қилиш керак. Постмаркетинг ҳисоботларда кларитромицин ва дизопирамидни бир вақтда қабул қилинганда гипогликемия ҳоллари қайд этилган. Шу сабабли, кларитромицин ва дизопирамидни бир вақтда қабул қилинганда қонда глюкоза миқдорини назорат қилиш керак.
Перорал гипогликемик воситалар ва инсулин
Натеглинид ва репаглинид каби, айрим гипогликемик препаратлар билан бир вақтда қўлланганда, CYP3A энзими ингибиция қилиниши мумкин ва гипогликемияни чақириши мумкин. Глюкоза миқдорини синчковлик билан назорат қилиш тавсия этилади.
CYP3A билан ўзаро таъсири
CYP3A ингибитори сифатида маълум бўлган кларитромицинни, асосан CYP3A таъсири остида метаболизмга учрайдиган дори препаратлари билан бир вақтда қабул қилиш ҳам терапевтик, ҳам ножўя таъсирларини кучайтириши ёки узайтириши билан бирга бундай препаратларнинг концентрациясини ошириши мумкин. Кларитромицинни CYP3A энзими субстрати, айниқса, агар бундай CYP3A энзими субстрати тор терапевтик диапазонга эга бўлган (масалан, карбамазепин) ёки субстрат асосан бу энзим таъсири остида метаболизмга учрайдиган бошқа препаратларни қабул қилаётган пациентларда эҳтиёткорлик билан буюрилади. Кларитромицинни бир вақтда қабул қилинганда препаратларнинг, асосан CYP3A таъсири остида метаболизмга учрайдиган препаратларнинг дозасига тузатиш киритиш керак, имконияти бўлганида уларнинг плазмадаги миқдорини назорат қилиш керак.
Маълумки, қуйидаги препаратлар ва препаратлар синфи ёки CYP3A изоэнзими таъсири остида метаболизмга учрайди, ёки эҳтимол улар таъсири остида метаболизмга учрайди: алпразолам, астемизол, карбамазепин, цилостазол, цизаприд, циклоспорин, дизопирамид, шохкуя алкалоидлари, ловастатин, метилпреднизолон, мидазолам, омепразол, перорал антикоагулянтлар (масалан, варфарин), атипик антипсихотик воситалар (масалан, кветиапин), пимозид, хинидин, рифабутин, силденафил, симвастатин, такролимус, терфенадин, триазолам ва винбластин. Ушбу рўйҳат якуний эмас. Цитохром Р450 тизимида бошқа изоэнзимлар орқали шундай усулда ўзаро таъсирлашадиган препаратларга фенитоин, теофиллин ва вальпроат киради.
Омепразол
Кларитромицин (ҳар 8 соатдан 500 мг) ва омепразол (ҳар куни 40 мг) қабул қилган соғлом кўнгиллиларда ўтказилган тадқиқот натижалари мавжуд. Кларитромицин билан бир вақтда қабул қилинганда омепразолнинг плазмадаги мувозанат концентрациясини ошиши (Сmax, AUC0-24 ва t1/2 мувофиқ 30%, 89% ва 34% га) ошиши кузатилган. Меъдада рН кўсаткичининг ўртача қиймати омепразолни алоҳида қабул қилганда 5,2 ни, кларитромицин билан бирга қабул қилинганда 5,7 ни ташкил қилган.
Силденафил, тадалафил ва варденафил
Ушбу фосфодиэстераза ингибиторларининг ҳар бири ҳеч бўлмаганда CYP3A томонидан қисман метаболизмга учрайди, у ўз навбатида кларитромицин томонидан ингибиция қилишига мумкин. Силденафил, тадалафил ёки варденафилни кларитромицин билан бир вақтда қабул қилиш, эҳтимол фосфодиэстераза ингибиторининг экспозициясини ошишини чақирса керак. Силденафил, тадалафил ёки варденафилни кларитромицин билан бир вақтда қабул қилганда бу препаратларнинг дозасига тузатиш киритиш талаб этилиши мумкин.
Теофиллин, карбамазепин
Клиник тадқиқотларнинг натижалари, кларитромицинни билан бир вақтда қабул қилинганда теофиллин ва карбамазепиннинг қонда айланиб юрадиган концентрациясини бироз, аммо статистик ишончли равишда (р≤0,05) ошишини кўрсатган.
