ҚЎЛЛАШ БЎЙИЧА ЙЎРИҚНОМА
ГЕПТРАЛ®
HEPTRAL®
Препаратнинг савдо номи: Гептрал®
Таъсир этувчи модда (ХПН): адеметионин
Дори шакли: инъекция учун эритма тайёрлаш учун лиофилланган кукун.
Таркиби:
Лиофилланган кукунли 1 флакон қуйидагиларни сақлайди:
фаол модда: 760 мг адеметионин 1,4-бутандисульфонатини сақлайди, бу 400 мг адеметионин катионига тўғри келади;
ёрдамчи моддалар: эритувчили 1 ампула L-лизин, натрий гидроксиди, инъекция учун сув.
Таърифи:
лиофилланган кукун – амалда оқдан сариқ ранглигача бўлган, бегона заррачалардан ҳоли лиофилланган масса;
эритувчи – рангсиздан оч-сариқ ранглигача бўлган, бегона заррачалардан ҳоли суюқлик; тайёрланган эритма – тиниқ, бегона заррачалардан ҳоли, рангсиздан то сариқ ранглигача бўлган суюқлик.
Фармакотерапевтик гуруҳи: овқат ҳазм қилиш тизими ва метаболизм жараёнларига таъсир қилувчи воситалар.
АТХ коди: А16АА02.
Фармакологик хусусиятлари
S-аденозил-L-метионин (адеметионин) – организмнинг барча тўқималари ва суюқ муҳитларида мавжуд бўлган табиий аминокислотадир. Адеметионин энг аввало кўпчилик трансметилланиш реакцияларида коэнзим ва метил гуруҳининг донори сифатида таъсир қилади, бу одам ва ҳайвонлардаги муҳим метаболик жараён бўлиб ҳисобланади. Адеметиониннинг метил гуруҳини ўтказилиши (трансметилланиш) хужайраларнинг фосфолипид мембраналарини тузилишида муҳим метаболик жараён ҳисобланади ва мембраналарнинг оқувчанлигида муҳим роль ўйнайди.
Адеметионин гематоэнцефатик тўсиқ орқали ўтиш қобилиятига эга. Адеметиониннинг катта концентрациялари катехоламинлар (допамин, адреналин, норадреналин), индоламинлар (серотонин, мелатонин) ва гистаминга таъсири натижасида, мия тўқимасида жуда муҳим бўлган трансметилланиш жараёнларига таъсир қилади.
Адеметионин физиологик сульфурланган бирикмалар (цистеин, таурин, глютатион, коэнзим А ва бошқ.) ҳосил бўлишида ва транссульфурланиш реакцияларида ўтмишдош ҳисобланади. Глютатион кучли антиоксидант, жигар детоксикацияси учун муҳим компонент ҳисобланади. Адеметионин ҳам алкоголли, ҳам ноалкоголли генезли жигар шикастланишлари бўлган пациентларда глютатионнинг миқдорини оширади.
Фолат кислота ва В12 витамини адеметионнинг метаболизми ва тикланишида эссенциал ко-нутриентлар ҳисобланадилар.
Фармакокинетикаси
Вена ичига юборилганидан кейин одамда адеметиониннинг фармакокинетик профили тўқималарда тез тақсимланиши ва тахминан 1,5 соатлик яримчиқарилиш даврили клиренси билан биэкспоненциал ҳисобланади. Мушак ичига юборилганида сўрилиши – 96%, максимал плазмадаги концентрациясига қўлланганидан кейин 45 минут ўтгач эришилади. Адеметиониннинг ичакда эрувчи таблеткалари (400-1000 мг) ичга қабул қилинганидан кейин эришиладиган максимал плазмадаги концентрацияси дозага боғлиқ бўлади ва 3-5 соатдан кейин 0,5-1 мг/л ни ташкил қилади. Агарда адеметионин овқатланиш оралиғида қўлланса, перорал қўллангандан кейин биокираолишлиги ошади. Плазмадаги концентрацияси дастлабки қийматларигача 24 соат давомида камаяди.
