ҚЎЛЛАШ БЎЙИЧА ЙЎРИҚНОМА
БРОМГЕКСИН ГРИНДЕКС
BROMHEXIN GRINDEX
Препаратнинг савдо номи: Бромгексин Гриндекс
Таъсир этувчи модда (ХПН): Бромгексин (Bromhexinum)
Дори шакли: сироп
Таркиби:
5 мл (бир чой қошиқ) сироп қуйидагиларни сақлайди:
Фаол модда: бромгексин гидрохлориди – 4 мг,
Ёрдамчи моддалар: метилпарагидроксибензоат, сорбит, 96% этил спирти, левоментол, анис мойи, ялпиз мойи, укроп мойи, тозаланган сув.
Таърифи: рангсиз ёки бироз бўялган, ўзига хос ҳидли тиниқ суюқлик.
Фармакотерапевтик гуруҳи: муколитик восита.
АТХ коди: R05C B02
Фармакологик ҳусусиятлари
Препарат балғамни суюлтиради, унинг ҳажмини оширади ва балғам кўчишига ёрдам беради. Бромгексиннинг балғам кўчирувчи таъсири оғиз орқали қабул қилинадиган кўпчилик балғам кўчирувчи воситалар (ипекакуана илдизидан олинадиган эметин алкалоиди, аммоний тузлари ва б.) таъсиридан анча кучли.
Бромгексин бронхларни ва бурун шиллиқ қаватининг бокалсимон ҳужайраларига таъсир қилади, уларда ферментатив жараёнларни индукциялайди. Муколитик таъсири унинг мукопротеинлар ва мукополисахаридларнинг толаларини деполимерланиш ва суюлтириш хусусияти орқали тушунтирилади.
Бромгексинга шунингдек йўталга қарши таъсир ҳам хос бўлиб, бу хусусияти кодеин самарадорлигидан анчагина паст. Бромгексин жуда катта (терапевтик дозадан 40 марта юқори) дозаларда қўлланганда экспериментал ҳайвонларда қусишни чақирган.
Фармакокинетикаси
Сўрилиши
Ичга қабул қилинганда меъда-ичак йўлларида 30 минут давомида деярли тўлиқ (99%) сўрилади.
Тақсимланиши
Биокираолишлиги – 20% (жигар орқали, биринчи “ўтиш” самараси). Бромгексин гидрохлориди юборилгандан сўнг 1 соатдан кейин қон плазмасида максимал концентрациясига эришилади. Тақсимланиш ҳажми тахминан тана вазнига нисбатан 7 л/кг ни ташкил қилади. Плазма протеинлари билан боғланиши 99% ни ташкил қилади. Йўлдош ва гематоэнцефалик тўсиқ орқали ўтади, кўкрак сути билан ажралади.
Метаболизми
Жигарда деметилланиш ва оксидланиш йўли орқали жадал метаболизмга учрайди ва фармакологик фаол амброксол ҳосил бўлади.
Чиқарилиши
Ярим чиқарилиш даври (Т1/2) – 15 соат (тўқималардан секин қайтувчан диффузия оқибатида). Асосан буйрак орқали (90% гача) чиқарилади. Препаратнинг оз миқдоригина сийдик билан ўзгармаган ҳолда чиқарилади.
Сурункали буйрак етишмовчилигида метаболитларни чиқарилиши бузилади, шунинг учун дозани камайтириш керак.
Оғир жигар етишмовчилигида бромгексин ва унинг метаболитини клиренсини пасайиши юз беради, шунинг учун дозани камайтириш керак.
Кўп марта қўлланганда организмда тўпланмайди.
Қўлланилиши
Юқори қовушқоқликка эга балғамни ҳосил бўлиши билан кечувчи ўпканинг ўткир ва сурункали касалликларида (бронхиал астма, муковисцидоз, туберкулёз, пневмония, трахеобронхит, обструктив бронхит, бронхоэктазалар, ўпка эмфиземаси, пневмокониоз), кўкрак қафасининг жароҳатларида қўлланади.
Қўллаш усули ва дозалари
Препарат ичга, овқат қабул қилишдан қатъий назар, кўп миқдордаги суюқлик билан кунига 3 марта қабул қилинади.
1 чой қошиқ 5 мл сиропга мос келади.
Сиропнинг бир марталик дозаси пациентнинг ёшига боғлиқ.
