ҚЎЛЛАШ БЎЙИЧА ЙЎРИҚНОМА
ДЕКАПЕПТИЛ ДЕПО
DECAPEPTYL DEPO
Препаратнинг савдо номи: Декапептил Депо
Таъсир қилувчи модда (ХПН): трипторелин
Дори шакли: инъекция учун суспензия учун кукун
Таркиби:
Кукуни бўлган 1 шприц қуйидагиларни сақлайди:
Фаол модда: 3,73 мг трипторелинга эквивалент 4,12 мг трипторелин ацетати
Ёрдамчи моддалар: гликоль ва сут кислоталарининг (1:1) полимери, пропиленгликоль октаноат деканоати;
Эритмали 1 шприц (1 мл) қуйидагиларни сақлайди: декстран 70, полисорбат 80, натрий хлориди, натрий дигидрофосфат дигидрати, 1 N натрий гидроксиди эритмаси, инъекция учун сув.
Таърифи: кукунли 1 шприц оқдан то оч-сариқ ранглигача бўлган, хидсиз микрокапсулалар кўринишидаги кукун сақлайди;
Эритувчили шприц тиниқ рангсиз суюқлик сақлайди.
Фармакотерапевтик гуруҳи: Гормонал даволаш учун қўлланадиган воситалар. Гонадотропин-рилизинг гормони аналоги.
АТХ коди: L02АE04.
Фармакологик хусусиятлари
Фармакодинамикаси
Трипторелин – табиий гонадотропин-рилизинг гормонининг (ГнРГ) синтетик декапептидли аналоги. ГнРГ – бу гипоталамусда синтезланадиган декапептид бўлиб, гипофиз томонидан гонадотропинлар ЛГ (лютеинловчи гормон) ва фолликулостимулловчи гормон (ФСГ) биосинтези ва секрециясини бошқаради. Трипторелин гонадорелиннинг худди шундай дозасига нисбатан, гипофиз томонидан ЛГ ва ФСГ нинг секрециясини кучлироқ рағбатлантирилишини таъминлайди. ЛГ ва ФСГ даражасини ошиши олдин эркакларда қон зардобида тестостероннинг концентрациясини ёки аёлларда қон зардобида эстрогенларнинг концентрациясини ошишига олиб келади. ГнРГ агонистларини узоқ вақт давомида қўллаш ЛГ ва ФСГ секрециясини сусайишига олиб келади. Бундай сусайиш стероид гормонларнинг биосинтезини қисқаришига олиб келади, бунинг оқибатида аёллар қон зардобида эстрогенларнинг концентрацияси ва эркаклар қон зардобида тестостероннинг концентрацияси мувофиқ постклимактерик даври ёки кастрациядан кейинги даври даражасигача, яъни гипогонадотроп гипогонад холатгача тушади.
Муддатидан олдин жинсий етилиши бўлган болаларда эстрадиолнинг ёки тестостероннинг концентрацияси препубертат даври даражасигача пасаяди. Қон плазмасидаги ДЭАС (дигидроэпиандростерон-сульфати) даражаси ўзгармасдан қолади. Тиббий нуқтаи назардан, бу эркакларда простата безининг тестостеронга сезгир ўсмаларини ўсишини ва аёлларда бачадонни эстрогенга боғлиқ миомаларини қисқаришига олиб келади. Бачадон миомасига нисбатан даволашдан максимал самара анемияси (гемоглобиннинг даражаси 8 г/дл дан паст ёки тенг) бўлган аёлларда кузатилади. Болаларда МОЖЕ ни трипторелин билан даволаш гонадотропинлар, эстрадиол ва тестостероннинг секрециясини препубертат давридаги даражасигача сусайишига олиб келади.
Декапептил Депо ни ЛГ даражасини ошишини ва демак, муддатидан олдинги овуляция ва/ёки фолликулларнинг лютеинизациясини олдини олади; циклни тўхташ тез-тезлигини камайтиради, шунингдек ЁРТ циклида хомиладорлик юз бериши тез-тезлигини оширади.
Фармакокинетикаси
Декапептил Депо мушак ичига юборилганидан кейин қон плазмасидаги трипторелиннинг концентрацияси поли-(d, 1-лактид-когликолид) полимерининг (секин) деструкцияси билан белгиланади. Бу дори шаклига хос бўлган таъсир механизми, полимердан трипторелинни шундай секин ажралиб сиқиш имкониятини беради.
Трипторелиннинг депо (секин ажралиб чиқарииладиган микрокапсулалар) дори шакли мушак ичига ёки тери остига юборилганидан кейин қон плазмасида трипторелиннинг концентрациясини тез ошиши аниқланади, бу юборишдан кейинги биринчи соатларда максимумга етади. Сўнгра трипторелиннинг концентрацияси 24 соат давомида сезиларли пасаяди. 4-нчи куни бу қиймат, 44 кунлар давомида ноаниқ қийматларгача биэкспоненциал тартибда пасайиб, иккинчи максимум қийматига етади. Тери остига инъекциядан кейин трипторелиннинг концентрациясини пасайиши узоқроқ давом этади ва ноаниқ қийматларгача 65 кунлар давомида етади.
6 ойлик даволаш курси давомида хар 28 кунда қабул қилинганда трипторелиннинг тўпланишини белгилари юборишнинг иккала усулида хам йўқ. Мушак ичига ёки тери остига юборилганидан кейин қон плазмасидаги трипторелиннинг концентрацияси кейинги қўллашгача тахминан 100 пг/мл гача пасаяди (ўртача қийматлар). Трипторелиннинг тизимли сўрилмаган миқдорлари инъекция жойида, масалан макрофагоцитлар томонидан метаболизмга учраши тахмин қилинади.
Гипофизда тизимли сўрилган трипторелин пироглютамил-пептидаза ва нейтрал эндопептидаза ёрдамида N-терминал парчаланиш ёрдамида фаолсизлантирилади. Жигар ва буйракда трипторелин биологик нофаол пептидлар ва аминокислоталарга парчаланади. 100 мкг трипторелин юборилганидан кейин 40 минут ўтгач (1 соатдан кўпроқ) юборилган дозанинг 3-14% буйрак орқали чиқарилади
Буйрак орқали чиқарилиши иккинчи даражали эканлиги ва фаол компонент сифатида трипторелиннинг терапевтик доираси кенглиги туфайли, буйрак етишмовчилиги бўлган пациентлар учун трипторелин депо дори шакли билан даволашга адаптация ва индивидуализацияси шарт эмас деб хисобланади.