Тақсимланиш ҳажми адеметиониннинг 100 мг ва 500 мг дозалари учун мувофиқ 0,41 ва 0,44 л/кг ни ташкил қилади. Қон зардоби оқсиллари билан боғланиши аҳамиятсиз ва >5% ни ташкил қилади.
Адеметиониннинг метаболизми циклик ҳисобланади ва адеметионин цикли деб номланади. Бу циклнинг биринчи босқичида адеметионинга қарам метилаза адеметионинни S-аденозилгомоцистеин ишлаб чиқариш учун субстрат сифатида ишлатади, кейинчалик у S-аденозил-гомоцистеингидралаза ёрдамида гомоцистеин ва аденозингача гидролизланади. Гомоцистеин, ўз навбатида 5-метилтетрагидрофолатдан метил гуруҳини ўтказилиши йўли билан метионингача қайта трансформацияга учрайди. Охир оқибатда, метионин циклни тугатиб, адеметионинга қайта айланиши мумкин.
Радиофаол белги билан нишонланган модданинг клиренсини текширишларида, радиофаол нишонланган (метил14С) адеметионинни оғиз орқали қўллашда соғлом кўнгиллиларда радиофаол модданинг сийдик билан чиқарилиши 48 соатдан кейин 15,5±3,5% ни ва ахлат билан чиқарилиши 72 соатдан 23,5±3,5% ни ташкил қилган, бунда турғун пулларда модданинг тахминан 60% инкорпорироанган ҳолда қолган.
Қўлланилиши
– Катталардаги жигар ички холестази, шу жумладан турли этиологияли сурункали гепатити ва жигар циррози бўлган беморларда;
– ҳомиладорлардаги жигар ички холестази;
– депрессив синдромлар.
Қўллаш усули ва дозалари
Даволаш препаратни парентерал юборишдан, кейинчалик препаратни таблетка шаклида қўллаш ёки бир йўла таблеткани қўллашдан бошланади. Таблеткаларнинг суткалик дозасини 2-3 қабулга тақсимлаш мумкин. Инъекциялар учун эритмани бевосита қўллаш олдидан тайёрлаш керак.
Бошланғич даволаш:
Вена ичига ёки мушак ичига: тавсия қилинган доза суткада тана вазнига 5-12 мг/кг ни ташкил қилади. Одатдаги бошланғич доза суткада 400 мг ни ташкил қилади, умумий суткалик доза 800 мг дан ошмаслиги керак. Бошланғич парентерал даволашнинг давомийлиги депрессив синдромларни даволашда 15-20 кунни ва жигар касалликларини даволашда 2 ҳафтани ташкил қилади.
Оғиз орқали (ичга): ичга қабул қилиш учун Гептрал® препаратини қобиқ билан қопланган таблеткалар шаклини қўллаш керак. Одатда бошланғич доза суткада 800 мг (2 таблетка) ни ташкил қилади, умумий суткалик доза 1600 мг (4 таблетка) дан ошмаслиги керак.
Тутиб турувчи даволаш: суткада 2-4 таблеткадан (суткада 800-1600 мг) ичга қўлланади. Даволашнинг давомийлиги касалликнинг оғирлигига ва кечишига боғлиқ ва шифокор томонидан шахсий белгиланади.
Лиофилланган кукун бевосита қўллаш олдидан берилган махсус эритувчида эритилади. Препаратни мушак ичига ёки вена ичига инъекциялар кўринишида юбориш мумкин. Эритманинг ишлатилмаган қисмини ташлаб юбориш керак.
Адеметионинни ишқорий эритмалар ёки кальций ионларини сақловчи эритмалар билан аралаштириш мумкин эмас. Агарда лиофилланган кукун оқдан сарғишгача бўлган рангдан бошқа рангга ўзгарса (флаконда ёриқлар борлиги туфайли ёки юқори ҳароратнинг таъсири туфайли), уни ишлатишдан сақланиш керак.
Кекса ёшли пациентлар.
