ҚЎЛЛАШ БЎЙИЧА ЙЎРИҚНОМА

ЛИЗИНОПРИЛ–АСТРАФАРМ

LIsINOPRIL-ASTRAPHARM

Препаратнинг савдо номи: ЛИЗИНОПРИЛ-АСТРАФАРМ

Таъсир этувчи модда (ХПН): лизиноприл

Дори шакли: Таблеткалар

Бир таблетка қуйидагиларни сақлайди:

фаол модда: 5 мг, 10 мг ёки 20 мг лизиноприлга қайта ҳисоблаганда лизиноприл дигидрати;

ёрдамчи моддалар: кальций гидрофосфати, маннит, маккажўхори крахмали, магний стеарати, сувсиз корлоид кремний диоксиди .

Таърифи: оқ рангли, яссицилиндрик шаклли, четлари ўйилган ва бир томонида рискали таблеткалар.

Фармакотерапевтик гуруҳи: антигипертензив восита (ААФ ингибитори).

АТХ коди: С09АА03

Фармакологик хусусиятлари

Фармакодинамикаси.

Лизиноприл – ААФ ингибиторидир. Препаратнинг таъсир механизми ангиотензин I дан ангиотензин II ни ҳосил бўлишини сусайтиришдан иборат. ААФ ни сусайиши ангиотензин II нинг қон плазмасидаги концентрациясини пасайишига олиб келади, бу вазопрессорлар фаоллигини ва альдостерон секрециясини пасайишига, шунингдек калийни қон зардобидаги концентрациясини ошишига олиб келиши мумкин.

Гипертензияда таъсир механизми ренин-ангиотензин-альдостерон тизимини сусайиши орқали амалга ошиши туфайли, лизиноприл ҳатто ренин даражаси паст бўлган гипертензияли пациентларда ҳам гипотензив таъсир кўрсатади. ААФ, брадикининни парчалайдиган киназа II ферментига ўхшайди. Лизиноприл билан даволанганда, брадикининнинг ошган даражасининг аҳамияти (у яққол қон томир кенгайтирувчи хусусиятга эга) тўлиқ аниқланмаган ва у кейинги ўрганишларни талаб қилади.

Фармакокинетикаси.

Сўрилиши.

Лизиноприл перорал қабул қилинганидан кейин овқат ҳазм қилиш йўлларида секин ва тўлиқ сўрилмайди. Қабул қилинганидан кейин препаратни сўрилиши (6–60 %) индивидлар орасидаги фарқи билан тахминан 25 % ни ташкил этади. Бир вақтда овқат қабул қилиш препаратни сўрилишига таъсир қилмайди. Қон плазмасидаги максимал концентрациясига тахминан 6-8 соатдан кейин эришилади.

Тақсимланиши

Қон зардобида мувозанат концентрацияларга препарат қабул қилинганидан кейин 2-3 кун давомида эришилади. ААФдан ташқари қон зардоби оқсиллари билан боғланмайди.

Метаболизми ва чиқарилиши.

Метаболизмга учрамайди, ўзгармаган кўринишда сийдик билан чиқарилади.

Гемодиализда чиқарилади.

Алоҳида гуруҳ пациентлаирда фармакокинетикаси.

Буйрак фаолиятини бузилишида лизиноприлнинг чиқарилиши функционал бузилишларнинг даражасига пропорционал равишда камаяди (бундай камайиш калавалар фильтрацияси минутига 30 мл кам бўлганда клиник аҳамиятга эга).

Юрак етишмовчилигида лизиноприлнинг буйрак клиренси пасаяди.

Кекса ёшдаги пациентларда, кон плазмадаги лизиноприл концентрацияси ва “концентрация-вақт” эгри чизиғи остидаги кўрсаткичи ёш пациентларга нисбатан юқорироқ (тахминан 60% юқорироқ) бўлиши характерли.

Қўлланилиши

– артериал гипертензия;

– сурункали юрак етишмовчилиги;

– гемодинамикаси кўрсаткичлари барқарор бўлган (артериал босим 100 мм сим. уст. дан юқори) пациентларда миокард инфаркти;

– қандли диабетдаги диабетик нефропатия (инсулинга қарам II типдаги қандли диабетли беморлар) да қўлланади.

Қўллаш усули ва дозалари

Лизиноприл-Астрафармнинг таблеткаларини суткада 1 марта, овқат қабул қилишдан қатъий назар, бир хил вақтда қабул қилган афзал. Суткалик доза пациентнинг реакциясига ва қон босимига қараб шахсий равишда белгиланади.

Артериал гипертензия.

Препарат монотерапия сифатида ёки бошқа синфдаги антигипертензив воситалари билан мажмуада қўлланади.