Биологик кираолишлиги
Эркаклар
Мушак ичига юборилганида фаол компонент трипторелиннинг тизимли биокираолиши биринчи 13 кун давомида 38,3% ни ташкил қилади. Кейинги ажралиб чиқиши ёртача суткалик дозанинг 0,92% га тўғри прапорционал. Тери остига юборилганидан кейин биологик кираолишлиги, мушак ичига юборилганидан кейингига қараганда 69% ни ташкил қилади.
Аёллар
27 тадқиқот кунларидан кейин, юборилган дозанинг ўртача 35,7% ни аниқлаш мумкин, унинг 25,5% биринчи 13 кунда ажралиб чиқади, кейинги ажралиб чиқиши эса ўртача суткалик дозанинг 0,73% га тўғри прапорционал.
Умумий маълумотлар
Парадигма (t1/2, Кэл т.д.) чегараларида кинетик параметрларни хисоблаш, ажралиб чиқиши кучли секинлашган фаол компонент ҳоллари учун тўғри келмайди.
Қўлланилиши
Эркаклар:
– Простата безининг гормонга боғлиқ авж олиб борувчи ёки метастатик ракини даволаш.
Аёллар:
– Симптоматик бачадон миомаси бўлган аёлларда қон кетиши ва оғриқни йўқотиш учун операциядан олдинги миома ўлчамини камайтириш учун.
– Лапороскопия билан тасдиқланган симптоматик эндометриоз, агарда биринчи навбатда тухумдонларнинг гормон хосил қилиш фаолиятини сусайтириш ва оператив аралашув буюрилмаса.
– Тухумдонларнинг назоратли гиперстимуляцияси ўтказилаётган аёлларда ёрдамчи репродуктив технологиялар (ЁРТ) лютеинловчи гормон (ЛГ) даражасини муддатидан олдин ошишини олдини олиш учун қўлланилади.
Болалар:
– Марказий генезли тасдиқланган муддатидан олдин (барвақт) жинсий етилишни даволаш (ёшгача бўлган қиз болалар, 10 ёшгача бўлган ўғил болалар) учун қўлланилади.
Қўллаш усули ва дозалари
Препаратни фақат даволашни самарадорлигини мунтазам назорат қилиш учун керакли жихозлар бўлган муассасада тегишли мутахассиснинг назорати остида қўллаш мумкин.
Трипторелин билан болаларни даволаш марказий генезли муддатидан олдинги жинсий етилишни даволаш тажрибасига эга бўлган педиатр-эндокринолог ёки педиатрнинг (эндокринолог) умумий кузатуви остида ўтказилиши лозим.
Секин ажралиб чиқариладиган шаклнинг инъекциясини қатъий йўриқнома бўйича амалга ошириш керак.
Суспензияни суюлтирилганидан кейин дархол юбориш керак.
Қўллаш усули ва дозалаш
3,75 мг трипторелинга тўғри келадиган, бир шприц ичидагиси, хар 28 кунда тери остига (масалан, қорин, думба ёки сон териси остига) ёки мушак ичига чуқур юборилади. Хар сафар юбориш жойини алмаштириш керак.
Эркаклар:
Простата безининг раки
3,75 мг трипторелинга тўғри келадиган, бир шприц инъекцияси, тўрт хафтада бир марта амалга оширилади. Тестостероннинг даражасини узоқ муддат давомида сусайтириш учун 4-хафталик даволаш курсига риоя қилиш керак.
Аёллар:
Бачадон миомаси ва эндометриоз
3,75 мг трипторелинга тўғри келадиган, бир шприц инъекцияси, тўрт хафтада бир марта амалга оширилади. Даволашни циклнинг биринчи 5 кунида бошлаш керак.
Ёрдамчи репродуктив технологиялар
Бир инъекция циклнинг 2-нчи ёки 3-нчи кунида (фолликуляр фаза) ёки циклнинг 22-нчи кунида (лютеинли фазада) амалга оширилади.
Болалар:
Марказий генезли муддатидан олдин жинсий етилиш (МОЖЕ)
Даволашни бошида дозалаш тана вазнига боғлиқ бўлиши керак, трипторелиннинг биттадан инъекцияси 0, 14 ва 28-нчи кунлари амалга оширилади. Кейинроқ ҳар 4 хафтада бир инъекциядан амалга оширилади. Самарадорлиги етарли бўлмаганида инъекцияни ҳар 3 хафтада қилиш мумкин. Дозалаш жадвалга мувофиқ тана вазнига боғлиқ бўлади:
Тана вазни | Дозалаш |
<20 кг | 1,875 мг (дозани ярми) |
20-30 кг | 2,5 мг (дозани 2/3) |
>30 кг | 3,75 мг (тўлиқ доза) |
Алохида гурух пациентлари учун изох:
-Кекса пациентлар учун дозага тузатиш киритишга зарурат йўқ
-Мавжуд бўлган маълумотларга мувофиқ, буйрак етишмовчилиги бўлган пациентларда дозани камайтириш ёки воситани юборишлар орасидаги интервални узайтириш шарт эмас.
Қўллаш давомийлиги
Эркаклар:
Простата безининг раки
Декапептил Депо билан даволаш одатда давомлидир.
Аёллар:
Бачадон миомаси ва эндометриоз
Даволаш давомийлиги эндометриознинг дастлабки оғирлик даражасига ва унинг ривожланишини клиник кўринишлари (функционал ва анатомик), шунингдек бачадон миомасининг ўлчамини катталашишига боғлиқ. Одатда максимал даволаш вақтида ультратовушли зондлаш ёрдамида аниқланадиган натижага 3-4 инъекциядан кейин эришилади.
Суяклар зичлигига таъсир қилиши мумкинлиги туфайли, Декапептил Депо билан даволаш давомийлиги, ёрдамчи даволашни қўлламай, 6 ойдан ошмаслиги керак.
Болалар:
Марказий генезли муддатидан олдин жинсий етилиш (МОЖЕ)
Агар қиз болаларда 12 ёшдан бошлаб ва ўғил болаларда 13 ёшдан бошлаб суякларни матурацияси юз берса даволашни тўхтатиш керак.
