📜 Инструкция по применению Бактрим®
💊 Состав препарата Бактрим®
✅ Применение препарата Бактрим®
📅 Условия хранения Бактрим®
⏳ Срок годности Бактрим®

ҚЎЛЛАШ БЎЙИЧА ЙЎРИҚНОМА

БАКТРИМ®

BACTRIM®

 

Препаратнинг савдо номи: Бактрим®

Таъсир этувчи модда (ХПН): Ко-тримоксазол&

Дори шакли: ичга қабул қилиш учун суспензия

Таркиби:

5 мл (1 ўлчов қошиқ) ичга қабул қилиш учун суспензия қуйидагиларни сақлайди:

фаол моддалар: ко-тримоксазол – 240 мг (200 мг сульфаметоксазол ва 40 мг триметопримга тўғри келади);

ёрдамчи моддалар: дисперсияланувчи целлюлоза – 80,0 мг, метилпарагидроксибензоат – 2,5 мг, пропилпарагидроксибензоат – 0,5 мг, сорбитол – 4500,0 мг, полисорбат 80 – 10,0 мг, ванил ароматизатори – 10,0 мг, банан ароматизатори – 25,0 мг, 5,0 мл гача тозаланган сув.

Таърифи: сарғиш-оқдан то тўқ сариқ ранггача бўлган мева хидли бир хил суспензия.

Фармакотерапевтик гуруҳи: микробларга қарши мажмуавий восита.

АТХ коди: J01EE01

Фармакологик таъсири

Фармакодинамикаси

Мажмуавий бактерицид химиотерапевтик восита

Бактрим® препарати таркибида икки фаол модда сақлайди, улар микроорганизмларда фолин кислотаси биосинтезини кетма-кет кечувчи босқичларини катализация қиладиган икки ферментни блоклаб, синергик таъсир кўрсатади. Шу механизми туфайли, in vitro шароитларида бактерицид таъсирга препаратнинг алоҳида компонентлари фақат бактериостатик кўрсатувчи концентрацияларида эришилади. Шу билан бирга Бактрим® препарати кўпинча, унинг компонентларидан бирига чидамли қўзғатувчиларга нисбатан самарали бўлади.

In vitro шароитларида Бактрим® препаратининг антибактериал таъсири, гарчи сезувчанлик географик худудга боғлиқ бўлсада, граммусбат ва грамманфий патоген микроорганизмларнинг кенг доирасини қамраб олади.

Одатдаги сезгир қўзғатувчилар (сульфаметоксазол бўйича минимал бостирувчи концентрация (МБК) ≤80 мг/л).

Кокклар: Branhamella catarrhalis.

Грамманфий микроорганизмлар: Haemophilus influenze (β-лактамаза ҳосил қилувчи ва β-лактамаза ҳосил қилмайдиган штаммлари), Haemophilus parainfluenzae, E. Coli, Citrobacter greundii, Citrobacter нинг бошқа турлари, Klebsiella pneumoniae, Klebsiella oxytoca нинг бошқа турлари, Enterobacter cloaceae, Enterobacter aerogenes, Hafnia alvei, Serratia marcetcens, Serratis liquefaciens, Serratia нинг бошқа турлари, Proneus mirabilis, Proneus vulgaris, Morganella morganii, Shigella spp., Yersinia enterocolitica, Yersinia нинг бошқа турлари, Vibrio cholerae.

Турли грамманфий микроорганизмлар: Edwardsiella tarda, Alcaligenes faecalis, Paeudomonas cepacia, Burkholderia (Pseudomonas) pseudomallei.

Клиник тажриба Brucella, Listeria monocytogenea, Nocardia asteroides, Pneumocystis jirovecii, Cyclospоra cayetanensis лар ҳам сезгир бўлишлари мумкинлигини кўрсатади.

Қисман сезгир қўзғатувчилар (сульфометоксазол бўйича МБК=80-160 мг/л).

Кокклар: Staphylococcus aureus (метициллинга сезгир ва метициллинга чидамли штаммлари), Staphylococcus spp. (коагулазаманфий), Streptococcus pneumoniae  (пенициллинга сезгир ва пенициллинга чидамли штаммлари).

Грамманфий таёқчалар: Hemophilus ducreyi, Providenсia rettegri, Providenсia нинг бошқа турлари, Salmonella typhi, Salmonella enteritides, Stenotrophomonas maltophilia (илгари Xanthomonas maltophilia деб номланган).

Турли грамманфий микроорганизмлар: Acinetobacter lwoffi, Acinetobacter anitratus (асосан, A. baumanii), Aeromonas hydrophilia.

Чидамли қўзғатувчилар (сульфометоксазол бўйича МБК≥160 мг/л).

Mycoplasma spp., Mycobacterium tuberculosis, Treponema pallidum.

Агар Бактрим® эмпирик равишда буюриладиган бўлса, аниқ инфекцион касалликка мумкин бўлган қўзғатувчиларнинг Бактрим® препаратига чидамлилигини махаллий хусусиятларини ҳисобга олиш керак.

Қисман сезгир микроорганизмлар чақириши мумкин бўлган инфекцияларда, қўзғатувчига чидамлиликни истисно қилиш учун, сезувчанликка синама ўтказиш тавсия этилади.

Бактрим® препаратига сезувчанликни стандарт усуллар, масалан Клиник ва лаборатор стандартлар институти (КЛСИ) тавсия этган дисклар усули ёки суюлтириш усули билан аниқлаш мумкин.

КЛСИ сезувчанликнинг қуйидаги мезонларини тавсия қилади:

    Дисклар усули*, ўсишни бостириш зонаси диаметри (мм) Суюлтириш усули**, МБК (мкг/мл)
триметоприм сульфаметоксазол
Enterobacteriaceae Сезгир ≥16 ≤2 ≤38
Қисмансезгир 11-15
Чидамли ≤10 ≥4 ≥76
Acinetobacter spp. Сезгир ≥16 ≤2 ≤38
Қисмансезгир 11-15
Чидамли ≤10 ≥4 ≥76
Burkholderia cepacia Сезгир ≥16 ≤2 ≤38
Қисмансезгир 11-15
Чидамли ≤10 ≥4 ≥76
Stenotrophomonas maltophilia Сезгир ≥16 ≤2 ≤38
Қисмансезгир 11-15
Чидамли ≤10 ≥4 ≥76
Enterobacteriaceaeдан ташқари бошқа бактериялар*** Сезгир ≤ 2 ≤38
Қисмансезгир
Чидамли ≥4 ≥76
Staphylococcus spp. Сезгир ≥16 ≤2 ≤38
Қисмансезгир 11-15
Чидамли ≤10 ≥4 ≥76
Enterococcus spp. Сезгир ≥16 ≤0,5 ≤9,5
Қисмансезгир 11-15 1-2 19-38
Чидамли ≤10 ≥4 ≥76
Streptococcus pneumoniae Сезгир ≥19 ≤0.5 ≤9,5
Қисмансезгир 16-18 1-2 19-38
Чидамли ≤15 ≥4 ≥76
Haemophilus influenzae &Haemophilus parainfluenzae Сезгир ≥16 ≤0,5 ≤9,5
Қисмансезгир 11-15 1-2 19-38
Чидамли ≤10 ≥4 ≥76
Neisseria meningitidis Сезгир ≥30 ≤0,12 ≤2,4
Қисмансезгир 26-29 0,25 4,75
Чидамли ≤25 ≥0,5 ≥9,5

* Диск: 1,25 мкг триметопримва 23,75 мкг сульфаметоксазол.

** Триметопримвасульфаметоксазол 1:19 нисбатда.

*** бошқа бактериялар Pseudomonasaeruginosa, Acinetobacterspp., Burkholderiacepacia и Stenotrophomonasmaltophiliaдан ташқари Pseudomonasspp. вабошқа автотрофлар, глюкозо-ферментламайдиган ва грамманфий бактерияларни ўз ичига олади.

Фармакокинетикаси

Сўрилиши

Оғиз орқали қабул қилинганидан сўнг триметоприм ва сульфаметоксазол меъда-ичак йўлларининг юқори бўлимларида тез ва тўлиқ сўрилади. 160 мг триметоприм + 180 мг сульфаметоксазол бир марта қабул қилинганидан сўнг 1-4 соат ўтгач триметопримнинг плазмадаги максимал концентрацияси 1,5-3 мкг/мл, сульфаметоксазолники эса – 40-80 мкг/мл ни ташкил қилади. 12 соатлик интервал билан кўп марта қабул қилинганида минимал мувозанат концентрациялари 2-3 кундан кейин триметоприм учун 1,3-2,8 мкг/мл ва сульфаметоксазол учун 32-63 мкг/мл чегараларида барқарорланади.

Биокираолишлиги

Триметоприм ва сульфаметоксазолни сўрилиши тўлиқ ҳисобланади, перорал қўлланганда бу иккала компонентлар учун мутлоқ биокираолишлик 100% га тўғри келади.

Тақсимланиши

Триметопримнинг тақсимланиш ҳажми тахминан 1,6 л/кг ни, сульфаметоксазолники – тахминан – 0,2 л/кг ни ташкил қилади. Плазма оқсилларни боғлаб олиш хусусияти триметоприм учун 37% га ва сульфаметоксазол учун 62% етади. Триметоприм сульфаметоксазолга нисбатан простата безининг яллиғланмаган тўқимасига, уруғ суюқлигига, қин секретига, сўлакка, ўпакнинг соғлом ва яллиғланган тўқимасига, сафрога бирмунча яхшироқ киради, шу вақтнинг ўзида орқа мия суюқлигига ва кўз суюқлигига иккала компонентлар бир хил даражада қиради.

Триметоприм катта миқдорда ва сульфаметоксазол бирмунча камроқ миқдорда қон оқимидан интерстициал ва организмнинг экстравазал суюқликларига ўтади, бунда тирметоприм ва сульфаметоксазолнинг концентрациялари кўпчилик сезгир микроорганизмлар учун минимал бостирувчи концентрациядан юқори бўлади.

Одамда триметоприм ва сульфаметоксазол йўлдошда, киндик тасмаси қонида, ҳомила олди суюқлигида ва ҳомила тўқималарида (жигар, ўпка) аниқланади, бу иккала моддаларни йўлдош тўсиғи орқали ўтишини кўрсатади. Одатда, триметопримнинг ҳомиладаги концентрацияси онадагига яқин, сульфаметоксазолнинг концентрацияси эса ҳомилада онадагига нисбатан паст бўлади.

Ҳар иккала модда кўкрак сути билан ажралиб чиқади. Кўкрак сутидаги концентрацияси она плазмасидагига яқин (триметоприм) ёки паст (сульфаметоксазол) бўлади.

Метаболизми

Триметопримнинг тахминан 30% дозаси метаболизмга учрайди. Одам жигари микросомалари билан ўтказилган in vitro шароитдаги тадқиқотларга мувофиқ триметопримнинг оксидланувчи метаболизмида CYP3A4, CYP1A2 ва CYP2C9 изоферментларининг ролини инкор этиб бўлмайди.

Триметопримнинг асосий метаболитлари 1- ва 3-оксидлар ва 3- ва 4-гидрокси ҳосилалари ҳисобланади. Айрим метаболитлари микробларга қарши фаолликка эга.

Сульфаметоксазолнинг тахминан 80% дозаси жигарда асосан N4-ацетилизация (тахминан 40%) ва камроқ даражада глюкурон кислотаси билан конъюгация йўли билан метаболизмга учрайди.

Сульфаметоксазол оксидланиши метаболизмга учрайди. Гидроксиламиннинг ҳосилаларини ҳосил бўлишига олиб келувчи биринчи оксидланиш босқичи, CYP2C9 изоферменти томонидан катализация қилинади.

Чиқарилиши

Ҳар иккала компонентни ярим чиқарилиш даври бир бирига жуда яқин (триметоприм учун ўртача 10 соат ва сульфаметоксазол учун 11 соат).

Иккала моддалар, шунингдек уларнинг метаболитлари, деярли асосан буйрак орқали ҳам калавалар фильтрацияси ва ҳам найчалар секрецияси йўли билан чиқарилади, бунинг оқибатида хар иккала фаол моддаларнинг сийдикдаги концентрацияси, қондагига нисбатан юқори бўлади.

Триметопримнинг дозасини тахминан учдан икки қисми ва сульфаметоксазолнинг дозасини бешдан бир қисми буйрак орқали ўзгармаган ҳолда чиқарилади. Триметропримнинг умумий плазма клиренси минутига 1,9 мл/кг, сульфаметоксазолники минутига 0,32 мл/кг ни ташкил қилади. Фаол моддаларнинг катта бўлмаган қисми ичак орқали чиқарилади.