Бошланғич доза

Артериал гипертензияда тавсия этиладиган бошланғич дозаси суткада 10 мг ни ташкил этади. Бошланғич дозадан кейин, ренин-ангиотензин-альдостерон тизими фаоллиги юқори бўлган (хусусан реноваскуляр гипертензияда, организмдан натрий хлоридини ортиқча чиқарилишида ва/ёки дегидратацияда, юрак декомпенсацияси ёки кучли яққолликдаги артериал гипертензияда) пациентларда артериал босими ҳаддан ташқари пасайиб кетиши мумкин. Ушбу пациентлар учун тавсия этилган бошланғич дозаси суткада 2,5-5 мг ни ташкил этади ва даволанишнинг бошланиши шифокор кузатуви остида бўлиши керак.

Самарани бир маромда сақлаб турувчи доза

Одатдаги самарани бир маромда сақлаб турувчи самарали доза суткада 20 мг ни ташкил этади. Агар препарат кўрсатилган дозада 2-4 ҳафта давомида етарли терапевтик самара кўрсатмаса, кейинчалик дозани ошириш мумкин. Максимал суткалик доза 80 мг ни ташкил этади.

Диуретикларни қабул қилаётган пациентлар

Агар пациент аввал диуретиклар билан даволанган бўлса, у ҳолда Лизиноприл-Астрафарм препаратини қўллашни бошлашдан 2-3 кун олдин уларни қабул қилишни тўхтатиш керак. Агар диуретикларни бекор қилиш мумкин бўлмаса, у ҳолда препаратнинг бошланғич дозаси суткада 5 мг дан ошмаслиги керак. Бундай ҳолларда биринчи доза қабул қилинганидан кейин бир неча соат давомида  шифокор назорати тавсия қилинади, (максимал таъсирга тахминан 6 соатдан кейин эришилади) чунки АБ ни яққол пасайиши ривожланиши мумкин.

Буйрак етишмовчилиги бўлган пациентлар

Буйрак етишмовчилиги бўлган пациентларда дозани жадвалда кўрсатилгандек, креатинин клиренси қийматига қараб аниқланади.

*Доза ва/ёки дозалаш тартиби артериал босими қийматига қараб белгиланади. Дозани артериал босими назорати остида суткада 40 мг гача ошириш мумкин.

Сурункали юрак етишмовчилиги.

Симптоматик сурункали юрак етишмовчилиги бўлган пациентлар учун Лизиноприл-Астрафармни диуретиклар, дигиталис препаратлари ёки β-блокаторлари билан даволашга қўшимча сифатида қўлланиши мумкин. Артериал босимига бирламчи таъсирини аниқлаш мақсадида Лизиноприл-Астрафарм шифокор назоратида суткада бошланғич 2,5 мг дозада буюрилади. Препаратнинг дозаси суткада 35 мг максимал дозагача камида 2 хафталик интервал билан 10 мг гача оширилиши лозим.

Дозани аниқланиши ҳар бир пациентнинг клиник кузатувига асосланиши керак. Симптоматик артериал гипотензия ривожланиши хавфи юқори бўлган пациентларда (организмдан натрий хлоридини ортиқча чиқарилишида) гипонатриемияли ёки гипонатриемиясиз, гиповолемия, шунингдек диуретикларни юқори дозаларда қабул қилган пациентларда, даволанишни бошлашдан олдин юқорида айтиб ўтилган ҳолатлар компенсация қилиниши лозим.

Ўткир миокард инфаркти

Пациентлар Лизиноприл билан бир вақтда тромболитик дори воситалари, ацетилсалицил кислотаси ва β-блокаторларлар билан одатдаги стандарт даволанишлари керак. Лизиноприл вена ичига ёки трансдермал юборилган нитроглицирин билан мутаносибдир.

Бошланғич дозаси (инфарктдан кейинги биринчи 3 кун)

Лизиноприл билан даволашни касалликнинг симптомлари намоён бўлгандан  биринчи 24 соатда бошлаш керак. Агар систолик артериал босим 100 мм сим. уст. дан паст бўлса, даволанишни бошлаш мумкин эмас. Лизиноприл-Астрафармнинг биринчи дозаси 5 мг ни ташкил этади, 24 соатдан сўнг 5 мг дозаси такроран буюрилади, ундан кейин суткада 10 мг дозаси буюрилади ва кейинчалик самарани бир маромда сақлаб турувчи дозаси суткада 10 мг ни ташкил қилади.

Систолик артериал босими паст (≤120 мм сим. уст.) бўлган беморларда миокард инфарктидан кейинги биринчи 3 сутка давомида препарат 2,5 мг дозада буюрилиши керак.

Самарани бир маромда сақлаб турувчи дозаси

Самарани бир маромда сақлаб турувчи дозаси суткада 10 мг ни ташкил этади. Артериал гипотензия пайдо бўлганда (систолик АБ≤100 мм сим. уст.) 5 мг самарани бир маромда сақлаб турувчи дозани вақтинча 2,5 мг гача камайтирилади. Давомли артериал гипотензия пайдо бўлганда (систолик АБ<90 мм сим. уст. 1 соатдан кўпроқ) даволашни тўхтатиш керак.

