ҚЎЛЛАШ БЎЙИЧА ЙЎРИҚНОМА
АРОМАЗИН®
Препаратнинг савдо номи: Аромазин®
Таъсир этувчи модда (ХПН): эксеместан
Дори шакли: қобиқ билан қопланган таблеткалар
Таркиби:
Ҳар бир таблетка қуйидагиларни сақлайди:
фаол модда: 25 мг эксеместан;
ёрдамчи моддалар: 26,0 мг маннитол, 1,50 мг гипромеллоза, 0,125 мг полисорбит-
80; 2,125 мг кросповидон, 0,125 мг коллоид кремний диоксиди, 4,625 мг микрокристалл целлюлоза, 2,375 мг натрий карбоксиметилкрахмали, 0,625 мг магний стеарати.
Қандли қобиқ таркиби: 1,81 мг гипромеллоза, 0,009 мг симетикон эмульсияси, 0,181 мг макрогол-6000, 1,157 мг магний карбонати, 3,453 мг титан диоксиди, 0,003 мг метилпарагидроксибензоат, 0,697 мг поливинил спирти, 30,19 мг сахароза; (ялтироқлик бериш учун компонентлар: 0,0175 мг цетилэфир муми, 0,01 мг тальк, 0,0225 мг карнауб муми).
Сиёҳ таркиби: шеллак, этанол, изобутанол, темир оксиди бўёвчиси (Е 172), титан диоксиди (Е 171).
Таърифи: думалоқ, иккиёқлама қавариқ, оқ ёки кулранг тусли оқ рангли, қандли қобиқ билан қопланган, бир томонида қора бўёқ билан туширилган «7663» маркировкаси бўлган таблеткалар.
Фармакотерапевтик гуруҳи: ўсмага қарши восита. эстрогенларнинг синтезини ингибитори.
АТХ коди: L02BG06
Фармакологик хусусиятлари
Фармакодинамикаси
Эксеместан – табиий андростендион моддасининг структурасига ўхшаш ароматазани қайтмас стероид ингибиторидир.
Аёлларда постменопаузада эстрогенлар асосан периферик тўқималарда ароматаза ферменти таъсирида андрогенларни эстрогенларга айланиши йўли орқали ишлаб чиқарилади. Ароматазани ингибиция қилиш йўли орқали эстрогенларнинг ҳосил бўлишини блокланиши аёлларда пост менопаузада сут безларининг гормонга боғлиқ ракини даволашнинг самарали ва танлов усули ҳисобланади. Аромазин® препаратининг таъсир механизми, уни ферментнинг фаол фрагменти билан фаолсизланишини чақириб қайтмас боғланиши билан боғлиқ. Аёлларда постменопаузада Аромазин® эстрогенларнинг қон зардобидаги концентрациясини 5 мг дозадан бошлаб ишончли камайтиради, бунда максимал пасайишга (>90%) 10-25 мг дозаларда қўлланганида эришилади. Сут безининг раки бўлган, ҳар куни 25 мг препарат қабул қилувчи постменапаузадаги пациенткаларда, организмдаги ферментининг умумий даражаси 98% га камайган.
Эксеместан прогестоген ва эстроген фаоллигига эга эмас. Юқори дозаларда қўлланганида асосан фақат бироз андроген фаоллиги аниқланади. Аромазин® буйрак усти безларида кортизол ва альдостероннинг биосинтезига таъсир қилмайди, бу препаратни танлаб таъсир қилишини тасдиқлайди. Шунинг учун глюкокортикоидлар ва минералокортикоидлар билан ўринбосар даволашга зарурат йўқ.
Препарат ҳатто кичик дозаларда қўлланганида ҳам қон зардобида лютеинловчи гормон (ЛГ) ва фоликулостимулловчи гормоннинг (ФСГ) даражасини бир ошиши кузатилади, бу ушбу фармакологик гуруҳ препаратлари учун характерли ҳисобланади ва эҳтимол гипофиз даражасида тескари боғланиш моҳияти бўйича ривожланади: эстрогенлар концентрациясини пасайиши гипофизда, шунингдек постменопаузадаги аёлларда ҳам гонадотропинлар секрециясини рағбатлантиради.