Пациентларнинг алоҳида гуруҳидаги фармакокинетикаси

Болалар

Триметоприм ва сульфаметоксазолнинг фармакокинетикаси пациентнинг ёшига боғлиқ (буйрак функцияси нормал бўлган болалардаги тадқиқот натижаларига мувофиқ).
2 ойликкача бўлган болаларда триметоприм-сульфаметоксазолни чиқарилиш тезлигини пасайиши кузатилади, лекин кейинчалик чиқарилиш тезлиги ва умумий клиренси ошади, ярим чиқарилиш даври эса қисқаради. Фармакокинетиканинг бундай ўзгаришлари 1,7-24 ойликкача бўлган янги туғилган чақалоқларда сезиларлироқ ва ёш ўтган сари камаяди (агар 1 ёшдан 3,6 ёшгача, 7,5 ёшдан 10 ёшгача бўлган болалар ва катта пациентларни солиштирса).

Кекса ёшдаги пациентлар

Триметопримни чиқарилишида буйрак клиренсининг муҳимлигини, шунингдек ёш ўтган сари креатинин клиренсини физиологик пасайишини эътиборга олиб, кекса пациентларда триметопримнинг буйрак клиренси ва умумий клиренсини пасайишини кутиш мумкин. Сульфаметоксазолнинг фармакокинетикаси ёшга камроқ даражада боғлиқ, чунки сульфаметоксазолнинг буйрак клиренси умумий клиренсининг фақатгина 20% ни ташкил қилади.

Буйрак функциясини бузилиши бўлган пациентлар

Буйрак етишмовчилиги (креатинин клиренси минутига 15-30 мл) бўлган пациентларда препаратнинг ҳар иккала компонентларини ярим чиқарилиш даври ошади, бу дозага тузатиш киритишни талаб этади. Фракцион ва узлуксиз перитонеал диализ триметоприм-сульфаметоксазолни чиқарилишига аҳамиятли таъсир кўрсатмайди. Гемодиализ ва гемофильтрация вақтида қон плазмасидаги триметоприм-сульфаметоксазолнинг концентрацияси аҳамиятли даражада пасаяди.

Гемодиализнинг ҳар бир сеансидан сўнг триметоприм-сульфаметоксазолнинг дозасини 50% га ошириш тавсия этилади.

Буйрак функциясини бузилиши бўлган болаларда (креатинин клиренси <30 мл/мин), триметопримнинг клиренси пасаяди, ярим чиқарилиш даври эса узаяди. Буйрак функциясини бузилиши бўлган болаларда триметоприм-сульфаметоксазолнинг дозасини буйрак функциясига мувофиқ ҳисобланиши керак (“Қўллаш усули ва дозалари” бўлими ва “Айрим ҳолларда дозалаш” кичик бўлимларига қаранг).

Жигар функциясини бузилиши бўлган пациентлар

Жигар функциясини ўртача ва оғир даражали бузилишлари бўлган пациентларда триметоприм ва сульфаметоксазолнинг фармакокинетикаси соғлом кўнгиллиларникидан аҳамиятли даражада фарқ қилмайди.

Муковисцидози бўлган пациентлар

Муковисцидози бўлган пациентларда триметопримнинг буйрак клиренсини ва сульфаметоксазолнинг метаболик клиренсини ошиши кузатилади. Препаратнинг иккала компонентларида умумий плазма клиренс ошади ва ярим чиқарилиш даври пасаяди.

 

Қўлланилиши

Бактрим®ни фақат, шифокорнинг фикри бўйича, бундай даволашнинг афзаллиги, мумкин бўлган хавфдан устун бўлган ҳоллардагина буюриш керак; битта самарали антибактериал воситани қўллаш билан кифояланиш мумкинлиги ҳақидаги масаласини ҳал қилиш, шунингдек антибактериал препаратларни тегишли қўллаш бўйича расмий тавсияларни ва антибактериал препаратларга чидамлиликни маҳаллий тарқалганлигини эътиборга олиш керак.

In vitro шароитларида бактерияларнинг антибиотикларга сезувчанлиги турли географик худудларда ва вақтда ўзгариши туфайли, препаратни танлашда бактериал сезувчанликнинг маҳаллий хусусиятларини ҳисобга олиш керак.

In vitro шароитда бактерияларнинг антибиотикларга чидамлилиги географик минтақалар ва вақт бўйича ўзгарганлиги туфайли, препаратни танлаганда бактериал сезувчанликнинг маҳаллий ўзига хослигини эътиборга олиш керак. Бактрим® препаратини фақат препаратга ишончли равишда ёки юқори эҳтимоллик билан сезгир бактериялар ёки бошқа микроорганизмлар чақирган инфекцияларни даволаш ёки профилактика қилиш учун қўллаш керак. Бундай маълумот йўқлигида тегишли антибактериал даволаш эпидемиологик ҳолат ва бактериал сезувчанликнинг маҳаллий ўзига хослигига мувофиқ эмпирек танланиши керак.

Нафас йўллари ва ЛОР-аъзоларининг инфекциялари: сурункали бронхитни зўрайиши, болаларда ўрта қулоқ отити. Катталар ва болаларда Pnemocystis jirovecii чақирган пневмонияни даволаш ва олдини олиш (бирламчи ва иккиламчи) учун қўлланади.

Сийдик-таносил йўлларининг инфекциялари: сийдик чиқариш йўлларининг инфекциялари, юмшоқ шанкр.

Меъда-ичак йўлларининг инфекциялари: қорин тифи ва паратиф, шигеллезлар (агар антибактериал даволаш кўрсатилган бўлса Shigella flexneri ва Shigella sonnei сезгир штаммлари чақирган), Escherichia coli энтеропатоген штаммлари чақирган саёҳатчилар диареяси, вабо (суюқлик ва электролитларни тўлдиришга қўшимча).

Бошқа инфекциялар: бир қатор микроорганизмлар чақирган инфекциялар (бошқа антибиотиклар билан бирга қўллаш мумкин), масалан: бруцеллез, ўткир ва сурункали остеомиелит, нокардиоз, актиномикоз, токсоплазмоз ва жанубий америка бластомикозида қўлланади.

 

Қўллаш усули ва дозалари

Ичга, овқатдан кейин етарли миқдордаги суюқлик билан қабул қилинади.