Даволаш 6 ҳафта давом этиши, ундан кейин пациентнинг ҳолатини такроран баҳолаш керак. Юрак етишмовчилигининг симптомлари пайдо бўлган пациентлар лизиноприл билан даволанишни давом эттиришлари лозим.

Диабетик нефропатия.

II тип қандли диабети ва бошланғич нефропатияси бўлган беморларда артериал гипертензияни даволаш учун Лизиноприл-Астрафармнинг дозаси суткада 10 мг ни ташкил қилади. Зарурати бўлганида ўтирган ҳолатда диастолик артериал босимини 90 мм сим. уст. паст қийматига эришиш мақсадида дозани суткада 20 мг гача ошириш мумкин.

Кекса ёшдаги пациентлар

Клиник тадқиқотларда препаратнинг самарадорлиги ва хавфсизлигининг кўрсаткичлари ёшга қараб ўзгариши аниқланмаган. Буйрак фаолиятини сусайиши бўлган кекса ёшдаги шахсларга буюрилган бошланғич дозасига юқорида келтирилган жадвал бўйича тузатиш киритиш керак. Кейинчалик доза пациентнинг реакция ва артериал босимига қараб белгиланади.

Ножўя реакциялари

Ножўя реакциялари қуйидаги намоён бўлиш тез-тезлигида келтирилган: жуда тез-тез (> 1/10), тез-тез (≥ 1/100, < 1/10), баъзида (≥ 1/1000, < 1/100), кам ҳолларда (≥ 1/10 000, < 1/1000), жуда кам ҳолларда (< 1/10 000), номаълум (мавжуд маълумотлар асосида баҳолаб бўлмайди).

Қон яратиш ва лимфатик тизим томонидан: кам ҳолларда – гематокрит ва гемоглобин даражасини пасайиши; жуда кам ҳолларда – суяк кўмиги фаолиятини сусайиши, анемия, тромбоцитопения, лейкопения, нейтропения, агранулоцитоз, гемолитик анемия, лимфоаденопатиялар, аутоиммун касаллик.

Моддалар алмашинуви томонидан: жуда кам ҳолларда – гипогликемия.

Марказий нерв тизими томонидан: тез-тез – бош айланиши, бош оғриғи; баъзида – кайфиятни ўзгариши, парестезиялар, таъм сезиш ҳиссини ўзгариши, уйқуни бузилиши, мувозанатни бузилиши, дезориентация; кам ҳолларда – онгни чалкашиши, ҳид билишни бузилиши; номаълум – депрессия симптомлари, хушдан кетиш.

Юрак-қон томир тизими томонидан: тез-тез – ортостатик самаралар (шу жумладан артериал гипотензия); баъзида – миокард инфаркти ёки цереброваскуляр инсульти, пальпитация, тахикардия, Рейно феномени.

Нафас тизими томонидан: тез-тез – йўтал, бронхит; баъзида – ринит, ҳансираш; кам ҳолларда – диспноэ, ангионевротик шиш; жуда кам ҳолларда – бронхоспазм, глоссит, синусит, аллергик альвеолит/эозинофил пневмония.

Овқат-ҳазм қилиш тизими томонидан: тез-тез – диарея, қусиш; баъзида – кўнгил айниши, қоринда оғриқ ва диспепсия; кам ҳолларда – оғизни қуриши, иштаҳани пасайиши, таъмни ўзгариши; жуда кам ҳолларда – панкреатит, интестинал ангионевротик шиш, қабзият, гепатит (гепатоцеллюляр ёки холестатик), сариқлик ва жигар етишмовчилиги.

Тери томонидан: баъзида – тошма, қичишиш, ўта юқори сезувчанлик, юзни, қўл-оёқларни, лабни, тилни, товуш ёриғи ва/ёки ҳиқилдоқни ангионевротик шиши,  қизиш ҳисси, тери гиперемияси; кам ҳолларда – эшакеми, алопеция, псориаз; жуда кам ҳолларда – кўп терлаш, пемфигус, токсик эпидермал некролиз, Стивенс-Джонсон синдроми, кўп шаклли эритема, тери лимфоцитомаси.

Бир ёки бир неча қуйидаги симптомларни: иситма, васкулит, миалгия, артралгия/артрит, мусбат антинуклеар антителаларни (АНА) пайдо бўлиши, эритроцитларни чўкиш тезлигини (ЭЧТ) ошиши, эозинофилия ва лейкоцитоз, тошмалар, фотосенсибилизация ёки ва терининг бошқа қўринишларини ўз ичига оллувчи синдром ҳақида хабарлар бор.