Фармакокинетикаси
Эксеместан ичга қабул қилингандан кейин асосан меъда-ичак йўлларидан тез сўрилади. Препаратнинг мутлоқ биокираолишлиги аниқланмаган. У жигар орқали биринчи ўтишни экстенсив самараси билан чекланган деб тахмин қилинади. 25 мг дозада бир марта қабул қилинганида плазмадаги 17 нг/мл га тенг максимал концентрацияга, 2 соатдан кейин эришилади. Бир вақтда овқат қабул қилиш препаратнинг биокираолишлигини 40% га оширади.
Фармакокинетик параметрлари тўғри чизиқли характерга эга. Ярим чиқарилишининг якуний даври тахминан 24 соатни ташкил қилади. Плазма оқсиллари билан боғланиши тахминан 90%. Эксеместан ва унинг метаболитлари эритроцитлар билан боғланмайди.
Қайта қабул қилинганида эксеместаннинг олдиндан айтиб бўлмайдиган кумуляцияси кузатилмайди. Эксеместаннинг биотрансформация жараёни метилен гуруҳини CYP3A4 изоферменти таъсири остида 6 позицияда ва/ёки 17-кетогуруҳини альдокеторедуктаза таъсири остида тикланиши кейинги конъюгацияланиши билан, оксидланиш йўли орқали амалга оширилади. Эксеместан метаболизмининг маҳсулотлари ароматазани ингибиция қилишига нисбатан дастлабки бирикмага қараганда ёки нофаол ёки кам фаол.
Эксеместаннинг (тахминан 40%) тахминан тенг миқдори сийдик ва аҳлат билан бир ҳафта давомида чиқарилади. 0,1 дан 1% гачаси сийдик билан ўзгармаган ҳолда чиқарилади.
Препаратнинг тизимли таъсири ва ёш орасида яққол боғланиш аниқланмаган.
Оғир буйрак етишмовчилиги бўлган пациентларда (креатинин клиренси (КК) <30 мл/мин) эксеместаннинг тизимли таъсири 2 марта юқори, аммо дозани тузатиш талаб қилинмайди.
Ўрта ва оғир жигар етишмовчилиги бўлган пациентларда эксеместаннинг тизимли таъсири 2-3 марта юқори, аммо дозани тузатиш талаб қилмайди.
Қўлланилиши
Табиий ёки индуцияланган постменопаузадаги сут безининг тарқалган раки бўлган аёлларда антиэстроген даволаш фонида касалликни ривожланиб боришида, шунингдек гормонал даволашнинг турли турларини бир неча марта қўллангандан кейин ҳам касалликни ривожланиб боришида қўлланади.
Эстроген–мусбат рецепторлари ёки рецептор статуси номаълум бўлган пост менопаузадаги аёлларда сут безининг ракини адъювант даволаш, қайталанишлар хавфини камайтириш мақсадида (узоқ муддатли кейинги ёки регионал) тамоксифен билан 2-3 йил бирламчи адъювант даволаш якунланганидан кейин, шунингдек сут безининг контралатерал ракида қўлланади.
Қўллаш усули ва дозалари
Ичга буюрилади.
Катталар ва кекса ёшли пациентлар
Тавсия қилинадиган доза суткада 25 мг 1 мартани ташкил қилади, яхшиси овқатдан кейин.
Сут безининг бошланғич раки бўлган беморларда препарат билан даволашни кетма-кет адъювант гормонал даволашнинг умумий давомийлиги 5 йилгача етмагунича давом эттириш тавсия қилинади.
Сут безининг тарқалган раки бўлган беморларни узоқ муддатли даволаш.
Ўсма касаллигини ривожланиб боришининг белгилари пайдо бўлганида ёки сут безининг контралатерал раки пайдо бўлганида Аромазин® препарати билан даволашни тўхтатиш лозим.
Жигар ёки буйрак етишмовчилиги
Дозани тузатиш талаб қилинмайди.
Болалар
Болаларда қўллаш тавсия қилинмайди.
Ножўя таъсирлари
Умуман Аромазин® препаратини ўзлаштирилиши яхши; препарат суткада 25 мг дозада қўлланганида нохуш самаралари асосан аҳамиятсиз ёки ўртача даражада ифодаланган.