Болалар ва катталар
| Пациентнинг ёши | Доза (чой қошиқ) |
| Болалар
1 ёшдан 2 ёшгача 2 ёшдан 6 ёшгача 6 ёшдан 14 ёшгача Ўсмирлар 14 ёшдан бошлаб ва катталар |
1/2 1/2-1 1-2 2-3 |
Терапевтик самара одатда қўллашнинг 2-5 кунида кузатилади.
Препарат 1 ёшгача бўлган болаларда қўллаш учун мўлжалланмаган.
Пациентнинг ҳолати 6 кун давомида яхшиланмаса, шифокорга мурожаат қилиш лозим.
Кекса пациентлар
Буйрак ва/ёки жигар фаолиятида бузилишлари бўлмаган кекса пациентлар учун дозани танлаш талаб қилинмайди.
Буйрак фаолиятини бузилишлари бўлган пациентлар
Оғир буйрак етишмовчилигида бромгексинни жигарда ҳосил бўладиган метаболитлари тўпланиши мумкин. Бундай ҳолларда дозани камайтириш ёки дозаларни қабул қилишлари орасидаги интервалларни узайтириш керак.
Жигар фаолиятини бузилишлари бўлган пациентлар
Бузилишларни оғирлик даражасига қараб бромгексин дозасини камайтириш ёки дозаларни қабул қилиш ўртасидаги интервалларни узайтириш лозим. Жигар фаолиятини, айниқса препарат узоқ вақт қўлланган ҳолларда назорат қилиш тавсия этилади.
Агар Сиз препаратнинг навбатдаги қабулини ўтказиб юборган бўлсангиз, уни дарҳол қабул қилинг. Ўтказиб юборилган дозанинг ўрнига икки баробар дозани қабул қилманг. Препаратни қабул қилишни шифокорни тавсиясига мувофиқ давом эттиринг.
Ножўя таъсирлари
Одатда бромгексин яхши ўзлаштирилади. Аммо баъзида уни қўллаш вақтида ножўя таъсирлар пайдо бўлиши мумкин.
Ножўя таъсирлар тизим ва аъзоларда учраш тез-тезлиги бўйича таснифга мувофиқ берилган: жуда тез-тез (≥1/10), тез-тез (≥1/100 дан <1/10 гача), камроқ (≥1/1000 дан <1/100 гача), кам (≥1/10 000 дан <1/1000 гача), жуда кам (<1/10 000), шу жумладан алоҳида хабарлар.
Ҳар бир гуруҳда ножўя самараларни учраш частотаси уларнинг жиддийлилигини камайиши қараб кетма-кетлигида берилган.
Нерв тизими томонидан
Кам: бош оғриғи, бош айланиши, терлаш.
Меъда-ичак йўллари томонидан
Кам: иштаҳани йўқолиши, кўнгил айниши, қоринда оғриқ, қоринда дискомфорт ҳисси.
Иммун тизими томонидан
Жуда кам: юқори сезувчанлик реакциялари (тери ва шиллиқ қаватида тошмалар, юзни шиши, нафас етишмовчилиги, юқори тана харорати ва истма, анафилактик шок)
Текширишлар
Кам: зардобда аминотрансферазалар фаоллигини қисқа муддатли ошиши.
Препаратни қўллаш тўхтатилганда ножўя таъсирлар одатда ўтиб кетади.
Аллергик реакциялар пайдо бўлганида препаратни қўллашни тўхтатиш керак.
Санаб ўтилган ножўя реакциялар пайдо бўлганида шунингдек йўриқномада кўрсатилмаган ножўя реакциялар пайдо бўлганида шифокорга мурожаат қилинг.
Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар.
Бромгексинга ва/ёки унинг бошқа ҳар қандай ёрдамчи моддаларига юқори сезувчанлик.
- Йўталга қарши препаратлар билан бир вақтда қабул қилиш, улар йўтал реакциясини сусайтиради (масалан, кодеин) айниқса тунги уйқудан олдин бундай препаратларни мажмуавий қўлланиши балғам кўчишини кечиктиради.
- Меъда ва ўн икки бармоқ ичакнинг яра касаллиги касалликларида тавсия этилмайди, чунки бромгексин меъда-ичак тўсиғини шиллиқ қаватига таъсир қилиши мумкин,
- 1 ёшгача бўлган болаларда,
- Ҳомиладорлик ва эмизиш даври.
Дориларнинг ўзаро таъсири
Бромгексинни бир вақтда бошқа бронх-ўпка касалликларини даволашда қўлланадиган препаратлар билан буюриш мумкин.