Буйрак ва сийдик чиқариш тизими томонидан: тез-тез – буйрак дисфункцияси; кам ҳолларда – уремия, ўткир буйрак етишмовчилиги; жуда кам ҳолларда – олигурия/анурия.

Эндокрин тизими томонидан:  номаълум – антидиуретик гармонини ноадекват секрецияси.

Репродуктив тизими ва сут безлари томонидан:баъзида – импотенция; кам ҳолларда – гинекомастия.

Организм томонидан: баъзида – толиқиш, ҳолсизлик.

Лаборатория кўрсаткичлари: баъзида – қонда мочевина даражасини ошиши, қон зардобида креатининнинг ошиши, жигар ферментлари фаоллигини ошиши, гиперкалиемия; кам ҳолларда – қон зардобидаги билирубин даражаси ошиши, гипонатриемия, протеинурия.

Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар

Лизиноприлга, препаратнинг бошқа компонентларига ёки бошқа ААФ ингибиторларига юқори сезувчанлик;

Анамнезидаги ангионевротик шиш (шу жумладан ААФ ингибиторлари қўлланганидан кейин, идиопатик ва наслий шиш).

Аортал ёки митрал стеноз ёки гипертрофик кардиомиопатия.

Буйрак артериянинг билатерал стенози ёки якка буйрак артериясининг стенози; гемодинимикаси барқарор бўлмаган ўткир миокард инфаркти; кардиоген шок; зардобдаги креатининнинг даражаси ≥ 220 мкмоль/л бўлган пациентлар.

Ҳомиладорлик ва лактация даври.

Болалар ва 18 ёшгача бўлган ўсмирларда қўллаш мумкин эмас.

Дориларнинг ўзаро таъсири

Диуретиклар

Диуретиклар билан бир вақтда қўлланганда антигипертензив самарасини қўшилиши аниқланади. Диуретикларни, айниқса яқинда буюрилиб қабул қилаётган пациентларда лизиноприлни қабул қилиш, баъзида артериал босимини ҳаддан зиёд пасайишини чақириши мумкин. Агар лизиноприл билан даволаш олдидан диуретикни қабул қилиш бекор қилинса, симптоматик артериал гипотензияни ривожланиш хавфи камаяди.

Калий тежовчи диуретиклар, калий сақловчи овқат қўшимчалари ёки туз ўрнини босувчилар.

ААФ ингибиторлари клиник тадқиқотларида қон зардобидаги калий даражаси норма чегарасида қолсада, баъзи пациентларда гиперкалиемия ривожланган. Гиперкалиемия хавфини буйрак етишмовчилиги, қандли диабет, калий тежовчи диуретикларни (масалан спиронолактон, триамтерен ёки амилорид) ва калий сақловчи овқат қўшимчалари ёки туз ўрнини босувчиларни бир вақтда қабул қилиш каби омиллар билан боғлиқ.

Калий сақловчи овқат қўшимчалар, калийни тежовчи диуретикларлар ёки калий сақловчи туз ўрнини босувчиларни қўллаш, калийнинг қон зардобидаги даражасини, айниқса буйрак фаолиятини бузилишлари бўлган пациентларда аҳамиятли даражада ошишига олиб келиши мумкин. Лизиноприлни калийни чиқарувчи диуретиклар фонида қўлланганда, уларни қабул қилиш оқибатидаги гипогликемия сусайиши мумкин.

Литий.

ААФ ингибиторлари литий билан бирга қўлланганида, литийнинг қон зардобидаги даражаси қайтувчан ошади ва токсик самаралар ривожланади. Тиазид дуретикларини қўллаш литий интоксикацияси хавфини, агар у ААФ ингибиторларини бир вақтда қабул қилиш оқибатида юз берган бўлса уни ошириши ва уни кучайтириши мумкин. Лизиноприлни литий билан бир вақтда қўллаш тавсия қилинмайди, аммо агар бундай бирга қўллаш зарурати туғилса, литийни қон зардобидаги даражасини синчковлик билан назоратини таъминлаш керак.

Ностероид яллиғланишга қарши воситалар (НЯҚВ), шу жумладан суткада ≥ 3 г дозадаги ацетилсалицил кислотаси.

НЯҚВ узоқ вақт қабул қилиниши ААФ ингибиторларни гипотензив самарасини сусайтириши мумкин. НЯҚВ ва ААФ ингибиторларининг калийни қон зардобидаги даражасини ошишига нисбатан самараси қўшилади, бу буйрак фаолиятини бузилишига олиб келиши мумкин. Одатда бу самаралар кайтувчандир. Алоҳида холатларда ўткир буйрак етишмовчилиги, айниқса буйрак фаолиятини бузилишида, масалан, кекса ёшдаги пациентларда ёки организми сувсизланган пациентларда кузатилиши мумкин.

Олтин.