Толтеродин
Толтеродин асосан цитохром Р450 нинг 2D6-изоформаси (CYP2D6) томонидан метаболизмга учрайди. Аммо CYP2D6 ферменти бўлмаган субпопуляцияда метаболизм CYP3A томонидан амалга оширилади. Бундай популяцияда CYP3A ингибиция қилиниши зардобда толтеродиннинг аҳамиятли даражада ошишини чақиради. Бундай ҳолларда кларитромицин каби CYP3A ингибиторлари билан бир вақтда қабул қилинганда толтеродиннинг дозасини камайтириш талаб этилиши мумкин.
Триазолбензодиазепинлар (масалан, альпрозолам, мидазолам, триазолам)
Таблетка шаклидаги кларитромицин (кунига икки марта 500 мг) билан бир вақтда мидазоламни вена ичига юборилганда AUC 2,7 марта ва перорал юборилганда 7 марта ошишини кўрсатувчи маълумотлар мавжуд. Мидазолам ва кларитромицинни перорал бир вақтда қабул қилиш мумкин эмас. Агар кларитромицин қабул қилинганда мидазолам вена ичига юборилса, зарурати бўлганида дозага тузатиш киритиш учун пациентнинг кўрсаткичларини синчковлик билан кузатиш керак. Шунга ўхшаш эҳтиёткорлик чоралари CYP3A ёрдамида метаболизмга учрайдиган бошқа бензодиазепинлар, шу жумладан триазолам ва алпразоламга ҳам тааллуқлидир. Чиқарилиши CYP3A га боғлиқ бўлмаган бензодиазепинлар (темазепам, нитразепам, лоразепам) учун кларитромицин билан ўзаро таъсирининг эҳтимоли кам.
Кларитромицин ва триазоламни бир вақтда қабул қилганда марказий нерв тизими томонидан нохуш кўринишлар (масалан, уйқучанлик ва онгни чалкашиши) дан далолат берувчи постмаркетинг хабарлари мавжуд. Марказий нерв тизими томонидан фармакологик самараларни кучайиши мумкинлигини эътиборга олиб, пациентни кузатиш керак.
Ўзаро таъсирнинг бошқа турлари
Колхицин
Колхицин CYP3A учун ҳам, р-гликопротеинининг эффлюкс ташувчиси учун ҳам субстрат ҳисобланади. Кларитромицин ва бошқа макролидлар CYP3A ва р-гликопротеин ингибитори эканлиги маълум. Кларитромицин ва колхицинни бир вақтда қабул қилинган ҳолларда р-гликопротеин ва CYP3A ни кларитромицин томонидан ингибирланиши колхициннинг экспозициясини ошишига олиб келиши мумкин. Кларитромицин ва колхицинни бирга қабул қилганда, айниқса кекса пациентларда, шу жумладан буйрак етишмовчилиги фонида колхицинли токсиклик ҳақида постмаркетинг хабарлари мавжуд. Баъзи пациентларда ўлим ҳоллари кузатилган. Кларитромицин ва колхицинни бирга қабул қилиш мумкин эмас (“Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар”, “Махсус кўрсатмалар”га қаранг).
Дигоксин
Дигоксин р-гликопротеин ташувчиси учун субстрат ҳисобланади. Маълумки, кларитромицин р-гликопротеин ингибитори ҳисобланади. Кларитромицин ва дигоксинни бир вақтда қабул қилган ҳолларда р-гликопротеинни кларитромицин томонидан ингибиция қилиниши, дигоксиннинг экспозициясини ошишига олиб келиши мумкин. Постмаркетинг кузатувларнинг натижалари ҳам дигоксин ва кларитромицинни бир вақтда қабул қилинганда зардобда дигоксиннинг концентрациясини ошишини тасдиқлайди. Бунда баъзи пациентларда дигоксинли интоксикациянинг клиник белгилари, шу жумладан потенциал фатал аритмиялар намоён бўлган. Дигоксин ва кларитромицинни билан бир вақтда қабул қилинганда зардобда дигоксиннинг концентрациясини синчковлик билан назорат қилиш керак.
Зидовудин
Таблетка шаклидаги кларитромицинни ва зидовудинни ОИТВ-инфекцияланган катта пациентлар томонидан бир вақтда перорал қабул қилинганда зидовудиннинг мувозанатли концентрациясини пасайишига олиб келиши мумкин. Кларитромицин зидовудин билан бир вақтда перорал қабул қилинганда зидовудинни сўрилишига таъсир қилиши сабабли, ҳар бир препаратни қабул қилиш орасида тўрт соатлик танаффусни таъминлаган ҳолда, бу ўзаро таъсир аҳамиятли даражада бартараф этилиши мумкин. ОИТВ-инфекцияланган болаларда кларитромициннинг суспензиясини зидовудин ёки дидеоксиинозин билан бир вақтда қабул қилинганда бундай ўзаро таъсир пайдо бўлмайди. Кларитромицинни вена ичига юборилганда бундай ўзаро таъсирнинг эҳтимоли жуда кам.
