ҚЎЛЛАШ БЎЙИЧА ЙЎРИҚНОМА
ПАНТАП®
PANTAPUM
Препаратнинг савдо номи: Пантап®
Таъсир этувчи модда (ХПН): пантопразол
Дори шакли: ичакда эрийдиган қобиқ билан қопланган таблеткалар
Таркиби:
фаол модда: пантопразол натрий сесквигидрати (40 мг пантопразолга эквивалент);
ёрдамчи моддалар: уч асосли фосфат натрий ангидрати, изомальт, натрий карбоксиметилцеллюлоза, кросповидон, натрий стеарил фумарати;
ҳимоя қобиғи: Sepisperse AP 3232 Jaune Yellow, гипромелоза, поливинилпирролидон, пропиленгликоль;
ичакда эрийдиган қобиғи: эудрагит, триэтилцитрати, симетикон эмульсияси.
Таърифи: овал шаклдаги, сарғиш – крем (оч сариқ) рангли ичакда эрийдиган қобиқ билан қопланган таблеткалар.
Фармакотерапевтик гуруҳи: Меъда ва ўн икки бармоқ ичак ярасига қарши воситалар.
АТХ коди: A02BC02
Фармакологик хусусиятлари
Пантопразол меъда секрециясининг блокатори бўлиб, париетал ҳужайралардан хлорид кислотаси секрециясини финал босқичини катализ қилувчи фермент, Н+, К+ АТФ-аза протон насосини, ингибиция орқали хлорид кислотаси секрециясини ҳам камайтиради. Бунда препарат кислота ҳам асосийсини, ҳам рағбатлантирилганини (рағбатлантирувчининг табиатидан қатъий назар) ингибицияга олиб келади. Бир марта қабул қилингандан кейин кислота секрециясини ингибиция қилиниши 24-72 соат давом этади. Препаратни қабул қилиш тўхтатилганида, секретор фаоллик аста-секин ўзининг дастлабки ҳолатига 7 кундан кейин қайтади. Пепсин секрециясини сусайтирмайди, гастриннинг зардобдаги даражасини оширади, у одатда препарат билан даволаш тўхтатилгандан кейин 1-2 ҳафта давомида дастлабки кўрсаткичга қайтади. Антибиотикларнинг антихеликобактер самарасини намоён бўлишига ёрдам беради.
Фармакокинетикаси
Ичга қабул қилинганидан кейин пантопразол тез сўрилади. Қон плазмасидаги максимал концентрациясига (Сmах) 20 мг ёки 40 мг ли биринчи дозадан кейин эришилади. Ўртача, 1,0-1,5 мкг/мл га тенг бўлган 20 мг доза учун Сmах 2-2,5 соатдан кейин ва 2,0-3,0 мкг/мл – 40 мг доза учун 2,5 соатдан кейин эришилади. Ушбу кўрсаткич бу препаратни кўп марта қўллагандан кейин доимий бўлиб қолади.
Тақсимланиш ҳажми (Vd) 0,15 л/кг ни, клиренси – 0,1-л/соат/кг ни ташкил қилади. Препаратнинг ярим чиқарилиш даври (Т1/2) – 1 соатни ташкил қилади.
Препаратнинг фармакокинетикаси препарат бир марта қўлланганидан кейин ҳам ва кўп марта қўлланганидан кейин ҳам бир хил.
Пантопразолни қон плазмаси оқсиллари билан боғланиши 98% ни ташкил қилади. Жигарда метаболизмга учрайди. Асосий чиқарилиш йўли – буйраклар орқали (таҳминан 80%) пантопрозолнинг метаболитлари кўринишида, оз миқдорда аҳлат билан чиқарилади. Қон плазмасидаги ва сийдикдаги асосий метаболити сульфат билан конъюгация қилувчи десметилпантопразолдир.
Мутлоқ биокираолишлиги – 77% ни ташкил қилади. Уларни овқат билан бир вақтда қўллаш “концентрация-вақт” эгри чизиқ остидаги майдон (AUC) ва Сmах га таъсир қилмайди.
Препаратни буйраклар фаолияти чекланган пациентларда (шу жумладан гемодиализдаги пациентларда) қўлланганда дозани пасайтириш талаб қилинмайди. Соғлом пациентларда бўлгани каби, пантопразолнинг Т1/2 қисқадир. Препаратнинг жуда оз қисмигина диализланади. Тўпланиб қолиш юз бермайди.