Стандарт дозалаш

Катталар ва 12 ёшдан ошган болалар 12 соатлик интервал билан:

 

 

Ичга қабул қилиш учун суспензия, ўлчов

қошиқлар (мл)

  эрталаб кечқурун
Стандарт доза 4 (20 мл) 4 (20 мл)
Минимал доза ва узоқ муддат (14 суткадан кўпроқ) даволаш учун доза 2 (10 мл) 2 (10 мл)
Оширилган доза (жуда оғир ҳолатларда) 6 (30 мл) 6 (30 мл)

 

Даволаш давомийлиги

Ўткир инфекцияларда Бактрим® препаратини камида 5 кун давомида ёки пациентдаги симптомлар 2 кун давомида кузатилмагунича буюриш керак. Агар 7 кун давомида даволашдан сўнг клиник яхшиланиш юз бермаса, даволашга тузатиш киритиш учун пациентнинг ҳолатини такроран баҳолаш керак.

Айрим ҳолларда дозалаш

Юмшоқ шанкр

Суспензия 4 ўлчов қошиғидан суткада икки марта қабул қилинади. Агар 7 кундан кейин тери элементини битиши юз бермаса, даволашни яна 7 кунга узайтириш мумкин. Лекин самаранинг бўлмаслиги, қўзғатувчининг чидамлилигидан далолат бериши мумкинлигини кўзда тутиш керак.

Сийдик йўлларининг ўткир асоратланмаган инфекциялари

Сийдик йўлларининг ўткир асоратланмаган инфекциялари бўлган аёлларга суспензиянинг 8-12 ўлчов қошиғини бир марта қабул қилиш тавсия этилади. Иложи борича, уларни кечқурун овқатдан кейин ёки ухлашдан олдин қабул қилиш керак.

Pneumocystis jirovecii чақирган пневмония

1 кг тана вазнига суткада 20 мг гача триметоприм ва 100 мг гача сульфаметоксазол, тенг дозаларга бўлинган, хар 6 соатда 14 кун давомида қабул қилинади. Дозанинг юқори чегараси қуйидаги жадвал бўйича аниқланади:

Тана вазни, кг 6 соатлик интервал билан қабул қилинадиган дозалар,

ўлчов қошиқлари (мл)

8 1 (5 мл)
16 2 (10 мл)
24 3 (15 мл)
32 4 (20 мл)
40 5 (25 мл)
48 6 (30 мл)
64 8 (40 мл)
80 10 (50 мл)

Pneumocystis jirovecii чақирган пневмонияни олдини олиш учун, катталар ва болаларга
(12 ёшдан катта) суспензияни суткада 960 мг ко-тримоксазол (4 ўлчов қошиқ препарат) буюриш тавсия этилади.

Pneumocystis jirovecii чақирган пневмонияни олдини олиш учун болаларга (12 ёшгача) триметопримнинг тавсия этиладиган дозаси суткада 150 мг/м2 ва сульфаметоксазолники суткада 750 мг/м2, иккига бўлинган холда, хар ҳафтада  кетма-кет 3 кун давомида.

Йиғинди суткалик доза 320 мг триметоприм ва 1600 мг сульфаметоксазолдан ошмаслиги керак. Бунда қуйидаги кўрсатмалардан фойдаланиш мумкин:

Тана юзасининг майдони 12 соатлик интервал билан қабул қилинадиган дозалар,

ўлчов қошиқлари (мл)

0,26 0,5 (2,5 мл)
0,53 1 (5 мл)
1,06 2 (10 мл)

6 ҳафталикдан 5 ойликкача бўлган болаларга – ичга қабул қилиш учун суспензия 0,5 ўлчов қошиғидан суткада икки марта (эрталаб ва кечқурун), 6 ойликдан 5 ёшликкача бўлган болаларга- 1 ўлчов қошиқдан суткада икки марта, 6 ёшдан 12 ёшгача бўлган болаларга суспензия – 2 ўлчов қошиғидан суткада икки марта буюрилади. Дозалашнинг бу тартиби кг тана вазнига тахминан 6 мг триметоприм ва 30 мг сульфаметоксазол суткалик дозасига тўғри келади. Оғир инфекцияларда болалар учун дозани 50% га ошириш мумкин.

Нокардиоз

Катталарга кунига суспензия 12-16 ўлчов қошиғидан камида 3 ой давомида буюрилади. Пациентнинг ёши, тана вазни, буйрак функцияси ва касалликнинг оғирлигига қараб дозага тузатиш киритиш керак. Баъзан даволаш 18 ойгача давом этади.

Буйрак функциясини бузилиши бўлган пациентлар

Креатинин клиренси >30 мл/мин бўлганда одатдаги доза, креатинин клиренси минутига
15-30 мл бўлганда – одатдаги дозанинг ярми буюрилади, креатинин клиренси ≤15 мл/мин бўлганда эса, Бактрим®  препаратини қўллаш мумкин эмас.

Диализда бўлган пациентлар: гемодиализда бўлган пациентларда триметоприм-сульфаметоксазолнинг одатдаги дозасини қўллаш керак. Гемодиализнинг ҳар бир сеансидан кейин пациентлар стандарт дозанинг ярмини ташкил этувчи препаратнинг қўшимча дозасини қабул қилишлари керак.

Перитонеал диализда бўлган пациентларда триметоприм-сульфаметоксазолни қўллаш тавсия этилмайди, чунки перитонеал диализда триметоприм сульфаметоксазолнинг минимал клиренси кузатилади.

Кекса ва қари ёшдаги пациентлар

Буйрак функцияси нормал бўлганида катталар учун одатдаги доза буюрилади.

 

Ножўя таъсирлари

Тавсия этилган дозаларда Бактрим® препарати одатда яхши ўзлаштирилади. Энг кўп учрайдиган ножўя таъсирлари тери тошмаси ва меъда-ичак йўллари томонидан бузилишлар ҳисобланади.

Нохуш реакциялар тез-тезлигини таърифлаш учун қуйидаги тасниф ишлатилади: жуда тез-тез (≥10%), тез-тез (≥1% ва ≤10%), тез тез эмас (≥0,1% ва ≤1%), кам ҳолларда (≥0,01% ва ≤0,1%), жуда кам ҳолларда (≤0,01%), тез-тезлиги номаълум (мавжуд маълумотлар асосида аниқлаб бўлмайди).