Қуйида организмнинг тизим-аъзолар синфи бўйича ва тез-тезлиги бўйича тақсимланган нохуш реакциялар санаб ўтилган: жуда тез-тез (>1/10), тез-тез (≥1/100, лекин <1/10), тез-тез эмас (≥1/1000, лекин<1/100), кам ҳолларда (≥1/10 000, лекин <1/1000).
Моддалар алмашинувини ва озиқланиш бузилишлари: тез-тез – анорексия.
Меъда-ичак йўллари томонидан бузилишлар: жуда тез-тез – қоринда оғриқ, кўнгил айниши; тез-тез – қусиш, диарея, қабзият, диспепсия, диарея, иштаҳани ошиши; тез-тез эмас – меъда яраси*.
Руҳий бузилишлар: жуда тез-тез – депрессия, уйқусизлик.
Нерв тизими томонидан бузилишлар: жуда тез-тез – бош оғриғи, бош айланиши; тез-тез – хавотирлик, онгни чалкашиши, билак канали синдроми, парестезия, гипестезия, астения; тез-тез эмас – нейропатия.
Юрак томонидан бузилишлар: тез-тез – юрак етишмовчилиги; тез–тез эмас – миокард инфаркти.
Тери ва тери ости тўқималар томонидан бузилишлар: жуда тез-тез – кўп терлаш; тез-тез – алопеция, тошма, тери қичишиш, дерматит.
Скелет-мушак тизими ва суяк тўқимаси томонидан бузилишлар: жуда тез-тез – бўғим ва скелет-мушак оғриқлари (шу артралгия, қўл-оёқларда оғриқ, белда оғриқ, артрит, миалгия); тез-тез – остеопороз.
Кўриш аъзоси томонидан бузилишлар: тез-тез – кўришни бузилиши.
Қон томирлар томонидан бузилишлар: жуда тез-тез – артериал босимни ошиши, “қизиб кетиш ҳисси”.
Жигар ва ўт чиқариш йўллари томонидан бузилишлар: жуда тез-тез – жигар ферментларини фаоллигини ошиши, қонда билирубинни концентрациясини ошиши, қонда ишқор фосфатазани фаоллигини ошиши.
Нафас тизими, кўкрак қафаси ва кўкс оралиғи аъзолари томонидан бузилишлар: тез-тез – ҳансираш, йўтал, бронхит, синусит, фарингит, ринит, кўкрак қафасида оғриқ, юқори нафас йўлларининг инфекциялари.
Буйрак ва сийдик чиқариш йўллари томонидан бузилишлар: тез-тез – сийдик йўлларининг инфекциялари.
Қон ва лимфа тизими томонидан бузилишлар: тез-тез – лимфедема.
Умумий ва юборилган жойида бузилишлар: жуда тез-тез – оғриқ, юқори чарчоқлик; тез-тез – периферик шишлар, гриппсимон синдром, иситма, умумий ҳолсизлик, инфекциялар.
Тахминан 20% беморларда (айниқса дастлабки лимфопенияси бўлган пациентларда) лимфоцитлар сонини даврий камайиши кузатилган. Аммо бу беморларда лимфоцитларнинг ўртача сони вақт ўтиши билан ўзгармаган ва вирусли инфекциялар билан касалланишни ёндош ошиши кузатилмаган.
* кўпчилик пациентлар ярали анамнезга эга бўлганлар ёки ностероид яллиғланишга қарши препаратлар билан даволанганлар.
Постмаркетинг текширишлар:
Иммун тизими томонидан бузилишлар: тез-тез эмас – ўта юқори сезувчанлик реакциялари.
Жигар ва ўт чиқариш йўллари томонидан бузилишлар: кам ҳолларда – гепатит, холестатик гепатит.
Тери ва тери ости тўқималар томонидан бузилишлар: тез-тез – эшакеми; кам ҳолларда – ўткир тарқалган экзантематоз пустулез.
Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар
Эксеместанга ёки препаратнинг ҳар қандай бошқа компонентларига юқори сезувчанлик. Пременопаузали эндокрин статуси.
Ҳомиладорлик ва лактация даврида қўллаш мумкин эмас.
Жигар ёки буйрак функциясини бузилишида эҳтиёткорлик билан қўллаш керак.
.