Ножўя таъсирлари
Постмаркетинг кузатувларнинг маълумотларига мувофиқ, клиник тадқиқотлар давомида трипторезин билан даволанган пациентлар орасидаги ножўя кўринишлар хақидаги маълумотлар келтирилган.
Тестостерон ёки эстрогеннинг даражасини пасайиши оқибатида кўпчилик пациентларда нохуш реакциялар кутилади, улардан қизиб кетишлар хақида кўпроқ хабар берилган (30% эркакларда ва 75-100% аёлларда). Бундан ташқари, 30-40% эркак жинси пациентларида импотенция ва жинсий майлни сусайишини кутиш керак, 10% дан кўпроқ аёлларда эса қон кетиши/суркалувчи ажралмалар, кўп терлаш вульвовагинал қуруқлик ва/ёки диспареуния, жинсий майлни пасайиши, бош оғриғи ва кайфиятни ўзгаришини кутиш керак.
Даволашнинг биринчи хафтаси давомида одатда тестостероннинг даражаси ошиши туфайли, симптомларни ёмонлашиши ва шикоятлар (масалан, сийдик чиқариш йўлларининг тутилиши, метастатик суяк оғриғи, спинал компрессия, мушак толиқиши ва оёқларнинг лимфатик шиши) кузатилиши мумкин. Айрим ҳолларда сийдик чиқариш йўлларининг айрим тутилиш ҳоллари буйрак фаолиятини пасайтиради. Астения ва оёқларнинг парастезияси билан кечувчи неврологик компрессия кузатилиши мумкин
Эркаклар
ГнРГ нинг бошқа агонистлари билан даволаш ёки хирургик кастрациядан кейинги натижалари, трипторелинни қўллаш билан боғлиқ бўлган, кўпроқ учраган нохуш кўринишларни, препаратнинг кутилаётган фармакологик таъсири оқибатида юз берганлигини кўрсатади: тестостероннинг даражасини дастлабки ошиши, тестостеронни деярли тўлиқ сусайиши билан бирга кечади. Бундай кўринишлар қизиб кетишлар (50%), эректил дисфункция ва жинсий мойилликни йўқолишини ўз ичига олади.
Эҳтимол, трипторелин билан даволаш билан боғлиқ бўлган ножўя реакциялар хақида хабар берилган. Уларнинг кўпчилиги биокимёвий ёки жарроҳлик кастрацияси билан боғлиқдир.
Аъзолар тизими синфи | Жуда тез-тез
(≤1/10) |
Тез-тез (≥1/100
дан<1/10 гача) |
Тез-тез эмас
(≥1/100 дан <1/10 гача) |
Номаълум |
Инфекцион ва паразитар касалликлар | Ринофарингит | |||
Иммун тизими томонидан | Ўта юқори сезувчанлик | Анафилактик реакциялари | ||
Моддалар алмашинуви ва овқатланиш томонидан | Иштахани пасайиши | Иштахани ошиши, подагра, қандли диабет | ||
Рухият томонидан | Жинсий майлни пасайиши | Кайфиятни ўзгариши, депрессия (*), уйқуни бузилиши | Уйқусизлик, депрессия, кай-
фиятни кескин алмашиши, онгни чалкаши- ши, фаолликни пасайиши, эй- форик ҳолат, хавотирлик, жинсий майлни йўқолиши |
|
Нерв тизими томонидан | Бош оғриғи | Бош айланиши, парестезия, онг-
ни бузилиши, дисгевзия, уйқучанлик, |
||
Кўриш аъзолари томонидан
|
Кўзни аномал
сезувчанлиги, кўришни бузи- лиши, кўришни ноаниқлиги |
|||
Эшитиш ва мувозанат аъзолари томонидан | Қулоқларни шанғиллаши, бош айланиши | |||
Қон томирлари тизими томонидан | Қизиб кетишлар | Эмболия, гипертензия | Гипотония | |
Нафас тизими, кўкрак қафаси ва кўкс оралиғи аъзолари томонидан | Астмани зўрайиши | Хансираш, ортопноэ, бурундан қон кетиши | ||
Меъда-ичак йўл-
лари томонидан |
Кўнгил айниши | Қориннинг юқори қисмида
оғриқ, оғизни қуриши |
Қоринда оғриқ, қабзият, диарея,
қусиш, қоринни дам бўлиши, метеоризм, гастралгия |
|
Тери ва тери ости тўқималари томонидан | Гипергидроз | Гипотрихоз,
сочларни тўкилиши |
Хусунбузар тошма, қавариқ-
лар, Квинке шиши, эшакеми геморрагик тошма |
|
Скелет-мушак тизими ва бириктирувчи тўқима томонидан
|
Суяк оғриғи
|
Миалгия, артралгия | Белда оғриқ, мушак-скелет оғриқлари, ўткир оғриқ, мушак спазм-
лари, мушак кучсизлиги, бўғимларнинг танглиги, мушак-скелет танглиги, остеоартрит |
|
Буйрак ва сийдик чиқариш йўллари томонидан | Сийишни
бузилиши |
|||
Репродуктив тизим ва сут безлари томонидан | Эректил дисфункция | Гинекомастия | Моякларнинг атрофияси | Сут безларида оғриқ, мояклар-
да оғриқ, уруғ чиқарилишини бузилиши |
Умумий бузилишлар ва юбориш жойидаги бузилишлар | Толиқиш, инъекция жойида реак-
ция, инъекция жойида оғриқ, асабийлик |
Астения, инъек-
ция жойини қизариши, инъ- екция жойида яллиғланиш, шиш, оғриқ, кўкракда оғриқ, гриппсимон касалликлар, гипертермия, лоҳаслик |
||
Лаборатор ва инструментал маълумотлар | Қонда лактатде-
гидрогеназа, гаммаглютамил- трансфераза, аспартатамино- трансфераза, аланинамино-трансфераза да- ражасини оши- ши, тана вазнини ошиши, тана вазнини пасайиши |
Артериал бо-
симни ошиши, қонда креати- нин, мочевина, ишқорий фос- фатаза даража- сини ошиши, тана харорати- ни ошиши |
(*) Узоқ муддат давомида қўллаганда
Препаратнинг секин ажралиб чиқадиган шаклини биринчи инъекциясидан кейин биринчи хафта давомида трипторелин қон айланиши тизимида тестостероннинг даражасини вақтинчалик ошишини чақиради. Қон айланишида тестостероннинг даражасини бошланғич ошиши билан бирга пациентларнинг озгина фоизида (≤5%) простата бези ракининг белгилари ва симптомларини вақтинчалик зўрайиши (ўсманинг клиник кўринишларини ўткинчи ёмонлашиши) кузатилади, бу одатда симптоматик даволаш лозим бўлган сийдик чиқариш тизими томонидан симптомларни (≤2%) ва метастатик оғриқни (5%) кучайиши кўринишида номоён бўлади. Бу симптомлар вақтинчалик бўлади ва одатда бир-икки хафта ўтгач йўқолади.