Жигар циррози (Child таснифи бўйича А ва В синфлари) бўлган пациентларда Т1/2 кўрсаткичи, пантопразолни 20 мг дозада қўлланганида 3-6 соатгача ва 40 мг дозада қўлланганида эса 7-9 соатгача ошади. AUC кўрсаткичи (20 мг доза учун) 3-5 марта ва (40 мг доза учун) 5-7 марта ошади. Сmах соғлом пациентларга нисбатан 1,3 марта (20 мг доза учун) ва 1,5 мартага (40 мг доза учун) ошади.
Кекса пациентларда AUC ва Сmах ни бироз ошиши клиник аҳамиятга эга эмас.
Қўлланилиши
Меъда ва ўн икки бармоқ ичак ярасини, шу жумладан Н2-гистамин рецепторларининг антагонистларига чидамли бўлган, ностероид яллиғланишга қарши воситалари билан даволаш оқибатида чақирган эрозив-ярали шикастланишлар, рефлюкс-эзофагит, Золлингер-Эллисон синдромини даволаш ва олдини олиш учун қўлланилади. Меъда ва ўн икки бармоқ ичак яраси бўлган пациентларда Helicobacter pylori ни (антибиотиклар билан мажмуавий) бартараф этишда қўлланади.
Қўллаш усули ва дозалари
Ичга буюрилади, овқатдан олдин (одатда эрталаб), кўп бўлмаган миқдордаги суюқлик билан ичилади.
Меъда ярасини ва рефлюкс-эзофагитни симптоматик даволаш: тавсия қилинадиган доза 20-40 мг бўлиб, 2-4 ҳафта давомида ҳар куни қабул қилинади. Бошланғич даволаш курсидан сўнг тўлиқ соғаймаган ва даволашни бошқа турларига чидамли бўлган пациентлар учун препаратнинг дозаси кунига 40 мг гача оширилади ва даволаш яна 4 ҳафтагача давом эттирилади. Даволаш курсининг давомийлиги кўрсатмага кўра тайинланади, лекин у 8 ҳафтадан ошмаслиги керак.
Дуоденал ярада: одатдаги доза 2 ҳафта давомида ҳар куни қабул қилинадиган 20-40 мг ҳисобланади. Бошланғич даволаш курсидан кейин тўлиқ соғаймаган пациентлар учун даволаш яна кейинги 4 ҳафтагача узайтирилади. Ярани ёмон битишида бошланғич доза 40 мг бўлиб, 4 ҳафталик даволаш давомийлиги тавсия қилинади.
Ярани қайталаниши ва рефлюкс-эзофагитни олдини олиш учун кунига 10-40 мг доза тавсия қилинади.
Препарат билан узоқ вақт узлуксиз даволаш тавсия этилмайди.
Золлингер-Эллисон синдромида: тавсия қилинадиган бошланғич доза 40 мг дан ҳар куни буюрилади. Дозани шахсий равишда кунига 240 мг гача ошириш мумкин (бундай ҳолда уни 2 марта қабул қилишга бўлинади), даволаш давомийлиги касаллик симптомларининг динамикасига боғлиқ.
Helicobacter pylori га нисбатан бактерицид самарага эришиш учун: препарат 40 мг дозада кунига 2 марта, мувофиқ антибиотиклар (амоксициллин, кларитромицин, тетрациклин ва бошқалар) билан турли схемаларда қабул қилинади, улар 7 дан 14 кунгача давом этади. Яранинг тўлиқ тузалиши учун, иккиёқлама ёки учёқлама даволашдан кейин антацидлар билан қўшимча даволаш керак бўлиши мумкин.
Ностероид яллиғланишга қарши препаратларни қабул қилиш оқибатида чақирилган яраларда: тавсия қилинадиган доза кунига 20-40 мг ҳисобланади.
Ножўя таъсирлари
Препарат одатда яхши ўзлаштирилади. Айрим ҳолларда (тахминан 1%) қуйидагилар бўлиши мумкин:
Нерв тизими томонидан: бош оғриғи, бош айланиши, уйқучанлик, уйқусизлик, лоҳаслик ҳисси, парестезиялар, айрим ҳолларда – депрессия ва галлюцинациялар (мойиллиги бўлган пациентларда).
