ҚЎЛЛАШ БЎЙИЧА ЙЎРИҚНОМА
РЕФОРТАН®N
REFORTAN® N
Препаратнинг савдо номи: Рефортан® N
Таъсир этувчи модда (ХПН): гидроксиэтилкрахмал
Дори шакли: инфузион эритма, 60 мг/мл
Таркиби:
1 л эритмада қуйидагилар сақланади:
фаол моддалар:
гидроксиэтилкрахмал (ГЭК) 60,0 г,
(моляр алмашиниш даражаси: 0,45-0,55,
ўртача молекуляр масса: 200 000 Дальтон)
натрий хлориди 9,0 г,
(154 ммоль/л Na+ ва 154 ммоль/л Сl– тўғри келади)
рН қиймати: 5,0-7,0,
назарий осмолярлиги: 309 мосмоль/л;
ёрдамчи моддалар: инъекция учун сув.
Таърифи: рангсиз ёки бироз сарғиш рангли, тиниқ суюқлик.
Фармакотерапевтик гуруҳи: қон ўрнини босувчилар ва плазма протеинларининг фракциялари, гидроксиэтилкрахмал
АТХ коди: В05АА07
Фармакологик хусусиятлари
Фармакодинамикаси
Рефортан® N изотоник физиологик эритмада (0,9% ли натрий хлориди) 6% гидроксиэтилкрахмал (ГЭК) сақловчи коллоид плазма ўрнини босувчи коллоид ҳисобланади. Коллоиднинг ўртача молекуляр массаси (Mw) 200 000 Дальтонга тенг, моляр алмашиниш (МS) даражаси эса 0,45-0,55 ни ташкил қилади.
Рефортан® N изоонкотик эритма ҳисобланади, яъни плазма ҳажмини ошиши юборилган препаратнинг ҳажмига деярли эквивалент.
Плазма ҳажмини ошиш самарасининг давомийлиги биринчи навбатда МS кўрсатгичига ва камроқ даражада – Mw га боғлиқ. ГЭК полимерларининг вена ичидаги гидролизи натижасида, доимий равишда кичикроқ молекулалар ҳосил бўлади, улар ўз навбатида, буйрак орқали чиқишидан олдин, онкотик фаоллик кўрсатади.
Рефортан® N инфузиясида гематокрит кўрсаткичи ва плазманинг қовушқоқлиги пасаяди.
Гиповолемияси бўлган пациентларга Рефортан® N қуйилганида, уларда айланиб юрувчи қон ҳажмини нормаллашиши юз беради, шунингдек гемодинамика ва юракнинг фаолияти яхшиланади. Қоннинг ҳажми, ҳеч бўлмаганда, 6 соат давомида тутиб турилади.
Фармакокинетикаси
Инфузион юборилганида Рефортан® N компонентларининг биокираолишлиги 100% ни ташкил қилади.
Гидроксиэтилкрахмалнинг характеристикаси оддий “молекуляр бир хил” модданикидек эмас, балки кўпроқ алмашиниш даражаси ва молекуляр массаси бўйича фарқ қилувчи бир неча турли моддаларнинг аралашмасиникидаги (моддалар йиғиндиси) кабидир. Демак, фармакокинетиканинг умумий қабул қилинган қоидаларини гидроксиэтилкрахмалга катта чекловлар билан қўллаш мумкин, чунки ГЭК характеристикаси вақтга қараб доимо ўзгариб туради.
Бу препаратни қўлловчилар учун, ҳажмни тўлдирилишини баҳолашда энг муҳими, гидроксиэтилкрахмал ёрдамида эришилган ҳажмни тўлдирилиш самарасини тутиб турилиши мумкин бўлган вақт даври ҳисобланади. Шунинг учун препаратларни қиёслашда плазма ўрнини босувчини организмда мавжуд бўлиш давомийлиги кўрсаткичидан фойдаланиш мумкин, бунда синов ўтказилаётган шароитлар циклни ва инфузия дозасини, шунингдек ўлчаш интервалларини доимийлик ҳисоби билан бир биридан фарқ қилмаслик шарти билан, у математик ярим чиқарилишининг “бошланғич” вақти t½ сифатида ифодаланиши мумкин.
Инфузиянинг тезлигига қараб, зардобдан ярим чиқарилишини бошланғич вақти тахминан 5-7 соатни ташкил қилади.