Фенитоин ва вальпроат
Кларитромицин каби CYP3A ингибиторлари ва метаболизмида амалий жиҳатдан CYP3A иштирок этмайдиган препаратлар (масалан, фенитоин ва вальпроат) ўртасида ўзаро таъсирлар ҳақида спонтан ва чоп этилган хабарлар мавжуд.
Бундай препаратларни кларитромицин билан бир вақтда буюрилганда қон зардобида уларнинг миқдорини назорат қилиш тавсия этилади. Зардобда бу препаратларнинг миқдорини ошиши ҳақида хабар берилган.
Дори препаратлари билан икки томонлама йўналган ўзаро таъсири
Атазанавир
Кларитромицин ҳам, атазанавир ҳам CYP3A субстрати ва ингибитори ҳисобланади. Ушбу препаратлар ўртасида икки томонлама йўналган ўзаро таъсир мавжудлиги тасдиқланган. Кларитромицин (кунига икки марта 500 мг) ва атазанавирни (кунига бир марта 400 мг) бир вақтда қабул қилиш, кларитромициннинг экспозициясини икки марта ошиши, 14-ОН-кларитромициннинг экспозициясини 70% га пасайиши ва атазанавирнинг AUC ни 28% га ошишига олиб келади. Кларитромициннинг терапевтик диапазони кенглиги туфайли буйрак функцияси нормал бўлган пациентларда унинг дозасини камайтириш талаб этилмайди. Креатинин клиренси минутига 30 дан 60 мл гача бўлганда кларитромициннинг мувофиқ дори шаклини қўллаш йўли билан кларитромициннинг дозаси 75% га камайтирилиши керак. Протеаза ингибиторлари билан бирга қўлланганда кларитромициннинг дозаси кунига 1000 мг дан ошмаслиги керак.
Кальций каналлари блокаторлари
Артериал гипотензия пайдо бўлиши хавфи сабабли, метаболизмида CYP3A4 иштирок этувчи кальций каналларининг блокаторлари (масалан, верапамил, амлодипин, дилтиазем) билан кларитромицинни бирга эҳтиёткорлик билан буюриш тавсия этилади. Ўзаро таъсир қон плазмасида кларитромициннинг ҳам ва кальций каналлари блокаторининг ҳам концентрациясини ошишига олиб келиши мумкин. Кларитромицин ва верапамилни бир вақтда қабул қилган пациентларда артериал гипотензия, брадиаритмия ва лактатацидозни пайдо бўлиши ҳақида хабарлар мавжуд.
Итраконазол
Кларитромицин ҳам, итраконазол ҳам CYP3A субстрати ва ингибитори ҳисобланади, шунинг учун ушбу препаратлар орасида икки томонлама йўналган ўзаро таъсир пайдо бўлади. Кларитромицин плазмада итраконазолнинг миқдорини ошишини чақириши, итраконазол эса плазмада кларитромициннинг миқдорини ошишини чақириши мумкин. Итраконазол ва кларитромицинни бир вақтда қабул қилаётган пациентлар кучайган ёки таъсири узайтирилган фармакологик ўзаро таъсирнинг белгилари ёки симптомларини аниқлаш учун синчковлик билан кузатув остида бўлишлари керак.
Саквинавир
Кларитромицин ҳам, саквинавир ҳам CYP3A субстрати ва ингибитори ҳисобланади. Ушбу препаратлар ўртасида икки томонлама йўналган ўзаро таъсир мавжудлиги тасдиқланган. 12 та соғлом кўнгиллиларда ўтказилган тадқиқотлар кларитромицинни (кунига икки марта 500 мг) ва саквинавирни (юмшоқ желатин капсула шаклида, кунига уч марта 1200 мг) бир вақтда қабул қилиш, саквинавирни алоҳида қабул қилишга нисбатан саквинавирнинг мувозанатли AUC ва Cmax кўрсаткичларини мувофиқ 177% ва 187% га ошишини кўрсатган. Кларитромицинни алоҳида қабул қилишга нисбатан, бирга қабул қилинганда кларитромициннинг AUC ва Cmax кўрсаткичлари тахминан 40% га ошган. Тадқиқот натижалари текширилаётган дозаларда ва дори шаклларида қўлланганда дозага тузатиш киритиш талаб этилмайди. Юмшоқ желатин капсула шаклидаги дориларнинг ўзаро таъсири самаралари саквинавирнинг қаттиқ желатин капсулалари шаклидаги кузатиладиган самараларга мос келмаслиги мумкин. Фақат саквинавирни қўллагандаги дориларнинг ўзаро таъсири самаралари саквинавир ва ритонавир билан мажмуавий даволашдаги самараларга мос келмаслиги мумкин. Агар саквинавир ритонавир билан бирга қўлланса, ритонавирни кларитромицинга бўлиши мумкин бўлган таъсирини эътиборга олиш керак (“Дориларнинг ўзаро таъсири”га қаранг).