Дориларнинг ўзаро таъсири
Эстрогенларни сақловчи препаратлар эксеместаннинг фармакологик таъсирини бутунлай йўқотади.
Препарат цитохром – Р450 (CYP)3А4 ва альдокеторедуктаза таъсири остида метаболизмга учрайди ва CYP нинг асосий изоферментларидан бирортасини ингибиция қилмайди. CYP3А4 изоферментини кетоконазол томонидан специфик ингибиция қилиниши эксеместаннинг фармакокинетикасига ишончли таъсир кўрсатмайди. Эксеместанни CYP3А4 нинг кучли индуктори бўлган рифампицин билан аниқланган фармакокинетик ўзаро таъсирига қарамасдан, Аромазин® препаратининг фармакологик фаоллиги (эстерогенларни сусайиши) ўзгаришсиз қолади, шунинг учун дозани тузатиш талаб қилинмайди.
Махсус кўрсатмалар
Аромазин® ни пременопаузал эндокрин статуси бўлган аёлларга буюриш керак эмас, шунинг учун бу клиник асосланган ҳолларда, постменопаузал статусини ЛГ, ФСГ ва эстрадиол даражасини аниқлаш билан тасдиқлаш лозим.
Аромазин® ни эстроген сақловчи препаратлар билан бир вақтда буюриш мумкин эмас.
Эксеместаннинг кучли эстроген пасайтирувчи таъсири туфайли, суяк тўқимасининг минерал зичлигини камайтириши мумкин. Эксеместан билан адъювант даволашни бошлашдан олдин, остеопорози ёки остеопорознинг юқори хавфи бўлган аёлларда суяк тўқимасининг минерал зичлигини баҳолаш учун денситометрияни ўтказиш тавсия қилинади. Эксеместан билан даволаш вақтида остеопорози бўлган аёлларни мувофиқ даволашни буюриш билан алоҳида кузатиш керак.
Сут безининг эрта раки бўлган беморларда ароматаза ингибитори билан даволашни бошлашдан олдин D витаминининг оғир етишмовчилиги юқори тарқалганлиги сабабли қон плазмасида D витаминининг концентрациясини аниқлаш лозим. Етишмовчилиги аниқланганда ушбу витаминни сақловчи препаратларни буюриш лозим.
Ҳомиладорлик ва лактация даври
Ҳомила учун потенциал хавфи туфайли ҳомиладорлик вақтида Эксеместанни қўллаш ман қилинган. Препаратни шунингдек эмизиш даврида қўллаш мумкин эмас.
Автомобилни ҳайдаш ва механизмларни бошқариш қобилиятига таъсири.
Пациентларни Аромазин® препарати билан даволаш вақтида уйқучанлик, астения ва бош айланишини пайдо бўлиш тўғрисида огоҳлантириш керак. Бу белгилар пайдо бўлганида пациентларга автомобилни бошқариш ва бошқа диққатни юқори жамлашни ва тезкор психомотор реакцияларни талаб қилувчи потенциал хавфли фаолият турлари билан шуғулланишдан сақланиш тавсия қилинади.
Препарат болалар ололмайдиган жойда сақлансин ва яроқлилик муддати ўтгач ишлатилмасин.
Дозани ошириб юборилиши
Препаратнинг бир марталик дозасини ҳаёт учун хавфли симптомларни чақириши мумкинлиги аниқланмаган. Эксеместанни соғлом аёлларда бир марта 800 мг гача дозада ва постменопаузада сут безининг тарқалган раки бўлган аёлларда 600 мг гача бўлган суткалик дозада қўлланиши яхши ўзлаштирилган. Махсус антидотлари йўқ.
Даволаш – ҳаётий муҳим функцияларни мунтазам назорати ва синчков кузатув остида симптоматик.
Чиқарилиш шакли
Қобиқ билан қопланган таблеткалар, 25 мг.
15 таблеткадан ПВДХ/ПВХ-ПВДХ алюмин фольгали блистерда; 1, 2 ёки 6 блистерлар қўллаш бўйича йўриқномаси билан бирга картон қутида жойланади.
Яроқлилик муддати
3 йил.
Сақлаш шароити
30оС дан юқори бўлмаган ҳароратда.
Дорихоналардан бериш тартиби
Рецепт бўйича.