Касаллик симптомларини зўрайишини айрим ҳоллари кузатилади – метастаз оқибатидаги уретрани тутилиши ёки спинал компрессия. Шундай қилиб, метастатик вертебрал шикастланишлари ва/ёки юқори ёки қуйи сийдик чиқариш йўлларини тутилиши бўлган пациентлар даволашнинг биринчи хафталари давомида синчков кузатув остида бўлишлари керак.
Простата безининг ракини даволаш учун ГнРГ агонистларини қўллаш, суяк тўқимасининг зичлигини пасайиши билан кечиши мумкин, остеопорозга олиб келиши мумкин ва суякларни синишлари хавфини оширади.
Аёллар (бачадон миомаси ва эндометриоз)
Эстроген даражасини пасайиши туфайли, кўпроқ (10% ёки ундан кўпроқ аёлларда) бош оғриғи, жинсий майлни пасайиши, уйқуни бузилиши, кайфиятни ўзгарувчанлиги, диспареуния, дисминорея, генитал қон кетиши, тухумдонларнинг гиперстимуляцияси синдроми, чаноқ оғриғи, қорин сохасида оғриқ, вульвовагинал қуруқлик, гипергидроз, қизиб кетишлар ва астения каби реакциялар кузатилади.
Трипторелин билан даволаш билан боғлиқ бўлиши мумкин бўлган ножўя реакциялар хақида хабар берилган. Уларнинг кўпчилиги биокимёвий ёки жарроҳлик кастрация билан боғлиқдир.
Аъзолар тизими синфи | Жуда тез-тез
(≥1/10) |
Тез-тез (≥1/100
дан <1/10 гача) |
Тез-тез эмас
(≥1/100 дан <1/10 гача) |
Номаълум |
Иммун тизими томонидан | Ўта юқори сезувчанлик | Анафилактик реакциялари | ||
Рухият томонидан | Жинсий майлни пасайиши кайфиятни ўзгарувчан-
лиги, уйқуни бузилиши |
Кайфиятни ўз-
гарувчанлиги, депрессия (*) |
Онгни чалкаши-
ши, хавотирлик, депрессия |
|
Нерв тизими томонидан | Бош оғриғи | Парестезия | Бош айланиши | |
Кўриш аъзолари томонидан | Кўришни
бузилиши |
Кўришни
ноаниқлиги
|
||
Эшитиш ва мувозанат аъзолари томонидан | Бош айланиши | |||
Қон томирлар тизими томонидан | Қизиб кетишлар | |||
Нафас тизими, кўкрак қафаси ва кўкс оралиғи аъзолари томонидан | Хансираш | |||
Меъда-ичак йўл-
лари томонидан |
Қоринда оғриқ | Кўнгил айниши | Қоринда дискомфорт, диарея, қусиш | |
Тери ва тери ости тўқималари томонидан | Гипергидроз | Қичишиш, Квинке касаллиги, эшакеми | ||
Скелет-мушак тизими ва бириктирувчи тўқима томонидан | Суяк оғриғи
|
Миалгия, артралгия | Белда оғриқ | Суякларни
шикастланиши*, мушак спазм- лари, мушак кучсизлиги |
Жинсий аъзолар ва сут безлари томонидан
|
Вагинал қон кетишлар, вульвовагинал
қуруқлик, диспареуния, дисменорея, тухумдонлар гиперстиму- ляцияси синд- роми, тухум- донларни кат-талашиши, чаноқ оғриғи |
Сут безларида оғриқ, меноррагия, метроррагия, аменорея | ||
Умумий бузилишлар ва юбориш жойидаги бузилишлар | Астения | Толиқиш, инъекция жойида реак-
ция, инъекция жойида оғриқ, жиззакилик |
Инъекция жойини қизариши, инъ-
екция жойида яллиғланиш, гипертермия, лоҳаслик |
|
Лаборатор ва инструментал маълумотлар | Қонда лактатде-
гидрогеназа, гаммаглютамил- трансфераза, аспартатамино- трансфераза, аланинамино-трансфераза, холестерин даражасини ошиши |
|||
(*) Давомли бўлмаган муддатда қўлланганда
* Суякнинг ғовак моддасини бироз йўқотилиши юз бериши мумкин. Симптомлар одатда даволаш тўхтатилганидан кейин 6-9 ой давомида йўқолади.
Даволашнинг бошида қон плазмасида эстрадиолнинг даражасини вақтинчалик ошиши оқибатидаги эндометриознинг энг тарқалаган (≥10%) симптомларини зўрайиши, шу жумладан чаноқ сохасида оғриқ ва дисменорея хисобланади. Бу симптомлар вақтинчалик бўлади ва одатда бир-икки хафтада йўқолади.
Генитал қон кетишлар, шу жумладан меноррагия ва метроррагия, биринчи инъекциядан кейин бир ой ўтгач пайдо бўлиши мумкин. Тухумдонларнинг катталашаши, чаноқ ва/ёки қорин сохасида оғриқ кузатилиши мумкин.
Аёллар (ЛГ даражасини ошишини олдини олиш)
Ҳаммадан кўпроқ тухумдонларнинг гиперстимуляцияси синдроми (0,4%) каби нохуш реакциялар хақида хабар берилган. Бепуштликни даволаш учун қўлланганида тухумдонларнинг гиперстимуляцияси синдроми, тухумдонларни катталашиши, чаноқ ва/ёки қорин сохасида оғриқ кузатилади.