Мавжуд клиник тажриба асосда кекса ёшли пациентлар ва ёшроқ пациентлар орасида даволашга реакцияларда фарқлар аниқланмаган. Кекса ёшли пациентларни даволашни, жигар, буйрак ёки юрак фаолиятини пасайиши, йўлдош патологик ҳолатларнинг мавжудлигини ва бошқа дори воситаларини қўллашни ҳисобга олиб, энг кам тавсия қилинган дозалардан бошлаш тавсия қилинади.
Ножўя таъсирлари
Клиник тадқиқотлар давомида.
Адеметионинни қўллаш 2434 пациентлар иштирок қилган икки йил давом этган назоратли ва очиқ клиник текширишларда ўрганилган, улардан 1983 нафарида адеметионин жигар касалликларида ва 817 нафарида – депрессияда қўлланган
Ўтказилган 22 клиник текширишларнинг маълумотлари бўйича 1667 пациентларнинг иштирокида адеметионин билан даволашда ножўя реакциялар фақат улардан 121 нафарида (пациентларнинг умумий сонидан 7,2%) кузатилган, ҳаммаси бўлиб 188 ножўя реакциялар қайд қилинган. Энг кўп кўнгил айниши, қорин оғриғи, диарея ҳақида хабар берилган. Ножўя кўринишларни препарат билан сабабли боғлиқлигини ҳамма вақт ҳам аниқлаш имконияти бўлмаган.
Инфекциялар ва инвазиялар: сийдик чиқариш йўлларининг инфекциялари.
Рухий бузилишлар: онгни чалкашиши, уйқусизлик.
Неврологик бузилишлар: бош айланиши, бош оғриғи, парестезиялар.
Кардиал бузилишлари: юрак-томир бузилишлари.
Томирли бузилишлар: қон оқиб келишлари, юзаки флебит.
Меъда-ичак бузилишлари: қоринни дам бўлиши, қорин оғриғи, диарея, оғизни қуриши, диспепсия, эзофагит, метеоризм, меъда-ичак оғриғи, меъда-ичак бузилишлари, меъда-ичакдан қон кетиши, кўнгил айниши, қусиш.
Гепатобилиар тизимини бузилишлари: жигар санчиғи, жигар циррози.
Тери ва тери ости клетчаткаси томонидан ўзгаришлар: гипергидроз, қичишиш, тери реакциялари.
Таянч-ҳаракат тизими ва бириктирувчи тўқима томонидан бузилишлар: артралгия, мушак тиришишлари.
Умумий бузилишлар ва юбориш жойи: астения, этни увишиши, юбориш жойида реакция, гриппсимон симптомлар, ҳолсизлик, периферик шишлар, гипертермия.
Постмаркетинг қўллашда.
Иммун тизими томонидан бузилишлар: ўта юқори сезувчанлик, анафилактоид реакциялар ёки анафилактик реакциялар (масалан, қон оқиб келишлари, диспноэ, бронхоспазм, орқада оғриқ, кўкрак қафасида дискомфорт, артериал босимнинг (гипотензия, гипертензия) ёки пульснинг тез-тезлигини (тахикардия, брадикардия) ўзгариши.
Рухий бузилишлар: хавотирлик.
Нафас тизими, кўкрак қафаси ва кўкс оралиғи аъзолари томонидан ўзгаришлар: ҳиқилдоқни шиши.
Тери ва тери ости клетчаткаси томонидан ўзгаришлар: юбориш жойида реакциялар (жуда кам тери некрози билан), ангионевротик шиш, тери аллергик реакциялари (масалан, тошма, қичишиш, эшакеми, эритема).
Кам суицидиал фикрлар/хулқ ҳақида хабарлар бўлган («Махсус кўрсатмалар» бўлимига қаранг).
Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар
Метионин циклига ва/ёки гомоцистинурияни ва/ёки гипергомоцистеинурияни чақирувчи (масалан, цистатионин бетасинтазанинг етишмовчилиги, В12 витаминининг метаболизмини нуқсони) генетик нуқсонлар.
Препаратнинг ҳар қандай компонентига юқори сезувчанлик.