Кўпинча ААФ ингибиторлари билан даволанган пациентларда олтин препаратлари билан инъекция килингандан кейин (масалан, натрий ауротиомалати) нитритоид реакциялар (қизиш ҳисси, кўнгил айниши, бош айланиши, артериал гипертензияни ўз ичига олувчи вазодилатация симптомлари кузатилади, улар жуда оғир бўлиши мумкин) аниқланган.

Бошқа антигипертензив воситалар

Лизиноприлни бошқа антигипертензив воситалар билан бир вақтда қўлланганда гипотензив самарасини кучайиши кузатилиши мумкин. Нитроглицеринни ва бошқа органик нитратларни ёки вазодилататорларни бир вақтда қўллаш, лизиноприлнинг гипотензив самарасини кучайтириши мумкин.

Трициклик антидепрессантлар, анестетиклар ва антипсихотик воситалар

Баъзи бир анестетикларни, трициклик антидепрессантларни ва антипсихотик воситаларни ААФ ингибиторлари фонида қабул қилиниши артериал гипотензияни кучайтириши мумкин.

Симпатомиметиклар.

ААФ ингибиторларининг гипотензив самарасини пасайтириши мумкин.

Гипогликемик воситалар.

Эпидемиологик тадқиқотлар, ААФ ингибиторларни ва гипогликемик воситаларни (инсулинлар ва ичга қабул қилиш учун гипогликемик воситалар) бир вақтда қўллаш гипогликемик воситаларнинг таъсирини гипогликемия ривожланишигача қучайтириши мумкин. Бундай ҳолатларни пайдо бўлиш эҳтимоли, айниқса бир вақтда даволашнинг биринчи ҳафтаси давомида, шунингдек буйрак фаолиятини бузилишида юқори бўлишини кўрсатди.

Ацетилсалицил кислотаси, тромболитиклар, β-адреноблокаторлар ва нитратлар

Лизиноприлни ацетилсалицил кислотаси (кардиологияда қўлланадиган дозаларда), тромболитик воситалар, β-адреноблокаторлар ва нитратлар билан бир вақтда буюриш мумкин.

Махсус кўрсатмалар

Симптоматик артериал гипотензия

Симптоматик артериал гипотензия кам ҳолларда намоён бўлади. Лизиноприл қабул қилаётган гипертензияси бўлган пациентларда айланиб юрувчи қон ҳажми пасайганда (масалан, диуретиклар билан даволанганда, овқатда тузни истеъмол қилишни чеклашда, диализда, диареяда ёки қусишда) шунингдек ренинга боғлиқ артериал гипертензиянинг оғир шаклларида артериал гипотензия ривожланиши эҳтимоли ошади.

Бир вақтда буйрак етишмовчилиги билан ёки усиз сурункали юрак етишмовчилиги бўлган пациентларда симптоматик артериал гипотензия холатлари кузатилган. У кўпинча юрак етишмовчилигининг оғир шакллари, ҳалқали диуретикларни юқори дозаларда қабул қилишлари керак бўлган ва гипонатриемия ёки функционал буйрак етишмовчилиги кузатилган пациентларда аниқланган. Артериал гипотензиянинг хавфи юқори бўлган пациентлар, препаратнинг дозасини танлашда ва даволашнинг бошланғич даврида синчков назоратда бўлишларига муҳтож. Бу артериал босимни хаддан зиёд пасайиши миокард инфарктига ёки инсультга олиб келиши мумкин бўлган, юрак ишемик касаллиги ёки бош мия қон томирлари касалликлари бўлган пациентлар учун ҳам тегишли.

Артериал гипотензия ривожланган ҳолларда пациентни чалқанча ётқизиб ва зарурати бўлса натрий хлориди эритмасини вена ичига юбориш керак. Ўткинчи артериал гипотензия, кейинчалик препаратни қабул қилишга қарши қўрсатма ҳисобланмайди. Самарали қон ҳажми тикланганда ва ўткинчи гипотензив реакцияси йўқолгандан сўнг, лизиноприл билан даволанишни давом этиш мумкин.

Артериал босими нормал ёки пасайган юрак етишмовчилиги бўлган айрим пациентларда, лизиноприл қабул қилинганда тизимли артериал босимини қўшимча пасайиши мумкин. Бу кутиладиган самара ҳисобланади ва одатда даволашни тўхтатиш учун сабаб бўлмайди. Симптоматик гипотензия пайдо бўлганида, лизиноприлнинг дозасини камайтириш ёки қўллашни тўхтатиш зарурияти пайдо бўлиши мумкин.

