ҚЎЛЛАШ БЎЙИЧА ЙЎРИҚНОМА
АРГИНИН
ARGININE
Препаратнинг савдо номи: Аргинин
Таъсир этувчи модда (ХПН): аргинин гидрохлориди
Дори шакли: инфузия учун эритма.
Таркиби:
100 мл эритма қуйидагиларни сақлайди:
фаол модда: L- аргинин гидрохлориди – 4,2 г
ёрдамчи модда: инъекция учун сув.
Таърифи: тиниқ, рангсиз ёки бироз сарғиш тусли эритма.
Фармакотерапевтик гуруҳи: Парентерал озиқлантириш учун препарат. аминокислота.
АТХ коди: В05ХВ01.
Фармакологик хусусиятлари
Фармакодинамикаси
Аргинин (α-амино-δ-гуанидиновалериан кислотаси) – аминокислота бўлиб, шартли алмашинмайдиган аминокислоталар синфига киради ва организмнинг кўпсонли ҳаётий муҳим функциясиларнинг фаол ва ҳар томонлама хужайра бошқарувчиси ҳисобланади, организмнинг оғир ҳолатида муҳим протектор самара кўрсатади.
Аргинин антигипоксик, мембранани барқарорлаштирувчи, цитопротектор, антиоксидант, антирадикал, дезинтоксикацион фаоллик таъсир кўрсатади, оралиқ алмашинув ва энергия билан таъминлаш жараёнларини фаол бошқарувчиси сифатида намоён бўлади, организмда гормонал балансни тутиб туришда маълум роль ўйнайди. Маълумки аргинин қонда инсулин, глюкагон, соматотроп гормон ва пролактин миқдорини оширади, пролин, полиамин, агматин синтезида иштирок этади, фибриногенолиз, сперматогенез жараёнларига киришади, мембранани қутбсизлантирувчи таъсир кўрсатади.
Аргинин жигарда мочевина синтези циклидаги асосий субстратлардан бири ҳисобланади. Препаратнинг гипоаммониемик самараси аммиакни мочевинага айланишини фаоллашиши йўли билан амалга ошади. Антиоксидант, антигипоксик ва мембранани барқарорлаштирувчи фаоллиги ҳисобига гепатопротектор таъсир кўрсатади, гепатоцитларда энергия билан таъминлаш жараёнларига ижобий таъсир кўрсатади.
Аргинин эндотелиоцитларда азот оксиди синтезини катализация қиладиган NO-синтаза-ферментига субстрат ҳисобланади. Препарат гуанилатциклазани фаоллаштиради ва қон томирлар эндотелийсида циклик гуаниндимонофосфат (цГМФ) миқдорини оширади, қон томирлар эндотелийига тромбоцитлар ва лейкоцитлар фаоллиги ва адгезиясини камайтиради, адгезия қилувчи протеинлар VCAM-1 ва МСР-1 синтезини бостиради ва шу билан атеросклеротик бляшкаларнинг ҳосил бўлиши ва ривожланишини олдини олади, қон томирлар деворидаги силлиқ миоцитлар миграцияси ва пролиферацияси стимулятори ва кучли вазоконстиктор бўлган эндотелин-1 синтезини бостиради. Аргинин шунингдек оксидатив стресснинг кучли эндоген стимулятори – ассиметрик диметиларгинин синтезини бостиради. Препарат Т-хужайраларни ишлаб чиқарувчи айрисимон безининг функциясиини рағбатлантиради, жисмоний юклама вақтида қондаги глюкоза миқдорини бошқаради. Яққол кислота ҳосил қилувчи таъсир кўрсатади ва кислота-ишқор мувозанатини тузатишига олиб келади.
Фармакокинетикаси
Вена ичига узлуксиз инфузия қилинганида қон плазмасида аргинин гидрохлориднинг максимал концентрацияси юбориш бошланганидан кейин 20-30 минут ўтгач кузатилади. Аргинин йўлдош тўсиғи орқали ўтади, буйрак калаваларида фильтрланади, бироқ буйрак найчаларида амалда тўлиқ қайта сўрилади.
Қўлланилиши
Бош мия ва юрак-қон томирларининг атеросклерози, периферик қон томирларнинг атеросклерози, шу жумладан вақти-вақти билан пайдо бўладиган оқсоқлик, диабетик ангиопатия, юракнинг ишемик касаллиги, артериал гипертензия, ўткир миокард инфаркти ва бош мия қон айланишини ўткир бузилиши ўтказилганидан кейинги ҳолат, кардиомиопатия, сурункали юрак етишмовчилиги, гиперхолестеринемия, стенокардия, ўпканинг сурункали обструктив касаллиги, интерстициал пневмония, идиопатик ўпка гипертензияси, ўпканинг сурункали постэмболик гипертензияси, турли этиологияли ўткир ва сурункали гепатитлар, гипераммониемия, гипоксик ҳолатлар, реконвалесценция жараёнидаги астеник ҳолатлар, шу жумладан инфекцион касалликлар ва жарроҳлик арашувларидан кейинги, метаболик алкалоз, айрисимон бези функциясиини пасайиши, ҳомиланинг ривожланишини кечикиши ва преэклампсияда қўлланади.
Қўллаш усули ва дозалари
Препарат биринчи 10-15 минут давомида минутига 10 томчи тезлик билан томчилаб вена ичига юборилади, сўнгра юбориш тезлиги минутига 30 томчига оширилиши мумкин.
Препаратнинг суткалик дозаси – 100 мл эритма.