Дориларнинг ўзаро таъсири
Кломипраминни қабул қилиш фонида адеметионинни қўллаган пациентда серотонинли синдром ривожланиши ҳақида хабар берилган. Гарчи бундай ҳолда адеметиониннинг роли назарий йўл қўйилсада, адеметионинни серотонинни қайта қамраб олинишининг селектив ингибиторлари, трициклик антидепрессантлар (кломипрамин каби), триптофан сақловчи препаратлар ва ўсимлик воситалари билан бир вақтда эҳтиёткорлик билан қўллаш керак.
Махсус кўрсатмалар
В12 витамини ва фолат кислотасининг етишмовчилиги адеметиониннинг концентрациясини камайишига олиб келиши мумкинлиги туфайли, хавф гуруҳи пациентларда (анемия, жигар касалликлари, ҳомиладорлик ёки бошқа касалликлар ёки вегетарианлик каби овқатланиш тарзи туфайли витамин етишмовчилигини ривожланиши мумкинлиги) бу моддаларнинг плазмадаги даражаларини текшириш учун мунтазам қоннинг таҳлилини ўтказиш керак. Агарда етишмовчилик аниқланса, олдин ёки адеметионинни қўллаш вақтида В12 витамини ва/ёки фолат кислотаси билан даволаш тавсия қилинади. Кўрсатилган текширишларни ўтказишнинг имконияти бўлмаган ҳолда хавф гуруҳи пациентларида В12 витамини ва/ёки фолат кислотасини, бу дори воситаларининг тиббиётда қўллаш бўйича йўриқномаларига мувофиқ қўллаш тавсия қилинади («Фармакологик хусусиятлари» га қаранг).
Адеметионин биполяр психозлари бўлган пациентларда қўллаш учун тавсия қилинмайди. Адеметионин билан даволашда депрессиядан гипомания ёки манияга ўтиш ҳоллари бўлган пациентлар ҳақида хабарлар бўлган.
Депрессияни даволаш учун адеметиониннинг қўллашни самарадорлиги қисқа муддатли клиник синовларда (3-6 ҳафта) намойиш қилинган. Депрессияни даволаш учун 6 ҳафтадан кўпроқ давомийликдаги адеметионинни қўллашнинг самарадорлиги номаълум. Пациентларни, агарда адеметионин билан даволаш вақтида уларнинг касалликларини (депрессияни) симптомлари ўтмаса ёки ёмонлашса, шифокорни хабардор қилишлари кераклиги ҳақида уларни огоҳлантириш керак. Депрессияси бўлган пациентлар одатда суицид ёки бошқа жиддий ҳаракатларни содир қилиш бўйича юқори хавф гуруҳида бўладилар, шунинг учун даволашнинг самарадорлигини назорати мақсадида адеметионин билан даволаш вақтида синчков кузатув ва доимий психиатрик ёрдамга мухтож бўладилар.
Адеметионин олган пациентларда хавотирлик туйғусини қисқа муддатли пайдо бўлиши ёки кучайиши ҳақида хабарлар бўлган. Кўпчилик ҳолларда даволашни тўхтатишнинг зарурати бўлмаган. Айрим ҳолларда доза камайтирилганидан ёки даволаш тўхтатилганидан кейин хавотирлик туйғуси йўқолган.
Гомоцистеиннинг иммунологик таҳлилга таъсири.
Адеметионин гомоцистеиннинг иммунологик таҳлилига таъсир қилади, унинг натижалари адеметионин олаётган пациентларда қон плазмасида гомоцистеиннинг нотўғри юқори даражасини кўрсатиши мумкин. Шунинг учун бундай пациентларда қон плазмасида гомоцистеиннинг даражасини аниқлашнинг ноиммунологик усулларини қўллаш тавсия қилинади.
Жигар етишмовчилиги. Фармакокинетик характеристикалари соғлом кўнгиллилар ва жигарнинг сурункали касалликлари бўлган пациентларда фарқ қилмайди.
Гипераммониемиянинг прецирротик (цирроздан олдин) ёки цирротик босқичида адеметионин таблеткаларини қабул қилувчи пациентларда аммиакнинг даражасини назорат қилиш керак.
Буйрак етишмовчилиги. Мувофиқ тадқиқотлар ўтказилмаган, шунинг учун бундай пациентларда адеметионин эҳтиёткорлик билан қўлланади.