Ўткир миокард инфарктида артериал гипотензия

Ўткир миокард инфарктда, агар аввалги қон томирларни кенгайтирувчи воситалар билан даволанганлиги сабабидан жиддий гемодинамик кўрсаткичларни бузилишлар мавжуд бўлса, лизиноприл билан даволашни бошлаш мумкин эмас. Бу систолик артериал босими ≤100 мм сим уст. бўлган ёки кардиоген шок холатидаги пациентларга тааллуқлидир. Агар систолик артериал босим ≤120 мм. сим. уст. бўлса, инфарктдан кейинги биринчи 3 кун давомида препаратнинг дозасини камайтириш лозим. Агар систолик артериал босим ≤ 100 мм сим. уст. бўлса, у холда препаратни самарани бир марромда ушлаб турувчи дозасини 5 мг гача ёки вақтинча 2,5 мг гача пасайтириш керак. Барқарор гипотензияда (систолик артериал босим 1 соат дан кўп ≤ 90 мм сим. уст.) лизиноприлни қўллашни тўхтатиш лозим.

Аортал ва митрал стенози/гипертрофик кардиомиопатия

Лизиноприлни ААФ нинг бошқа ингибиторлари каби, митрал стенози ёки чап қоринчадан қон оқиб чиқиши йули обструкцияси бўлган (масалан, аортал стенозда ёки гипертрофик кардиомиопатияда) пациентларга эҳтиёткорлик билан буюриш лозим.

Буйрак фаолиятини бузилишлари

Буйрак етишмовчилиги (креатинин клиренси <80 мл/мин) бўлган пациентларга лизиноприлнинг бошланғич дозасини креатинин клиренсининг даражасига мувофиқ танлаш лозим (жадвалга қаранг), кейинчалик эса – пациентнинг даволанишига бўлган реакциясига боғлиқ равишда. Бундай пациентларда калий ва кретинин даражасини вақти-вақти билан назорат қилиш нормал тиббий амалиёт қисми ҳисобланади.

Юрак етишмовчилиги бўлган пациентларда ААФ ингибиторлари билан даволанишнинг бошида, буйрак фаолиятини ёмонлашиши кузатилиши мумкин. Буйрак артерияларини икки томонлама торайиши ёки якка буйракнинг артериясини стенози бўлган баъзи пациентларда, ААФ ингибиторлари қон зардобида мочевина ва қонда креатинин даражасини оширади; бу ўзгаришлар одатда препаратнинг қўлланиши тўхтагандан сўнг йўқолади. Айниқса буйрак етишмовчилигида бунинг эҳтимоли юқори.

Реноваскуляр гипертензияда оғир артериал гипотензияни ва буйрак етишмовчилигини ривожланиш ҳавфи юқори. Бундай пациентларда даволашни жуда аниқ танланган ва кичик дозаларда, синчковлик билан тиббий кузатув остида бошлаш лозим. Диуретиклар юқорида таърифланган клиник динамикасига ўз ҳиссаларини қўшиш мумкинлиги сабабли, лизиноприл билан даволашнинг биринчи хафтасида уларни қўллашни тўхтатиш керак, буйрак фаолияти эса синчковлик билан назорат килиниш лозим.

Буйрак қон томирлари шикастланишларини аниқ белгиларисиз артериал гипертензияси бўлган баъзи пациентларда, айниқса лизиноприл диуретиклар билан бир вақтда кабул килинганда, қонда мочевинани ва қон зардобида креатининни даражаси ошиши кузатилади; бу ўзгаришлар одатда вақтинчалик  ва аҳамиятсиз бўлади. Бу кўпроқ буйрак фаолиятини бузилиши бўлган пациентларда учрайди. Бундай ҳолатда, диуретикни ва лизиноприлни дозаларини пасайтиришни ёки қўллашни тўхтатиш зарурияти пайдо бўлиши мумкин.

Буйрак дисфункцияси белгилари бўлган пациентларда, креатининнинг қон зардобидаги даражаси 177 мкмоль/л га ошиши ва/ёки протеинурия суткада 500 мг бўлиши кузатилса, ўткир миокард инфарктини лизиноприл билан даволаш мумкин эмас. Лизиноприл билан даволаш вақтида буйрак фаолиятини бузилишлари ривожланганда (зардобдаги креатининнинг концентрацияси 265 мкмоль/л дан ошса ёки бу кўрсаткич даволашдан олдингидан икки марта ошса) препаратни қабул қилишни тўхтатиш керак.

Юқори сезувчанлик/ангионевротик шиш

Юз, қўл-оёқлар, лаб, тил, товуш боғламлари ва хиқилдоқни ангионевротик шиши ААФ ингибиторлари, шу жумладан лизиноприл билан даволанган пациентларда кам ҳолларда ривожланади. Даволаниш даврида ангионевротик шиш ҳар қандай вақтда ривожланиши мумкин. Бундай холларда лизиноприлни қўллашни дарҳол тўхтатиш керак, мувофиқ даволашни ўтказиш ва симптомлар тўлиқ йўқолгунича пациентни кузатиш лозим; шишнинг барча симптомлари йўқолганига ишонч ҳосил қилгач, пациентга жавоб бериш мумкин.