Тизим /аъзо/синф Тез-тез Тез-тез эмас Кам ҳолларда Жуда кам ҳолларда Тез-тезлиги номаълум
Инфекцион ва паразитаркасалликлар   Замбуруғли инфекциялар (кандидоз)      
Қон ва лимфатик тизим томонидан бузилишлар     Лейкопения, гранулоцитопения, тромбоцитопения, анемия (мегалобласт, гемолитик/аутоиммунёки апластик) Агранулоцитоз, метгемоглобинемия, панцитопения  
Иммун тизими томонидан бузилишлар       Ўта юқори сезувчанлик кеакциялари, аллергик реакциялар (тана ҳароратини ошиши, ангионевротик шиш, анафилактоидреакциялар, зардоб касаллиги)  
Моддалар алмашинуви ва озиқланиш томонидан бузилишлар     Гипогликемия    
Руҳиятни бузилишлари     Галлюцинациялар    
Нерв тизими томонидан бузилишлар   Тиришишлар Нейропатия (шу жумладан периферик невритларвапарестезиялар) Атаксия, асептик менингит/ менингеал симптоматика Церебрал васкулит
Кўриш аъзоси томонидан бузилишлар       Увеит

 

Ретиналваскулит
Эшитиш аъзоси томонидан ва лабиринт бузилишлар       Тизимли ва тизимли бўлмаган бош айланиши  
Юрак-қон томир тизими томонидан бузилишлар       Аллергик миокардит, пурпура, Шенлейн-Генох пурпураси Васкулит, некрозловчи васкулит, полиангиит билан кечувчи гранулематоз, тугунли периартериит
Нафас тизими, кўкрак қафаси ва кўкс оралиғи аъзолари томонидан бузилишлар       Ўпка инфильтратлари Ўпка васкулити
Меъда-ичак йўллари томонидан бузилишлар Кўнгил айнини, қусиш Диарея, сохтамембраноз энтероколит Стоматит, глоссит   Ўткир панкреатит
Жигар ва ўт чиқариш йўллари томонидан бузилишлар «жигар» трансаминазалари фаоллигини ошиши Гепатит, билирубинконцентрациясини ошиши Холестаз Жигар некрози «ўт чиқариш йўлини йўқолиши»синдроми
Тери ва тери ости тўқималари томонидан бузилишлар Тошма, турғун дори эритемаси, эксфолиатив дерматит, макулопапулезтошма, эритема, қичишиш, қизамиқсимонтошма Эшакеми   Фотосенсибилизация, кўп шаклли эритема, Стивенс-Джонсонсиндроми, токсикэпидермалнекролиз, эозинофилия ва тизимли кўринишлар билан кечувчи дори тошмаси (DRESS синдром)  
Суяк-мушак ва бириктирувчи тўқима томонидан бузилишлар       Рабдомиолиз Артралгия, миалгия
Буйрак ва сийдик чиқариш йўллари томонидан бузилишлар Қонда азот концентрациясини ошиши, креатинин даражасини ошиши Буйрак функциясини бузилиши Кристаллурия Интерстициалнефрит, диурезни кучайиши  
Лаборатор кўрсаткичларни ўзгариши         Гиперкалиемия, гипонатриемия
Умумий бузилишлар ва юбориш жойидаги бузилишлар     Веноз оғриқва флебит    

Алоҳида нохуш кўринишларни таърифи

Қон томонидан бузилишлар кучсиз яққолликда бўлади, симптомсиз кечади ва препарат бекор қилингандан кейин йўқолади.

Препаратнинг компонентларига ўта юқори сезувчанлиги бўлган пациентларда аллергик реакциялар юзага келиши мумкин.

Тери ва тери ости тўқималари томонидан бузилишлар одатда кучсиз ифодаланган ва препарат бекор қилингандан кейин тез йўқолади.

Нафас тизими, кўкрак қафаси ва кўкс оралиғи томонидан бузилишлар: эозинофил ёки аллергик альвеолитда пайдо бўладиган ўпка инфильтратлари йўтал ва ҳансираш билан намоён бўлиши мумкин.

Моддалар алмашинуви ва озиқланиш томонидан бузилишлар: Pneumocystis jirovecii чақирган пневмонияни даволаш учун триметопримнинг юқори дозаларини қўллаш қон зардобида калийнинг концентрациясини авж олувчи, лекин қайтувчан ошишига олиб келиши мумкин. Триметопримнинг ҳатто тавсия этилган дозалари қўлланилганда ҳам калий алмашинувини бузилишлари, буйрак етишмовчилиги бўлган пациентларда ёки гиперкалиемияга олиб келувчи препаратларни бир вақтда қўллаганда гиперкалиемияга олиб келиши мумкин. Қандли диабети бўлмаган ва триметоприм-сульфаметоксазолни қабул қилаётган пациентларда одатда даволаш бошланганидан кейин бир неча кундан кейин гипогликемия ҳолатлари кузатилган. Буйрак функциясини бузилиши, жигар касалликлари, етарли даражада озиқланмайдиган ёки триметоприм-сульфаметоксазолнинг юқори дозаларини қабул қилаётган пациентларда гипогликемия хавфи юқори.

Меъда-ичак йўллари томонидан бузилишлар: Бактрим® препарати билан даволаш фонида ўткир панкреатит ҳолатлари таърифланган.

ОИТВ-инфекцияланган пациентлардаги ножўя реакциялар

ОИТВ-инфекцияланган пациентларда нохуш кўринишлар пациентларнинг умумий популяциясидаги билан бир хил, лекин айрим нохуш кўринишлар кўпроқ кузатилиши ва клиник манзараси бўйича фарқ қилиши мумкин:

Тизим/аъзо/синф Жуда тез-тез Тез-тез эмас
Қон ва лимфатик тизим томонидан бузилишлар Лейкопения, гранулоцитопения, тромбоцитопения  
Моддалар алмашинуви ва озиқланиш томонидан бузилиши   Гипогликемия
Меъда-ичак йўллари томонидан бузилишлар Анорексия, кўнгил айниши, қусиш, диарея  
Жигар ва ўт чиқариш йўллари томонидан бузилишлар «Жигар» трансаминазаларини ошиши  
Тери ва тери ости тўқималари томонидан бузилишлар Макулопапулезтошма, қичишиш

 

 
Умумий бузилишлар ва юбориш жойидаги бузилишлар Тана ҳароратини ошиши (одатдамакулопапулезтошма билан)  
Лаборатор кўрсаткичларни ўзгариши Гиперкалиемия Гипонатриемия

 

Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар

Анамнезда ко-тримоксазолга (сульфаметоксазол+триметоприм) ва препаратнинг бошқа компонентларига юқори сезувчанлик; жигар паренхимасини яққол шикастланиши; оғир даражадаги буйрак етишмовчилиги (креатинин клиренси ≤ 15 мл/мин), перитонеал диализ; қон касалликлари (апластик анемия, В12-танқислиги анемияси, агранулоцитоз, лейкопения, фолат кислотаси танқислиги оқибатидаги мегалобласт анемия); дофетилид, паклитаксел ва амиодарон билан мажмуада; 6 ҳафталик ёшгача бўлган болалар; глюкоза-6-фосфатдегидрогеназа танқислиги; ҳомиладорликни III уч ойлиги, фруктозани ўзлаштираолмасликда қўллаш мумкин эмас.