Махсус кўрсатмалар
Кларитромицинни ҳомиладор аёлларга, айниқса ҳомиладорликнинг I уч ойлигида фойда/хавф нисбатини синчковлик билан баҳоламасдан буюриш мумкин эмас.
Антибиотикларни узоқ муддат қўлланиши сезгир бўлмаган бактериялар ва замбуруғларнинг ошиқча ўсишини чақириши мумкин. Суперинфекция пайдо бўлганида кларитромицинни қўллашни тўхтатиш ва мувофиқ даволашни бошлаш керак.
Кларитромициннинг катта қисми жигар орқали чиқарилади. Шунинг учун жигар функциясини бузилиш бўлган пациентларга бу антибиотикни эҳтиёткорлик билан буюриш керак. Шунингдек кларитромицинни ўртача ва оғир даражадаги буйрак етишмовчилиги бўлган пациентларга буюрилганда эҳтиёткорликка риоя қилиш лозим.
Оғир буйрак етишмовчилиги бўлган пациентларда препаратни эхтиёткорлик билан қўллаш керак.
Кларитромицинни қўллаганда жигар функциясини бузилиши, шу жумладан жигар ферментларининг юқори даражаси, ва сариқлик билан ёки усиз кечувчи гепатоцеллюляр ва/ёки холестатик гепатит хақида хабар берилган. Жигар функциясини бу бузилиши оғир даражали ва одатда қайтувчан бўлиши мумкин. Айрим холларда ўлим билан якунланган жигар етишмовчилиги хақида хабар берилган, у асосан жиддий асосий касалликлар ва/ёки йўлдош медикаментоз даволаш билан ассоциацияланган. Гепатитнинг анорексия, сариқлик, сийдикни тўқлашиши, қорин сохасида қичишиш ёки оғриқ каби кўринишлари ва симптомлари пайдо бўлганида кларитромицинни қўллашни дархол тўхтатиш керак.
Деярли барча антибактериал препаратлар, шу жумладан кларитромицинни қўллаганда, Clostridium difficile (CDAC) томонидан чақирилган енгил оғирлик даражасидан фатал якунланадиган сохтамембраноз колитгача бўлган диареяни ривожланиши ҳақида хабар берилган. Антибиотиклар қўлланганидан кейин диареяси бўлган барча пациентларда Clostridium difficile чақирган диареяни ривожланиши мумкинлигини доимо ёдда тутиш керак. Бундан ташқари, анамнезни синчиклаб тўплаш керак, чунки антибактериал препаратлар қўлланганидан кейин 2 ой ўтгач Clostridium difficile томонидан чақирилган диареяни ривожланиши тўғрисида хабар қилинган.
Колхицин
Кларитромицин ва колхицинни бирга қабул қилинганда, айниқса кекса пациентларда, шу жумладан буйрак етишмовчилиги фонида колхицинли токсиклик ҳақида постмаркетинг хабарлари мавжуд. Айрим пациентларда ўлим ҳоллари кузатилган (“Дориларнинг ўзаро таъсири”га қаранг). Кларитромицин ва колхицинни бирга қабул қилиш мумкин эмас (“Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар”га қаранг).
Кларитромицин ва вена ичига инъекция шаклидаги триазолам ва мидазолам каби триазолбензадиазепинларни бир вақтда эхтиёткорлик билан қўллаш керак (“Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар”га қаранг).