Ҳатто шиш фақат тил билан чекланган ва нафасни бузилиш белгилари бўлмаган ҳолатларда ҳам пациентлар узоқ кузатувга муҳтож бўлишлари мумкин, чунки антигистамин препаратлар ва глюкокортикостероидлар (ГКС) билан даволаш етарли бўлмаслиги мумкин.

Алоҳида холларда ҳиқилдок ёки тилнинг ангионевротик шиши оқибатида ўлим ҳолатлари кайд этилган. Агар шиш тилга, товуш бойламларига ёки ҳиқилдоққа тарқалса, у холда, айниқса илгари нафас аъзоларида жарроҳлик аралашувларини ўтказган пациентларда, нафас йўллари тўсилиши мумкин. Бундай ҳолатларда шошилинч даволаш чораларни қўллаш керак (адреналинни юбориш ва/ёки нафас йўлларини ўтувчанлигини тутиб туриш).

Симптоматикаси тўлиқ ва барқарор йўқолгунича пациент синчков тиббий кузатуви остида бўлиши керак.

Анамнезида ААФ ингибиторлари билан даволаш билан боғлиқ бўлмаган ангионевротик шиши бўлган пациентларда, ААФ ингибиторлари қўлланганига жавобан ангионевротик шиш ривожланиш хавфи ошиши мумкин.

Гемодиализ

Полиакрилвинил мембранали диализ шароитида препарат қўлланганида анафилактик реакциялар ривожланиши мумкин.  Артериал гипертензияси бўлган пациентларни даволаш учун бошқа гуруҳдаги воситаларни ёки диализни ўтказиш учун мембранани бошқа турини ишлатиш тавсия килинади.

ПЗЛП аферезида анафилактоид реакциялар

Декстран сульфати билан ПЗЛП аферезида ААФ ингибиторларни қўлланиши хаёт учун хавфли анафилактоид реакциялари ривожланиши мумкин бўлганлиги туфайли, ҳар бир аферездан олдин ААФ ингибиторлари вақтинчалик бекор қилиниши лозим.

Десенсибилизация

ААФ ингибиторларини қабул қилаётган пациентларда десенсибилизацияловчи даволаш фонида (масалан, парда қанотлиларнинг заҳарига қарши), узоқ муддатли анафилактоид реакциялар ривожланади. Агар бундай пациентлар десенсибилизация вақтида ААФ ингибиторларини қабул қилишдан воз кечган бўлсалар, реакциялар кузатилмаган, аммо ААФ ингибиторларини тасодифан юборилганда анафилактоид реакцияларни келтириб чикарган.

Жигар етишмовчилиги

ААФ ингибиторларини қўлланишини холестатик сариқлик ёки гепатит билан бошланувчи ва жигарни шиддатли некрозига ўтиб кетадиган, баъзида ўлим билан якунланувчи кам ҳолларда учрайдиган синдром билан боғлайдилар. Бу синдромни пайдо бўлиш механизми номаълум. Агар лизиноприлни қабул қиладиган пациентларда сариқлик ривожланса ёки жигар ферментларининг фаоллиги аҳамиятли даражада ошса, препаратни бекор қилиш ва симптомлар йўқолгунича пациентни шифокорнинг кузатуви остида қолдириш керак.

Гиперкалиемия

Айрим пациентларда ААФ ингибиторларини, шу жумладан лизиноприлни қабул қилинганда, қон зардобида калийнинг даражаси ошиши кузатилган. Гиперкалиемияни ривожланиш хавф гуруҳига, буйрак етишмовчилиги ёки қандли диабети бўлган, калийни тежовчи диуретикларни ёки калийли туз ўрнини босувчиларни, шуниндек қон зардобида калий даражасини оширадиган бошқа препаратларни (масалан, гепарин) қабул қиладиган пациентлар киради.

Агар юкорида санаб ўтилган препаратларни ААФ ингибиторлари билан даволаш фонида қўллаш зарур деб ҳисобланса, кон зардобида калий даражасини мунтазам назорат килиш тавсия қилинади.

Қандли диабети бўлган пациентлар.

Гипогликемик воситаларни ёки инсулинни қабул қилаётган, кандли диабети бўлган пациентларда, ААФ ингибиторлари билан даволашнинг биринчи ойида, қонда глюкозани даражасини синчковлик билан назорат қилиш зарур.

Литий

Одатда литий ва лизиноприлни бирга қўллаш тавсия қилинмайди.

Нейтропения/агранулоцитоз

ААФ ингибиторларини қабул қилаётган пациентларда нейтропения/ агранулоцитоз, тромбоцитопения ва анемия ривожланиши мумкин. Буйрак фаолияти нормал бўлганида ва асоратлар бўлмаганида нейтропения кам ҳолларда ривожланади. Нейтропения ва агранулоцитоз қайтувчан ва ААФ ингибиторларини қабул қилиш тўхтатилгандан сўнг ўтиб кетади.