Меъда-ичак йўллари ва жигар томонидан: колит, диарея, қоринда оғриқ, кўнгил айниши, қусиш, метеоризм, таъм сезишни ўзгариши, стоматит, билирубин даражасини ошиши ёки ошмаслиги билан кечувчи, жигар ферментлари фаоллигини ошиши, гликозурия, гипербилирубинемия.
Нафас тизими томонидан: ларингит, кам ҳолларда – бронхоспазм, астма.
Таянч-ҳаракат аппарати томонидан: артралгия, миалгия, мушакларни кучсизлиги.
Қон яратиш тизими томонидан: айрим холларда – анемия.
Тери реакциялари: тери тошмаси, эшакеми ва/ёки қичишиш, кўп шаклли эритема.
Бошқа реакциялар: алоҳида ҳолларда – периферик шишлар, кўришни бузилиши, гематурия, импотенция, тер ажралиб чиқишини кучайиши, иситмалаш, буйрак оғриқлари.
Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар
Препаратга юқори сезувчанлик, невротик турдаги диспепсия, меъда-ичак йўлларини хавфли ўсма касалликлари, буйрак ва жигар фаолиятини яққол бузилишлари, ҳомиладорлик, лактация, 12 гача бўлган пациентларда қўллаш мумкин эмас.
Дориларнинг ўзаро таъсири
Препарат диазепам, варфарин ва фенитоинни, шунингдек жигарда цитохром Р450 иштирокида микросомал оксидланиши орқали метаболизмга учрайдиган бошқа дори воситаларини организмдан чиқарилишини секинлаштиради.
Препаратни қабул қилиш фонида меъда ширасининг рН биологик кира олишлигида муҳим омил бўлган айрим дориларни (масалан, кетоконазол, ампициллин ва уни ҳосилалари, темир тузлари) сўрилиши пасайиши мумкин.
Препаратни антацидлар, метопролол, теофиллин, лидокаин ва хинидин билан бир вақтда қўлланганида дори воситаларининг таъсирини ўзгариши кузатилмаслиги аниқланган.
Махсус кўрсатмалар
Кекса беморлар ва жигар ёки буйраклар фаолиятини бузилишлари бўлган пациентлар учун дозани махсус танлаш талаб қилинмайди.
Даволашни бошлашдан аввал меъда ва қизилўнгачда хавфли ўсма жараёни йўқлигини истисно қилиш керак, чунки препаратни қабул қилиш симптомларни ниқоблаши мумкин, бу тўғри ташхис қўйишни қийинлаштиради ва кечиктиради. Жигар фаолиятини бузилишлари бўлган пациентларда қўлланганида қонда жигар ферментлари фаоллигини мунтазам назорат қилиш ва у ошганида пантопразолни бекор қилиш керак.
Пантопразолни ҳомиладорликда қўллаш керак бўлганида она учун кутиладиган фойда ва ҳомила учун бўлган потенциал хавфни қиёслаш керак. Лактация даврида препаратни қабул қилиш зарурати туғилганда эмизишни тўхтатиш тўғрисидаги масалани ҳал қилиш керак, чунки экспериментал тадқиқотларда пантопразолни кўкрак сути билан чиқарилиши аниқланган.
Препарат билан даволаниш вақтида транспорт воситаларини бошқариш ва диққатни жамлаш талаб қиладиган механизмлар билан ишлашдан сақланиш лозим.
Препаратни болалар ола олмайдиган жойда сақлаш ва уни яроқлилик муддати ўтгач ишлатмаслик лозим.
Дозани ошириб юборилиши
Препаратни бир марта 400 мг гача бўлган дозада қабул қилиш ҳеч қандай ҳавф солувчи симптомларни ривожланишига олиб келмайди. Дозани бундан ҳам юқорироқга ошириб юбориш ҳолларда, маҳсус антидоти йўқлиги туфайли, меъдани ювиш ва симптоматик даволашни ўтказиш керак. Гемодиализ билан қонни препаратдан тозалаш самарасиз.
Чиқарилиш шакли
«Пантап®», ичакда эрийдиган қобиқ билан қопланган таблеткалар, №14, №28.
Сақлаш шароити
Қуруқ, ёруғликдан ҳимояланган жойда, 25°С дан юқори бўлмаган ҳароратда.
Яроқлилик муддати
3 йил.
Дорихоналардан бериш тартиби
Рецепт бўйича.