ГЭК молекулалари, коптокча фильтрацияси билан буйраклар орқали тез чиқарилиши мумкин бўлган чиқарилиш бўсағасига қараганда майда. 500 мл ни ташкил қилувчи бир марталик дозадан кейин, юборилган препаратнинг 50% 24 соат давомида сийдикда аниқланади.
Қўлланилиши
Қонни ўткир йўқотилиши билан боғлиқ бўлган гиповолемияни даволашда қўлланади, агар фақат кристаллоидларнинг эритмаларини қўллаш етарли бўлмаса.
Қўллаш усули ва дозалари
Дозалаш
ГЭК қўллаш, 24 соатни ташкил қилувчи максимал вақт интервали билан, айланиб юрувчи қон ҳажмини тикланишининг бошланғич босқичи билан чекланиши керак.
Биринчи 10-20 мл ни пациентнинг ҳолатини қатъий назорати остида аста-секин юбориш керак, бу иложи борича эрта ҳар қандай анафилактоид реакцияни пайдо бўлишини аниқлаш имкониятини беради.
Иложи борича энг кам самарали дозани буюриш керак. Гемодинамик кўрсаткичларнинг мувофиқ келувчи мақсадли даражасига эришилган заҳоти инфузияни тўхтатиш учун, даволаш гемодинамикани доимий назорати остида ўтказилиши керак. Тавсия этилган максимал суткалик дозани ошириш мумкин эмас.
Катталар
Максимал суткалик доза:
Максимал суткалик доза 30 мл/кг ни ташкил қилади, бу тана вазнига 1,8 г гидроксиэтилкрахмал (ГЭК)/кг ни ташкил қилади.
Инфузиянинг максимал тезлиги:
Юрак-қон томир тизимининг ҳолатига қараб, соатига тана вазнига 20 мл/кг гача.
Болалар ва ўсмирлар
Болаларда ГЭК препаратларини қўллашнинг тажрибаси чекланганлиги туфайли, уларни бу гуруҳ пациентларида ишлатиш тавсия этилмайди.
Қўллаш усули:
Вена ичига инфузия.
Ножўя таъсирлари
Ножўя таъсирларининг тез-тезлиги қуйидаги тарзда аниқланади:
Жуда тез-тез: ≥1/10
Тез-тез: ≥1/100 дан <1/10 гача
Баъзида: ≥1/1000 дан <1/100 гача
Кам ҳолларда: ≥1/10000 дан <1/1000 гача
Жуда кам ҳолларда: <1/10000
Номаълум: мавжуд маълумотлар бўйича баҳолаш мумкин эмас
Қон ва лимфатик тизими томонидан бузилишлар
Жуда тез-тез: қонни суюлиши туфайли гематокритнинг ва оқсилнинг плазмадаги концентрациясини пасайиши.
Тез-тез (юборилган дозага боғлиқ): гидроксиэтилкрахмалнинг нисбатан юқори дозалари ивиш омилларининг концентрациясини пасайишига олиб келади ва, шундай қилиб, қоннинг ивишига таъсир қилиши мумкин. Қон кетишини вақти узайиши мумкин.
Жигар ва ўт чиқариш йўллари томонидан бузилишлар
Номаълум: жигарни шикастланиши
Тери ва тери ости ёғ клетчаткаси томонидан бузилишлар
Баъзида: гидроксиэтилкрахмални давомли қўллаш шиддатли қичишиш чақириши мумкин, у даволаш тугатилиши билан пайдо бўлиши, бир неча ойлар давом этиши ва жуда нохуш туйғулар чақириши мумкин.
Текширишнинг қўшимча усулларини натижалари
Жуда тез-тез: Рефортан® N препарати инфузиясидан кейин амилазанинг зардобдаги даражаси аҳамиятли ошади.
Бунга меъда ости безининг касаллигини белгиси сифатида қараш керак эмас.
Гиперамилаземия “гидроксиэтилкрахмал-амилаза” мажмуасини ҳосил бўлиши билан боғлиқ, у буйраклар орқали ўта секин чиқарилади.
Буйрак ва сийдик чиқариш йўллари томонидан бузилишлар
Кам ҳолларда: буйрак соҳасида оғриқ пайдо бўлишини кам ҳоллари ҳақида хабар берилган. Бундай ҳолларда инфузияни тўхтатиш, организмга суюқликни етарли киришини таъминлаш ва зардобдаги креатининнинг кўрсаткичларини синчиклаб назорат қилиш керак.