Бромгексинни бошқа йўталга қарши препаратлар, шу жумладан кодеин сақловчи препаратлар билан бир вақтда буюрилмайди, чунки йўтал рефлексини бостирилиши балғамни чиқарилишини қийинлаштиради.
Бромгексин антибиотиклар (эритромицин, цефалексин, окситерациклин) нинг ўпка тўқимасига киришга ёрдам беради.
Бромгексинни айрим ностероид яллиғланишга қарши воситалар (масалан, салицилатлар, фенилбутазон ёки бутадион) билан бирга қўлланганида меъда шиллиқ қаватини таъсирланишини чақириши мумкин.
Бромгексин ишқорий эритмалар билан номутаносиб.
Сироп таркибига кирувчи спирт бошқа дори воситаларнинг таъсирни ўзгартириши мумкин.
Махсус кўрсатмалар
Препаратни ҳолсизланган одамларда, бронхиал астмаси бўлган беморларда, шунингдек бронхларнинг механик торайиши бўлган (бронхларнинг секретини ажралиб чиқиши қийинлашган) пациентларда эҳтиёткорлик билан қўллаш лозим.
Бромгексин меъда ва ичак йўлларини шиллиқ қаватини таъсирлайди, шунинг учун анамнезида меъда ёки ўн икки бармоқ ичак яра касалликлари бўлган пациентларга препаратни эҳтиёткорлик билан қўллаш лозим.
Оғир жигар ёки буйрак етишмовчилиги бўлган пациентларда бромгексин ва унинг метаболитларини чиқарилиши пасайган.
5 мл сироп 0,625 мл 96% этил спиртини сақлайди. Буни болаларда, шунингдек анамнезида, жигар касалликлари тутқаноғи бўлган ёки алкоголизмга чалинган беморларда ҳисобга олиш керак.
5 мл сироп 2 г сорбит (Е420) сақлайди. Бу препаратни кам учрайдиган фруктозани туғма ўзлаштираолмайдиган пациентларда қўллаш мумкин эмас. Метил-п-гидроксибензоат (Е218) аллергик реакцияларни (секинлашган бўлиши мумкин), камдан-кам ҳолларда – брохоспазм чақириши мумкин.
Ҳомиладорлик ва эмизиш
Бромгексинни ҳомиладорларга қўллаш хавфсизлиги исботланмаган, шунинг учун ҳомиладорлик вақтида ишлатилмайди.
Бромгексинн кўкрак сутига оз миқдорда тушиши аниқланган. Препаратни қўллаш вақтида эмизишни тўхтатиш лозим.
Транспорт воситаларини бошқариш ва ҳаракатланувчи механизмларда хизмат кўрсатиш қобилиятига таъсири
Транспорт воситаларини бошқариш ва механизмларда хизмат кўрсатиш қобилиятига таъсирини баҳолаш учун текширишлар ўтказилмаган. Аммо бу препарат таркибида спирт борлигини ҳисобга олиш лозим.
Препарат болалар олаолмайдиган жойда сақлансин ва яроқлилик муддати ўтгач қўлланилмасин.
Дозани ошириб юборилиши
Симптомлари: Инсонларда бромгексиннинг дозасини ошириб юборилиш ҳоллари ҳанузгача таърифланмаган. Экспериментал ҳайвонларда бромгексин билан ўткир заҳарланиши сўлак оқиши, кўнгил айниши, қусиш, артериал босимни пасайиши каби белгилар билан ифодаланади.
Даволаш: Дозани ошириб юборилганда меъдани ювиш, қон айланиши кўрсаткичларини назорат қилиш ва зарурат бўлганида симптоматик даволашни буюриш тавсия қилинади.
Бромгексинни фармакокинетик хусусиятларини (катта тақсимланиш ҳажми, қайта парчаланиш секин жараёни ва протеинлар билан яққол боғланиш) эътиборга олган ҳолда, диализ ёки кучайтирилган диурез бромгексиннинг элиминациясига сезиларли таъсир кўрсатмайди.
Чиқарилиш шакли
100 мл дан биринчи очиш назорати учун ҳимоя ҳалқаси бўлган буралувчи пластмасса қопқоқли, тўқ шиша флаконларда.
Бир флакондан қўллаш бўйича йўриқномаси билан бирга картон қутига жойланади.
Сақлаш шароити
25оС дан юқори бўлмаган ҳароратда сақлансин.
Яроқлилик муддати
5 йил.
Дорихоналардан бериш тартиби
Рецептсиз.