QT интервалини узайиши
Юрак аритмияси ва икки томонлама йўналган тахикардия (torsades de pointes) хавфидан далолат берувчи миокарднинг реполяризация даврини ва QT интервалини узайиши макролидлар, шу жумладан кларитромицин билан даволаниш вақтида кузатилган (“Ножўя таъсири” га қаранг). Қуйидаги вазиятлар юрак қоринчалари аритмияси (жумладан икки томонлама йўналган тахикардия (torsades de pointes)) хавфига олиб келиши мумкинлиги туфайли, кларитромицинни қуйидаги гуруҳ пациентларида эҳтиёткорлик билан қўллаш керак:
- Юрак ишемик касаллиги, оғир юрак етишмовчилиги, ўтказувчанликни бузилиши ёки клиник аҳамиятли брадикардияси бўлган пациентлар.
- Гипомагниемия каби электролит баланси бузилишлари бўлган пациентлар.
Кларитромицинни гипокалиемияси бўлган пациентларга бериш мумкин эмас (“Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар” га қаранг).
- QT интервалини узайишини чақириши мумкин бўлган тиббий препаратлар билан бир вақтда қабул қилаётган пациентлар (“Дориларнинг ўзаро таъсири” га қаранг).
- Кларитромицинни астемизол, цизаприд, пимозид ва терфенадин билан бир вақтда буюриш мумкин эмас (“Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар” га қаранг).
- Кларитромицинни QT интервалини туғма ёки орттирилган узайиши ёки анамнезида юрак қоринчалари аритмиялари бўлган пациентларда қўллаш мумкин эмас (“Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар” га қаранг).
Пневмония
Макролидларга Streptococcus pneumoniae ни резистентлиги бўлиши мумкинлиги туфайли, ногоспитал пневмонияни даволаш учун кларитромицин буюрилганида сезгирликка синама ўтказиш мухимдир. Госпитал пневмонияда кларитромицинни бошқа мувофиқ антибиотиклар билан мажмуада қўллаш керак.
Тери ва юмшоқ тўқималарнинг енгил ва ўртача оғирлик даражасидаги инфекциялари
Ушбу инфекциялар кўпинча Staphylococcus aureus ва Streptococcus pyogenes микроорганизмлари томонидан чақирилган бўлиб, улардан ҳар бири макролидларга резистент бўлиши мумкин. Шунинг учун сезгирликка синама ўтказиш мухим. Бета-лактам антибиотикларни қўллаш мумкин бўлмаган ҳолларда (масалан, аллергия), биринчи танлов препаратлари сифатида бошқа антибиотиклар, масалан, клиндамицин қўлланиши мумкин.
Хозирги вақтда макролидлар фақат айрим тери ва юмшоқ тўқималарнинг инфекцияларини, масалан: Corinobacterium minutissimum томонидан чақирилган (эритразма), acne vulgaris, сарамасли яллиғланишни даволашда ва пенициллинлар билан даволашни қўллаш мумкин бўлмаган вазиятларда роль ўйнайди.
Анафилаксия, теридаги оғир ножўя реакциялари (ТОНР) (масалан, ўткир тарқалган экзантематоз пустулёз (ЎТЭП)), Стивенс-Джонсон синдроми, токсик эпидермал некролиз ва DRESS каби оғир ўткир ўта юқори сезувчанлик реакциялари ривожланганида, кларитромицин билан даволашни дархол тўхтатиш ва шу захоти мувофиқ даволашни бошлаш керак. Цитохром CYP3A4 ферментининг индукторлари билан бир вақтда буюрилганида кларитромицинни эхтиёткорлик билан қўллаш керак («Бошқа дори воситалари билан ўзаро таъсири ва ўзаро таъсирнинг бошқа турлари»га қаранг).
Кларитромицин ва бошқа макролидлар, шунингдек линкомицин ва клиндомицин орасида кесишган резистентлик бўлиши мумкинлигига эътибор бериш керак.
ГМГ-КоА-редуктаза ингибиторлари (статинлар)
Кларитромицинни ловастатин ёки симвастатин билан мажмуада қўллаш мумкин эмас («Қўллаш мумкин бўлмаган холатлар» га қаранг).
Кларитромицинни бошқа статинлар билан бир вақтда эҳтиёткорлик билан қўллаш керак. Кларитромицин ва статинларни бир вақтда қабул қилган пациентларда рабдомиолизнинг ривожланиши хақида хабар берилган. Бундай пациентларда миопатиянинг белгилари ва симптомлари борлигига кузатиш керак.
Агар кларитромицин ва статинларни бир вақтда қўллаш зарурати бўлган ҳолларда статиннинг қайд этилган энг минимал дозасини буюриш керак. CYP3A метаболизмига боғлиқ бўлмаган статинни, масалан, флувастатинни қўллаш имкониятни кўриб чиқиш керак (“Дориларнинг ўзаро таъсири”га қаранг).