Клозапин билан бир вақтда қўллашдан сақланиш керак, чунки клозапиннинг агранулоцитоз чақириш қобилияти маълум.

Эҳтиёткорлик билан

Порфирия, қалқонсимон без функциясини бузилиши, бронхиал астма, фолат кислотаси танқислиги; асосан CYP2C8 ва CYP2C9 изоферментлари томонидан метаболизмга учрайдиган препаратлар билан мажмуада; ААФ (ангиотензинга айлантирувчи фермент) ингибиторлари, ангиотензин рецепторлари блокаторлари, калий тежовчи диуретиклар ва преднизолон билан бир вақтда эхтиёткорлик билан қўллаш керак.

 

Дориларнинг ўзаро таъсири

Фармакокинетик ўзаро таъсир

Триметоприм органик катионларнинг транспортери 2 ни (ОСТ2) ингибитори, шунингдек CYP2C8 изоферментининг кучсиз ингибитори ҳисобланади. Сульфаметоксазол CYP2C9 изоферментининг кучсиз ингибитори ҳисобланади.

ОСТ2 ташилувчи (масалан, дофетилид, амантадин, мемантин ва ламивудин) препаратларининг тизимли экспозицияси, триметоприм ва сульфаметоксазол бирга қўлланганида ошиши мумкин.

Триметоприм-сульфаметоксазол ва дофетилидни бир вақтда қўллаш мумкин эмас. Триметоприм дофетилиднинг буйрак экскрециясини ингибиция қилади, дофетилиднинг “концентрация-вақт” эгри чизиғи остидаги майдон AUC ни 103% га ва максимал концентрациясини 93% га оширади. Дофетилиднинг концентрациясини ошиши QT интервалини узайиши билан кечувчи жиддий қоринчалар аритмиялари, шу жумладан torsades de pointes аритмиясини чақириши мумкин.

Амантадин ва мемантин қабул қилаётган пациентларда нерв тизими томонидан нохуш кўринишларни (делирий ва миоклония каби) ривожланиш хавфи ошади.

Асосан CYP2C8 изоферменти томонидан метаболизмга учрайдиган препаратлар (масалан, паклитаксел, амиодарон, дапсон, репаглинид, росигитазон ва пиоглитазон) нинг тизимли экспозицияси, триметоприм-сульфаметоксазол бирга қўлланганида ошиши мумкин.

Паклитаксел ва амиодарон паст терапевтик индексга эга, уларни триметоприм/сульфаметоксазол билан бир вақтда қўллаш тавсия этилмайди.

Дапсон ва триметоприм-сульфаметоксазол метгемоглобинемия ривожланишини сабаби бўлиши мумкин, чунки уларни фармакокинетик ва фармакодинамик ўзаро таъсирлари учун потенциал мавжуд. Дапсон ва триметоприм-сульфаметоксазол қабул қилаётган пациентларда, метгемоглобинемия ривожланиши аниқлаш учун синчиклаб мониторинг ўтказиш керак. Зарурат бўлганида муқобил даволаш буюриш керак. Репаглинид ёки пиоглитазон қабул қилаётган пациентларда, гипокалиемияни ривожланишини аниқлаш учун мунтазам мониторинг ўтказиш керак.

Асосан CYP2C9 изоферменти томонидан метаболизмга учрайдиган (масалан, кумаринлар (варфарин, аценокумарол), фенитоин ва сульфонилмочевина ҳосилалари (глибенкламид, гликлизид ва глипизид)) препаратларнинг тизимли экспозицияси, триметоприм-сульфаметоксазол бирга қўлланганида ошиши мумкин.

Кумаринларни қабул қилаётган пациентларда қон ивишини мониторинг қилиш керак.

Бактрим® фенитоиннинг жигардаги метаболизмини сусайтириши мумкин. Триметоприм ва сульфаметоксазолнинг стандарт дозалари буюрилганидан сўнг фенитоиннинг ярим чиқарилиш даври 39% га ошиши ва унинг клиренси 27% га камайиши кузатилган. Фенитоин қабул қилаётган пациентларни, фенитоиннинг токсик таъсирини аниқлаш учун мониторинг ўтказиш  керак. Сульфонилмочевина ҳосилаларини (глибенкламид, гликлазид ва глипизид) қабул қилаётган пациентларда гипогликемия ривожланишини аниқлаш учун мониторинг ўтказиш  керак.

Бактрим® препарати перорал контрацептивларнинг самарадорлигини пасайтириш хусусиятига эга. Бактрим® препарати билан даволаниш вақтида аёлларга контрацепциянинг қўшимча усулларини ишлатиш тавсия этилади.

Триметоприм-сульфаметоксазол ва индометацинни бир вақтда қўллаш қон плазмасида сульфаметоксазолнинг концентрациясини ошишини сабаби бўлиши мумкин.

Бактрим® препарати зардобдаги дигоксиннинг концентрациясини ошириши мумкин, айниқса кекса пациентларда, шунинг учун зардобда дигоксиннинг концентрациясини мониторинг қилиш керак.

Фармакодинамик ўзаро таъсир ва механизми номаълум бўлган ўзаро таъсир

Триметоприм-сульфаметоксазолни ва миелосупрессив таъсирга эга ёки буйрак функциясига олиб келувчи бошқа препаратларни (нуклеозид аналоглари, такролимус, азатиоприн ёки меркаптопурин) бир вақтда қўллаганда миелотоксик ва нефротоксик нохуш кўринишларнинг ривожланиш тезлиги ва оғирлик даражаси ошиши мумкин. Бундай препаратларни триметоприм-сульфаметоксазол билан бир вақтда қабул қилаётган пациентларда гематологик ва/ёки буйрак токсиклиги ривожланиши юзасидан мониторинг ўтказиш керак.

Клозапин билан бир вақтда қўллашдан сақланиш керак, чунки клозапинни агранулоцитозни чақириш хусусиятига эга эканлиги маълум.

Кекса ва қари ёшдаги пациентларда айрим диуретиклар (асосан тиазид) бир вақтда қўлланганида тромбоцитопения ҳоллари миқдорини ошиши кузатилган.