Клиник тадқиқотларда хеч қандай анафилактик реакциялар аниқланмаган, ва пострегистрацион қўллаш вақтида ўта юқори сезувчанликнинг фақат бир неча холлари хақида хабар берилган.
Аъзолар тизими синфи | Тарқалмаган
(≥1/1000 дан <1/100 гача) |
Кам ҳолларда (≥1/1000 дан <1/100 гача) | Тез-тезлиги номаълум* |
Иммун тизими томонидан | Ўта юқори сезувчанлик | ||
Рухият томонидан | Либидони пасайиши, уйқуни бузилиши, кайфиятни ўзгариши, депрессия, хавотирлик, онгни чалкашиши | ||
Нерв тизими томонидан | Бош оғриғи, бош айланиши | ||
Кўриш аъзоси томонидан | Кўришни ноаниқлиги,
Кўришни бузилиши |
||
Эшитиш ва мувозанат аъзолари томонидан | Бош айланиши | ||
Қон томирлари томонидан | Қизиб кетишлар | ||
Нафас тизими, кўкрак қафаси ва кўкс оралиғи аъзолари томонидан | Хансираш | ||
Меъда-ичак йўллари томонидан | Кўнгил айниши, қоринда оғриқ, меъда-ичакда дискомфорт, диарея, қусиш | ||
Тери ва тери ости тўқималари томонидан | Гипергидроз, Квинке касаллиги, қичишиш, тошма, эшакеми | ||
Суяк-мушак ва бириктирувчи тўқима томонидан | Бўғимларда оғриқ, мушак спазмлари, миалгия, мушак кучсизлиги | ||
Жинсий аъзолар ва сут безлари томонидан | Тухумдонлар гиперстимуляци-
яси синдроми |
Диспареуния, дисмено-
рея, генитал қон кетиши, меноррагия, метрорра- гия, тухумдонларни катталашиши, чаноқ сохасида оғриқ, вульво- вагинал қуруқлик, сут безларида оғриқ, аменорея |
|
Умумий бузилишлар ва юбориш жойидаги бузилишлар | Инъекция жойида қизариш | Инъекция жойида яллиғ-
ланиш, инъекция жойида оғриқ, гипертер- мия, лоҳаслик |
|
Лаборатория ва инструментал маълумотлар | Тана вазнини ошиши, артериал босимни ошиши |
* Тез-тезлиги номаълум (мавжуд бўлган маълумотлар асосида аниқлаш мумкин эмас)
Болалар
Аъзолар тизими синфи | Жуда тарқал-
ган (≥1/10) |
Тарқалган (≥1/100 дан <1/10 гача) | Тарқалмаган
(≥1/1000 дан <1/100 гача) |
Тез-тезлиги
Номаълум* |
|
Иммун тизими томонидан | Анафилактик реакциялари | Ўта юқори сезувчанлик реакциялари | |||
Рухият томонидан | Кайфиятни ўз-
гарувчанлиги, депрессия (*) |
Аффектиқ лабиллик, асабийлик | |||
Нерв тизими томонидан | Бош оғриғи | ||||
Кўриш аъзолари томонидан | Кўришни
ноаниқлиги кўришни бузилиши |
||||
Қон томирлари тизими томонидан | Қизиб кетишлар | ||||
Нафас тизими, кўкрак қафаси ва кўкс оралиғи аъзолари томонидан | Бурундан қон кетиши | ||||
Меъда-ичак йўл-
лари томонидан |
Кўнгил айниши,
қусиш |
Қоринда дискомфорт, қоринда оғриқ | |||
Тери ва тери ости тўқималари томонидан | Тошма, Квинке касаллиги, эшакеми, сочни тўкилиши, қизариш | ||||
Скелет-мушак тизими ва бириктирувчи тўқима томонидан | Эпифизни силжиши**,
миалгия |
||||
Жинсий аъзолар ва сут безлари томонидан | Вагинал қон кетишлар, ваги-
нал ажралмалар |
Генитал қон кетишлар | |||
Умумий бузилишлар ва юбориш жойидаги бузилишлар | Инъекция жойини қизариши, инъ-
екция жойида яллиғланиш, лоҳаслик, оғриқ, инъекция жойида оғриқ |
||||
Лаборатор ва инструментал маълумотлар | Артериал босимни ошиши, тана
вазнини ошиши |
||||
(*) Давомли бўлмаган муддат давомида қўлланганда
** Трипторелин қўлланган вақтда сон суяги бошини эпифизиолизи ҳоллари хақида хабар берилган.
LH-RH агонистлари билан даволашда гипофиз аденомасининг катталашиши ҳоллари хақида хабар берилган, лекин бу ҳолларни трипторелин билан даволаш билан боғлиқлиги хали кўриб чиқилмаган.
Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар
– Трипторелинга, гликоль ва сут кислоталарининг полимерига, декстранга ёки хар қандай ёрдамчи моддага маълум бўлган юқори сезувчанлик;
– Гонадотропин-рилизинг гормонини (ГнРГ) ёки ГнГР нинг хар қандай аналогига юқори сезувчанлик;
– Ҳомиладорлик ёки эмизиш даврида қўллаш мумкин эмас.
Дориларнинг ўзаро таъсири
Трипторелинни гонадотроп гормонларнинг гипофизар секрециясига таъсир қилувчи дори воситалар билан бир вақтда қўлланганда эҳтиёткорликка риоя қилиш керак, шунингдек пациентнинг гормонал ҳолатини назорат қилиш тавсия этилади.
Дорилар орасидаги ўзаро таъсири юзасидан хеч қандай расмий тадқиқотлар ўтказилмаган. Умумий қўлланадиган дори воситалари билан, шу жумладан гистаминни ажратиб чиқарувчи препаратлар билан ўзаро таъсир эҳтимолини истисно қилиб бўлмайди.
Номутаносиблик
Мутаносиблик юзасидан тадқиқотлари йўқлиги туфайли, препаратни бошқа дори воситалари билан қўшиш тавсия этилмайди.
Махсус кўрсатмалар
Умумий
ГнРГ агонистларини қўллаш суякларнинг минерал зичлигини пасайишини чақириши мумкин.