Перорал гипогликемик воситалар/Инсулин
Кларитромицин ва перорал гипогликемик воситаларни (масалан, сульфонилмочевина ҳосилалари) ва/ёки инсулинни бир вақтда қабул қилганда яққол гипогликемияни чақириши мумкин. Глюкозанинг даражасини синчиклаб мониторингини ўтказиш тавсия қилинади.
Перорал антикоагулянтлар
Кларитромицин ва варфаринни бир вақтда қабул қилганда жиддий қон кетишини пайдо бўлиши ва ХМН (халқаро меъёрлаштирилган нисбат) кўрсатгичларини ва протромбин индексини аҳамиятли ошишини хавфи бор. Пациентлар бир вақтда кларитромицин ва перорал антикоагулянтларни қабул қилаётган вақтларида ХМН кўрсатгичини ва протромбин вақтини тез-тез назорат қилиш керак.
Кларитромицинни бошқа ототоксик препаратлар, айниқса аминогликозидлар билан эҳтиёткорлик билан қўллаш керак. Даволаш вақтида ва даволангандан кейин вестибуляр аппарати ва эшитиш аъзоси фаолиятларини мониторингини амалга ошириш керак.
Ёрдамчи моддалар
Таъсири узайтирилган таблетка шаклидаги кларитромициннинг таркибига лактоза киради. Кам учрайдиган галактозани наслий ўзлаштираолмаслик, лактаза еишмовчилиги ва глюкозо-галактоз мальабсорбция синдроми бўлган пациентларда препаратни қўллаш мумкин эмас.
Ҳомиладорликда ва лактация даврида қўлланиши
Ҳомиладорлик Кларитромицинни ҳомиладорлик даврида қўллашнинг хавфсизлиги аниқланмаган. Препаратни ҳомиладорлик вақтида, айниқса ҳомиладорликнинг биринчи уч ойлигида фойда/хавф нисбатини синчиклаб баҳоламасдан қўллаш мумкин эмас.
Лактация Кларитромицинни эмизиш даврида қўллашнинг хавфсизлиги аниқланмаган. Кларитромицин кўкрак сутига чиқарилади.
Болалар.
Кларитромицин таблеткаларини 12 ёшгача бўлган болаларда қўллаш ўрганилмаган. Шу ёшгача бўлган болаларга препаратнинг суспензия шаклини қўллаш керак.
Автомобиль ва мураккаб механизмларни бошқариш қобилиятига таъсири.
Кларитромицинни автомобил ва техникани бошқариш қобилиятига таъсири ҳақида маълумотлар йўқ. Агар пациент автомобил ва техникани бошқармоқчи бўлса, пациент ушбу дори препаратини қабул қилганда бош айланиши, вертиго, галлюцинациялар, онгни чалкашиши ва дезориентация пайдо бўлиши мумкинлигини эътиборга олиши керак.
Препарат болалар ололмайдиган жойда сақлансин ва яроқлилик муддати ўтганидан кейин ишлатилмасин.
Дозани ошириб юборилиши
Симптомлари
Мавжуд бўлган хабарлар кларитромициннинг дозасини ошириб юборилиши меъда-ичак йўллари томонидан белгиларни пайдо бўлишини чақириши мумкинлигини кўрсатди. Анамнезида биполяр психози бўлган бир пациентда, у 8 грамм кларитромицин қабул қилган, ақлий ҳолатини бузилиши, параноидал хулқ, гипокалиемия ва гипоксемия ривожланган.
Даволаш
Дозани ошириб юборилиши билан бирга кечувчи ножўя реакцияларни меъдани ювиш ва симптоматик даволаш ёрдамида даволаш керак. Бошқа макролидлар билан бўлган ҳоллардаги каби, гемодиализ ёки перитонеал диализ кларитромициннинг қон зардобдаги даражасини сезиларли ўзгартиришини эҳтимоли кам.
Чиқарилиш шакли
Қобиқ билан қопланган, ажралиб чиқиши модикацияланган таблеткалар.
5 та таблеткадан блистерда, 1 блистердан илова-варақа билан бирга картон қутида.
7 та таблеткадан блистерда, 1 ёки 2 блистердан илова-варақа билан бирга картон қутида.
Сақлаш шароити
Ёруғликдан ҳимояланган жойда, 250С дан юқори бўлмаган ҳароратда сақлансин.
Яроқлилик муддати.
3 йил.
Дорихоналардан бериш тартиби.
Рецепт бўйича.