Диуретикларни қабул қилаётган пациентларда, қонда тромбоцитларнинг даражасини мунтазам равишда мониторинг ўтказиш керак.

Триметоприм-сульфаметоксазол ва циклоспорин қабул қилаётган пациентларда, буйрак кўчириб ўтказилганидан сўнг, буйрак функциясини қайтувчан ёмонлашиши кузатилиши мумкин.

Сульфонамидлар, шу жумладан сульфаметоксазол метотрексатнинг оқсиллар билан боғланиши ва буйрак орқали ташилиши учун рақобатлашиши, шундай қилиб, эркин метотрексатнинг концентрациясини ва унинг тизимли самарасини ошириши мумкин.

Триметоприм ва метотрексат қабул қилаётган пациентларда, панцитопения ҳоллари таърифланган. Триметоприм одамнинг дегидрофолатредуктазасига паст аффинликка эга, бироқ метотрексатнинг токсиклигини, айниқса қарилик ёши, гипоальбуминемия, буйрак функциясини бузилиши, суяк кўмиги функциясини сусайиши каби, хавф омиллари бўлганида, шунингдек метотрексатнинг юқори дозаларини қабул қилаётган пациентларда кучайтириши мумкин. Миелосупрессияни олдини олиш учун бундай пациентларга фолат кислотасини ёки кальций фолинатини буюриш керак.

Безгакни олдини олиш учун ҳафтада 25 мг дан кўпроқ дозаларда пириметамин қабул қилаётган пациентларга триметоприм-сульфаметоксазол бир вақтда буюрилганида, уларда мегалобласт анемия ривожланиши мумкинлигини тахмин қилиш мумкин.

Триметоприм-сульфаметоксазол ва қон зардобида калийнинг концентрациясини оширувчи препаратлар (ААФ ингибиторлари, ангиотензин рецепторларининг блокаторлари, калий тежовчи диуретиклар ва преднизолон кабилар) бир вақтда қўлланганида, триметоприм-сульфаметоксазолнинг калийни тежовчи таъсири ҳисобига, эхтиёткорликка риоя қилиш керак.

Лаборатория тадқиқотлари

Триметоприм-сульфаметоксазол ва хусусан, унинг таркибига кирувчи триметоприм зардобда, лиганд сифатида бактериал дигидрофолатредуктаза ёрдамида оқсиллар билан рақобатли боғланиш усули билан ўтказиладиган метотрексатнинг зардобидаги концентрациясини аниқлаш натижаларига таъсир қилиши мумкин. Лекин метотрексатни радиоиммун усули билан аниқлаганда таъсир қилмайди.

Триметоприм ва сульфаметоксазол шунингдек Яффе реакциясининг (креатининни ишқорий муҳитда пикрин кислотаси билан реакцияси бўйича аниқлаш) натижаларига таъсир кўрсатиши мумкин, бунда нормал қийматлар доирасида натижалар тахминан 10% га ҳимояланади.

Махсус кўрсатмалар

Ўта юқори сезувчанлик ва аллергик реакциялар: тери тошмаси ёки ҳар қандай бошқа оғир ножўя реакцияси биринчи марта пайдо бўлганида препаратни бекор қилиш керак. Аллергик реакцияларга мойиллиги ва бронхиал астмаси бўлган пациентларга Бактрим® препаратини эхтиёткорлик билан буюриш керак.

Ўпкадаги инфильтратлар (эозинофил ёки аллергик альвеолит типидаги) йўтал ёки ҳансираш каби симптомлар билан намоён бўлиши мумкин. Кўрсатилган симптомлар пайдо бўлганида ёки тўсатдан авж олганида пациентни такроран кўрикдан ўтказиш ва Бактрим® препарати билан даволашни тўхтатиш масаласини кўриб чиқиш керак.

Буйрак томонидан бузилишлар: сульфониламидлар, шу жумладан Бактрим® препаратидиарезни кучайтириши мумкин, айниқса юрак етишмовчилиги чақирган шишлари бўлган пациентларда. Бактрим® препаратининг юқори дозаларини қабул қилаётган пациентларда (шу жумладан P. jiroveciiчақирган пневмоцист пневмонияни даволаганда), шунингдек қуйидаги пациентлар гуруҳида: препаратнинг стандарт дозасини қабул қилаётгананамнезида калий метаболизмини бузилишлари бўлган пациентлар; буйрак етишмовчилиги бўлган пациентлар; гиперкалиемия ривожланишига олиб келувчи препаратларни қабул қилаётган пациентларда буйрак функцияси ва зардобда калий концентрациясини синчковлик билан назорат қилиш керак.

Жиддий нохуш реакциялар: қоннинг патологик ўзгаришлари, Стивенс-Джонсон синдроми, токсик эпидермал некролиз (Лайелл синдроми), эозинофилия ва тизимли кўринишлар билан кечувчи дорилар оқибатидаги тошма (DRESS синдром), ва жигарни яшин тезлигида кечувчи некрози каби ножўя реакциялар билан боғлиқ бўлган, гарчи камдан-кам бўлса ҳам, ўлим билан тугаган ҳолатлар ҳақида хабар берилган.

Пациентларнинг алоҳида гуруҳлари: кекса ва қари ёшли пациентларда, шунингдек ёндош касалликлари, масалан буйрак ва/ёки жигар функциясини бузилиши бўлган пациентларда, ёки бошқа препаратлар бир вақтда қабул қилинганида, оғир ножўя реакцияларни юқори ривожланиши хавфи бор; бундай ҳолларда ривожланиш хавфи доза ва даволаш давомийлиги билан боғлиқ.

Бактрим® препарати билан даволаш давомийлиги, айниқса кекса ва қари ёшдаги пациентларда иложи борича қисқароқ бўлиши керак. Буйрак функциясини бузилишида “Қўллаш усули ва дозалари” бўлимидаги “Айрим ҳолатларда дозалаш” кичик бўлимидаги кўрсатмаларга мувофиқ дозага тузатиш киритиш керак. Триметоприм-сульфаметоксазол қабул қилаётган буйрак функциясини оғир даражада бузилиши (креатинин клиренси минутига 15-30 мл) бўлган пациентларда токсиклик симптомлари (кўнгил айниши, қусиш, гиперкалиемия) ривожланиши юзасидан синчковлик билан мониторинг ўтказиш керак.

Оғир гематологик касалликлари бўлган пациентларга Бактрим® препаратини фақат истисно сифатида буюриш мумкин.

