ҚЎЛЛАШ БЎЙИЧА ЙЎРИҚНОМА
ПИРАНТЕЛ
PYRANTEL
Препаратнинг савдо номи: Пирантел
Таъсир этувчи мода (ХПН): пирантел эмбонати
Дори шакли: таблеткалар.
Таркиби:
1 таблетка қуйидагиларни сақлайди:
фаол модда: 250 мг пирантел;
ёрдамчи моддалар: этилцеллюлоза, повидон, коллоид кремний диоксиди, магний стеарати, апельсин хушбўйи, картошка крахмали.
Таърифи: думалок шаклдаги таблеткалар, икки томонлама ясси, бўлувчи риска билан, қум – сарик рангли кул ранг яшил, билинмас нуктачалар билан, апельсин мазали ва хидли, ёруғликда тўк тус олади, ранги сарик- жигарранг рангига ўзгаради.
Фармакотерапевтик гуруҳи: Антигельминт восита.
АТХ коди: Р02СС01.
Фармакологик хусусиятлари
Пирантел – меъда-ичак йўлларида думалоқ чувалчангларга таъсир қилувчи гижжаларга қарши препаратдир.
Никотин рецепторларини фаоллаштириш йўли билан ичак паразитларининг мушакларини шикастлайди. Холинэстеразани сусайтиради. Паразитларнинг нерв ва мушакларини блоклаб, сурги воситаларини қўшимча қўлламасдан ҳам уларнинг меъда-ичак йўлларидан чиқарилишини осонлаштиради. Препарат паразитларга ривожланишининг эрта босқичида ва уларнинг етилган шаклларига ҳам таъсир қилади; препарат личинкаларга уларни тўқималарга миграцияси жараёнида таъсир қилмайди.
Пирантел қуйидаги думалоқ чувалчангларга нисбатан фаол:
– Enterobius vermicularis
– Ascaris lumbrioides
– Ancylostoma doudenale
– Necator americanus
– Trichostrongylus orientalis ва Trichostrongylus colubriformis
Фармакокинетикаси
Сўрилиши
Меъда-ичак йўлларида кучсиз сўрилади.
10 мг/кг тана вазнига бир марталик дозада қабул қилинганидан кейин препаратнинг плазмадаги концентрацияси 1 – 3 соат давомида 0,05 – 0,13 мкг/мл ни ташкил қилади.
Тақсимланиши
Препаратни йўлдош орқали ва она сутига ўтиши, шунингдек препаратни биологик тўқималарлар ва суюқликларга кириши тўғрисида маълумотлар йўқ (назарий жиҳатдан препаратнинг сўрилиши минимал).
Метаболизми
Меъда-ичак йўлларидан сўрилган препаратнинг минимал миқдори жигарда N-метил-1,3-пропандиамингача қисман метаболизмга учрайди.
Организмдан чиқарилиши
Перорал қабул қилинган препаратнинг дозасини 50% дан кўпроғи ўзгармаган ҳолда аҳлат ва 15% дан камроғи ўзгармаган ҳолда ёки N-метил-1,3-пропандиамин метаболити кўринишида сийдик билан чиқарилади.
Қўлланилиши
- Ascaris lumbricoides чақирган Аскаридоз
- Enterobius vermicularis чақирган Энтеробиоз
- Ancylostoma duodenale и Necator americanus чақирган Анкилостомидоз.
Қўллаш усули ва дозалари
Препарат ичга, овқатланиш вақтида ёки ундан кейин, сув билан бирга қабул қилинади.
Таблеткани ютиб юборишдан аввал яхшилаб чайнаш ёки майдалаш лозим.
Ascaris lumbricoides, Enterobius vermicularis, Ancylostoma duodenale и Necator americanus чақирган касалликларда пациентнинг ёши ва тана вазнига қараб қуйидаги дозалар тавсия этилади:
Пациентнинг ёши | 250 мг ли таблеткалар | мг |
2 ёшдан 6 ёшгача
6 ёшдан 12 ёшгача 12 ёшдан ошган ва тана вазни 75 кг дан юқори бўлмаган катталар Тана вазни 75 кг дан юқори бўлган катталар |
1
2 3
4 |
250
500 750
1000 |
Аскаридоз ва энтерабиозда (шунингдек ушбу касалликларни бирга қўшишида) умумий даволовчи доза (10 мг/кг тана вазнига) бир мартада буюрилади.
Анкилостомидозда суткалик доза (10 мг/кг тана вазнига) 3 кун давомида қабул қилинади.
Некаторознинг оғир шаклларида (Necator americanus нинг массив инвазиялари) 20 мг/кг тана вазнига дозада 2 кун давомида буюрилади.
Диққат!
- Энтеробиозни даволашда бир вақтда барча бирга яшаётганларни даволаш лозим.
- Гигиена қоидаларига қатъий риоя қилиш керак.
- Препарат билан даволаш курси якунланганидан кейин 14 кун ўтгач назоратли паразитологик текширишлар ўтказилиши лозим.
Ножўя таъсирлари
Препарат қабул қилинганидан кейин ножўя самаралари фақат айрим ҳоллардагина бўлиши мумкин ва улар даволаш тугаганидан кейин ўтиб кетади.