Номаълум: буйракларни шикастланиши.
Иммун тизими томонидан бузилишларп
Жуда кам ҳолларда: турли яққолликдаги анафилактик реакциялар. Батафсил маълумотни қуйида “Анафилактик реакциялар” бўлимидан қаранг.
Анафилактик реакциялар
Гидроксиэтилкрахмалга анафилактоид реакцияларнинг алоҳида ҳоллари ҳақида хабар берилган (тез-тезлиги – инфузия бирлиги миқдорига қайта ҳисоблаганда – тахминан 0,085%). Кўпчилик ҳолларда бу реакциялар қусиш, ҳароратни енгил ошиши, совуқлик туйғуси, қичишиш ва эшакеми кўринишида бўлади. Жағ ости ва қулоқ олди сўлак безларини катталашиши, бош оғриғи ва мушак оғриқлари каби гриппоз характерга эга бўлган енгил симптомлар ва оёқларнинг периферик шишлари кузатилган.
Шок ва ҳаёт учун хавф туғдирувчи (баъзида ҳатто юрак фаолиятини ва нафасни тўхташигача) симптомлар билан бирга кечувчи ўзлаштираолмасликнинг оғир реакциялари ўта кам (тез-тезлиги – инфузия бирлиги миқдорига қайта ҳисоблаганда – тахминан 0,006%).
Ўзлаштираолмаслик реакцияси пайдо бўлганида инфузияни дарҳол тўхтатиш билан бир вақтда умумий қабул қилинган шошилинч ёрдам чораларини кўриш керак.
Анафилаксия симптомлари
Анафилаксия симптомлари бир неча минут давомида пайдо бўлиши мумкин. Хавотирлик чақирувчи симптомлар кучли қичишиш ва терини қизариши (бирдан юзга, бўйинга қонни оқиб келиши) ҳисобланади. Баъзида пациент бўғилиш ҳис қилади ва унда томоқда қумоқ туйғуси пайдо бўлади. Кейинги босқич учун кўнгил айниши ва қоринда спазмлар, шунингдек тахикардия ва қон босимини тушиши характерли, бу хушдан кетишга, хатто нафас ва қон айланишини тўхташигача олиб келиши мумкин.
Анафилактик шокни даволаш
Биринчи белгилар (тери реакциялари, кўнгил айниши) пайдо бўлганида, одатда қуйидаги чоралар тавсия этилади:
- инфузияни тўхтатиш, канюлани венада қолдириш ёки
- венага мувофиқ киришни таъминлаш.
Шошилинч ёрдамнинг бошқа, одатдаги чоралари билан бир қаторда тавсия этилади:
- пациентни бош томонини пастга қилиб ётқизиш;
- нафас йўлларини озод қилиш.
Медикаментоз шошилинч чоралар
Дарҳол: эпинефрин (адреналин) вена ичига.
1 мл стандарт эпинефрин (1:1000) эритмасини (сотувда бўлган) 10 мл гача суюлтиргандан кейин, олдин 1 мл олинган эритма (=0,1 мг эпинефрин) пульс ва қон босимини (cave: юрак ритмини бузилиши) назорати остида секин юборилади. Эпинефринни юборишни такрорлаш мумкин.
Сўнгра: хажмни тўлдириш, вена ичига .
Масалан, 5% ли одам альбумини.
Якунида: вена ичига глюкокортикоидлар.
Масалан, 250-1000 мг преднизолон (ёки унинг ҳосиласини эквивалент миқдори). Глюкокортикоидларни юборишни такрорлаш мумкин.
Болаларда адреналин ва глюкокортикоидларнинг дозалари ёш ва тана вазнига мувофиқ камайтирилади.
Бошқа даволаш чораларига киради, масалан, ўпканинг сунъий вентиляцияси, кислород бериш, антигистамин воситаларни буюриш.
Пациентлар жадал даволаш бўлими/палатаси шароитларида кузатув остида бўлишлари керак, кейинги даволаш чоралари пациентнинг ҳолатига боғлиқ.