Дастлабки маълумотлар бифосфонатларни ГнРГ агонистлари билан бирга қўллаш, эркакларда суякларнинг минерал зичлигини пасайишига самарали қаршилик қилишга ёрдам беради.
Остеопороз пайдо бўлиши хавфини қўшимча омиллари (масалан, сурункали алкоголизм, чекиш; тиришишга қарши воситалар ёки кориткостероидлар каби суякларнинг минерал зичлигини пасайтирувчи препаратлар билан узоқ муддатли даволаш, остеопорозга генетик мойиллик, овқатланишини бузилиши) бўлган пациентлар айниқса эхтиёткор бўлишлари керак.
Кам ҳолларда ГнРГ агонистлари билан даволаш илгари аниқланмаган гипофизнинг гонадотроп ҳужайрали аденомаси борлигини аниқлаши мумкин. Бундай беморларда тўсатдан бош оғриғи қусиш, кўришни бузилиши ва офтальмоплегия билан характерланувчи гипофизар апоплексия ривожланиши мумкин.
Трипторелин каби ГнРГ агонистлари билан даволанаётган пациентларда депрессив ҳолатларни ривожланишининг юқори хавфи кузатилади (у оғир бўлиши мумкин). Пациентларни бу хақида хабардор қилиш ва симптомлар пайдо бўлган ҳолларда керакли тарзда даволаш керак.
Эркаклар
Энг аввало трипторелин, ГнРГ нинг бошқа агонистлари каби, қон зардобида тестостероннинг даражасини ошишини чақиради. Бунинг оқибатида даволашнинг биринчи хафталарида простата бези ракининг белгилари ва симптомларини вақтинчалик ёмонлашишининг айрим ҳоллари юз беради. Даволашнинг бошланғич босқичида қон зардобида тестостероннинг даражасини дастлабки ошишига ва клиник симптомларнинг ёмонлашишига қаршилик кўрсатиш учун, мувофиқ антиандрогенни қўшимча равишда қабул қилиш тавсия этилади.
Пациентларнинг озгина фоизида простата бези ракининг белгилари ва симптомларини вақтинчалик ёмонлашиши (ўсманинг клиник кўринишларини ўткинчи ёмонлашиши) ва рак чақирган оғриқни (метастатик оғриқни) вақтинчалик кучайиши юз бериши мумкин, улар симптоматик даволанади.
ГнРГ нинг бошқа агонистларини қўлланганда бўлгани каби, спинал компрессия ёки уретрани тутилишини айрим ҳоллари кузатилган. Спинал компрессия ёки буйрак етишмовчилиги ривожланганида бу асоратларни стандарт даволашни қўллаш керак, бошқа иложи бўлмаган ҳолларда эса, дархол орхиэктомия (жарроҳлик кастрацияси) қилиш тавсия этилади. Даволашнинг биринчи хафталарида, спинал компрессияни пайдо бўлиш хавфи туфайли, ва сийдик чиқариш йўлини тутилиши бўлган пациентларда, айниқса метастатик вертебрал шикастланишлари бўлган пациентларда синчков кузатиш тавсия этилади.
Жарроҳлик кастрациясидан кейин трипторелин қон зардобида тестостероннинг даражасини янада пасайишини чақирмайди.
Икки томонлама орхиэктомия ёки ГнРГ аналогларини қўллаш туфайли андрогенларни давомли депривацияси суяк массасини тезлашган йўқотилишини чақиради, бу остеопорозга ва суякларни синиш хавфини ошишига олиб келиши мумкин.
Бундан ташқари, эпидемиологик маълумотларга мувофиқ, антиандроген даволаш вақтида пациентларда моддалар алмашинувини ўзгариши (масалан, глюкозага толерантликни бузилиши) ёки юрак-қон томир касалликлари хавфини ошиши кузатилган. Лекин проспектив тадқиқотлар ГнРГ аналоглари билан даволаш ва юрак-қон томир касалликларидан ўлимни ошиши орасидаги боғлиқликни тасдиқламаган. Моддалар алмашинувини бузилишини ёки юрак-қон томир касалликларини юқори хавфи бўлган пациентлар, даволашни бошлаш олдидан синчков текширувдан ўтишлари ва антиандроген даволаш вақтида мувофиқ кузатув остида бўлишлари керак.
Трипторелиннинг терапевтик дозаларини қабул қилиш гипофизар-гонад тизимининг сусайишини чақиради. Нормал фаолияти одатда даволаш тугаганидан кейин тикланади. Шундай қилиб, ГнРГ аналоглари билан даволаш вақтида ва даволаш якунланганидан кейин гипофизар-гонад фаолиятининг диагностик тестлари адаштирувчи бўлиши мумкин.
Аёллар
Декапептил Депони фақат аниқ диагностика (масалан, лапороскопия) қилишдан кейин буюриш мумкин.
Трипторелинни буюришдан олдин пациентни ҳомиладор эмаслигига ишонч ҳосил қилиш керак.
Декапептил Депо билан даволаш вақтида ҳайз кўришлар тўхтайди, шунинг учун агар мунтазам ҳайз кўришлар давом этса, пациент бу хақида ўзининг шифокорига хабар бериши керак.
Суяк тўқимасининг минерал зичлигини йўқотилиши
ГнРГ агонистларини олти ойлик даволаш курси давомида қўллаш, суякларнинг минерал зичлигини ойига ўртача 1% га пасайишини чақириши мумкин. Суякларнинг минерал зичлигини хар 10% га пасайиши синишлар хавфини икки ёки уч баробар оширади. Шу сабабга кўра, даволаш давомийлиги ёрдамчи даволашни қўллашсиз 6 ойдан ошмаслиги керак. Даволаш тўхтатилганидан кейин суяк массасини тикланиши 6-9 ой давомида юз беради.
Бор бўлган маълумотлар кўпчилик аёлларда даволаш тўхтатилганидан кейин суяк массасини тикланиши юз беришидан далолат беради.
Оғир остеопорози ёки остеопороз пайдо бўлишини юқори хавфи омиллари (масалан, сурункали алкоголизм, чекиш; суякларнинг минерал зичлигини пасайтирувчи препаратлар, масалан, тутқаноққа қариш ёки кортикостероидлар билан давомли даволаш; остеопорозга генетик мойиллик; овқатланишни бузилиши, масалан, неврологик анорексия) бўлган пациентлар хақида махсус маълумотлар йўқ. Бундай пациентлар учун суяк тўқимасининг минерал зичлигини пасайиши зарарлироқлиги туфайли, трипторелин билан даволаш юзасидан қарор, шахсий тартибда, синчков экспертизадан кейин ва фақат даволашнинг афзаллиги хавфдан юқори бўлган ҳолдагина қабул қилиниши керак.