Ножўя таъсирлари қуйидаги тоифаларга бўлинади:
- Жуда тез-тез (≥1/10)
- Тез-тез (≥1/100 то <1/10)
- Тез-тез эмас (≥1/1 000 то <1/100)
- Кам (≥1/10 000 то <1/1 000)
- Жуда кам (<1/10 000), номаълум тез-тезлик билан (тез-тезлигини мавжуд маълумотлар асосида аниқлашнинг имкони йўқ).
Меъда-ичак бузилишлари
Кам ҳолларда: кўнгил айниши, қусиш, меъдада оғриқ ва спазмлар, диарея, иштаҳани йўқолиши.
Номаълум тез-тезлик билан: ич келишига қистовлар.
Нерв тизимини бузилишлари
Кам ҳолларда: бош оғриғи, бош айланиши, уйқучанлик, уйқусизлик.
Номаълум тез-тезлик билан: галлюцинациялар, дезориентация, парестезия.
Тери ва тери ости клетчаткасини ўзгаришлари
Кам ҳолларда: тери тошмаси.
Умумий ва қўллаш жойининг ҳолати
Кам ҳолларда: ҳолсизлик.
Номаълум тез-тезлик билан: иситма.
Жигар ва ўт йўллари фаолиятини бузилишлари
Кам ҳолларда: аминотрансферазалар фаоллигини ўткинчи ошиши.
Ички қулоқ ва лабиринт фаолиятини бузилишлари
Номаълум тез-тезлик билан: эшитишни бузилишлари
Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар
Пирантелга ёки ёрдамчи моддаларга юқори сезувчанлик.
Дориларнинг ўзаро таъсири
Шифокорни ёки фармацевтни кабул қилаётган барча дори воситалари, шу жумладан рецептсиз ва усимликдан қилинган дори воситалари хакида маълумот бериш керак.
Пиперазин билан бир вақтда қўлланмасин. Бирга қўллаш антагонистик таъсир кўрсатади.
Пирантел плазмада теофиллиннинг концентрациясини ошириши мумкин.
Махсус кўрсатмалар
Пирантелни эҳтиёткорлик билан қўллаш керак – қуйидаги пациентларга алоҳида шифокор назорати зарур:
- жигар етишмовчилиги бўлган пациентлар, чунки даволаш жараёнида препарат АспАТ нинг концентрациясини ошириши мумкин,
- озиқланиши етарли бўлмаган ёки анемияси бўлган пациентлар.
Ҳомиладорлик ва лактация даврида қўлланиши
Агар бемор ҳомиладор бўлишни режалаштираётган бўлса ёки ҳомиладор бўлса ёки ҳомиладорликка шубха қилаётган бўлса шифокор ёки фармацевт билан маслахатлашиш керак. Ҳайвонларда ўтказилган текширишлар натижасида пирантелни ҳомилага зарарли таъсири аниқланмаган.
Пирантелни ҳомиладорлик вақтида қўллашнинг хавфсизлиги бўйича назоратли текширишлар ўтказилмаган, шунинг учун препаратни бу даврда камдан-кам ҳолларда, она учун тахмин қилинаётган фойда, ҳомила учун потенциал хавфдан устун бўлгандагина қўллаш мумкин. Препаратни эмизиш даврида қўллашнинг хавфсизлиги бўйича маълумотлар йўқ. Лактация даврида аёлларга буюриш тавсия этилмайди. Агар пирантел билан даволаш жуда зарур бўлса, эмизишни тўхтатиш керак.
Автомобилни ва мураккаб механизмларни бошқариш қобилиятига таъсири
Транспорт воситаларини бошқариш ва ҳаракатланаётган механизмларга хизмат кўрсатиш қобилиятига препаратнинг таъсирини текширишлари ўтказилмаган.
Препарат болалар ололмайдиган жойда сақлансин ва яроқлилик муддати ўтгач қўлланилмасин.
Дозани ошириб юборилиши
Тавсия қилингандан кўра юқори дозани қабул қилган бўлса, дархол шифокор ёки фармацевт билан маслахатлашиш керак.
Дозани ошириб юборилиши симптомлари:
Кўришни бузилиши, дезориентация, бош айланиши, хушдан кетиш ёки ётган ёки ўтирган ҳолатдан турганда бош айланиши, терлаш, илгари кузатилмаган чарчоқлик ёки ҳолсизлик ҳисси, мунтазам бўлмаган пульс; тиришишлар, мушакларни қалтираши ва ҳолсизлиги; ҳолдан тойиш ҳисси, асфиксия (бўғилиш, хушдан кетиш).
Даволаш:
Специфик зидди заҳари йўқ. Доза ошириб юборилган ҳолларда симптоматик ва тутиб турувчи даволаш (меъдани эрта ювиш, нафас йўлларининг ўтказувчанлигини тутиб туриш, қон босимини тутиб туриш).
Чиқарилиш шакли
250 мг ли таблеткалар, 3 таблеткадан алюмин фолгали блистерда. 1 блистердан қўллаш бўйича йўриқномаси билан бирга давлат ва рус тилларида, картон қутига солинган.
Сақлаш шароити
Қуруқ, ёруғликдан ҳимояланган жойда, 25°С дан юқори бўлмаган ҳароратда.
Яроқлилик муддати
5 йил.
Дорихоналардан бериш тартиби
Рецепт бўйича.