Ножўя таъсирлари ҳақида хабарлар
Бирор-бир ножўя таъсирлар пайдо бўлганида шифокор ёки дорихона ходимига мурожаат қилинг. Бу барча кутилиши мумкин бўлган ножўя таъсирларга, шу жумладан мазкур илова-варақада баён қилинмаган ножўя таъсирларга ҳам тааллуқлидир. Сиз шунингдек ножўя таъсирлар тўғрисида бевосита «Берлин–Хеми АГ» компаниясининг Ўзбекистондаги ваколатхонасига Тошкент шаҳри, 100031, Афросиёб кўчаси, 12«А»-уй (бизнес-маркази) манзили бўйича хабар беришингиз мумкин. Ножўя таъсирлар ҳақида хабар берган ҳолда Сиз мазкур дори препаратининг хавфсизлиги тўғрисида кўп ахборотни тўплашга ёрдам беришингиз мумкин.
Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар
- Таъсир этувчи моддага ёки ёрдамчи моддалардан биронтасига юқори сезувчанлик
- Буйрак фаолиятини бузилиши ёки ўринбосар буйрак терапияси
- Жадал даволаш бўлимида бўлган ўта оғир ҳолатдаги сепсисли ва куйган пациентлар
- Гипергидратация
- Ўпка шиши
- Дегидратация
- Гиперволемия
- Гипокалиемия
- Оғир гиперхлоремия ёки оғир гипернатриемия
- Жигар фаолиятини оғир бузилиши
- Димланган юрак етишмовчилиги
- Бош мия ички қон қуйилиши ёки мияга қон қуйилиши
- Оғир коагулопатия
- Аъзолар кўчириб ўтказилгандан кейинги пациентлар
- Болалар
- Ҳомиладорлик, 1-чи уч ойлиги. Ҳомиладорликнинг бошқа муддатларида фақат ҳаётий кўрсатмалар бўйича қўллаш мумкин.
Дориларнинг ўзаро таъсири
Аминогликозид-антибиотиклари билан бир вақтда қўлланганида, гидроксиэтилкрахмал уларнинг нефротоксиклигини кучайтириши мумкин.
Махсус кўрсатмалар
Аллергик (анафилактоид) реакциялар ривожланишининг хавфи туфайли, пациентнинг ҳолатини синчиклаб кузатиш ва юборишни паст тезликда ўтказиш керак.
Жарроҳлик аралашувлар ва травмалар:
Жарроҳлик аралашувларга дучор бўлган пациентларда, ёки жароҳатлари бўлган пациентларда узоқ муддатли асоратларга нисбатан хавфсизлиги бўйича аниқ маълумотлар етарли эмас. Даволашдан кутиладиган фойда, қўллашнинг узоқ муддатли давридаги хавфсизлигига нисбатан ноаниқлигини эътиборга олиб, синчиклаб баҳоланган бўлиши керак. Даволашнинг бошқа мумкин бўлган имкониятлари ҳисобга олиниши керак.
ГЭК ёрдамида ҳажмни ўрнини тўлдиришга кўрсатмаларни синчиклаб аниқлаш керак. Ҳажм ва дозани назорат қилиш учун, гемодинамикани кузатиш талаб қилинади.
Доимо ҳажмни ҳаддан ташқари юкланишидан сақланиш керак, у доза ошириб юборилганида ёки ҳаддан зиёд тез юборилганида кузатилиши мумкин. Айниқса ўпка ва юрак-томир патологияси бўлган пациентларда, дозани синчиклаб тўғрилаш керак.
Плазмада электролитларнинг концентрациясини, организмдаги суюқлик миқдорини ва буйрак фаолиятини синчиклаб назорат қилиш тавсия этилади. Организмга етарли миқдорда суюқлик тушиши таъминланган бўлиши керак.
Буйрак фаолиятини бузилиши бўлган ёки буйрак касаллигини ўринбосар даволашини қабул қилаётган пациентлар:
ГЭК препаратларини буйрак фаолиятини бузилиши бўлган ёки буйрак касаллигини ўринбосар даволашини қабул қилаётган пациентларда қўллаш мумкин эмас. ГЭК ни қўллаш буйрак томонидан бузилишларнинг биринчи белгиларида тўхтатилиши керак. ГЭК юборилганидан кейин хатто 90 кунгача буйрак касаллигини ўринбосар даволашига юқори эҳтиёж ҳақида хабар берилган. Буйрак фаолиятини камида 90 кун давомида мониторинг қилиш тавсия этилади.
Жигар фаолиятини бузилиши бўлган пациентлар ва қон ивишини бузилишлари бўлган пациентларни даволашда алоҳида эҳтиёткорликка риоя қилиш керак. Шунингдек гиповолемияси бўлган пациентларни даволашда, юқори дозаларда ГЭК эритмаларини юбориш билан боғлиқ бўлган оғир гемодилюциядан сақланиш керак.