Суяк тўқимасининг минерал зичлигини йўқотилишига қаршилик кўрсатиш учун қўшимча чораларни кўриш тавсия этилади.
Бачадон миомаси ва эндомиетриоз
Даволаш вақтида кейинги бачадондан қон кетиши пайдо бўлмаслиги керак (охирги ойдан ташқари), акс холда қон зардобида эстрогеннинг даражасини текшириш керак бўлади. Агар бу даража 50 пг/мл дан паст бўлса, мумкин бўлган органик шикастланишларни излаш керак. Даволаш тўхтатилганидан кейин тухумдонларнинг фаолияти тикланади, масалан, охирги инъекциядан кейин 7-12 хафта ўтгач, ҳайз кўриш қон кетишлари тикланади. Даволашнинг биринчи хафтаси давомида ногормонал контрацептивларни ишлатиш керак, чунки гонадотропинларнинг бирламчи секрецияси овуляцияни рағбатлантириши мумкин. Шунингдек уларни охирги инъекциядан кейинги 4 -нчи хафтадан бошлаб, ҳайз кўриш тиклангунича ёки контрацепциянинг янги усули буюрилгунича ишлатиш керак.
Бачадон миомасини даволаш вақтида бачадон ва миома ўлчамини масалан, ультратовуш зондлаш ёрдамида мунтазам аниқлаш керак. Бачадон ўлчамини миома тўқималарини қисқариши билан солиштирганда нопропорционал тезроқ камайиши айрим ҳолларда қон кетиши ва сепсисга олиб келган.
ГнРГ аналоглари билан даволашдан кейин субмукоз миомалари бўлган пациентларда қон кетиши ҳоллари хақида хабар берилган.
ЛГ даражасини муддатидан олдин ошишини олдини олиш
Ёрдамчи репродуктив технологияларни қўллаш кўп ҳомилали ҳомиладорлик, ҳомиладорлик вақтида хомиланинг ўлими, бачадондан ташқари ҳомиладорлик ва ҳомилада туғма нуқсонлар ривожланишини юқори хавфи билан боғлиқ бўлади. Декапептил Депо тухумдонларни назоратли гиперстимуляциясида ёрдамчи даволаш воситаси сифатида қўлланган ҳолларда бу хавфлар сақланиб қолади. Декапептил Депони тухумдонларни назоратли гиперстимуляциясида ёрдамчи даволаш воситаси сифатида қўллаш, тухумдонларнинг гиперстимуляцияси синдроми (ТГС) ва тухумдонларнинг кистасининг ривожланиш хавфини ошириши мумкин.
ГнРГ аналоглари ва гонадотропинларни қўллаш оқибатида чақирилган фолликулларнинг стимуляцияси ахамиятсиз сонли мойиллиги бўлган пациентларда, айниқса тухумдонларнинг поликистоз синдроми бўлганида сезиларли кучайиши мумкин.
ГнРГ нинг бошқа аналоглари каби, трипторелинни гонадотропинлар билан бирга қўллаш билан боғлиқ бўлган тухумдонларнинг гиперстимуляцияси синдроми (ТГС) ривожланиши хақида хабар берилган.
Тухумдонларнинг гиперстимуляцияси синдроми (ТГС)
ТГС – бу тухумдонларнинг ўлчамини мураккабланмаган катталашишидан фарқ қилувчи тиббий ҳолдир. ТГС – бу оғирлиги турли даражада намоён бўлувчи синдром. У тухумдонларнинг ўлчамини аҳамиятли катталашиши, қон зардобида жинсий стероидларнинг юқори даражаси, шунингдек қон томирларнинг юқори ўтказувчанлигини ўз ичига олади, бу қорин, плевра ва кам ҳолларда перикардиал бўшлиқларда суюқликни тўпланишига олиб келиши мумкин.
ТГС нинг оғир ҳолларида қуйидаги симптомлар: абдоминал оғриқ, қоринни дам бўлиши, тухумдонларни кучли катталашиши, тана вазнини ошиши, хансираш, олигурия ва кўнгил айниши, қусиш ва диарея каби меъда-ичак симптомлари кузатилади. Клиник текширувларда айланаётган қон хажмини камайиши, қонни қуюқлашиши, электролитлар балансини бузилиши, асцит, гемоперитонеум, плеврал суюқлик, гидроторакс, ўткир ўпка дистресси ва торомбоэмболик асоратлар аниқланиши мумкин.
Гонадотропинлар билан даволашга бўлган тухумдонларнинг хаддан зиёд реакцияси, овуляцияни стимуляцияси учун ОХГ қўлланмаган бўлса, ТГС ривожланишини кам чақиради. Шундай қилиб, ТГС ривожланган холларда ОХГ қўллашни кечиктириш ва пациентга коитусдан сақланиш ёки камида 4 кун давомида контрацепциянинг тўсиқли усулларини ишлатишни тавсия этиш керак. ТГС тез авж олиши (24 соатдан бир неча кунгача) ва жиддий тиббий ҳолатга ўсиб кетиши мумкин; шунинг учун пациентканинг холатини ОХГ қўлланганидан кейин камида тўрт хафта давомида кузатиш тавсия этилади.
Агар ҳомиладорлик юз берса, ТГС оғирроқ ва давомийроқ шаклда кечиши мумкин. Кўпинча ТГС гормонал даволаш якунланганидан кейин ривожланади ва оғирлигининг энг юқори даражасига даволаш тугаганидан кейин 7-10 кун ўтгач етади. Одатда ТГС ҳайз кўриш юз берганидан кейин мустақил ўтиб кетади.
ТГС нинг оғир даражаси ҳолларида гонадотропинлар билан даволашни тўхтатиш, пациентни госпитализация қилиш ва ТГС юзасидан специфик даволашни бошлаш керак.