Кекса ва қари ёшли пациентларда, шунингдек фолат кислотасини танқислиги ёки буйрак етишмовчилиги бўлган беморларда, фолат кислотаси етишмовчилиги учун характерли бўлган гематологик ўзгаришлар пайдо бўлиши мумкин. Улар фолат кислотаси буюрилганидан кейин йўқолади.

Гемолиз ривожланиши мумкинлиги туфайли, Бактрим® препаратини глюкозо-6-фосфатдегидрогеназа танқислиги бўлган пациентларга буюриш мумкин эмас, мутлоқ кўрсатмалар бўлган ҳолатлардан ташқари ва фақат минимал дозаларда.

Ҳар қандай сульфонамидлар буюрилганида бўлгани каби порфирияси ёки қалқонсимон без функциясини бузилиши бўлган пациентларда эҳтиёткорликка риоя қилиш керак.

Моддалар алмашинуви учун “секин ацетилизация” характерли бўлган пациентлар, сульфонамидларга идиосинкразия ривожланишига мойилроқ бўладилар.

Узоқ вақт даволаш: Бактрим® препарати узоқ муддат буюрилганида қоннинг шаклли элементлари сонини мунтазам равишда аниқлаш керак. Қоннинг хар қандай хужайраларини миқдори ахамиятли даражада пасайганида Бактрим®  препаратини бекор қилиш керак.

Бактрим® препарати билан узоқ вақт давомида даволанаётган пациентларда (айниқса буйрак етишмовчилигида), сийдикнинг умумий тахлили ва буйрак функциясини мунтазам назорат қилиш керак. Даволаш вақтида организмга етарли даражада суюқлик тушишини ва кристаллурияни олдини олиш учун адекват диурезни таъминлаш керак.

Ҳомиладорлик ва эмизиш даврида қўлланиши

Ҳомиладорлик

Ҳомиладорликнинг эрта муддатларида Бактрим® препаратини қабул қилган аёлларда ҳомиланинг туғма нуқсонлари ривожланиши хавфи исботланмаган.

Ҳайвонларда триметоприм ва сульфаметоксазолнинг жуда катта дозалари, ҳомилада фолат кислотасининг етишмовчилиги учун типик бўлган ривожланиши нуқсонларини чақирган.

Триметоприм ҳам, сульфаметоксазол ҳам йўлдош тўсиғи орқали ўтиши ва, оқибатда, фолат кислотаси алмашинувига таъсир қилиши мумкинлиги туфайли, ҳомиладорликда (I-II уч ойликда) Бактрим® ни фақат, уни қўллашдан кутилаётган фойда ҳомила учун мумкин бўлган хавфдан устун бўлган ҳоллардагина буюриш керак. Бактрим®билан даволаш жараёнида ҳомиладор аёлларга, шунингдек ҳомиладор бўлишни режалаштираётган аёлларга, суткада 5 мг дан фолат кислотасини буюриш тавсия этилади. Ҳомиладорликнинг кечки муддатларида янги туғилган чақалоқларда ривожланиши мумкин бўлган ядроли сариқлик борлиги хавфи туфайли, Бактрим® препаратини қўллашдан сақланиш керак.

Эмизиш даври

Триметоприм ҳам, сульфаметоксазол ҳам кўкрак сутига ўтади. Бактрим®  препаратининг оз миқдори кўкрак сути билан болага ўтишига қарамасдан, эмизикли бола учун мумкин бўлган хавфни (ядроли сариқлик, ўта юқори сезувчанлик) она учун кутилаётган терапевтик самара билан солиштириш тавсия этилади.

Транспорт воситалари ва механизмларни бошқариш қобилиятига таъсири

Бактрим® препарати транспорт воситалари ва механизмларни бошқариш қобилиятига бевосита таъсир кўрсатмайди. Шунга қарамасдан, ривожланган препаратнинг ножўя таъсири (айрим ҳолларда аҳамиятли) ушбу қобилиятга таъсир кўрсатиши мумкин (“Ножўя таъсири” бўлимига қаранг).

Препарат болалар ололмайдиган жойда сақлансин ва яроқлилик муддати ўтгач қўлланилмасин.

 

Дозани ошириб юборилиши

Дозани ўткир ошириб юборилиши симптомлари: кўнгил айниши, қусиш, диарея, бош оғриғи, бош айланиши, интеллектуал ва кўришни бузилишлар, оғир ҳолларда – кристаллурия, гематурия ва анурия.

Дозани сурункали ошириб юборилиш симптомлари: қон ҳосил бўлишини сусайиши (тромбоцитопения, лейкопения), шунингдек фолат кислотасини етишмовчилиги оқибатида қон манзарасини бошқа патологик ўзгаришлари.

Даволаш (симптоматикасига қараб): препаратни сўрилишини олдини олиш бўйича чоралар, жадаллаштирилган диурез йўли билан буйрак экскрециясини кучайтириш (сийдикнинг PН ни ишқорий томонга ўзгартириш сульфаметоксазолни чиқарилишига ёрдам беради), гемодиализ (перитонеал диализ самарасиз). Қон манзараси ва электролитларни назорат қилиш керак. Қон манзарасини яққол патологик ўзгаришларида ёки сариқликда специфик даволаш буюрилади. Қон ҳосил бўлишига триметопримнинг таъсирини йўқотиш учун фолат кислотаси 3-6 мг дозада мушак ичига 5-7 кун давомида буюрилади.

Чиқарилиш шакли

Ичга қабул қилиш учун суспензия 240 мг/5 мл

50 мл ёки 100 мл дан препарат биринчи марта очиш назорати бўлган, полипропилен буралувчи қопқоқли жигарранг шиша флаконларда.

1 флакон қўллаш бўйича йўриқномаси ва ўлчов қошиғи билан бирга картон қутига жойланади.

Сақлаш шароити

30оС дан юқори бўлмаган ҳароратда.

 

Яроқлилик муддати

5 йил.

 

Дорихоналардан бериш тартиби

Рецепт бўйича.

ИМЕЮТСЯ ПРОТИВОКАЗАНИЯ. НЕОБХОДИМО ОЗНАКОМИТЬСЯ С ИНСТРУКЦИЕЙ
ПО ПРИМЕНЕНИЮ ИЛИ ПОЛУЧИТЬ КОНСУЛЬТАЦИЮ СПЕЦИАЛИСТА

Лекарственные средства, информация о которых представлена на сайте, могут иметь противопоказания к их применению и использованию. Перед использованием необходимо ознакомиться с инструкцией по применению или получить консультацию у специалистов.