Такрорий буюриш холида қоннинг ивиш кўрсаткичларини синчиклаб назорат қилиш керак. Коагулопатиянинг биринчи белгиларида ГЭК ни қўллашни тўхтатиш керак.
Сунъий қон айланиш тизимини қўллаш билан очиқ юракда операция ўтказилаётган пациентларда, катта қон кетиши пайдо бўлишини хавфи туфайли, ГЭК препаратларини ишлатиш тавсия этилмайди.
Кекса пациентлар
Гиперволемия чақирган юрак-қон томир ва буйрак томонидан асоратларни олдини олиш учун, кекса пациентларда, уларда юрак етишмовчилиги ва буйрак шикастланиши мавжудлигини эҳтимоли кўпроқлиги учун, даволаш вақтида синчков назорат ва дозани эҳтиёткорлик билан тўғрилаш керак.
Болалар ва ўсмирлар
Болаларда ГЭК препаратларини қўллашнинг тажрибаси чекланганлиги туфайли, уларни бу гуруҳ пациентларда ишлатиш тавсия этилмайди.
Лаборатория таҳлилларининг натижаларига таъсири
ГЭК эритмалари қўлланганидан кейин, альфа-амилазанинг даражасини ўтувчан ошиши ривожланиши мумкин. Бу меъда ости безини шикастланишининг белгиси сифатида қаралмаслиги керак.
Ҳомиладорлик ва лактация даври
Ҳомиладорлик вақтида ГЭК ни қўллашнинг хавфсизлиги ўрганилмаган.
Инфузион эритмани ҳомиладор аёлларда, биринчи навбатда ҳомиладорликнинг эрта босқичларида, даволовчи шифокорнинг фикри бўйича потенциал фойда, препаратни қўллашдан мумкин бўлган хавфдан юқори бўлган холлардан ташқари, қўллаш тавсия этилмайди.
ГЭК ни она сутига ўтиши ҳақида маълумотлар йўқлиги туфайли, эмизувчи оналарга бу препаратни буюришда эҳтиёткорлик кўрсатиш керак.
Автомобилни бошқариш ва механизмларга хизмат кўрсатиш қобилиятига таъсири
Бундай таъсирнинг ҳоллари номаълум.
Препарат болалар ололмайдиган жойда сақлансин ва яроқлилик муддати ўтгач қўлланилмасин.
Дозани ошириб юборилиши
Дозани ўткир ошириб юборилишининг асосий хавфи суюқликнинг ҳажми билан қон айланиш тизимини юкланишидан иборат. Бундай ҳолда дарҳол инфузияни тўхтатиш ва диуретикларни буюриш мумкин. Доза ошириб юборилган ҳолда қон кетишини юқори эҳтимоли истисно қилинмайди.
Чиқарилиш шакли
Этикетка билан таъминланган ва тешиш учун тиқин ва пластик ва алюминийли мажмуавий қалпоқча билан беркитилган тиниқ шиша инфузион флакон ёки пайвандланган евроқалпоқчали полиэтилен «bottle pack» флакон.
Оригинал ўрамида қуйидагилар сақланади:
250 мл дан 10 флакон
500 мл дан 10 флакон
Савдода ҳамма ўлчамли ўрамлар бўлмаслиги мумкин.
Сақлаш шароити
Музлатилмасин.
30оС дан юқори бўлмаган ҳароратда сақлансин.
Яроқлилик муддати
Беркитилган флаконда сақланаётган дори препаратининг яроқлилик муддати 3 йилни ташкил қилади.
Ўрамида кўрсатилган яроқлилик муддати ўтгач, ушбу дори препаратини ишлатиш мумкин эмас.
Препаратни утилизация қилиш учун эҳтиёт чоралари
Шикастланмаган ўрамлардаги тиниқ, рангсиз ёки бироз сарғиш рангли эритмалар қўлланилсин.
Фақат бир марталик қўллаш учун.
Инфузион ўрамларни очилгандан сўнг тезда ишлатиб юбориш лозим.
Препаратли очилган флаконни ҳеч қандай шароитларда кейинги инфузияни ўтказиш мақсадида сақлаш мумкин эмас.
Дорихоналардан бериш тартиби
Рефортан®N фақат шифокор рецепти бўйича берилади.