Марказий ва периферик қон томирларда қон айланишининг оғир бузилишларида, интоксикациянинг яққол кўринишларида, гипоксияларда, астеник ҳолатларда препаратнинг дозаси суткада 200 мл га оширилади.
Инфузион эритмани максимал юбориш тезлиги соатига 200 ммоль дан ошмаслиги керак.
12 ёшгача бўлган болаларга препаратнинг дозаси суткада 1 кг тана вазнига 5-10 мл ни ташкил қилади.
Метаболик алкалозни даволаш учун препаратнинг дозасини қуйидагича ҳисоблаш мумкин:
аргинин гидрохлориди (ммоль)
—————————————— х 0,3 х кг тана вазни
ортиқча ишқор (Ве) (ммоль/л)
Юборишни ҳисобланган дозанинг ярмидан бошлаш керак. Дозага қўшимча тузатиш киритиш кислота ишқор балансини натижа олинганидан кейин қайта ўтказилиши керак.
Ножўя таъсирлари
Умумий бузилишлар: гипертермия, қизиб кетиш ҳисси, танани зирқиши.
Суяк-мушак тизими томонидан: бўғимларда оғриғи.
Овқат ҳазм қилиш йўллари томонида: оғиз қўриши, кўнгил айниши, қусиш.
Тери ва тери ости клетчатка томонидан: юбориш жойидаги ўзгаришлар, жумладан гиперемия, қичишиш, акроцианозгача терини рангпарликки.
Иммун тизими томонидан: ўта юқори сезувчанлик реакциялари, жумладан тошма эшакеми, ангионевротик шиш.
Юрак-қон томир тизими томонидан: артериал босимни ва юрак ритмини ўзгаришлари, юрак соҳадаги оғриқлар.
Нерв тизими томонидан: бош оғриғи, бош айланиши, қўрқиш ҳисси, ҳолсизлик, тиришишлар, кўпроқ юбориш тезлиги оширилганда тремор кузатилиши мумкин.
Лаборатор кўрсаткичлар: гиперкалиемия.
Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар
Препаратга юқори сезувчанлик; буйрак функциясиини оғир бузилишлари, гиперхлоремик ацидоз; анамнездаги аллергик реакциялар; калий тежовчи диуретикларни, шу жумладан спиронолактонни қўллаш; 3 ёшгача бўлган болаларда қўллаш мумкин эмас.
Дориларнинг ўзаро таъсири
Аргинин қўлланганида спиронолактон қабул қилаётган ёки қабул қилган беморларда буйрак етишмовчилиги фонида, препарат яққол ва барқарор гиперкалиемия чақириши мумкинлигини ҳисобга олиш керак. Калий тежовчи диуретиклар олдинги қўлланиши ҳам, қондаги калий концентрацияси даражасини ошишига олиб келиши мумкин. Аминофилин билан бир вақтда қўллаш қондаги инсулиннинг миқдорини ошириши мумкин.
Номутаносиблик
Препарат тиопентал билан номутаносиб.
Махсус кўрсатмалар
Буйрак етишмовчилиги бўлган пациентларда инфузиядан олдин қон плазмасидаги калий миқдори ва диурез текширилиши керак, чунки препарат гиперкалиемия ривожланишига олиб келиши мумкин.
Препарат эндокрин безларининг функцияси бузилганида эҳтиёткорлик билан қўлланади. Препарат инсулин ва ўсиш гормонининг секрециясини рағбатлантириши мумкин. Электролитлар алмашивуни бузилишида ва буйрак касалликларида эҳтиёткорлик ьилан қўллаш керак. Агар препаратни қабул қилиш фонида астения симптомлари кучайиб борса, даволашни тўхтатиш керак.
Ҳомиладорлик ва эмизиш даврида қўлланиши
Препарат йўлдош орқали ўтади, шунинг учун ҳомиладорлик даврида фақат она учун кутилаётган фойда ҳомила учун потенциал хавфдан устун бўлгандагина қўллаш мумкин.
Препаратни эмизиш даврида қўллаш бўйича маълумотлар мавжуд эмас.
Болалар
Препарат 3 ёшдан ошган болаларда қўлланади.
Автотранспортни бошқариш ёки бошқа механизмлар билан ишлаш вақтида реакция тезлигига таъсир қилиш қобилияти.
Автотранспортни бошқариш ёки бошқа механизмлар билан ишлаш вақтида эҳтиёткорликка риоя қилиш керак, чунки препарат бош айланишини чақириши мумкин.
Препарат болалар ололмайдиган жойда сақлансин ва яроқлилик муддати ўтгач ишлатилмасин.
Дозани ошириб юборилиши
Симптомлари: буйрак етишмовчилиги, гипогликемия, метаболик ацидоз.
Даволаш. Дозани ошириб юборилиш ҳолларида препаратнинг инфузиясини тўхтатиш керак. Физиологик реакцияларни мониторинг қилиш ва организмнинг ҳаётий функцияларини бир маромда тутиб туриш керак. Зарурати бўлганида ишқорийловчи воситалар ва диурезни йўлга солувчи воситалар (салуретиклар), электролитлар (0,9% ли натрий хлориди эритмаси, 5% ли глюкоза эритмаси) юборилади. Даволаш симптоматик.
Чиқарилиш шакли
4,2 % инфузия учун эритма 100 мл дан флаконларда (бутилкаларда).
Сақлаш шароити
Ёруғликдан ҳимояланган жойда, 250С дан юқори бўлмаган ҳароратда сақлансин.
Яроқлилик муддати
2 йил.
Дорихоналардан бериш тартиби
Рецепт бўйича.