Синдром кўпинча тухумдонлари поликистоз бўлган пациентларда юз беради.. ТГС хавфи фақат гонадотропинларни қўллашга нисбатан, ГнРГ агонистлари гонадотропинлар билан бирга қўлланган ҳолларда ошиши мумкин.
Тухумдонлар кистаси
ГнРГ агонистлари билан даволашнинг бошланғич босқичида тухумдонларнинг кисталари хосил бўлиши мумкин. Одатда улар сиптомсиз ва нофункционал бўлади.
Болалар
Даволашни бошлашда биологик ёш қиз болаларда 9 ёшгачани ва ўғил боларда 10 ёшгачани ташкил қилиши мумкин.
Қиз болаларда даволашнинг биринчи ойи давомида даволаш оқибатида чақирилган эстрогенни кейинчалик юборилиши билан тухумдонларнинг бошланғич стимуляцияси, паст ёки ўртача жадалликдаги вагинал қон кетишларига олиб келиши мумкин.
Даволаш якунланганидан кейин жинсий етилиш характеристикаларини ривожланиши юз беради. Келажакда фертиллик юзасидан маълумотлар яна ҳам чекланган. Кўпчилик қиз болаларда даволаш якунланганидан кейин ҳайз кўришлар ўртача бир йил ўтгач ривожланади ва одатда мунтазам бўлади.
Марказий генезли муддатидан олдин (барвақт) жинсий етилишни ГнРГ агонистлари билан даволаш вақтида суяк тўқимасининг минерал зичлиги пасайиши мумкин. Бироқ даволаш тўхтатилганидан кейин суяк массасини кейинги тўпланиши юз беради, кечки пубертат давридаги максимал суяк массасига эса, даволаш таъсир қилмайди.
ГнРГ агонистлари билан даволаш тўхтатилганидан кейин сон суяги бошчасининг эпифизиолизи ривожланиши мумкин. ГнРГ агонистлари билан даволашдаги эстрогенларнинг паст концентрацияси эпифизар пластинкани сусайтириши хақида назария мавжуд. Даволаш якунланганидан кейинги ўсишни тезлашиши, эпифизни силжиши учун зарур бўлган кесиш кучини қисқаришига олиб келади.
Миянинг авж олувчи ўсмалари бўлган болаларни даволаш олдидан, хар бир шахсий ҳолатда хавф ва фойдани синчиклаб баҳолашни амалга ошириш керак.
Соҳта муддатидан олдин жинсий етилишни (жинсий безлар ёки буйрак усти безларининг ўсмаларини, гиперплазияни) ва гонадотропинга боғлиқ бўлмаган муддатидан олдин жинсий етилишни (моякларнинг интоксикацияси, Лейдиг хужайраларини наслий гиперплазияси) олдинроқ истисно қилиш керак.
Катталар ва болалардаги аллергик ва анафилактик реакциялар хақида хабар берилган. Бунга юбориш жойидаги реакциялар хам, тизимли кўринишлар хам киради. Патогенезини аниқлаш мумкин бўлмаган. Болалар орасидаги ҳолатлар кўпроқ учраган.
Ҳомиладорлик ва лактация даврида қўлланиши
Даволашни бошлашдан олдин потенциал фертил аёллар ҳомиладорлик эхтимолини истисно қилишлари учун, синчков текширувдан ўтишлари керак.
Ҳомиладорлик даврида трипторелинни қўллаш бўйича жуда чекланган маълумотлар туғма нуқсонлар ривожланишининг юқори хавфидан далолат бермайди, лекин ривожланишни давомли проспектив тадқиқотларининг сони чекланган. Хайвонларда ўтказилган тадқиқотларидаги маълумотлар хомиладорликнинг кечишига ёки хомиланинг туғуруқдан кейинги ривожланишига бевосита ёки билвосита зарарли таъсирни кўрсатмайди, лекин фетотоксиклиги ва ўсишни кечикиши хақида далиллар бор. Фармакологик таъсири хусусидаги маълумотларга мувофиқ, ҳомиладорлик ва ҳомилага нохуш таъсирини истисно қилиш мумкин эмас, шунинг учун Декапептил Депони ҳомиладорлик даврида қўллаш тавсия этилмайди.
Даволаш вақтида потенциал фертил аёллар ҳайз кўриш қайта тиклангунича контрацепциянинг самарали ногормонал усулларини ишлатишлари керак.
Эмизиш даври
Трипторелинни кўкрак сутига ўтиши номаълум. Эмизикли болалардаги трипторелинга потенциал ножўя реакциялар туфайли препаратни қўллашдан олдин ва қўллаш вақтида эмизишни тўхтатиш тавсия этилади.
Болалар
Болаларда марказий генезли тасдиқланган муддатидан олдин (барвақт) жинсий етилишни даволаш учун қўлланади.
Автомобилни ва мураккаб механизмларни бошқариш қобилиятига таъсири
Транспорт воситаларини бошқариш ва механизмлар билан ишлаш қобилиятига таъсирини ўрганиши юзасидан тадқиқотлар ўтказилмаган. Лекин агар пациент эҳтимол даволашнинг ножўя самаралари ёки асосий касаллик билан боғлиқ бўлишлари мумкин бўлган бош айланиши, уйқучанлик ва кўришни бузилишини сезса, транспорт воситаларини бошқариш ва механизмлар билан ишлаш қобилияти сусайган бўлиши мумкин.
Препарат болалар ололмайдиган жойда сақлансин ва яроқлилик муддати ўтгач қўлланилмасин.
Дозани ошириб юборилиши
Трипторелиннинг дозасини ошириб юборилиши юзасидан маълумотлар мумкин бўлган ножўя самаралари хақида хулосалар қилиш учун етарли эмас. Ўрами ва чиқарилиш шаклини хисобга олиб, дозани ошириб юборилишининг эҳтимоли кам.
Доза ошириб юборилган ҳолларда симптоматик даволаш буюрилади.
Чиқарилиш шакли
1 олдиндан тўлдирилган кукунли шприц, 1 олдиндан тўлдирилган эритмали шприц, бириктирувчи элемент, инъекция учун игналар картон қутида.
Сақлаш шароити
Оригинал ўрамида, +2оС дан +8оС гача хароратда сақлансин.
Яроқлилик муддати
3 йил; тайёрланган суспензия учун – 3 минут.
Дорихоналардан бериш тартиби
Рецепт бўйича.