Қон томир кўринишлари билан кечувчи бириктирувчи тўқиманинг касалликлари бўлган пациентларни, антидепрессантлар, аллопуринол ёки прокаинамид билан даволаш ўтказилганда, шунингдек бу омиллар бирга қўшилганда айниқса буйрак фаолиятини бузилиши фонида, лизиноприлни жуда эхтиёткорлик билан буюриш лозим.

Айрим бундай пациентларда, баъзида антибиотиклар билан жадал даволанишга жавоб бермайдиган, оғир инфекциялар ривожланади. Агар бундай пациентларни даволашда лизиноприл қўлланилса, лейкоцитлар миқдорини вақти-вақти билан текшириб туриш, шунингдек инфекциянинг ҳар кандай белгилари тўғрисида хабар бериш лозимлиги ҳақида пациентни огоҳлантириш керак.

Ирқ

ААФ ингибиторлар бошқа ирқга мансуб пациентларга нисбатан кўпрок негроид ирқига мансуб пациентларида ангионевротик шиш ривожланишига сабабчидир. ААФ нинг бошқа ингибиторлар каби, лизиноприл, негроид ирқига мансуб пациентларда, бошқа ирқига мансуб пациентларга нисбатан артериал босимини пасайтиришда камроқ таъсир кўрсатиши мумкин, бу ренин даражаси паст, артериал гипертензияси бўлган қора танли пациентлар аҳолини ичида содир бўлиши сабаби юқори бўлганлиги учун бўлиши мумкин.

Йўтал

ААФ ингибиторлари қўлланилганда, балғамсиз, узоқ муддатли йўтал пайдо бўлиши мумкин. Бундай, ААФ ингибиторлари қўлланиши чақирган йутални, йўтални дифференциал диагнозида ҳисобга олиш керак.

Жарроҳлик аралашувлари/анестезия

Лизиноприл жарроҳлик аралашувларида ёки артериал босимини тушурувчи препаратлар қўлланган анестезияда ренинни компенсатор ажралиб чиқарилиши оқибатида ангиотензин II ни ҳосил бўлишини блоклаши мумкин. Агар шу механизм билан тушунтириш мумкин бўлган артериал гипотензия ривожланса, у ҳолда уни айланиб юрувчи қон хажмини ошириш йўли билан мувофиқлаштириш мумкин.

Дозани ошириб юборилиши

Симптомлари: артериал гипотензия, циркулятор шок, электролит бузилишлар, буйрак етишмовчилиги, гипервентиляция, тахикардия, юрак уришини ҳис қилиш, брадикардия, бош айланиши, хавотирлик ва йўтал.

Даволаш: вена ичига тузли эритмаларни юбориш. Артериал гипотензияда пациентни чалқанчасига, оёқларни тепага кўтариб ётқизиш лозим. Мумкин бўлса, катехоламинларни вена ичига юборилади ва/ёки ангиотензин II инфузияси буюрилади. Агар препарат яқинда қабул қилинган бўлса, меъдани ювиш, абсорбентларни ва натрий сульфатини қабул қилиш тавсия қилинади. Лизиноприл гемодиализда қондан чиқарилади. Турғун брадикардияни даволаш учун кардиостимуляторни қўллаш кўрсатилган.

Ҳаётий фаолиятларни ва лаборатория кўрсаткичларини (қон зардобида креатинин ва электролитлар даражасини аниқлаш) мунтазам назорат қилиш тавсия этилади.

Ҳомиладорлик ва эмизиш даврида қўлланиши

Препаратни ҳомиладорлик ва эмизиш даврида қўллаш мумкин эмас.

Болалар

Лизиноприл болаларда қўлланиши хавфсизлиги ва самарадорлиги аниқланмаган, шунинг учун пациентларнинг бу ёш тоифасига Лизиноприл-Астрафармни буюрмаслик керак.

Автотранспортни бошқаришда ёки бошқа механизмлар билан ишлашда реакция тезлигига таъсир қилиш қобилияти

Автотранспортни бошқаришда ёки бошқа механизмлар билан ишлаганда, бош айланиши ва кучли толиқиш пайдо бўлиши мумкинлигини эътиборга олиш лозим.

Препарат болалар ололмайдиган жойда сақлансин ва яроқлилик муддати ўтгач ишлатилмасин.

Чиқарилиш шакли

10 таблеткадан  ПВХ\алюмин фольгали контур уяли ўрамда.

Контур уяли ўрамлар қўллаш бўйича йуриқномаси билан бирга картон қутига жойланади.

Сақлаш шароити

Қуруқ, ёруғликдан ҳимояланган жойда, 25°С дан юқори бўлмаган ҳароратда сақлансин.

Яроқлилик муддати

3 йил.

Дорихоналардан бериш тартиби

Рецепт бўйича.