Ўз-ўзини ўлдириш/суицидиал фикрлар.
Депрессия суицидиал фикрлар, суицидиал хулқ ва қасд қилганлар (ўз-ўзини ўлдириш ёки у билан боғлиқ бўлган воқеалар) пайдо бўлишининг юқори хавфи билан боғлиқ. Депрессияни даволашда хавф ремиссия юз бергунича сақланади. Аҳамиятли яхшиланиш даволашнинг биринчи ҳафтаси давомида ёки бошланғич даволаш курсидан кейин бир неча ҳафта давомида юз бермаслиги мумкин, шунинг учун депрессияли пациентларни ҳолатини яхшиланиши кузатилмагунича синчиклаб кузатиш керак.
Ушбу препарат қўлланадиган бошқа рухий касалликлар ҳам, суицидал хулқнинг юқори хавфи билан боғлиқ бўлиши мумкин. Бундан ташқари, бундай касалликлар оғир депрессив бузилиш билан боғлиқ бўлиши мумкин. Оғир депрессив бузилишлари бўлган пациентларни даволашда катта эҳтиёткорлик кўрсатиш ва бошқа рухий касалликлари бўлган пациентларни даволашда қўлланадига эҳтиёткорлик чораларини қўллаш керак.
Болалар.
Адеметионинни болаларда қўллашнинг хавфсизлиги ва самарадорлиги аниқланмаган.
Автотранспортни бошқариш ёки бошқа механизмлар билан ишлашда реакция тезлигига таъсир қилиш қобилияти.
Айрим пациентларда адеметионин билан даволашда бош айланиши пайдо бўлиши мумкин. Бундай ҳолларда кўрсатилган фаолият турларида реакция тезлигига таъсир қилиши мумкин бўлган симптомлар тўлиқ йўқ бўлмагунигача, транспорт воситаларини бошқариш ёки бошқа механизмлар билан ишлаш мумкин эмас.
Номутаносиблик. Адеметионинни (инъекция учун эритма) ишқорли эритмалар ёки кальций ионларини сақловчи эритмалар билан аралаштириш мумкин эмас.
Ҳомиладорлик ёки эмизиш даврида қўлланиши
Адеметионинни юқори дозаларда ҳомиладорликнинг III уч ойлигида қўллаш ҳеч қандай ножўя реакциялар чақирмаган. Адеметионин ҳомиладорликнинг I ва II уч ойлигида фақат она учун фойда/ҳомила учун хавф шифокор томонидан синчиклаб баҳоланганидан кейин қўллаш керак. Эмизиш даврида адеметионинни фақат уни қўллашдан фойда, чақалоқ учун хавфдан юқори бўлгандагина қўлланади.
Препаратни болалар ололмайдиган жойда сақлансин ва яроқлилик муддати ўтгач ишлатмасин.
Дозани ошириб юборилиши
Адеметионин дозасини ошириб юборилиши ҳоллари ҳақида кам хабар берилган. Доза ошириб юборилганида пациентни кузатиш ва зарурати бўлганида симптоматик даволашни қўллаш тавсия қилинади.
Чиқарилиш шакли
Инъекция учун эритма тайёрлаш учун лиофилланган кукун. 5 шиша флаконлар лиофилланган кукун билан ва 5 ампулалар (5 мл) кукун учун эритувчи билан алюмин фольга билан ёпилган контур уяли ўрамда. Бир контур уяли ўрамдан картон қутида.
Сақлаш шароити
25оС дан юқори бўлмаган ҳароратда, болалар олаолмайдиган жойда сақлансин.
Яроқлилик муддати
Лиофилланган кукун флаконларда – 3 йил.
Ампулалардаги эритувчи – 3 йил.
Иккиламчи ўрамида (картон қутида) препаратнинг ишлаб чиқариш санаси лиофилланган кукун бўйича кўрсатилади. Якуний препаратнинг яроқлилик муддати, яроқлилик муддати олдин ўтадиган компонентга (лиофилланган кукун ёки эритувчи) нисбатан белгиланади.
Дорихоналардан бериш тартиби
Рецепт бўйича.